Nieuws- en Advertentieblad
TE WORKUM
op Maandag 27 Mei 1918.
Pinkster.
I
I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
ervoeis
I
I
Adverteert in dit Blact
ZATERDAG 18 MEI 1918.
No. 21.
44ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
PINKSTERGEEST.
Binnenlandsch Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. 1I
Gebrs a
Tot plaatsing van Adv. en Reclames
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Tel. Intercomm. 1114.
De aide Pinkstergeest besiele
Eltsien yet yn dizze stoun,
En by struije rynsk syn seine
As de maitiidsdei yn ’t roun
Stimers mey’ hy fleurich meitsje.
En forwaermje it kald gemoed I
For in heger better libben
Sett* hy eltsenien yn gloed
■♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦o
j Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per halfjaar
70 cents; per post 85 cents.
Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
Zij knauwen j’ omdat ze in nood zjjn,
Mijn kikkerland dicht by de zee.
Zjj slaan elkaar bloedende wonden
En jy arm landje, Ijjdt mee.
Maar wy blyven trouw,
Want w’ houen van jou,
Lief kikkerland dicht by de zee 1
Gron. Dgbl.
Ode aan Nederland!
O Nederland I liefelijk landje I
Lief modderland dicht bij de zee,
Wat heb jij verscbrikk’lyk geleden
Wat maakt je in d’oorlog al mee I
Toch hou ik van jou,
Toch blyf ik je trou,
Lief modderland, dicht by de zee 1
Al stompen ze ons blauwe plekken,
Al plukken ze jou nog zoo kaal,
We zullen die plekken bedekken,
We komen wel weer op ’t verhaal
Want w’ houen van jou,
We blyven je trouw,
Al plukken ze jou nog zoo kaal I
Ze toonen jou allen hun tanden,
Ze halen ons ’t brood uit den mond,
Het eene land gapt van je schepen
En ’t andere boort z’ in den grond.
Maar wy blyven trouw,
Want w’ houen van jou,
Al halen z’ ons't brood uit den mond!
Pinkster fieri ia bliidskip en tank.
Pinkster is in heechfeest for elk dy ’t
de earnst fen ’t libben forstiet, mar ek
mei iens in dreech feest for dizze drege
minsken, hwent it ropt op ta stoer ar-
beidzjen, dreaun troch hillige geest...
For elk dy 't oan de oerwinning fen
it goed op it tsjoede leauwt, soil it Pink
sterfeest syn bliu wende wearde behalde
As we yn de wraldskiednis de üntjowing
fen in nij bigjinsel neigeane, dan steane
we faken forbaesd oer de yn üs each
seldsume menier, sa ’t dy üntjowing yn
syn wirk giet. Mar altyd soille we
merkbite ho oerlangsum as it giet, ho
lang as ’t wirk hat om in blêd en bloei
to kommen.
Soms liket it dat er in stilstand, ja
seis in efterütgong is waer to nimmen.
Mar as we lang forfieine tiden mei dy
fen opheden forgelykje dan komme we
doohs ta de treastlike oertsjüginge dat
it minskdom him doohs net op in tsjern-
paed hald, en dat it wol forgoed foar-
ütkomd is op ’e baen dy ’t him bringe
moat nei better en fierder, nei heger en
folmakker. Net allinne binne de foar-
men foroare, mar ek de dingeu hawwe
yn wierheid en wêzen in hele foroaring
ündergien. De müle fen sa mennioh
apostel, dy ’t yn ’t forline ütteach en
ek noch hjoed de dei der op utgiet, for
de greate bigjinsels, hwer *t de Pink-
stergedaohten de neiste sibben fen binne,
hat doohs net om *e nooht spritsen. En
gjin wónder Yn it gefoelioh minske-
hert makke it Pinksterfeest sokke for-
hevene gedachten to wekker.
Earnstige gedachten, gedachten fen it
libben.
Sa mennioh hearlik bield üt de ge-
skiedenisse fortoant him foar üs geest,
fol warmte en bisieling, libjend en stri-
dend, lijen en stjêrrend as *t wêze moast
yn 'e tejinst fen de forhevene bigjinsels,
dy *t allinne it minskdom op in dür op
it rjuohte epoar nei better en heger
bringe kin. Lyk as de natür him ünt-
jowt ünder de striellen fen ’e mylde
tinne, sa ünsjowt ek it hegere, geest-
like libben him allinne as it gemoed op-
nimme wol de myldens fen de striellen
fen de sinne, dy ’t Ijeafde, rjuoht en
wierheid hjit.
