Io alderwetske Winter.
Hindeloopen en Stavoren.
zaterdag 3 februari wn.
Binnenlandsch Nieuws.
43ste Jaargang
De over-
mdene
vrouw.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 70 cents
Per post f 0.85. Enkele Nos. 3 ets. Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
tot op de helft der voor ontvang en uitgaaf
van
De
De
Sont 1688 hie
net fol us west en for 'e aer-
op ’e Schelde in blok iis
De prijs der Advertentiën is van 1—5 regels 30 cents, elke
regel meer 5 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78. Amsterdam
Te Gouda geen boodschap.
Als de Friezen naar Holland gaan hardrij
den, wil dat nog niet zeggen, dat ze er ook
met prijs en premie vandaan zullen komen.
Te Gouda reden Baarda, G. Castelein en C.
dm, die des nachts overleden was.
was de tweede echtgenoot van zijn
De verstandhouding tuMchen do beide
Uitgave van T. GAASTRA Bz.
firma H. BRANDENBURGH Zoon,
te WORKUM.
b.
korps pantserfort artillerie
pedisten
c de dienstplichtigen toegewezen aan do
cavalerie, en bestemd hetzij om te worden
opgeleid tot officiere-paardenoppaaser, hetzij
om bij het remontedepot te worden belast
met de paardenverzorging.
2o van 12—16 Maart, de dienstplichtigen
toegewezen aan ’t 3e bat., van een der reg.
gr en jagers of van een der overige reg. inf.
met uitzondering van het in art. 70 der Mi-
litiewet bedoelde bewijs van voorgeoefendheid.
Dezen worden twee maanden later ingelpfd.
Er wordt weinig geschaatst.
Het »Nieuwsbl. v. Friesl.s noemt het op
merkelijk hoe weinig er dezen winter over 't
geheel gereden wordt. Zaterdag, met de Elf
stedentocht, hebben we ons, zegt het blad, in
alle riahtingen door de provincie bewogen, en
slechts af en toe zagen we een schaatsenrijder
op de wijde ruimte. Er is niet meer die
felle animo van vroeger. De ongunstige ge
steldheid der banen veel grondijs en veel
met zand bestoven zal er goeddeels de
oorzaak van zijn, maar ook wil men wel, dat
de behoefte aan het maken van tochten per
schaats afneemt, nu men per fiets daartoe het
heele jaar gelegenheid heeft Dat was vroe
ger zoo niet, Of de fiets inderdaad den lust
tot schaatsenrijden min of meer heeft gedoofd,
we weten het niet, maar ’t is heel wel mo
gelijk,
Mear fen sokke reisbisonderheden deelt de
skriuwer net mei: Hy skriuwt noch al dat
de lange winter de ytbere waren djür makke,
tige djür. Alf poun roggebrea gau lOstüreu
en 14 pinjen; wite baantjes kosten 5 goune
en earte tsjiendeheil goune.
Feerder seit er dat de winterfruchten min
■tiene, dat it foarjier tige skrael wie en yn
’t lést fen ’e Maeimoanne tochten de boeren
noch noait de simmers hea winne to kinnen,
1 sa efterhk wie ’t. Mar it foei hwet ta. De
neisimmer makke it dübeld goed en alles
kaem noch sahwet aerdich torjuchte.
FRISO.
VERSLAG van de vergadering van den Rzad
der gemeente
Hemelumer Oldephaert en Noordwolde
op 1 Februari 1917.
