Hindeloopen en Stavoren.
r
ZATERDAG 27 NOVEMBER 1915.
41ste Jaargang
No. 46
Binneniandsch Nieuws.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam.
k
res-
■w
De prijs der Advertentiën is van 1—5 regels 25 cents, elke
regel meer 4 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. By
abonnement belangrijk lager.
burgers van Nederland bestaat nog geen gelijk
recht, want dan zou ook voor het bijzonder on
derwijs gebouwen beschikbaar moeten worden
gesteld. Dat doet men niet, en deze negatie is
onrecht. Overigens gelooft spreker dat de om
standigheden zich zullen aanpassen, gelijk in het
Heidenschap. Ook uit den onderlingen strijd bij
de bevolking betreft, zal de ervaring te Oudega
wel weer bewaarheid worden.
De heer Martens, hoewel voorstander van het
openbaar onderwijs, vindt in het voorstel van
B en W wel iets billijks. Voor hem blijft de
vraag, wordt het niet te lastig en kan men een
goede afscheiding verkrygen.
De Voorzitter erkent dat dit een bezwaar zou
kunnen zijn, doch gelooft wel dat er een goede
afscheiding te maken is.
De heer de Jong acht dat bezwaar ook niet
groot. Hy heeft vaak bemerkt, hoe in het eene
lokaal gezongen en in het andere stil gewerkt
werd.
De heer Brandsma herinnert aan het Heiden
schap, toen hij opposant was zijne kinderen ver
keerden in slechtere conditie, n.l. U/2 uur van
Workum, Warns of Koudum is veel dichter by.
De Voorzitter zegt dat in de toekomst ware
te overwegen of voor 8 10 kinderen f 1000
per jaar moet worden uitgegeven.
De heer A. A. Bajema wilde aanvankelijk
royaal handelen door opheffing voor te stellen,
doch het voorstel van B en W is overbillyk.
Het deed hem aangenaam aan den kant der
tegenstanders eens een andere klank te hooren,
gelijk als de heer Martens gaf. De bedoeling
van B en W is, dat de bijzondere school in een
eigen lokaal geopend zal worden. Is het lokaal
der O L School ledig, dan zal er over beschikt
worden en ook niet eerder. Dat het voorstel den
heer Krul bevreemdde, neemt spreker niet als
ernstig gemeend.
De heer Krul zegt, dat het voorstel hem be
vreemdde, omdat de autoriteiten toch geen goed
keuring zullen geven, wat men weten kon.
De Voorzitter wijst op de voorgelezen beslis
sing van de kroon, volgens welke geen goed
keuring te pas komt.
Het voorstel van B en W wordt hierop aan
genomen met 8 tegen 3 stemmen (die van de
heeren Krul, Schrale en Martens).
(Slot volgt.)
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 50 cents
Per post f 0.65, Enkele Nos. 3 ets. Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.
firma H. BRANDENBURGH ZOON,
te WORKUM.
nimumloon voor een volslagen, vaste werkman
bij de gemeente-reiniging, vast te stellen op
fil per week, terwijl mede ten slotte aan Ben
W in overweging wordt gegeven maatregelen
te nemen tegen het werpen van glas- en pot
scherven in de aschvaten.
Punt 9. Voorstel van B en W tot wijziging
der Verordening regelende de jaarwedden enz
der openbare onderwijzers.
De Voorzitter zegt dat wijziging der genoemde
Verordening noodig is, wijl het hoofd der Ver-
eenigde Burgerschool nog steeds onder de wa
penen is, en in het genot van verlof is gesteld
met behoud van traktement. Overeenkomstig
een voorstel van B en W wordt zonder hoofde
lijke stemming besloten art. 10 der voormeldt
Verordening te lezen als volgt
Aan onderwijzers, die ingevolge art. 80 de>
Militiewet of art. 11 der Landweerwet of gedu
rende ten hoogste een maand ingevolge de artt.
77—81 en 101 der Militiewet. llbis en liter
der Landweerwet of art. 4, eerste lid, der Land
stormwet onder de warenen of in werkelijker)
dienst zijn, wordt verlof verleend met behoud
van jaarwedde.
