voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen en Stavoren.
In Südwestlike Brief.
Regeerings-Sajet
BERICHT.
A
w
t
ZATERDAG 2 FEBRUARI 1918.
No. 6,
44ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
f 1.40 per 72 K.G.,
terwijl geen gemalen koffie meer
mag worden afgeleverd.
DE UITGEVER.
Vlugger dan wij vermoedden
i
HET STEUNCOMITÉ.
uur,
FRISO.
ACHT EN TWEINTICHSTE BRIEF.
brood
»Ja, U
gramc.
Uitgave van T. GAASTRA Bz.
firma H. BRANDENBURGH ZOON,
te WORKUM.
2e.
Dit blad verschijnt des Zaterdags en kost per halfjaar 70 cents
Per post f 0.85. Enkele Nos. 3 ets. Ingezonden stukken Donder
dags in te zenden. Advertentiën Vrijdagmorgens vóór 11 uur.
De prijs der Advertentiën is van 1—5 regels 30 cents, elke
regel meer 5 cents. Grootere letters naar plaatsruimte. Buiten
Friesland, uitgezonderd Fa&ilieberichten, 10 ets. per regel. By
abonnement belangrijk lager.
Tot plaatsing van adv. en reclames voor Handel, Nyverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagynestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
Een noodlottige vergissing.
Bij het overbrengen van eenige dienstweige
raars van de bovenzaal der huishoudschool naar
de arrestlokalen in de Cadettenschool te Alk
maar heeft Maandagavond het volgende plaats
gehad. Toen de mannen weigerden de huis
houdschool te verlaten, werd de hulp ingeroepen
van luitenant Rutgers, die, vergezeld van luite
nant Tulleken, omstreeks middernacht trachtte
de dienstweigeraars tot kalmte te brengen. Dit
gelukte echter niet en er ontstond groot tumult,
dat door een handgemeen werd gevolgd. Toen
de luitenants op dat moment met sergeant
Vledder zich ylings naar beneden begaven,
losten twee jeugdige schildwachten, in de ver
onderstelling dat dienstweigeraars wilden
vluchten, twee schoten, welke luitenant Rutgers
en sergeant Vledder trollen, die daardoor ernstig
werden gewond.
Een drietal doctoren verleende hulp en in den
nacht werden de slachtoffers geopereerd. Hun
toestand was zorgwekkend.
De moord te Breezand.
De Burgemeester der gemeente
Workum brengt ter kennis van in
gezetenen, dat met ingang van 1
Februari a.s.,
de theeverkoop zoowel aan ver-
dat thee als drank of op welke an
dere wijze ook, in hotels, café’s,
restaurants enz. wordt verkocht.
Voorts dat op bon no. 16 der
rijksthee en koffiedistributiekaart
van 115 Februari en op bon no.
18 der voornoemde kaart van 16—
28 Februari ieder 1 H.G. Koffie
verkrijgbaar wordt gesteld.
De maximum-kleinhandelprijs is
vanaf 1 Febr. a.s. vastgesteld op
Workum, den 31 Jan. 1918.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
De Burgemeester der gemeente
Workum maakt aan de ingezetenen
bekend, dat volgens ontvangen mi-
nisterieele aanschrijving bon no. 8
der Rijkspetroleum distributiekaart
geldig zal zijn vanaf 1 Februari tot
en met 15 Februari 1918 voor eene
hoeveelheid van 2 liter en dat
houders van gemeentelijke toeslag-
kaarten deze petroleum kunnen be
komen tegen 25 cents per liter on
der afgifte van bon D van voor
noemde kaart, welke bonnen door
de leveranciers van petroleum vóór
1 Maart a.s. aan het gemeentelijk
distributiebedrijf moeten worden
ingeleverd om alsdan den toeslag
van f 0.38 per bon in ontvangst
te nemen.
Workum, den 31 Jan. 1918.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD. Februari.
It skearders hantwirk wirdt just net
Bisünder achte en eard.
Mar as me er goed de slach fen het
Den is ’t oars net forkeard.c
Sa sjongt de skearder syn sankje, mar
Mar ik forstinje nei myn sin
Mei ’t kinbiskrabjen fiers to min,
’k Leau da ’k it net goed kin.