In de vergadering van den Raad dezer ge
meente is o.m. medegedeeld
onderwijzend personeel door Ged. Staten is goed
gekeurd
b. idem verordening op het distributiebedrijf; gronddienst 1916.’
c. idem het besluit tot onderhandsche ver- -
pachting van den Koudumerdam aan R I Feenstra;
d. dat de wyz'ging van de verordening op
den Hoofd. Omslag, strekkende tot verhooring
van het maximum van f 25000.tot f37000.
door de Kroon is goedgekeurd
e. dat door Burg, en Weth. ingevolge de
Distributieregeling van brood, bloem, meel en
rogge van den minister van Landbouw enz i>
vastgesteld een broodkaartregeling met strafbe
palingen, steunende op de distributiewet 1916
en dat deze regeling door genoemden ministei
is goedgekeurd
f. dat op 8 Januari 1917 kasver ficatie i>-
gehouden bjj den gemeente-ontvanger. waarby
boeken en kas in orde zjjn bevonden
g. dat Ged. Staten de begrooting der gemeen
te nog niet hebben kunnen onderzoeken en in
verband daarmede machtiging hebben verleend
tJ J - j -
uitgetrokken bedragen, met uitzondering
een enkelen post
h. dat is ingekomen het verslag van den
gezondheidstoestand van den veestapel van ovei
1916 van den gemeente-veearts
i. idem van een ongezegeld stuk van ver
schillende vereenigingen, voor de behartiging vat
de belangen van het kind, houdende verzoek om
een verordening in het leven te roepen met
strafbepalingen tegen het rooken door kinderen.
Deze mededeelingen zyn voor kennisgeving
aangenomen.
Over een adres van K. Koopman te Oudega
om de helft der bermsloot, gelegen tusschen den
openbaren weg en een perceeltje grond, vroeger
in eigendom toebehoorende aan G. Wildeboer,
van de gemeente te mogen koopen, ten einde
de sloot te dempen en na demping af te sluiten,
zal eerst het advies van den gemeente-opzichter
worden ingewonnen.
Over het adres van H. Posthuma te Koudum
en 17 mede-onderteekenaren, waaronder de
voorzitter van den Ryksproeftuin. houdende ver
zoek om den Zandweg langs genoemden tuin
naar «Weste» wegens zjjn slechten toestand te
willen verharden, alsmede het adres van het
Bestuur van Dorpsbelangen te Hemelum, hou
dende verzoek om de kanten ter weerszijden van
de Dorpsstraat te Hemelum te bestraten, omdat
de tegenwoordige toestand oorzaak is van alge-
heele vervuiling der buurtzal nader worden
beslist wanneer de voorbereiding daarvan zal
hebben plaats gehad.
Naar aanleiding van een adres van W. H. de
Jong te Balk, houdende het verzoek om ter
tegemoetkoming in de meerdere kosten van het
gedrukte verslag van ’s raads handelingen over
1916, waarvan de om vang grooter is dan aan
vankelijk de voorstelling was, een toelage van
f 25 te ontvangen, alsmede om voor het vervolg
te contracteeren op m.n. genoemde voorwaarden
is besloten het drukken van dit verslag weder
om aan te besteden en na de aanbesteding nader
over dit adres te beslissen.
Het adres van mej. A. Groos te Molkwerum
om haar jaarwedde als onderwijzeres in de
nuttige handwerken aan de O. L. School te
Molk werum met f 25 te verhoogen is van de
hand gewezen.
Over het adres van S. Sierks, notaris te Kou
dum, houdende bezwaren tegen het eigen aan
gifte stelsel en eigen aangifte-biljet voor den
Hoofd. Omslag, zal in een volgende vergadering
worden beslist.
Is aangenomen het voorstel van B. en W.
tot onderhandsche verhuring van bermen te
Molkwerum aan Minne M. Zeldenrust aldaar
tegen een jaarlyksche huurprys van f 20
Met 8 tegen 2 stemmen Schrale en Martens)
is besloten tot opneffiug met ingang van 1 April
a.s., van en eervol ontslag uit de betrekking
van den onderwijzer aan de O. L. School te
Koudum.
Tevens met gelijke stemmen besloten tot op-,
heffing van de O L. School te Mulkweruu>.
zulks een maand nadat de vereischte goedkeu
ring daarop is verkregen.
