voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldepti. en Noord®, Hindeloopen en Stavoren.
Vordering van Wol.
te WORKUM,
op Maandag 10 Sept. ‘17.
No. 35.
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1917.
Officieel Gedeelte.
dat de uitbetaling van
schadeloosstelling voor de
WOL, welke ten behoeve
van het leger is geleverd,
tegen overgifte van de uit
gereikte bons, zal plaats
hebben ten gemeentehuize
op Maandag 27 Augustus
1917, tusschen 9 en 12 uur
's voormiddags.
Binnenlandsch Nieuws.
43ste Jaargang
van 100—200 pCt., wat nog al
Uitgave van T. GAASTRA Bz.
firma H. BRANDENBURGH Zoon,
te WORKUM.
en achterlappen no. 4048
vrouws- en ondermanszolen en
-achterlappen no. 37—42 0.165 KG.kinder-
zolen en achterlappen no 31 36 0.140 K.G.
id. 25-30 0.110 K.G.
Geen andere beperking nu wordt den ge
meentebesturen in dit verband opgelegd, dan
dat het totaal der gemiddelde gewichten aan
reparatieleder, dat de voor een bepaald tijdvak kippenvoer door de kippenhouders tegen
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 70 cents
Per post f 0.85. Enkele Nos. 3 ets. Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
koop reparatieleder zullen profiteeren, voor
uitreiking van een bon in aanmerking zullen
komen, alsmede in welke verhouding er in
een bepaalde maand bons voor mans vrouw-,
ondermens- en kinderzolen en achterlappen
zullen worden afgegeven, worden overgelaten
aan die besturen, opdat elk van hen met in
zijne gemeente bestaande behoeften zal kunnen
rekening houden. Teneinde de gemeente
besturen in de gelegenheid te stellen te kunnen
berekenen hoeveel bons zij kunnen afgeven,
zullen voor mans-, vrouwe- en kinderzolen
afzonderlijk bepaalde gemiddelde gewichten
worden vastgesteld en wel
Manszolen
0.220 K.G.
Bijksmlddelen.
De maand Juli heeft vier millioen meer
Meer gavende
Successie gaf een vol miilioen, de Inkomsten
belasting f 2.800.000, Grond- en Personeels
belasting te zamen f 600.000, gedistilleerd-
accijns f 200.000, Zegel en Registratie
f 500.000 en de geslachtsaccyns f 200.000.
Daarentegen gaf de suikeracoijns f 1.5 mil
lioen minder, bleven de invoerrechten vier
ton ten achter bij verleden jaar, de Domeinen
1-5. ton en de loodsgelden nog weder eens
f 40.000.
Over zeven maanden gerekend zijn de mid
delen nu f 20.4 millioeu vóór bij 1916 ver
geleken en f 23 millioen boven de ramings-
In totaal is er thans door de Nederlandsche
oontribuabelen voor een bedrag van rond
De BURGEMEESTER van Wor
kum brengt ter kennis van belang
hebbenden,
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
Vergiftig voedsel.
De leden van het gezin van den fruitventer
Roodenburg, te Amsterdam, bestaande uit
man, vrouw en acht kinderen, is na het eten
van kool met worst, plotseling onwel gewor
den. De dokter, die onmiddellijk geroepen
werd, constateerde vergiftiging en liet de
menschen allen naar het Binnengasthuis ver
voeren. De toestand van de vrouw en het
jongste kind is ernstig.
De nood in het kippenhok.
Voor menschen die over weinig geschikten
afval beschikken is het houden van hoenders
langzamerhand een nadeelig zaakje gewor
den. Een gemiddelde kip heeft per jaar on
geveer 35 K.G. voedsel noodig en legt, wan
neer ze tot een eieren-produceerend ras be
hoort, in dat zelfde tijdvak ongeveer 140 eie
ren. Die 35 K.G. voedsel kostte in Juli 1914
f 3.85, terwijl 140 eieren toen ongeveer f 5.81
kostten, zoodat per kippetje per jaar f 1.96
verdiend werd.
Intussohen zijn de tijden erg veranderd.
