In Südwestlike Brief.
Hindeloopen en Stavoren.
I
ZATERDAG 9 JUNI 1917.
No. 24
43ste Jaargang
Binnenlandsch Nieuw».
ïi
J
Dok
FRI8O.
aan
aan
Zaterdag,
Te Doornik
Uitgave van T. GAASTRA Bz.
firma H. BRANDENBURGH Zoon,
te WORKUM.
boppe komt dan is
net to boppe, en kin
Hwer
en ’k
Nei gedachten yn Ruslan. Yn
j
I
1
I
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 70 cents
Per post f 0.85. Enkele Nos. 3 ets. Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
maar een gering aantal van deze dieren
De »opruiming«
den veestapel moet echter gezocht wor-
en bij toonde
kelijke massa.
«Ik ben gelukkig hier te zijn«, riep een
knaap van Douai uit. «Bij ons moeten de
jongens van 15 jaar gaan werken voor de
Duitschers en denkt eens, binnen 2 weken
word ik 15<.
Een knaapje sprong op krukken. Zijn
rechterbeen was tot bij de knie geamputeerd.
Verminkt door een obus en zoo strompelen
er in Frankrijk veel jongens en meisjes, weer-
loozen, maar die alle verschrikkingen van den
oorlog hebben gevoeld. Zij, die hier komen,
verbazen er zich over, geen aanhoudend ka
nongebulder meer te hooren of waarsohuwings-
signalen, om zich in den kelder of een andere
schuilplaats te bergen tegen hommen en obussen.
Verkiezingen voor de Tweede Kamer.
Dinsdag had de oandidaatstelling plaats voor
de verkiezingen der Tweede Kamer. Over
eenkomstig de daartoe door de politieke par
tpen, in de Kamer vertegenwoordigd, zijn al
leen de aftredende leden gesteld. Verschil
lende andere groepen hebben in verscheiden
districten tegencandidaten gesteld.
Herkozen zijn 50 aftredende leden, n.l. de
heeren jhr. mr. P. van Foreest, A. H. J.
Engels, B. Nierstrasz, J H. A. Schaper, W.
O. A. Koster, W. J. F. Juten, mr. J. W.
H M. van Idsinga, F. H. de Monté Verloren,
mr. H. A. v. d. Velde, P. Vliet Jr., mr.
R. van Veen, mr. Th. J. A. Duynstee, jhr.
G. J. A. Schimmelpenninck, mr. J. van Best,
Siebenga Mulder, N. Oosterbaan, jhr* mr. A.
F. de Savomin Lohman, mr. A. O. Visser van
IJzendoorn, jhr. mr. W. Th. O. van Doorn,
mr. D. A. P. N. Kooien, jhr. mr. Ch. J.
M. Ruys de Beerenbrouck, mr. J. Ankerman
A. N. Fleskens, jhr. mr. A. F. v. Sasse v.
IJsselt, P. F. Fruyten, mr. P. Rink, dr. E.
J. Beumer, A. Brummelkamp, mr. F. I. J.
Janssen, mr. H. Smeenge, mr. M. J.C. M.
Ko’kmsn. jhr. R, R. L de MnrsH. m* dy.,
kuierstokken de loft ynstieken. (Is leech nou
net in twaliddich wird?) As it sa nou ek
ris mei de Russiske papieren sa komt, dan
scoe men der al hast sin oan krije, dat moat
ik wol meistimme. Dizze man hat nou by
finderfining ho gau as in ding him kearekin.
Hwet ek in omkear is? Dat we oer ’t
algemien nomd dit jier net hoege to stimmen,
en dat er gjin striid fiord wirde soil sa’t de
minlike skikking fen de politike partgen dat
fitsteld hat. De leden dy't nou ienkear sitte
mei net pieage wirde en soille sa mooglik by
inkele kandidaatstelling herkeazen wirde moatte.