Pinkster trünet ta arbeidzjen oan, ta
ar beidt jen dreaun troch hillige geest
Sjuch de minsken, dy *t troch hjar
geestlik wardwaen yen trachtsje to bi-
sielen, der ris tankber op oansiz ris
tsjin hjar, det troch hjar krêft yen ster
ker makke hawwe, det se troch hjar
bisieling yen each jown hawwe for ft
hearlike lok yn it libben.
Mar alle geestlik wirk is lykwolk
noch net hillich, en derom moat men
skerp fen gehoar, fyn fen gefoel weze.
Men moat, by wize fen sprekken, de
geesten polskje oft se fen heech of leech
libben ütgeane.
Mar omdet yn yens hüs, yn yens
frjeonnerige, yn ’e wr&ld, hwert wy üs
yn biwege, safolle noch foun wirde,
hwaens greate Ijeafde for it hillige sa
woldiedioh op yen ynslein hat, o, bi-
tink dan ek tankber yens ropping.
Forjitte wy dan net det er ek min
sken om üs hinne libje, for hwaens lib
ben wy forantwirdlik binnebern, oan
hwa *t mear jown wirde moat as brea
allinne, manljue en frouijue, for hwa *t
jy yn mear dan stoffelyke sin, ’n biwar-
ingel hearre to wéren. Bisiel hjar troch
By de folie maitiidsweelte
Fierje wy it Pinksterfeest
Hwet it wier yn ’t griis forliden
Komt üs hjoed wer foar ’e geest
Ho ’t der brooht waerd oer de ierde
Hwet bisieling jowch en foun,
Hwertroch him it siikjend minskdom
’t Béste en seinerykste wonn.
paardenvleesch wordt voorbereid maxi
mum in- en verkoopprijzen zijn in be
werking. Men zal het vet (rauw) op
vorderen voor het veekantoor. Het
rijksveekantoor zal zorgen voor den aan
koop van paarden in samenwerking met
de landbouworganisaties. Overwogen
wordt, de bemiddeling van den Nederl.
Bond van Paardenslagers en Paarden-
vleesohhandelaren eventueel van een
adviseur uit dien Bond in te roepen^
Zaaiboonen. Het Bureau voor
Mededeelingen inzake de Voedselvoor
ziening meldtGeklaagd wordt, dat
landbouwers, met name die grasland
scheurden, vergeefs uitzien naar zaai
boonen. De Regeering stelt evenwel
zooveel zaaiboonen van zeer goede kwa
liteit beschikbaar als noodig is.
De landbouwers hebben zich dus
slechts te wenden tot de handelaren om
zaaiboonen te krijgen. Mochten er land
bouwers zijn, die in deze eenig bezwaar
ondervinden, dan kunnen zij van de
Cultuurcommissie de noodige inlichtingen
ontvangen.
De maximum-schoenpryzen.
De Algemeene Bond van Schoenfa
brikanten heeft besloten, ter kennis van
den minister en van de directie van het
distributiebureau voor huiden en leder
te brengen, dat wegens de hooge fabri-
oagekosten als gevolg van de gedwongen
productiebeperking en de steeds stijgende
prijzen van de grondstoffen, de vastgo-
stelde maximumprijzen voor schoenen te
laag zijn.
Bond v. Staatspensionneering.
In den Haag is Dinsdag de algemeene
vergadering gehouden.
Zij werd geopend met een rede van
den voorzitter ds. D. A. van Krevelen
van Deinum.
Ingevolge het besluit van de vorige
jaarvergadering, heeft het hoofdbestuur
bij de linksche Kamerfracties er op aan
gedrongen dat de f 2 ouderdomsrente
met 50 pot. werden verhoogd, welk
betoog nog gevolgd werd door een adres
aan de regeering.
Ook wendde het hoofdbestuur zich
herhaalde malen tot de Rijksverzekerings-
bank in het belang van de buiten eigen
schuld te laat gekomenen voor wie
f 18 000 op de begrooting werd uitge
trokken Teleurstellend noemde de
voorzitter het antwoord van den minister,
via de Rijksverzekoringsbank tot den
Bond gekomen.
Het comité van actie van den Bond
heeft een vragenlijst ontworpen, die is
gericht tot alle partijen en bonden, die
candidaten stellen bij de a.s. verkie
zingen. Uit de ingekomen antwoorden
zullen comité van actie en hoofdbestuur
hun conclusies trekken en den Bonds
leden van advies dienen.
Na herkiezing van de heeren ds. van
Krevelen en ds. Vis tot leden van het
hoofdbestuur werd overgegaan tot behan
deling van den beschrijvingsbrief.