Men kan nu jaarlijks aan voer wel f 15.05
per kip besteden en ontvangt daarvoor terug
een bedrag van pl.m. f 12.88 aan eieren. De
kippenbaas lijdt dus thans een schade van
f 217 per beestje.
Nu zal men tegenwerpen, dat de regeering
ook kippenvoer verstrekt. Dat is zoo, doch
maar heel weinig. In de laatste maanden kon
1/6 gedeelte van den benoodigden voorraad
re
uit te geven bons vertegenwoordigen, niet
overschrijde het totaal gewicht aan leder, dat
blijkens mededeeling van het R. D. H. L.
voor dat tijdvak ter beschikking van de ge
meente is gesteld.
Prijzen zullen worden vastgesteld tegen welke
ten hoogste
1de lederhandel
a. aan zelfreparateurs zolen en achterlappen
zal verkoopen
b. aan schoenmakers reparatieleder zal ver
koopen
2. schoenmakers reparaties zullen moeten
verrichten.
Het ligt in het voornemen deze prijzen als
volgt te bepalen
Die, bedoeld sub 1. a mans 40/48 f 0.95
vrouwen en ondermans 37/42 f 0.79 kinderen
31/36 f 0.60 idem 35/30 f 0.50 sub 1 b:
f 4 per K.G.sub 2. mansschoenen 40/48
f 2.10 vrouwen- en ondermansschoenen 37/42
f 1.60; kinderschoenen 31/36 f 1.30; idem
25/30 f 1.
De schoenmakers, die aanvanvelijk van den
lederhandel een voorschot in reparatieleder
zullen ontvangen, zullen dit voorschot aan dien
handel moeten verantwoorden door overlegging
van in ontvangst genomen bons; te zamen
met de bons, welke de handel rechtstreeks
van zelfreparateurs in ontvangst neemt, zal de
Ledervereeniging de hoeveelheid leder kunnen
verantwoorden, welke haar door het R. D. H. L.
ter beschikking werd gesteld.
Aardappel-inventariaatle.
Naar bericht wordt zal tegen 15 September
eene algemeene inventarisatie plaats hebben
van den te verwachten aardappeloogst in ons
land. 30 millioen H.L. zou de regeering be
schikbaar honden voor de voeding, terwijl de
resteerende hoeveelheid aardappelen tot meel
vermalen zal worden. Da komende campagne
der aardappelmeelfabrieken zal dus eerst na de
inventarisatie en dus laat kunnen beginnen.
Men denkt eerst tegen 1 October.
Zelfs in het gemeentehuis niet veilig.
Enkele weken geleden werd te Ootmaraum
een party manufacturen, bestemd voor fraudu-
leuzen uitvoer en ter waarde van f 4000, in
beslag genomen: De goederen werden in het
gemeentehuis gedeponeerd en drie der ver
ging in bet gebruik van het materieel gebracht moedelijke daders werden in arrest gesteld.
In den nacht van Zaterdag .op Zondag echter opgebracht dan Juli 1916.
werden deze manufacturen nagenoeg alle uit
het gemeentehuis gestolen. Van daders en
goederen is nog geen spoor ontdekt. Vermoe
delijk zijn de goederen over de grens ge
smokkeld.
geeringsprijs worden gekocht.
De kippen wegdoen is op ’t oogenblik ook
al bezwaarlijk, daar per K.G. levend slechts
een bedrag van f 0,70 bedongen kan worden,
en dus een kip in ’t algemeen niet meer dan
f 1.50 a f 1.60 op zal brengen.
Een verstandige raad.
De «Maasbode* wijst er op, dat indien de
teekenen ons niet bedriegen, wij een winter
tegemoet gaan zoo verschrikkelijk als ons volk
sinds tientallen en tientallen van jaren niet
meer gekend heeft. De oorzaak van dezen
toestand, waar zullen wij die elders zoeken,
vraagt het blad dan in den tyrannieken wereld
oorlog 1 Het acht het gewenscht hierop nog
eens den nadruk te vestigen, want vooral de
man van de straat, Jan Publiek, die niet
denkt en niet redeneert, werpt zoo gaarne de
schuld van alles op de regeering.