Artikel 1 van de verordening op het gewicht
van brood is aldus nader vastgesteld. Het is
verboden: aanwezig te hebben in een gebouw
waarin het bedrijf van bakker of van broodver-
kooper wordt uitgeoefend, ten verkoop voor
handen te hebben, te koop aan te bieden, te
verkoopen, af te leveren, te vervoeren, in te
voeren in de gemeente:
a. Wit- of bruinbrood, dat van een ander
gewicht is dan van 400 «ram of veelvouden
daarvan tot ten hoogste 2800 gram.
Mar ek de winter haid op njunke
en fen aid- op nijjier wied er gjm
foarst to bikennen. Mar op de 5 Jannewaris
fen ’40 kaem de winter ynienen werom en
pakte dalik tige ta. En de 10de derop we
’t sa kald, dat it net to hirden wie. -
minsken doarsten net bütendoar kotnme.
Südersé frear alheel ticht.
de Macs sa
dichheid hie men
oerein set mei *t opskrift: «Met half Meert
Lichting 1917.
Van de militielichting 1917 aal, naar de
To Srokholm waerd in domen #AvP de “'ÖW
trI volgende tijdvakken
lo. van 1—5 Maart 1917:
a. de dienstplichtigen toegeweaen aan do
reg. vesting art. en bestemd voor hot eerst
te lijven gedeelte
de dienstplichtigen toegeweaen aan het
en het korps tor-
af, en Goodijk, van Marum, die er ook was,
mocht slechts den derden prijs halen.
Eén troostde tweede prijswinnaar was
wel van Haarlem, maar bij heette W. Cuossen.
Waarschijnlijk toch wét een Fries. De prijs
winnaar was W. Bocxe, van Abcoude.
De Tommies en het schaatsenrijden.
De Engelsche gasten, anders de sportlief
hebbers bij uitnemendheid, laten het wat de
■issport betreft, leelijk zitten, zoo wordt aan
net N v, h N. geschreven. Het gevolg hier
van is, dat menige Groninger schoone, in denos
ijd, nu ze zoo dolgraag >’n trekkers heeft,
<eelijk met de handen in 't haar sit
De Groninger jongens neggen on wie
kan ze ongelijk geven soo onder 't rgden
door
«Dien Tommie wicht, woar is dai
Misdaad
Zondagmorgen werd de doktor door do
familie ontboden bij zekeren Visser te Leer-
b Roggebrood dat van een ander gewicht
is dan van onderscheidenljjk 1200, 1600 of 2800
gram.
By een en ander is echter speling naar boven
en naar beneden van 5 0/o toegelaten.
Met 6 tegen 4 stemmen is besloten de voor-
- venomen woningplannen in de onderscheidene
dat de regeling van jaarwedden van het (1 door he^verleenen van de benoodigde
xniffAnn naronnoal nAnri+nti StatAn iq ffnod-
voorschotten met aan te moedigen.
Volgde nog een wijziging der gemeentebe-
Daarna sluiting.
reed men over ’t Scheld met koets en peerds.
De Franske rivieren sieten oan ’e groun ta
fol iis en de weinen en frachtweinen jagen
dei oan dei de Rijn lans. Twisken De Hel
der en Tessel wie gjin wetter to sjen. For-
skate minsken biswykten fen ’e kjeld. Mis
skiën giet it hwet by forgreating, mar de
skriuwer seit: Op ’e 12 Jannewaris kaem
to Hamboarch de postwein oan en ’t blykte
dat de reisgers dy ’t der yn sieten, deafêrzen
wieme. It kin wier wèze, der lit we
bybliuwe. For in deimennich skreauwen om
tners de kranten ek dat er immen op rei
nei ’t Amelan fen kjeld omkaem. Mar om
op *e alderwetske winter del to kommen. Yn
’t bütenlan klage men oer ’e drystens fen de
*ylde bisten. Dy koene gjin fretten bynei
kotnme en joegen hjir sadwaende ticht by d*
hüzen. Se weagen it fcek om de bisten, de
hern en seis greare minskin oan to fallen
Yn Sweden hellen de wolven soms de bisten
ut ’e stal. r”
roch dizze roofdieren forskoerd, en yn Keulen
foelen se in pastoor oan, dy’t noch al üt hj«r
klauwen redden waerd, mar it letter doch-
noch fen ’e skrik bistoar.