Een voorstel van het hoofdbestuur om
de Bondsstatuten te herzien werd aan
genomen.
Voorts werd besloten, maatregelen te
nemen, opdat de afdeelingen zullen kun
nen beschikken over goede tooneelstukken
van propagandische strekking.
Bij herstemming werd mevrouw H
W. Le Grand Goudschaal te Zaandam
benoemd tot lid van het hoofdbestuur.
Inzake het orgaan werden, met het
oog op de dure papierprijzen, (de oplaag
is 38.000 exemplaren) bezuiningsmaat-
regelen genomen, die echter de waarde
van het orgaan als propagandamiddel
niet mogen schaden.
Na de pauze hield hield de heer Sohui-
tema een lezing over de houding, door
den Bond voor Staatspensionneering aan
te nemen ten aanzien van de politieke
vergaderingen.
Met een opwekkend woord sloot daarop
de voorziter de vergadering.
Naar den akker.
Dat zij thans de leuze I zegt »Het
Volk4. Er moeten, nu da politieke
Distributie- maatregel en
Boter. Naar de »Tel.« verneemt,
zou thans 3 Juni a.s. vastgesteld zijn als
de datum, waarop de distributie van
boter een aanvang neemt.
Paardenvleesch. Naar de >N.
R. Ct.< meldt, zal binnen eenige weken
het verbod van het slachten van paarden
worden ingetrokken. Distributie van
Levensmiddelenwoeker.
Een lezer schrijft aan de »N. R. Ct.
Als illustratie van de vrijmoedigheid,
waarmee de handel in allerlei ook aan
de distributie onttrokken levensmiddelen
geschiedt en de prijzen, die men durft
te vragen, diene de volgende aanbieding,
die een mijner bekenden een dag of wat
geleden van een winkelier in de provincie
ontving.
De leverancier in kwestie bood hem
aan macaroni f 2.25 per pond bij
op zijn minst 20 pond tegelijk maizena
f 1.25 per pond (min. 80 pond); ge
malen tarwe f 1.50 per pond (min. 100
pond) groene erwten f 1 per pond (min.
100 pond); bruine boonen f 1.20 per
pond (min. 100 pond) vermicelli f 2.25
per pond (min. 20 pond)cacao f 3.50
per bus (min. 10 bussen); gort f 1.25
per pond (min. 100 pond)boter f 2.25
per pond (min. 100 pond)gerookte
ham f 5 per pond (minimum gewicht
per ham 8 pondrookvleesch f 3 per
pond (min. gewicht per stuk 7 pond)
kwattareepen f 17 per honderd koffie
f 5 per pond thee f 8 pond, rijst f 2
per pond. Commentaar overbodig.
Engelsche gewonden.
Vrij onverwacht is Dinsdagavond 7
uur een Duitsche hospi taal trein met 273
uitgewisselde Engelsche militairen, onder
wie 9 officieren, te Rotterdam aangeko
men. Ook van andere zijde heeft men
van de komst van dezen trein blijkbaar
niets geweten, want zonder geleide van
een Nederlandsch officier en zonder het
gewone geneeskundig toezicht heeft de
trein van Simpel veld af dwars door ons
land de reis naar Rotterdam gemaakt
er was alleen toezicht van Duitsohers.
Eerst bij aankomst aan het station
D. P. konden de heer D. F. Ruya, di
recteur van den Rotterd. Lloyd en dr.
J. Sanders zich in den trein begeven en
zich heel terloops overtuigen van den
toestand der gewonden. Voorbereidende
maatregelen die anders, wanneer deze
heeren van het grensstation Simpelveld
de reis naar hier medemaken genomen
worden in het belang der patiënten
moesten ditmaal achterwege blyven.
Het was een groot transport, en in
haast zijn de zusters en de dames van
het Roode Kruiscomité gemobiliseerd om
deze invaliden, ender wie 71 zwaar ge
wonden zijn, te ontvangen in het hospi
taal Holland op het Lloydsterrein. Be
halve deze zwaar gewonden, onder wie
vier blinden, bracht de hospitaaltrein
mede 14 krankzinnigen en 188 invaliden,
die voor het meerendeel op krukken
loopen.
De trein kwam nit Aken, waar deze
uitgewisselde militairen acht dagen ver
toefd hebben. Onder hen was een Hindoe.
Onder de zwaar gewonden waren
mannen, die kreunden van pijn, korte
lings geamputeerden, mannen, die ge
wond zijn in Maart j.l. bij het laatste
offensief. Het was schokkend, zooveel
stumpers bijeen te zien.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 30 cents,
elke regel meer 5 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
voor Handel, Nijverheid en
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
spanning weer van de lucht is, met den
grootst mogolijken spoed landbouwver-
loven worden gegeven op groote schaal.