Het is een slechte tijd, om minister of
burgemeester te zijn.
Wordt de broodrantsoeneering verminderd
het is de schuld van den minister.
Zijn de aardappelen slecht het is de schuld
van den burgemeester.
Wordt de lichttoevoer verminderd het
is do schuld van den burgemeester.
En zoo gaat het verder met allerlei onge
rechtvaardigde klachten over de regeerings-
personen, wier hoofd omloopt van allerlei
kleine grieven der burgerij, terwijl zij hun
volle aandacht noodig hebben om den wagen
in het spoor te houden.
Dat die wagen langzaam en met horten en
stooten loopt, buiten de schuld der regeering
dat schijnt Jan Publiek maar niet te
kunnen begrijpen.
Wil de burgerij gedurende den komenden
herfst en winter relletjes en opstootjes voor
komen, dan behoort zij zich thans reeds van
alle ongemotiveerde critiek te onthouden.
Méér nogoveral waar zij hiertoe in de
gelegenheid is, moet zij onjuiste praatjes kalm
en bedaard rechtzetten. In trams en treinen,
in vergaderlokalen en op straat doet zich
voortdurend de gelegenheid voor om onjuiste
beoordeelingen en venijnige critiek op re-
geeringsdaden te toetsen aan de ware toedracht
der feiten.
De prijs der Advertentiën is van 15 regels 30 cents, elke
regel meer 5 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Familieberichten, 10 ets. per regel. By
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Njjverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
worden.
De bedoeling is om de zware spoorwegrij-
tuigen, zooals doorloopende wagens enz., buiten
gebruik te stellen en daarvoor in de plaats te
stellen lichter materieel.
De schoenreparatle.
Omtrent de distributieregeling van leder,
kan nog worden gemeld.
Slechts tegen overgifte van een door het
gemeentebestuur af te geven bon zal aan een
selfreparateur distributieleder mogen worden
verkocht en door den schoenmaker distributie
leder mogen worden verwerkt. De taak der
gemeentesturen bepaalt zich derhalve tot af
gifte van bonsaan wie zij die bons zullen
afgeven, do volgorde, waarin zjj, die van goed-
Tweede Kamerverkiezing Enkhulzen.
Gekozen is tot lid van de Tweede Kamer
in het district Enkhuizen (vacature-Oosterbaan),
de heer A. Coign (A.-R.)
Locaalspoorweg door Friesland.
Te Sneek is, naar de »Ned.« meldt, opge
richt de N. V. Spoor weg-Maatschappij Zuid
westhoek*. Het kapitaal der Maatschappij is
f 100.000, waarvan f 64.000 is geplaatst.
Commissarissen zijn de heeren P. J. de Hoop,
burgemeester van Sneek, voorzitter; H. M.
Tromp, burgemeester van Wijmbritseradeel
H. Gaaikema, burgemeester van Gaasterland
P. Eringa, burgemeester van Hemelumer
Oldephaert en Noordwolde en B. H. van der
Goot. Directeur is de heer J. W. Th van
Oyen, Civiel-ingenieur, directeur der Hollandsche
Electr Spoorweg-Maatschappy. De vennootschap
beoogt het tot stand brengen van een looaal-
spoorweg door Gaasterland, gaande van Sta
voren over Koudum, Rijs, Balk, Woudsend,
Heeg en IJlst naar Sneek.
De kosten dezer lijn zijn geraamd op
f 1.800.000 waarvan f 495.000 als subsidie
door de betrokken gemeenten is toegezegd.
Aan den Staat en aan de provincie Friesland
is een renteloos voorschot voor den aanleg der
lijn gevraagd.
De kolenbesparing by de spoorwegen.
Door de spoorweg-maatschappijen zal, naar
de >Tel.< meldt, behalve een belangrijke in
krimping van den treindienst, ook een wijzi-
f 170.000.000 aan buitengewone belastingen
(Oorlogswinstbelasting, Verdedigingsbelastingen
en opcenten Leeningsfonds) opgebracht waar
van ruim f 30 millioen voor rente voor oor-
logsleeningen is besteed.