Ek bittere earmoede brocht dy winter mei
-n der t-jinoer ek folie fl-iur. De minsken
ikynden hjar ek al wer yn 'e tas'an skikk-
to kinnen en namen de slimme tud ek som
ber licht en loftich op, hwent men boud-
wenten op it iis hjtr en der. De minsken
netten bjar, nou jüst net ta wenjen, mar der
waerd trochgeans deis in drok gebrük makke
fen dy hüskes. Arbeidsje, ite en drinke die
men der.
Oan ’e Keizerinne fen Ruslan prinsentearre
it folk in paleis fen iis. Dit wie op de 23
Jannewaris. Dat paleis wie 52 en in heale
foet lang en 16 en in heale foet breed
Spegels, tafels en stoellen, kasten en etan
bylden wierne der yn, ek allegjer fen iis,
fensels, Seis kantinnen fen iis en twa bom
tsjettels stiene der om hinne. Op ’e 6de
Febrewaris skeat men ien fen dy iiskanfinnen
ou en ’t barstte net. By Heidelberch op de
Nee kar hie ’t bakkersgdde in oun op it iis
der ’t se roggebrea yn bakten.
Op healbrea bakt yn dy aldernijste oun
s'jürden se op proeve nei de keurfoarst.
De Friezen lieten fensels mei sok in winter
ek fen bjar hearre, dat sprekt. It wie moai
waer, de 15de Jannewaris, en do binne Fekke
Annes fen Molkwar en Hindrik Tromp fen
Staveren mei sliden oer ’t iis nei Inkhüien
gien. De hinnereis roan tige fl«t, mar d-
weromreis waerd slim for hjarren. Se mak
ken in gefaerlike set mei. Tink ris ta, mid
den op sé, skoerde it iis en ’t wie sa of sa
of ien fen de mannen, Fekke, wie yn gefaer
«yn libben to forliezen. Mar de skrik fen
d'zze minne reis skynde er gau bij ’t folk
ut to wézen, hwent fjouwer dagen letter, do«
de 19de Jannewaris, is Hidde Jans mei de
bynsteslide fen Staveren nei Inkhüzen gien.
En de 20ste roanen fjouwer manijue op
klompen fen Inkbüzen nei Staveren. »Maar«. <i0 jong medei doch ze legden het alle drie
foeget de skiedskriuwer bjir by oan, «door
de groote koude zijn twee van hen in den
Heere gerust, en de andere twee zijn door
Gods hulp thuis gekomen, doch hunne voeten
waren bevroren».
De 8ste Febrewaris waerd it tei waer, mar
de 14de helle de winter op nij wer op en ’t
frear wer yn ienen sa hird det men de 15de
wer nde koe hwer ’t men mar woe. De
19de boude men by Staveren in tinte op 'e
-é, der serte men in haeiwein yn en d-
Fans» fligge kaem er boppe op
Om en de by houndert hynstesliden hawwe
y deis nei inkbüzea wést In Warkume»
■ue der in spant-je wyfoet kêdden foar. Let
'er moatte de Inkbüsters forklearre haww«
dat de Friezen dér yn in wike tiid for 40
50,000 goune oan goud en sulver kocht ha.
De minsken skynden do ek al to wezen
yk as nou, rejael wéte en net op in goune
j n as 't iis is dat skynt in eigenskip
ten de iiswille to wézen, net swier, mar licht
■er de dingen hinne ge»n
Twa fen Molkwar, Nanne Abes op reden-
•n Rinsk Jolles, syn wi f, yn in pj iksly lisj«.
ondernamen sa in reiske nei Inkhüzen.
