voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noord®, Hindeloopen en Stavoren.
In Südwestlike Brief.
ie. Die voor kaarsen, elk yoot 1 pak
kaarsen van 300 gram netto van fO.öO.
2e. Die voor nacht- en theelichten elk
Yoor 6 stnks doos schemerlichten)
yoot f 0.20.
ZATERDAG 23 JUNI 1917.
No. 26.
43ste Jaargang
Officieel Gedeelte-.
Binnen]andseh Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.
firma H. BRANDENBURGH Zoon,
te WORKUM.
De BURGEMEESTER van Wor
kum maakt bekend dat van de in
Mei j.l. uitgereikte BONS thans in
wisselbaar zijn.
De bij de schemerlichten behoo-
rende glaasjes zijn bij de winkeliers
tot een beperkte hoeveelheid te ver
krijgen voor f0.10 per stuk.
Workum, den 22 Juni 1917.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
TSIENDE BRIEF.
en vooral veel menschenkennis heb opgedaan.
Ik heb hier ontmoet menschen van verschil
lenden aard, menschen van wie het geweten
zelfs niet spreekt als zij goedsmoeds iemand
trachten ten gronde te richten zonder meer
menschen, die met God in den mond en met
den duivel in de ziel loopen, echter ook goede
menschen, die bereid zijn iemand te helpen
en te steunen en deze zijn in den rechten en
goeden zin des woords mannen uit één stuk®.
«Wat ik van uwen Raad heb ondervonden,
wij zullen het verder met de mantel der liefde
bedekken en de diverse aantijgingen tegen mij
gedaan niet in den breede uitpluizen, maar
dat zij onbillijk waren, het is genoegzaam be
kend. Ik ga nu heen naar een mooie gemeen
te in de provincie Zuid-Holland, de provincie,
waar ik volgens beweren van sommigen uwer,
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 70 cents
Per post f 0.85. Enkele Nos. 3 ets. Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
Tot plaatsing van adv. en
De prijs der Advertentiën is van 15 regels 30 cents, elke
regel meer 5 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. Bij
abonnement belangrijk lager.
reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
Een afscheid.
In de jongste raadszitting van Geldermalsen
werd voorlezing gedaan van het volgende
schrijven van den heer Th. H. Klinkhamer,
tot voor korten tijd burgemeester van die
gemeente.
>Het zal wel geen uwer hebben verwonderd,
dat ik niet bijster er op gesteld was van u
afscheid te nemen in een openbare raadsver
gadering.
«De laatste tijden toch hebben een verhou
ding tusschen u en mij geschapen, die niet
nader behoeft te worden uitgewerkt. Deze is
voldoende bekend in geheel den lande. Ik
kan dan ook niet anders dan met weinig ge
noegen terugzien op de twee jaren die ik hier
mocht staan aan het hoofd der gemeente en
in de eerste plaats als voorzitter van uwen
raad.
«Deze jaren zijn echter voor mij leerrijke
mentlik dy fen skoalle-h leger, binaeide
er him sadwaende sels’yn ’e sek. Fiif stim-
briefkes lüden gelyk «Smoarge Japik« en do
kaem it leste iepen en der atje Syn Edelacht
bare namme op. It kin ek wést ha dat de
man mei sin hannele, en toohte dat er gjin
ien better by dat ünhuere ba^ntsje paste as
hy seis, elk kin him op ’t lést seis it béste.
Mar hjir rekke hy by troch, de measte stóm
men jilde dan, en as er by de beneaming
stimbereau lid ek slagge is, dor swijt de histoarje
fen Ik ha ’t ek ris mei bilibbe dat in stille
kandidaat ris op in forgaeringe alle stómmen
op him krige, dan krijt men al fen *t goede
tofolle, en witte de ljue foart ek sekuer dat
se net mis stimt hawwe.
Sa kin de idelens in minske straffe, en yens
eigen greatichheid lytsman fen yen meitsje.