Dus de leden dy’t ougeane om ’t se hjar
tiid om hawwe, wirde sfinder stimmen op ’e
nij as keazen forklearre, en wy hawwe net
nei de stimbos to bokseljen. In fortuentsje
nou’t de skoengOalen en fytgbannen sa djfir
binne. Greater fortuentsje j8 noch to for-
krijen for degene dy’t in dfikboat sinke litte
tin. In Amerikaan. Bartol hjit er, looft 5000
frank bileaning fit for elke dfikboat dy’t er
nei de groun jage wirdt. Dy man skynt ek
wol fatsoenlik it grou op dat fingedierte to
hawwen. Hy stelt tominsten 125.000 frank
for sokke preemjes biskikber. De man wen-
net yn Parys.
Fan dfikboaten hawwe wy nou just gjin
lest hjir mar wol fen ’e ffigels, en binamman
de hofdouwen. Dy rekels binne sa findoogensk
dat se fie earte forniele. Dy’t se oerbliuwa
lieten nei ’t settan. forgunne se nou it libben
hwent altyd wer oan sitte se der oan to
peuterjen, en de stimpers lihje fenseis mar
jfist mei dizze droechte. sadat se gjin pleag-
jen hawwe kinne noch fomearre. Sa ha ’k
al ien heardt dy’t for elke deade hofdou in
bfibbeltsje fitloofd. Dat scil wol min genooh
wêze yn dizze djfirre tiid, tominsten as se der
for sketten wirde soille, en dan de ffigels
der by ek noch oustien wirde moatte oan
Bartele, soille wy mar, neffans mynhear Bar-
tol. yn ’t Frysk sizze.
’t Is dan ek in aerdichheid to sjen, ho’n
forskaet fen fflgelforskrikkers hjir op ’e As
folksbou steane. Mar it is allegjerre om ’e
nocht. In man fen stokken en prikken mei
de bikende hege hoed op hat safolle frees
findrr ’t folk dat de ffigels noftlik op ’e fit-
aprate meagere earmen sitte to slfigjen of to
kwelen. Opstoppe oaljejassen draeiber op in
stok der mei se al sa graech op toefje, men
kin sjen dat se der mei nocht hjar op del
flije en mei ynerlike nocht litte se hjar mei
yn ’t roun draeije. Hwet nou to bitinken
dat^helpe kin as goed fitwirkjende ffigelfor-
skrikker. Soille we beppe der op sette!<
frege in jonkje fen saun jier yn syn finskild
oan ’e heit, hearde ’k fen ’e wike. Haetlik
for *t aide minske, net?
De prijs der Advertentiën is van 15 regels 30 cents, elke
regel meer 5 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78. Amsterdam
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nijverheid en
(S D A P, aftr.)
Gennep (Chr Boe)
Gebrek aan aardappelen.
De minister van* Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft de volgende circulaire aan de
burgemeesters gericht:
Ik heb de eer u te berichten, dat de aard-
appelenvoorraad van den oogst 1916 der
mate geslonken is, dat het bestaande rant
soen van 3 K G* per week niet meer kan
worden verstrekt.
Dit rantsoen wordt dus voor de week van
4 Juni11 Juni bepaald op 1 K.G. per week
per persoon. Om te voorzien in het tekort
voeding, hetwelk hierdoor ontstaat, zal
de gemeentebesturen, die van oordeel
zijn, dat voor hun gemeente daaraan behoefte
bestaat, rijst beschikbaar worden gesteld en
wel, tot ten hoogste een vierde van het ont
brekend gewicht van aardappelen, berekend
naar een week-rantsoen van 3 K G. per per
soon. Derhalve kan voor de ontbrekende 2
KG. aardappelen ten hoogste 1/3 KG. rijst
worden verstrekt.
Als door den verbruiker voor deze rijst te
betalen prijs wordt 10 cent per half K G in
overweging gegeven.