Aan onderwijzers, die langer dan een maand
ingevolge de artt. 77, 81 en 101 der Militiewet,
llbis en liter der Landweerwet of art. 4, eer
ste lid, der Landstormwet, onder de wapenen
of in werkelijken dienst zijn, wordt verlof ver
leend met behoud van een deel der jaarwedde,
dat nimmer minder zal kunnen bedragen dan
de door hen verschuldigde pensioenbijdrage en
dat overigens wordt berekendvoor gehuwden
•>p het volle bedrag der jaarwedde en voor on-
gehuwden op de helft der jaarwedden, telkens
verminderd met het traktement of de soldij ei
al hetgeen zij onder eenigen anderen vorm ir
geld ais dienstplichtige genieten.
Punt 10. Voorstel van B en W tot verster
king van een tweetal uitgaafposten der begroe
ting, dienst 1915.
Deze posten betreffen a verlichting en ver
warming Gemeentehuis geraamd op f150 er
overschreden met f 17.29 en b verlichting et
verwarming politie-bureau, geraamd op f 50 en
overschreden met f 16,84. Zonder hoofdelijki
stemming wordt besloten op de postonvoor
ziene uitgaven, groot f 142,95, een bedrag af te
schrijven van f34.13.
Punt 11. Voorstel van B en W tot wijziging
der Gemeentebegrooting dienst 1915.
De Voorzitter deelt mede, dat de postgeld
leening, voor de nieuwe brug, verwijding diepe
Dolte, aanleg nieuwe straat, nog moet worden
verhoogd met f 182,74 voor kosten geldleening,
waartoe zonder hoofdelijke stemming wordt be
sloten.
De punten der agenda zijn hiermede afge
handeld.
Bij de gewone rondvraag vestigt de heei
Hobma de aandacht op de verhoogde uitgave
bij de nieuwe brug, als gevolg van de misreke
ning van den Hoofd-Ingenieur, die moeilijk ten
laste van de gemeente kunnen worden gebracht
De heer Brandsma vestigt de aandacht van B
en W op voorzorgen, te nemen voor de veilig
heid bij het ophalen der nieuwe brug, alsmede
op het plaatsen van een stek langs het z.g.
Tuifland, aan welke zaken B en W hunne aan
dacht zullen schenken.
De vergadering wordt daarna gesloten.
VERGADERING van den Raad van
Hemelumer Oldephaert en Noordwolde,
op Zaterdag den 20 November 1915 voorm. 91/g
uur.
Tegenwoordig alle heeren.
I. De notulen der vorige vergadering wor
den voorgelezen en goedgekeurd.
De heer Boersma merkte nog op, dat hel
stemmen van hem tegen den toeslag zeker niet
juist is. Hij heeft toch vóór verhooging gestemd
De Voorzitter zegt dat de notulen juist zijn.
Het voor de motie stemmen beteekende tegen
den toeslag en de toeslag haalde de volstrekte
meerderheid.
II. Wordt o.m. medegedeeld
a. dat S. Reinstra gem. reiniger te Koudum
heeft gevraagd voor toeslag in aanmerking te
komen
b. dat de Zangvereen. sHelje op« te Koudum
wegens het niet gebruiken van een lokaal dei
O L School v or Zangoefeningen gaarne ovei
het le halfjaar 1915, ontheffing van vergoeding
ontvangt.
c. dat J. Luinenburg te Warns, heeft ge
vraagd voor de korting met f 1 door de Rijks-
verzekeringsbank op de ouderdomsrente, dooi
de gemeente schadeloos te worden gesteld;
d. dat H. Zeijlstra te Workum genegen is
tegen eene belooning naar f 1000 per jaar als
tijdelijk hoofd der O L School te Molkwerum
op te treden.
e. dat 10 eigenaars van woningen te Heiden
schap in verband met de politie-verordening
VERSLAG van de vergadering van den Raad
der Gemeente
WORKUM,
op Donderdag 18 November 1915, ’s namiddags
6 uur.
Voorzitter Jhr. Quarles van Ufford, Burgemeester.
Tegenwoordig 10 leden (1 vacature).