FRISO.
en kin ’k dizze skoen it langste drage frege
okkerdeis in klant dy ’t in pear nije skoen
thus krige oan ’e skoenmakker. En baes Pluch
antwirde nei him efkes biredt to hawwen
«Ik scoe sizze jo kinne se ’t langste drage op
’e rêch.«
Al hwet in skaedlik antwird mar de freger
wie ek net by 't rjuchte kantoor. In skoen
makker moat fêst ek ris skoen by him krije
dy’t makke wirde moat. Oars seoed er mei
koarten in aid seal yn ’e hals triuwe kinne,
kwent hwet er troch moat is allegjerre like
djAr, dus is ’t nedich dat er ek goed fortsjin-
ne wirdt. «Kinst it mei dyn man net rjucht
skikke?® hearde ’k sa yn 't forbygean it iene
bürwyfke tsjin it oare sizzen. En ’t antwird
wie: «Ei ja, mei him wol, mar mei syn
ynkommen net.« Sa moat baes Lap-en-soal
syn wyf net prate kinne en derom koe do
man slim rio jaen om skoen lang to dragen
Sa frege in ündermaster ris oan in jonge yn
skoalleWat is het grootste beest dat op
het land leeft?® en de jonge seiresliit; «Myn
stiemoer, master®t Om dy jonge hie dat minske
licht wol opnomd wirde kinnen yn dat loftskip
dat hjir Sneintomoarn bitiid troch inkelen sjoen
is, en dat ut it Noard westen wei it Oasten
yndreau. Sok in ding bringt yen foart op
kwea gedachten. Sliedrecht leit üa noch sa
farsk yn ’t geheugen. Lykwol wy binne er
diskear healhüds under wei komd. en sa gau
it gefaer foarby wier kaem by Tryntsjemoai
de kofjenoed wer boppe. Ilja hat ek al heardt
dat de kofjebeanen krapper wirde en freesd
nou dat er noch dagen komme scille dat hjar
prottelpotsje, hwer ’t hjar hele hope en treasf
yn bisletten leit, fen syn troane reitsje scil.
Ik ha ’t goêsloof mar hwet gerêst steld mei
to sizzen. Dat scil wol hwet tafalle, ’t giet
licht mei de kofjebeanen lyk as mei de jirpels.
Dy wierne hast op, do wieme er sahwet ge-
noch, do wier ’t allegjerre jirpels, letter samer
wer op, nou wirdt er oer rieplachtte hwer ’t
se einliks hinne stjiïrd wirde moatte en scille.
Der binne plakken, nei’t men yn ’e kranten
ekriuwt, hwer ’t heale skArr’follen béste jirpels
lizze to bidjerren, en dochs wolle de boeren
se wol tjsin in bihoarlike priis oustean. Mar
as jy gjin beannen mear krije kinne Tryntsje
siz 't dan mar tsjin my, en dan gean ik to
wirk lyk as dy directeur fen distribuesje yn
Hollén, dy ’t om jirpels róp. «Jirpelnoad,
oproer driget, stjur jirpels of husaren!® Sa’n
tillegram forstjArde er, en.der kamen spoar-
weinen fol jirpels. Dan soil ik tillegrafeerje
Kofjebeannenoad. Aid’ Tryntsje bigiet op ’e
poat to spyljenHat trije skonkenI Stjur
beannen as in keppel husaren en polysjeman-
nen mei kjetting en boejens I En dan scille
we’s sjen as er ek hwet komt. Ja, Tryntsje
tocht ek, men moat mar mei geweld en brüta-
lens der op yn, sa wol hja nou foartaon ek,
mar nou spyt it hjar dat se al sa aid is.
Derop ha’k sein, jy balde ’t noch licht in jier
of fiif fit, ei^as immen de léste jierren fen
syn libben brükt om de dwaesheden fen de
earste jierren wer goed to meitsjen, sa’n im
men is better as tüzend oaren. Nou moatte
de lêzers net miene dat de briefskriuwer re
volutionair fen bistean is, né, hy is krekt as
Tryntsjemoej seis, sa anti-revolutionair as 't
kin, mar mient dat soms it doel de middels
hillicht, en derby men moat yens ljue kenne,
as men fen in skildwacht oanhélden wirdt,
dan is ’t wjiste en siz mar hwet, lit it sprek-
wird dan ek tAzend kear wier wêze dat praten
sulver en swijen goud is.
It skynde okkerdeis op 't Fean dat de
minsken der kandidaet Rijzewyk syn praet net
iens op sulver skatten. Do 't de man der
in politjko praetjoun hélde scoe kamen er
sikersonk mar trije tahearders opdaegjen, dy
trije koene do it swijgoud mar meielkoar
parte, hwent de sprekker is komt en hat swein.