Het bestaand rijstrantsoen van 0.7 K G.
per 4 weken wordt naast het bovenstaande
gehandhaafd en evenzoo de daarvoor te be
talen prijs van f 0 14 per K.G. De hoe
veelheden rijst, welke als supplement voor het
aardappelenrantaoen moeten dienen, moeten
afzonderlijk aan het R. D. K. worden opge
geven.
Is uitvoer van het vee gewénschtf
We hebben ’t nu al meer dan eens ge
hoord, dat onze veestapel te groot is om al
die dieren in den aanstaanden winter den kost
te geven. Minister Posthuma heeft dan ook
te kennen gegeven, dat de veestapel tot op
s/4 zal moeten worden ingekrompen.
En nu is men er weer als de kippen bij
aldus wordt aan 't Hbl. geschreven om
te trachten voor een deel van het vee verlof
tot uitvoer en daardoor een zoet oorlogswinst-
je te krijgen. Daartegen protesteert de schrij
ver. Hij acht het beter, dat de koeien, die
geslacht worden, hier blijven, omdat de maxi
mumprijs van het vleesch zal kunnen worden
verlaaagd en de gewone middenstander en de
werkman weer eens wat meer vleesch op tafel
kunnen krijgen, al is dan dit vleesch niet van
de eerste kwaliteit. Voorts heeft men dan ook
het voordeel, dat er een aantal huiden in ons
land blijft, die voor de fabricatie van leer van
gewiont kunnen zijn.
Het komt den schrijver voor, dat het denk
beeld van den Minister, geen uitvoer van al
lerlei vee toe te staan, maar hoogstens stam-
boekdieren te doen uitvoeren, waarvoor mis
schien meer geld kan worden gemaakt dan
zij als vleeschproducenten waard zijn, en dan
nog
weg te doen, het juiste is.
van
den in bet slachten van niet-stamboekdieren,
die op 't oogenblik de grootste waarde heb
ben als vleeschleverancier, en het vleesch dezer
dieren dient in ons land te blijven.
Fransche kinderen in ons land.
Gisteren is te Roozendaal weer een groep
van 250 kinderen uit het bezette Fransche
en Belgische gebied in ons land aangekomen.
De correspondent van de »Tel« was bij de
aankomst en vertelt er van. We ontleenen
aan zijn verhaal het volgende
«Bij éénen stoomde de trein binnen. j De
portieren werden geopend en daar zagen we
ze meisjes en knd^en van Sedan, Laon, uit
de omgeving van Cambray, van Douai en
Roubaix. Sommigen waren van
de overigen van Zondag op reis
kwamen ze samen. Vandaar vertrokken ze
Maandag om zeven uur.Te Brussel moesten
ze in den trein overnachten. Nu stonden ze
in Holland.
Hoe verreisd ze er uitzagen, kan men zich
voorstellen Och, straks wacht hun het bad.
Ook de havelooze kleedij, die velen dragen,
kan men al dadelijk vervangen, maar weken
rust, krachtige voeding en genot van lucht
zullen er noodig zijn om de sporen van ont
bering en lijden weg te wisschen.
Melk was voor de meesten als een open
baring en de cadetjes noemden ze koeken.
»Op ons dorp ia geen enkele koe meer«,
vertelde me een meisje van de Ardennen.
«Dit is ons broodzei een knaap van Douai
eene grauwe, korrelige, onsma-
A G. B. M van Rijokevorsel, mr. J. R. H.
v. Sohaik, M C. E. Bongaerts, J v. d. Molen
Dzn. J H. J. Beekers, J. G. Scheurer, L.
F. Duymaer v. Twist, mr. H. C. Dresselhuis,
A. H. A. Arts, mr. G. W. Sannes, B. R. F.
van Vlijmen, dr. W. H. Nolens, mr. J. A.
Lofcff mr. dr. H. A. G. van Groenendaal, mr.