Na opening der vergadering door den Voor
zitter stelt deze als punt 1 der agenda aan de
ordeNotulen der vorige vergadering, welke na
lezing door den Secretaris onveranderd worden
goedgekeurd en vastgesteld.
Punt 2. Mededeeling van ingekomen stukken.
a. Een proces-verbaal van de gehouden kas
opname bij den Gemeente-Ontvanger, waaruit
blijkt dat met het saldo van 1914, groot f 2141 905,
nog is ontvangen f 65568 415, totaal f 67710 32,
dat is uitgegeven f62903.86, zoodat in kas moei
zijn f4806 46, tot welk bedrag kas en boeken
overeenstemmen.
b. Een mededeeling van B. en W. omtrent
de uitgeschreven geldleening van f14000.
c. Een schrjjven van den heer R.F. deBoer,
houdende aanneming zjjner benoeming tot lid
van den Raad.
d. Idem van den heer dr. Heslenfeld, berich
tende aanneming zijner benoeming tot Gemeente
geneesheer.
e. Een apostille van Ged. Staten, waarbij
wordt goedgekeurd teruggezonden het schoolgeld-
kohier over het 3e kwartaal.
Welke stukken zonder hoofdelijke stemming
voor kennisgeving worden aangenomen.
Punt 3. Adres van G. Boonstra, houdende
verzoek om eenige vergoeding voor geleden
schade door de verbreeding van het vaarwater
»de diepe Dolte«.
Uit het voorgelezen adres blijkt, dat adressant
zijn verzoek grondt op de groote overlast bij de
restauratie der brug ondervonden, waardoor hem
de toegang tot zijn woning werd ontnomen, zijn
bleek werd geruïneerd, reden waarom hij, even
als J. Lentz, verzocht om toekenning van eenige
schadevergoeding.
De Voorzitter zegt, dat in verband met wat
aangaande Lentz is geschied, adressant niet best
eenige vergoeding kan worden onthouden, waar
om hij namens B. en W. voorstelt, hem f2 50
toe te staan, waartoe zonder hoofdelijke stem
ming wordt besloten.
Punt 4. Adres van G. G. Groenendaal 1ste
ambtenaar ter Secretarie, houdende verzoek om
verhooging zijner jaarwedde.
Na voorlezing van het ingekomen adres, zegt
de Voorzitter, dat het bekend is, dat voor den
eersten ambtenaar een salarisregeling bestaat
met periodieke verhoogingen, volgens welke hij
nog geen recht heeft op het maximum, dat hij
pas begin 1915 nog in het genot eener verhoo
ging is gesteld, weshalve B. en W. voorstellen
de verhooging waarop hij recht heeft op 1 Ja
nuari 1918, te doen ingaan op 1 Januari 1917,
waartoe zonder hoofdelijke stemming wordt be
sloten.
Punt 5. Benoeming van een Armvoogd, we
gens periodieke aftreding als zoodanig van den
heer P. Haytema en van een Secretaris-boek-
houder bij de Armvoogdij, in de plaats van den
heer R Kroese, aan wien alszoodanig eervol
ontslag is verleend.
De door Armvoogden ingezonden aanbevelingen
luiden voor armvoogd: de heeren P Haytema
en T. Jongsma en voor Secretaris-boekhouder de
heeren L. Wielinga en Hotze Zeijlstra.
Tot stemming overgaande wordt de heer P.
Haytema tot armvoogd herbenoemd met 9 stem
men. De heer Wielinga krijgt 1 stem.
Als Secretaris-boekhouder wordt benoemd de
heer L. Wielinga met 7 stemmen. De heeren
Hotze Zeijlstra en P. de Zwart verkrijgen
pectievelyk nog 2 stemmen en 1 stem.
Punt 6. Benoeming van een Weesvoogd we
gens periodieke aftreding als zoodanig van den
heer A. J. Ph. Ridder.
De ingekomen aanbeveling van Weesvoogden
bestaat uit de heeren Ridder en D. Oosterbaan.
Tot stemming overgaande wordt de heer Ridder
herkozen met 9 stemmen, terwyl 1 stem in
blanco is uitgebracht.
Punt 7. Onderzoek van den geloofsbrief van
het nieuwbenoemde raadslid, de heer R. F. de
Boer.