Misskien as se noch wol goed weikamen, sacks
sa goed tominsten as dat riedslid yn Noard-
Hollén, dy’t him seis stimde as lid fen it
stembereau, sa’t er yn ’e forbielding wie, mar
omdat er earst in oare bineaming oan beurt
wie, der’t hy net efter like to wêzen, nam-
«Hwet is ’t waerm,® is ’t praet fen de dei
en den wirdt der mei bidoeld to waerm. Lin-
kendewei wirdt it ek yn ’e hüzen sa near en
drukkend dat men hast nearne mear mei nooht
bankje kin Sa ’t winters de kjeld geandewei
mear yn ’e hüzen lékt mei oanhaldene froast
sa komt nou der tsjinoer de waermte binnen.
Hwet in forskil dy kjeld fen fline winter en
nou dizze waermte fen ’e léste dagen. Hiene
wy nou ris in bytsje fen dy folie kjeld fen ’e
winter Dat seoene wy fielle kinne. Oars kin
folie wol ris in bytsje wêze en in bytsje wol
ris folie. Ik ken tominsten wol ljue dy 't
folie hawwe for ’t each mar yn wierheid dochs
mar in bytsje hawwe, ljue dy 't folie biplom-
ke streake wirde en mar in bytsje wiere ach
ting krije, dat binne minsken dy 't folie jild
bisitte en troch ljue dy 't in bytsje hawwe
nei ’t sin praten wirde. Ryklingen dy ’t hjar
seis folie achtsje en de mindere man in bytsje,
kin men sadwaende in fear yn ’e broek stekke.
Der wirdt üs ek ien yn ’e broek stitsen mei
’t wy bigjin nije wike wer petroalje krije kinne,
al mei ’t dan ek de helt minder wêze as we
gewoanliks krigen, altyd de helt minder yn
mjitte dan fensels. As 't Keamerlid Sannes
ek biwirkje kin dat wy noch for in bihoarlike
priis hwet brénhoutsjes bisette kin, scoe dy
man üs der ek in fear mei yn *e broek stek-
ke. Dy man wol habbe minister Posthumus
soil it priisopdriuwen tsjin balde en it bran-
hout by de distribuesje yn slüte.
Mennichien hat ynpleats fen in fear de bout
yn oer de bepalingen dy ’t de spoarweimaet-
skippijen nomd hawwe en nou earstdeis üt-
fiere scille. Süniger ride en minder treinen,
djArder tarifen, en mear minsken yn ’e koepé.
Kin ’t nou ek malder hearde ’k güds sizzen.
Noch mear minsken yn ien hokje stélle Sit-
te as hearingen yn ’t fet, en dat mei sok in
waermte, lyk as we tsjinwirdich hawwe Stel
jy ris foar, as ’t drok is en der wirde 4 min
sken boppe it gewoane tal yn ’n hokje troppe,
en Ander dy fjouwer sitte ris in pear dy ’t
om hjar breedte fen Anderen gans in plakyn
biset nimme, en in pear dy ’t elk in bern
fen in jier of tsien op ’e skirte forgees mei-
nimme (yn ’e hynstehannel en mei ’t trein-
forfier fen bern mei graech in jier mennich
staid wirde) dan kin *t in oangename gearset
weze. En as dan ynpleats fen fieane sa 'n
trein ek noch sünich ride scil en men moat
de pylgrimstocht dan ek noch djAr bitelje, nou
dan scoe men ek al sa Ijeaf mar net mei ’t
spoar reisgje of oars mar rinne, as tominsten
de oust én biroan wirde kin, om sadwaende to
foarkommen dat men yen seis en in oar yn
'e wei sêt. Mar fen seis rinnen is ek djAr
wirk. Klompen en skoen binne sa piperich.
»Op hokfor menier elite de soallen it minste
Tal van zeer gewone voedingsmiddelen zijn
reeds nu óf ganschelijk niet meer te koop óf
te koop in zoo kleine mate en zoo duur is
’t geld, dat ’t aan tafel, als de disch wordt
opgezet, terdege te merken is. En waar men
nu gehoopt had, dat een reeks regeerings-
maatregelen zonder eind ons ten slotte dezen
noodstand wel meester zou doen worden, merkt
men integendeel, dat de algemeene toestand
eer verergert dan verbetert.
Over driekwart jaar sts?.t dan ook onze
voedingepositie krap, zeer krap te worden.
Niet aan het geld zal ’t hangen. Geld zit
er in ons land nog wel Maar er zal voor
uw lieve geld geen brood meer te koop zijn.
Dat gevaar ziet ook onze regeering dreigen.
Vandaar dat ze zeer terecht alvast binnen
haalt wat binnen te halen is, maar er past,
om ’t al straks uit te deelen.