J. B L. O C. de Wijkerslooth, jhr. mr dr,
E. A. van Beresteijn, A. C A. van Vuuren,
mr. R. J. H. Patijn.
De oppositie heeft in 50 districten tegen
over aftredende Kamerleden 67 tegen-c&ndi-
daten gesteld, zoodat 13 sociaal-democ^aten,
6 vrijzinnig-demooraten, 15 unie-liberalen, 6
vrij liberalen, 4 christelijk-historischen, 2 anti
revolutionairen en 3 katholieken hun zetels
zullen moeten verdedigen.
De S. D. P. en ehristen-socialisten komen
in 35 districten uit, te weten Amsterdam II
IV, V, VII, VIII en IX, Amersfoort. Arn
hem, Beverwijk, Dordrecht, Enschede, Frane-
ker, Den Haag I, II en III, Groningen, Haar
lem, Hilversum, Hoorn, Leeuwarden, Leiden.
Rotterdam I, If, TH, IV en V, Sohoterland,
Tiefjerksteradee), Utrecht I en II, Weststel-
lingwerf, Zaandam, Zutphen, Zuidhoorn en
Zwolle.
Het Comité tot actie tegen de aanhangige
grondwetsherziening in 21 districten, n.l.
Amsterdam I, III, IV, V en IX, Amersfoort,
Apeldoorn, Breda, Deventer. Den Haag I, II
en III, Haarlemmermeer, Hilversum. Katwijk,
Lochem, Middelburg, Rotterdam II en IV,
Utrecht I en H.
De Algemeene Staatspartij in 5 districten
Amsterdam II, VH en VIII, Eist en Haarlem
De Plattelandspartij in 4 districten Brielle,
Dordrecht, Ommen en Ridderkerk.
De christen-demooraten in Den Helder.
En mr. S. van Houten als onafhankelijk
liberaal in Groningen.
De stemming heeft 15 Juni plaats en de
herstemming, zoo noodig, op 22 Juni.
Kamerverkiezingen In Friesland.
In de districten Sneek, Harlingen en
kum zijn de aftredende leden J. G. Scheurer
(A. R), mr. J. Ankerman (Chr. Hist en
mr. R. van Veen (Chr. Histbij enkele can-
didaats*el!ing gekozen. Daar dus geen ver
kiezingsstrijd. Anders is het in de andere
Friescbe districten.
In Leeuwarden zijn candidaat gesteldmr.
P. J. Troelstra (S D A P, aftr.) en ds. A
R de Jong (Chr. Soo.) te Helmond.
In TietjerksteradeelC. vd Voo-t van Zijp
(A R aftr.) en ds. M. C. van Wijhe te
Barchem (8 D P)
In Franeker W. P. G. Helsdingen (8 D A
P, aftr.) en ds. L. de Baan te Oenkerk (Cbr.
SOG.)
In Schoterland mr. M. Mendels (S D A P.
aftr.) en H. Rijsewijk te Zutfen (S D P)
In Weststellingwerf F. W. N. Hugenholtz
en ds. J. W. Kruyt te
ACHTSTE BRIEF.