Wol hwet let is er komd, mar nou ’t hy
er is, is er ek forgeed en net forgees komd
Yn lang ha we sa’n stik winter net hawn
En dan giet it sa, is ’t winter, dan skriuwe
e kranten en blê iden ek oer winters lang en
«trang. Alderearst en meast wirdt er tsjin-
wirdich s oen nei de iiswille, riderijen en
«lagen der fen. Mar ek jowt it in soarte
nocht to lézen bo’t üs foar&lden mei fül«
w nterkje) hiene to kampen, ho’t se hjar for-
makken op it iis, mar ek ho’t se soms mei
ibbensgefaer baes wirde moaeten fen iis en
«nie. Men fielt yen min of mear greatsk a«
men sizze kin, «dat ha ’k mei belibbec, et
lat wol foaral as it strange winters oangiet.
tsjinwirdich. Takomme simmer roppe wy
misskien wer fen de waerme simmers dy’
we trochlibbe hawwe. Mar nou is ’t winter
»n praet wy oer winter. Pake seach brim
stich as wij ris bigyngen to kleijen oer ’e
winterkjeld.
«Jonges bald jimme stil, jimme wite net
hwet winter isJimme moasten dy fen 44 op 45
ris meimakke hawwe, dat wie in winter!»
Do’t wy dan de winter fen 90 91 efter
'e réch hiene, doarsten wy Pake stean en
seine, dit het dan fêat ek wol in alderwetske
winter west, net?»
De measte lezers fen Frisowitte noch
wol fen dy léste, n’t wier? Op ’e stjêrdei
fen Kening Willem III, dat wie de 22 Na
vimber bigoun it to friezen en ’t hat troch-
ferzen ta ’t bigjin April 1891. De winter
wie lang en derby ek strang Hwet ha we
do kalde dagen hawn yn 't lést fen Decim
ber! Hwet laei der in stik iis yn ’t wetter.
Men meat de tsjokte yn ’e Snitser-mar en
dat wie net minder as 64 sintemeter. As
men nou bigrypt dat in fjtrder, in büterfjir
der 50 cm. is, dan is ’t praet fen iis dat in
büterfjirder tsjokte hat, do dus aerdich oer-
troffen. Seis yn ’e eé laei it iis sterk as in
oyk. Hynstesliden wie der do neat gjm
nija. Weiden hea en strie mei twa hynadere
der foar jagen de glêdde baen lans, dat wie
in nüver gesicht.
Reedriders krigen de aerdichheid er ou, de
pongen waerden slop, ek dy fen de iisklubs.
«adat er yn 't lést ek hast neat mear for-
riden waerd. En troch de langte fen duer
uyng it nijs en ’t sin ek fen dat alles ou
It durre to lang. Friso’s lêzers dy’t twisken
de 30 en 40 jier aid binne witte allegjern-
krekt sa goed as wy hwet de winter fen
90 op 91 west hat, derom scille wy bjir mar
net langer oer ütweidzje. Mar yn ’n aid
atmenak stiet yn biskriuwing oer de winter
fen 1740 Hwet de minsken dy’t dy winter
trochlibbe hawwe der fen skriuwe is aerdich
to lézen en for misskien alle lêzers fen Fnso
hwet nijs. Lit dat hj>r ris oerfortelle, wy
i«*auwe jimme der net mei to forfelen. Dit
de almenak seit dan
Heel onforwacht bigyng it yn ’t lê*t fen
Oktober 1739 to friezen en mei koart-n ria
d>-n de minsken hwer 't se woene. De fü st
kjeld wie mei koarten oer, lykwol b>eau it
winter.
iy een
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workurn. Hemelumer Oldepbaert en Noordwolde.
I
in
a.