De Voorzitter stelt deze ter onderzoek in
handen eener Commissie, bestaande uit de hee
ren J. Jansen, H. de Vries en S. Haytema, en
schorst voor den duur daarvan de openbare
vergadering.
Na heropening deelt de heer Jansen mede,
dat een en ander door de Commissie is nagezien
en in orde bevonden, waarom zij adviseeren, tot
zyne toelating te besluiten, waartoe met alge-
meene stemmen wordt besloten.
Punt 8 Verzoek van B en W om machtiging
tot het houden van verhuringen, aanbestedingen
enz.
De gevraagde machtiging wordt verleend, na
dat nog met op 1 na algemeene stemmen, die
van den heer S. Haytema, is besloten het tni-
Tegen het afmaaksysteem.
Door veehouders in Overijsel is een adres
beweging aan de Tweede Kamer op touw ge
zet met het doel verlost te worden van het
afmaaksysteem inzake mond- en klauwzeer.
Adresseeren aan den minister helpt niet meer,
zeggen deze veehouders, dus doen zij ’t aan
de Tweede Kamer. Men hoopt, dat deze
adresbeweging gesteund wordt in alle provin-
ciëen.
Negen geïnterneerde Belgen ontvlucht.
De visscher J. Louw te Harderwijk werd
Woensdagnacht betrapt op het vervoeren van
een 9-tal geïnterneerde Belgische militairen. Hij
was ree Is met zijn botter buiten de haven, toen
hij werd gesommeerd, terug te keeren, waar
aan hij dadelijk voldeed. Alvorens echter een
militaire patrouille ter plaatse was, von
den de Belgen gelegenheid over de weide
langs de zee te ontsnappen. Zij hadden zich
voor de afvaart van hun uniformen ontdaan,
die op een rijtje langs den dijk lagen. Louw,
die bekende, meer militairen vervoerd te heb
ben tegen belooning is in verzekerde bewaring
gesteld.
Rywieldieven.
De Bussumsohe politie heeft aangehouden
zekeren D, te Hilversum woonachtig. Dit
heerschap blijkt lid te zijn van een bende, die
er haar werk van maakt overal in den lande
fietsen te stelen en deze dan weder
aan de man te brengen. In Alkmaar,
waar dezer dagen fietsen waren gestolen, ver
moedde men, dat ze per spoor naar Bussum
verzonden waren, waarschuwde men dus de
politie aldaar. Het vermoeden bleek juist te
zijn en men legde de hand op genoemde D.
Een huiszoeking in zijn woning aan den Geu
zenweg bracht liefst 24 rijwielen te voorschijn,
waarvan er verscheidene herkend zijn als thuis
te behooren te Hilversum.
Aan het station Naarden-Bussum zijn twee
van diefstal afkomstige rijwielen in beslagge
nomen, terwijl in verband daarmede gear re -
zijn aangeschreven een beerput te maken bji
hunne privaten, en dat de gemeente 2 maal Y
jaars gelegenheid voor wegvoering wil geven.
f. dat B. en W. in verband met den voor
genomen verkoop van z. g. n. verjaringsrechter
op eigendommen, welke niet aan den publieken
dienst zijn onttrokken, hebben medegedeeld de
rechten der gemeente te zullen laten gelden.
g. dat de gemeenteopzlchter de verhooging
van jaarwedde onder de gestelde voorwaarde ir
dank aanneemt, enz.
B. en W. stellen voor Reinstra voor 1916 voor
de helft in den toeslag te laten deelen, het adre
van Luinenburg van de hand te wijzen, de ge
vraagde ontheffing tot de helft der vergoeding
aan de Zangvereen. te verleenen de gevraagde
belooning voor het tijdelijk hoofd te créeerer
en het overige voor kennisgeving aan te nemen
De heer J. K. Bajema vraagt of Reinstra ovei
1915 ook toeslag krijgt.
De heer Schut is er voor, ’t Is een kleinig
heid en anders is het wel wat hatelijk B en W
hebben er geen bezwaar tegen, waarom daartoe
besloten wordt.
De heer Schrale herinnert aan de besprekin
gen bij de toelTenning van de toelage aan Lui
nenburg, waarbij wel gerekend werd met de
f2,ouderdomsrente. De nieuwe brugwachtei
kreeg ook direct f8,belooning en nu nog
toeslag.