Dy ’t goed de slach fen ’t hantwirk het
Dy skeart de minsken fyn,
En makket hy syn ponge fet,
Hja ha gjin erch der yn.
Mar ik forstean dy kinst net goed
As ik ien skear dan komt er bloed
Is dat nou net biroerd
Dan slacht er oer op ’e «skearders dy ’t sünder
sjipsop skearre,» en dan is 't:
In hopen driuwe it spil yn ’t great
En spinna er side by.
Mar sokken habbe 't skearen leard
Op heger skoalle as wy.
Hjir ha ’t de skearder ek grif de greate ljue
fen Gouda op it each. Der litte se ’t mes er
ek fry djip ynrinne, oars. Mar o, wé, nou is
er einliks dochs ek bloed komt. Men bigjint
nou, sa linkendewei, yn de lilke skiedenissen
mei de hüsfêsting fen de tüzenden flechtelingen
yn Ü3 Ikn ta in maar praktysk ütdragen saek
to kommen. Inkele Keamerleden wiisden wer
ris op ’e hege kosten, foaral fen Gouda, hwer
’t de Regearing him troch in drukkend kon-
trakt bine litten hat oan ’e Snyblommenkwékery,
dy ’t yn 1914 bjar romte fen terreinen en kas
sen biskikber steld hat. It lekt nou ut det de
Snyblem-mannen tige forstün fen snyen skine
to hawwen. Dy ljue hiene »sa goed de slach
fen ’t hantwirk, dat se skearden de regearings-
mineken fyn, en makken fiks hjar ponge fet,
sünder det de minister erch der yn hie.« Mar
nou ’t it to djip gyng, er bloed kaem, nou
komt er fen dy woune ek noch in neirookje oer-
waeijen. De hear Schaper snuefde det it earst
ep en bigyng der fen to grütsjen. «Hwet nü-
Het «H.bld bevat het volgende verhaal
omtrent deze gruwelijke moordgeschiedenis.
Aan den verlengden Stoomweg te Breezand
een dorpje behoorend tot de uitgestrekte
gemeente Anna Paulowna, woonde sinds vele
jaren de bijna 73 jarige Cornelia Smid. De
man waa sinds den dood zijner vrouw
geheel vereenzaamd en leidde een kluizenaars
leven. Hij bad een paar koeien op stal staan,
waarmede hij zijn bedrijfje in stand hield.
Behalve die koeien, hield hij er nog een col
lectie katten op na, reden waarom hij in het
dorp den bijnaam van «kattenboera gekregen
had. Eenzaam en verwaarloosd leidde hij
zijn plantenleven. Voor zijn eten zorgde
vrouw Vestering, zijn naaste buurzelf maak
te hij, zoo goed en zoo kwaad als het ging,
zijn lijfgoederen schoon. Niemand hinderde
bij maar ook niemand was er, die met hem
sympathiseerde Hij ging door voor welge
steld maar uiterst gierig. Eenige jaren ge
leden was bij hem ingebroken en sindsdien
had hij, naar de menschen wisten te vertel
len, zijn geld verborgen. Waar hij het had,
de »kattenboer« zorgde er wel voor, dat nie
mand het te weten kwam. Zoodoende ont
stonden er allerlei romantische en fantastische
verhalen over dat geld en de plaats, waar
hij het verborgen had.
In den vroegen morgen van Zaterdag j.l.
ver,< sei hy, «mynhear Yssel de Schepper, de
man dy ’t for de regearring kontrakten makket
en ho 1 dy selde man is tafallich ek krekt de
presidint-kommissaris fan de Snyblommekweke-
ry. De bliksmei Piterom. Der moastten
de keamerhearen efkes fen op ’e siken werom
komme. Ek de minister jowc'n ta, det op in
minne menier, misbrük makke is fen it goed
fortrouwen en de oerstjelpende drokte fen de
earste oarlochsdagen yn ’14.
Mar omdoch hy sit er nou mar mei, hwent
it kontrakt is fen kreft ont salang as de oar-
loch durret. De Keamer wol al koarte wetten
meitsje mei det kontrakt, mar dat sit noch.