Droech, droech dat is tejinwirdich de rop
mar* Skrok waer en gletune sinne is shea
ring en ynslach. Bou en greide smachtet nei
wetter en sa ’t it him oansjen lit, is ’t al
moai fêït dat er in bytsje hea komt mei de
earste sneed. Mei det de skfirren hast alle
gjerre sa leech binne dat er net ions in
»poepenest< faek oarbleau, stiet it er yn dit
opsioht net sa ginstich foar mei de boer, en
de neisimmer mei ’t it wol gans byskoerre
soil ’t noch allegjerre aerdich yn ’e bl&ns
komme. Wy hawwe al boeren heardt dy’t
seineas ik oardel weide fen ’t pounsmiet
ouhelje kin trooh elknar, der rös ik it al
foar, Ek al omdat er in boel lan foarweide
is, omdat it fé to gau fen ’e stal rekke, scil
'theagewin skriel wirde. Dat foarweide lan
seit nou by dy dioechte ek, »lit sitte hwet
sit«, en kin net wer op ’e hael komme nou’t
it fen ’e woartel on wer bigjinne moat, Ek
mei de boufruchten wol’t net rjucht sjitte, en
dat is al sa spitig nou ’t elk him sa’n bytsje
tocht klear to meitsjen for it driigjend iten
gebrek. Lykwol skriuwt men fit it Easton
dat it er der mar best foarstiet mei greide
en bou beide, De ierdapels moat er dêr ek
mar tige fitnaeijenou, lit se mar komme
De greate heap hwer ’t men langlêsten fen
rfip, skynt ek al wer aerdich bilune to wezen,
oars hoevden se fis net geandewei mear yn
to koarten, scoe men sizze, Wy komme dan
nou fen 6 poun op 2 poun de man per wike.
Dat is al wer in hele tobekset. Hwet we to
min krije, scil oansfivere wirde mei rys. To
Saendam wierne de frouljue sa dryst dat se
in wein mei jirpels oanfoelen en rfipelen, hja
hiene dan ek al in deimennich sfinder sitten.
Mar bij fizes sitte in hopen frouljue sfinder
reinwetter, dat is ek in lést for bjarren, ek
wol for de manljue mar for de frouljue it
earst en ’t meast. De hfizen binne nou wol
skjin, mar der is mear, en dat bliuwt er, dat
skjin moat. Derby mei dit mylde waer drinke
de bern ek sa’n soart. Bern en biggen hawwe
altyd toarst, en sa moat it ek wêze, scille dy
beide goed dije. Wy hawwe hjir in toarstige
man, sa stiet er tominsten to boek, dy hat
mear nocht oan drinken as oan arbeidsjen en
to fortsjinjen for syn bfishalding.
Nou is er op ’t heden «finder wettere, al
«fint in deimennich. Oars in goed plak scil
men sizze for in droege kiel, mar nou hat
er it gewoanliks sa as er wer op *e lappen
komt, dus as er wer
er de kwael noch wer
er mar onmoochlik oer *e droechte.
seoed er sitte waerd my jister frege
antwirde7" - - -
Ruslan? Ja, hwent hy hat my okkerdeis
forteld, by woe hwet Russiske papieren keapje.
Ik seach wol dat er al for fêst hwet oars
kocht bie as papier, hwent hy wie just net
sa bier fêst do’t er foar my stie to praten oer
bfitenlanske papieren en ho’t men der mei
omgean moast. Nou tink ik dat er op stap
is net Ruslan ta om seis de geskikste stikken
fit to sykjen, der giet op ’t lést ek neat for
de man seis.
Dat koe de freger him net begripe dat
dizze man papieren keapje koe. Altyd is ’t
der ommen op en wei, sei er, en as er in
dfibbeltsje yn ’e bfis hat dan rint er al hwer
’t er dat it eant yn drank omsette kin I Ja,
sei ’k, mar hy is hannelsman, en de hannel
der sit tejinwirdich hwet yn mei dizze klfit-
rige tides. Nou hat er grif in fortuentsje
mei de hannel bfiwn, en de Russiske papieren
steane op heden leech. Leech en leech is
twa. Leech tsjinoer heech en leech tsjinoer
fol. Bygelyks, dizze «follee man woe »lege<
papieren keapje, Omdat er tofolle glêzen
>leech« makke hie en sadwaende de foetten
net «heeohc tille koe, dus leech bij de groun
b&lde moast, kaem it dat de leechsten, nam-
mentlik de skonken, it heechst kamen to stean,
hwent hy rekke fo feilen, sadanieh. dat de
I
I
4
FRISO.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
voor de Gemeenten Workiim. Hemelumer Oldepbaert en Noord wolde.