Somber vooruitzicht.
Een uit Holland herkomstige Amerikaan,
die thans hier te lande vertoeft, richt in de
»N. R. Ct.« een ernstige waarschuwing tot de
Nederlanders, dat zij zich voor den komenden
winter moeten voorbereid houden op gebrek,
althans oen tekort van vele noodzakelijke
levensbehoeften.
Vanuit Amerika zullen wij niets meer ont
vangen. President Wilson en de overgroots
meerderheid der Amerikanen zijn ons per
soonlijk welgezind, maar het is onmogelijk, dat
de groote transatlantische voorraadschuur alle
geallieerden van levensmiddelen zal voorzien
en bovendien ook nog de neutralen. Blijven
wij neutraal, dan zullen wij te zamen met
Denemarken en Noorwegen en Zweden en
Zwitserland achteraan op de Amerikaansche
lijst komen te staan. Wij kunnen wel schepen
naar Amerikaansche havens zenden, maar
voorraden om die te vullen zijn er niet ver
krijgbaar. Het gaat om leven en dood, en
de kleinen komen in het gedrang. Dit feit
mag ons onaangenaam aandoen, maar het be
staat. Hoe eerder wij het begrijpen, hoe beter
voor onszelven en onze naaste toekomst.
Meer controle op veevoeder.
Blijkens het Voorloopig Verslag over het
wetsontwerp tot aanvulling en verhooging van
de Landbouwbegroting voor 1917 (kosten ver
werking afvalproducten tot veevoeder) achtte
men meer controle op de grondstoffen, waaruit
het veevoeder wordt bereid en op de verkoop
prijzen daarvan dringend noodig.
Men meende te weten, dat thans by de
samenstelling allerlei soorten van afval worden
gebezigd die geenszins geschikt zijn om daaruit
deugdelijk voedsel te maken. Zoo meende
men te weten, dat de prijs van het riet aan
zienlijk was gestegen, omdat het werd ver
werkt tot ondeugdelyk veevoeder. En dan
durft men als prijs vobr dergelijk waardeloos
veevoeder nog f 26 per 100 K.G. vragen.
Zoo worden vlasbollen, die ten hoogste
f 2.50 per 100 K.G, waard zijn, tot veevoeder
verwerkt, verkocht voor f 27.50 per 100 K.G.,
terwijl gedroogde aardappelschillen met kool
zure kalk, ter waarde van f 2 a f 3 thans
f 40 per 100 K.G. zijn geprijsd.
Fruit.
De Fruitcentrale heeft naar aanleiding van
een klacht uit de groote steden over de duurte
van het fruit een onderzoek naar de oorzaak
daarvan ingesteld. Zooals bekend is, zijn de
prijzen aan de veilingen niet buitensporig.
Het is de Fruitcentrale gebleken, dat de
kleinhandel daar winsten van 100—200 pCt.
voor zich opeisoht.
Met het oog op deze duurte is tot percen
tage-verhooging van uitvoer, ofschoon wel
overwogen, niet overgegaan.
Dit is een soort officieel bericht, dat uit
munt door het toppunt van eigenaardige zin
ledigheid.
Ten eerste komen er klachten dat de fruit
zoo duur is.
Niet aan de veilingen beweert de F.C.,
terwijl toch algemeen bekend is dat er door
de fruittelers veel hoogere prijzen worden ge
maakt dan het vorige jaar.
Neen zegt de F.C. de kleinhandel eisoht
winsten
wat is.
Men zou dus veronderstellen dat hiertegen
iets zal worden gedaan. Integendeel er wordt
niets gedaan. Wel is er iets overwogen n.l.
verhooging van de percentage van uitvoer.
Dus meer voor het buitenland, zoodat de
voorraad voor het binnenland kleiner wordt
en de binnenlandsche prijzen nog meer gaan
stygen.
Inderdaad een zonderlinge overweging. Wan
neer de F.C. nu eens had overwogen de uit
voer naar het buitenland zooveel mogelyk te
verminderen.
FRISO
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Paardenmarkt