En Jakle skearder hellet wer op
In hopen driuwe it spil ya 't great
En spinne er side by,
Mar sokken habbe skearen leard
Op heger skoalle as wy,
Né, siker de Gouda Snijblommen rüke net
lekker. Men bigjint sa swietwei yn to sjen dat
er sa hjir en der nüver mei ’t jild fen ’e skat-
kiste omsprongen is, al komt men nou, yn dat
opsicht, dy Yssel-ige op-Skepper noch foart net
oan 't gat. As Nederlan dermei nou noch yn
bytsja tankberens for opdie, dan hie men er to-
minsten dochs noch hwet fan. Mar ien fen de
keamerleden hie der net folie moed iens mei. bij
Dy man sei saHwet binne wy rejael yn Ne-
derl&nüs stikmennich brea eu bóllokoarsten
parte wy noch mei de ütfenhüzers, üs eigen
ljue kinne we bast gjin plak jaen, om de wen-
ningkrapte en dochs ha wa elk fen om ütens
ünderdak oanbean. Bygelyks, wy ünderhalde
tüzenden Russen, hwer ’t we faek ek noch in
boel lést fen fordürje moatte. Dat kostet üs yn
1918 nei de bigreating ien miljoen goune. En
hwet docht Ruslan Ruslün hellet in streek
troch syn ülde skuld en bitellet üs koepüns net.
Dit dogge wy, dat docht Ruslan üt tankberens
werom. Mar ik wit wol rie, sei dy man, wy
moatte mar ris mei Ruslan oan ’t hantsjebak-
ken, hja hjar minsken, wy üs jild werom. Mar
de baes sei deropMyn goede man.... ja, ik
woe ek wol ruilje, mar jo moatte net forjitte
det de Russyske gesant by in lege ponge sit.
We kinne dochs ek al slim dy stakkers hjirre
forhongerje litte. ’t Is ek sa. Dus, mar stil
wer oan de Snyman ütpülje, der sit neat oars
op.
En Jakle hellet mar wer ep
It skearders hantwirk wirdt just net
Bisünder achte en eard,
Mar as me er goed de slach fen het
Dan is 't oars net forkeard.
De sigaren-industrie.
Een groot aantal sigarenfabrieken hebben zich
door verschillende oorzaken genoodzaakt gezien,
een deel van hun personeel te ontslaan of aan
te zeggen, dat het bedryf binnen afzienbaren
tyd zal stopgezet moeten worden.
Te Amsterdam zyn er reeds eenige fabrieken, j-
die een deel der werklieden hebben ontslagen, oude
In enkele gevallen is de oorzaakgebrek aan
grondstoffen, doordat de veilingen van het Syndi
caat, die begin Januari hadden moeten zijn
afgeloopen, waarschijnlijk eerst half Maart
zullen eindigeneen andere oorzaak is het
gebrek aan hout, waarvan de kisten worden
gemaakt. Doordat geen kistjes worden ontvangen,
kunnen de sigaren niet worden gedroogd en
moet men met de fabricatie ophouden, wil men
niet, dat de partyen bederven. Een der Amster-
damsche firma’s moest om deze oorzaak zelfs
50 man ontslaan.
In het algemeen is een grootere stagnatie in
dit bedryf te verwachten, indien de voor waarden
ter verkryging van grondstoffen, hout en brand
stoffen niet verbeteren. (Tel.)
Politie- practy ken.
Een lezer schryft aan het «H.blb.s
In een lunchroom te Weesp kwam onlangs
iemand en vroeg om twee groote sneden brood
met kaas. Het volgende gesprek ontspon zich
«Heeft U een broodkaart
«Och kom, is dat nu noodig voor zoo’n beetje
moet ’n broodkaart geven van 200
De termijn voor hen,
ijKSggp’ die daarvoor in de termen
vallen, om
a 60 ct. per knot te koopen bij den
heer H. RUNIA en dit nog niet
deden, is verlengd tot80
bruikers als door tusschenhande-
laren aan Winkeliers tijdelijk wordt
gestaakt, en het dientengevolge ver-
boden is dat winkeliers thee aan
zijn wij in de gelegenheid »Friso< verbruikers verkoopen en tevens
«Nu, ik zal nog eens kijken® (zoekt in zyn
jas). «Nou, hier heb ik waarachtig nog 50 gram,
is dat nu niet genoeg zoo’n half sneedje daar
kan ik niet van leven, dat is net genoeg voor ’n
holle kies.®
«Neen vriend, ik kan ’t niet missen en kom
dan zelf te kort
De lunchroomhouder bleef op zijn stuk staan,
en toen maakte de man zich bekend als een
«inspecteurc van de distributie.