De Voorzitter stemt dit toe. maar Luinenburg
had toch ook de jaren. De toelage is als ware
het pensioen berekend. Wordt hij schadeloo-
gesteld voor deze korting dan zijn er straks
meer, die er voor in aanmerking komen.
Daarna conform het voorstel van B en W
besloten.
III. B en W stellen, naar aanleiding van he’
adres van het bestuur der Christ. Schoolvereen.
te Molkwerum voor, hen te machtigen eventueel
een ongebruikt schoollokaal tegen eene vergoe
ding van f50,per jaar ten gebruike af t<
staan.
Een dergelijk besluit behoeft geen goedkeuring
van Ged. Staten, wijl het hier niet geldt een
burgerlijke rechtshandeling, maar de beschikking
over voor den publieken dienst bestemde gem -
eigendommen. Aldus is ook gehandeld met af
stand van schoollokalen voor Zangoefeningen en
Tuin- en Landbouwcursussen.
De heer Krul bevreemdt dit voorstel. Het
loopt op twist en ellende uit en veroorzaakt eer
kloof in de bevolking. In de kerk is het al
begonnen en daarom begrijpt spreker het ver
zoek van het Schoolbestuur niet. Nu het voor
stel er toch als zoodanig ligt, presenteert sprekei
den Voorzitter een contra-adres, dat hij eerst
heeft opgehouden onder de opmerking, er wordt
reeds een hoofd opgeroepen.
De Voorzitter zegt, dat dit adre« onvoorbereid
ter tafel komt. Nadat hij het heeft voorgelezen,
zegt spreker dat op den inhoud wel wat is aan
te merken. Bij de uitdrukking, dat de gebou
wen, voor openbaar onderwijs bestemd, met
rijksgelden zyn opgericht, wordt uit het oog
verloren, dat dit ook met gemeentegelden ge
beurde, waaronder voor een groot deel afkom
stig van voorstanders van bijzonder onderwijs.
Dat elf leerlingen van de gemeente-eigendommen
voor openbaar onderwijs gebruik maken, is in
den gedachtengang van het adres gewoon, maar
als gevraagd wordt om hetzelfde gebruik ten
behoeve van 33 leerlingen, dan mag dat niet
De heer Schut vreest dat Ged. Staten toe
stemming zullen weigeren. In Workum is dat
ook gebeurd met de M.u.l.o.school, welke voor
een deel als bewaarschool in gebruik zou worden
gegeven.
De Voorzitter zegt dat Ged. Staten mogelijk
in dit geval ook zoo zouden besluiten, maar de
Kroon heeft uitgemaakt, dat deze goedkeuring
geen vereischte is en dus ook niet gevraagd
behoeft te worden. Het practisch bezwaar was
in Workum misschien ook grooter.
De heer Boersma vindt het voorstel de mooiste
oplossing. Voor- en tegenstanders kunnen vrij
handelen. De scherpe verhoudingen, waarvoor
de heer Krul vreest, worden mettertijd beter.
Zoo is het in Oudega ook gegaan. Bovendien.
B en W stellen voor tot wederopzegging. Heeft
de O. L. School er dus weer behoefte aan, dan
kan het lokaal weer teruggegeven worden.
De heer de Jong zegt, dat de bewering in het
contra adres, alsof een bijzondere school te
Molkwerum geen levensvatbaarheid zou hebben
in stryd met de feiten is, waar de ouders van
3/4 van de schoolbevolking zich voor bijzonder
onderwijs heeft verklaard. Spreker acht het ook
in het belang der gem. financiën.
De heer Schrale wil de financiën er buiten
laten, doch acht de tweeerlei onderwys in één
gebouw, onder leiding van twee hoofden in
plaats van onder één, niet in het belang van
het onderwijs is. Het zal lastig voor elkander
zijn en niet overeenkomstig de bedoeling der
wet.
De heer Dokkum kan tot zekere hoogte mede-
gaan met het laatste bezwaar. Maar voor alle
1
RISO.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workum. Hemelumer Oldephaert en Noordwolde.