Steeds luider spreken de kenners van het
geval van heuschen, wezenlijken hongersnood
die dreigen kon.
Hongersnood en koude.
Nu is er nog rijst te koop, maar hoe lang
zal ook dit nog duren, en dan, als straks de
ijzige koude ons weer naar de vorst toe helpt I
O, ’t kan zoo bang worden.
We onthouden ons daarom volstrekt van
kritiek op wat de regeering weigert op de
markt te brengen.
Zij alleen kan de toestand overzien, en die
toestand is ernstig.
Van wat hongersnood is, heeft schier nie
mand ten onzent ook maar het flauwste begrip.
Cordaat.
Een paar kinderen waren bij de schutsluis
te Blokzijl aan het spelen, Een 7-jarig knaapje
viel in het aldaar meer dan 10 voet diepe
water. Mevrouw Loos—de Vogel had vanuit
haar huis het ongeluk gezien. Direct begaf
zij zich naar buiten en den walkant, onder
’t loopen de schoenen uittrekkende. De kleine
was intusschen in de diepte verdwenen. Geheel
gekleed sprong mevr. L. de V. te water en
dook dadelijk onder. Velen stonden in angstige
spanning op den wal. ’t Duurde nogal even.
Doch eindelijk, daar komt de heldin met ’t
kind in den arm naar boven en zwemt naar
den wal. ’t Ventje was van een wissen dood
gered.
De distributie-misère.
De ant.-rev. Rotterdammer® meldt dat de
vorige week in een der groote plattelands
gemeenten in Zuid-Holland een burgemeester,
het wachten moede, dit telegram aan minister
Posthuma zond
Excellentiehoe moet ik de hongerige
menschen nu stil houden die om voedsel ko
men huilen, waar ik 20 baal suppletie-rijst
(ter vervanging van aardappelen) op 4 Juni
telegrafisch besteld heb en waarop zij ver
vlogen week recht hadden, volgens uw order,
nog steeds niet ontving, terwijl ik ook geen
voorraad heb?
U zegtgeef ze aanstaande week maar
weer 5 ons rijst extra per hoofd. Hoe kan
ik dat? Ondanks zorgen en moeite van het
R. D. K zal de rijst eerst gezonden worden
als noodstand voorbij is. Mag ik hier aan
wezige 32 balen in bezit genomen Java-rijst
soms gebruiken?
Nog een voorbeeld van traagheid. De bruine
boonen op 10 April besteld voor de toen a.s.
4-wekelijksche periode, zijn nog steeds niet in
in mijn bezit, terwijl hier honderden kilo’s
die ik voor u in bezit nam, ongebruikt staan.
De 10 April bestelde groene erwten ont
ving ik eindelijk 5 Juni.
Zoo moet er ondanks alle zorgen
ontevredenheid komen.
Het blad voegt hieraan toe
Blijkbaar maakte dit forsohe optreden ein
delijk den gewenschten indruk, want na eenige
telegrafische schermutselingen kwam het ge-
wenschte.
Wij raden den burgemeester, die zich over
de Haagsche treuzelarijen e.aeren aan, om
ook maar eens flink los te branden.
Het is toch oorlog.
Vergeten aardappelen.
De «Vrije Westfries® weet, als een droe
vige illustratie bij de verlaging van het rant
soen, het volgende te vertellen
Bij een verbouwer werden in Februari jl.
ruim 70 H L. aardappelen van Regeerings-
wege voor de consumptie goedgekeurd. De
verbouwer, ook veehouder, mocht ze dus niet
aan zijn vee voederen. Thans liggen die aard
appelen gedeeltelijk verbroeid, gedeeltelijk jaren g0We88t, w’aarin ik veel ondervinding
verrot, nog steeds terzelfder plaatse.
Men vergat de aardappelen voor de regee
ring op te vorderen.
En dit geval staat niet op zichzelf. Er
zijn in Friesland meer dergelijke nalatigheden
te constateeren.
Hongersnood l
Niet dan uiterst langzaam begint bij ons
volk in zijn breedere lagen de vreeze op te
komen, dat het toch ook in ons land, al ble
ven we buiten den oorlog, met de volksvoe
ding ten slotte wel eens bang kon gaan span
nen, schrijft de «Stand®. En dit niet alleen
omdat in veel gezinnen het geld krap wordt,
maar veel meer nog, omdat er nu reeds ge
val na geval zich opdoet, dat men voor zijn
geld niet kan krijgen, wat men voelt noodig
te hebben.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
■MM