Da redactie van het blad teekent hierbij aan
«Het is mogelyk, dat zonder zulke agent-
provocateurs het moeilyk is overtredingen op te
sporen. Maar wy moeten toch verklaren, dat
by de broodkaarten deze handelwijze al zeer
stuitend is. En drankwetpolitieman moet wel
aldus overtreders opsporen. Er is geen ander
middel. En wie ook in stryd met de drankwet
drank schenkt, doet dit uit zuiver winstbejag,
overtreedt willens en wetens om geldelijk voor
deel de wet. Een man, die voor overreding
zwicht en zonder broodkaart brood verkoopt,
doet het zeker dikwyls uit goedhartigheid en
zwakte. Op de vriendelyker en zachter gevoe
lens van een mensch een beroep te doen ten
einde hem te verleiden de wet te overtreden en
hem daarvoor te kunnen straffen lykt wel erg
naar.
Maar bovendien een drankwetovertreding
is op geen andere wyze op te sporen. Een man,
die brood zonder broodkaart verkoopt, benadeelt
zichzelf, kan geen meel meer krijgen.
En daarom vragen wyis het nu wel noodig
j de brooddistributie-inspectie het agent-
provocateursysteem toe te passen
Een ongewone huwelijksvoltrekking.
Een zekere H afkomstig uit Voerendaal, die
verblyf hield in de stafkolonie te Veenhuizen,
wilde trouwen. Dit werd toegestaan. Onder
begeleiding van een paar marecheussees werd
hij toen naar Heerlen getransporteerd, waar zyn
bruidje hem wachtte. Na de huwelijksvoltrek
king, welke plechtigheid eveneens door de gen
darmen werd «opgeluisterdis de bruidegom
weer onder hetzelfde geleide, naar Veenhuizen
op transport gesteld. Het bruidje bleef treurend
achter.
weer in het gewone formaat te
doen verschijnen.
Havermout
Vet
De BURGEMEESTER der gemeente
WORK UM brengt ter kennis van ingezetenen
le. dat voor het verkrijgen van levens
middelen, bonboekjes zullen worden uitgereikt
en wel
Voor de bewoners van wijk G, A en C op
MAANDAG 4 Februari a.s. als volgt
Wijk G van v.m. 9 uur tot n.m. 1 uur,
wijk A van n.m. 3 uur tot 51/i uur en wijk
C van n.m. 51/, uur tot 7 uur.
Voor de bewoners van wijk B, D, E en F
op DINSDAG 5 Februari a.s. als volgt
Wijk B van v.m 9 uur tot dO1/^
wijk D van v.m. 101/a uur tot n.m. 1 uur,
wijk E van n.m 3 uur tot 41/, uur en wijk
F van n.m. 4x/a uur tot 7 uur.
dat op onderstaande bons van voormelde
boekjes wordt verkrijgbaar gesteld het na
volgende
op bon no. la 2% H.G. (ons) Gort
2a 1
3a 2
4a 2
5a Yj K.G. (1 pond) Groene erwten
i 6a 3 HG. (ons) Zeep
7a 4 K.G. Zandaardappelen
8a 4
9a 4 Kleiaardappelen.
dat de uitreiking van bons voor RE-
PARATIELEDER (zoolang de voorraad strekt)
over de maand Februari en van bonboekjes
voor het verkrijgen van goedkoops melk zal
plaats vinden op DONDERDAG 7 Februari
a.s. in de voor de uitreiking van broodkaarten
bestemde uren. De oude bonboekjes moeten
ingeleverd worden.
Met nadruk wordt herinnerd dat de levens-
middelen-bonboekjes persoonlijk door het hoofd
van het gezin, of die hem vervangt, moeten
worden afgehaald.
KINDEREN worden ditmaal NIET TOE
GELATEN.
Workum, 31 Januari 1918.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
D