Dat dringt nog meer dan een gedeelte
lijke demobilisatie om den druk voor ’s
lands schatkist te verlichten. Krijgt de
akker thans niet de noodige verzorging
en stuurt men tegen den winter de sol
daten naar huis, dan stuurt men ze naar
een leege broodkast.
Het levensbelang van ons volk is er
mee gemoeid, dat de opbrengst van den
bodem wordt opgevoerd tot het hoogst
mogelijke peil. Daar moeten alle be
denkingen voor wijken, ook militaire.
Het Nederlandsche volk kan niet uit
ontzag voor sleur, bureaukratio en mili
taristische hersenschimmen er een hon
gersnood aan wagen. Dat kan niet, dat
mag niet. De werkelijke weerbaarheid
van ons volk roept thans de soldaten
naar den akker
De aanslag op het kruitmagazijn
by Amsterdam.
De vijf jongemenschen, van 16 tot
22 jaar oud, die in den nacht van 26
op 27 Januari het kruitmagazijn aan den
Haarlemmerweg bij Amsterdam in de
hrJrt trachtten te doen vliegen, hebben
voor de Amsterdamsche rechtbank terecht
gestaan. Zij verklaarden de anarohis
tische principes aan te hangen, en moe
ten tengevolge van deze principes tot
hun misdaad gekomen zijn. De lonten
die zij gebruikten, waren gefabriceerd
volgens de aanwijzingen in iDe ptac
tische Anarchist.® Er werd geëischt
tegen den 22 jarigen boekdrukker Mell
en den 20-jarigen fotograaf Veltman
ieder 3 jaar gevang., tegen den 17-jari
gen eleotricien Holthaus 1 jaar gevang.,
tegen den 16 jarigen metaaldraaier J.
Remijn 10 maanden en tegen den 16
jarigen timmerknecht F. van der Wal
8 maanden gevang.
Het levende Ijjk.
Een strandjutter op West-Tersehelling
ging *s nachts op weg naar het strand
om eens te zien of er ook buit was te
halen. Een collega zag hem aankomen
en ging een grap uithalen. Hij ging
languit op het strand liggen en wachtte
den ander af. Deze meenende oen lijk
te vinden, liep er begeerig op toe, rolde
het lichaam om, haalde de zakken leeg,
trok daarna de laarzen uit, om zich ten
slotte van de bovenkleeding meester te
maken.
Het slijk® begon toen weer levend te
worden en riep uit>Och, lit my myn
jomper balde!® De jutter, door een
panischen schrik bevangen, liet alles
vallen wat hij in de handen had en
vluchtte doodelijk ontsteld naar het dorp.
De koffievoorziening.
In de maand Juni zal weer één ons
koffie worden verstrektop bon no. 30
van 1 tot en met 15 Juni een half ons
en op bon 31 van 16 tot en met 30
Juni eveneens een half ons.
Naaigaren.
Het ligt in het voornemen van de
regeering, binnenkort een regeling te
treffen voor naaigaren. De bedoeling
zou dan zijn, dat de industrieën, die
naaigaren gebruiken, daarvan rechtstreeks
zouden worden voorzien tegen redelijke
prijzen. Voor huishoudelijk gebruik
wordt een productieregeling van naaigaren
overwogen, waarbij dan deze garens in
distrjbutie zouden worden gebracht.
Jongfryske Mienakip.
Pinkstermoandei hat de Jongfryske
Mienskip in propsgandedei yn it Ryster-
bosk (Gaesterlén).
Forskate fen hjar foarmannen, ek güds
fen de jongerein, soille it wird dwaen,
wylet ek it Jongfrysk Sjongkoar mei-
wirket.
B. en W. van Enschede hebben den
ouders van schoolleerlingen aanbevolen om
hun kinderen ter besparing van kousen en
schoenen, met bloote voeten op school te
laten komen. Dat is geen schande, maar
een beroep van gepaste zuinigheid, zeggen
B. en W.
de hillige geest dy ’t yn jy wennet.
Freegje op Pinksterdei yen ris earnstich
óf, as yn yens hert hege Ijeafde wennet
for alles hwet heech, hwet hillich is.
En dy Ijeafde scil yn üs wêze, as wy
üs eels net foroardiele wolle ta in leech
bistean.
Forhege libbensmoed, forsterke lib-
benskreft moatte fen elk fen üs Pinkster-
fierren de fruchten wêze.
Dan glanzet er sinnegloed oer üs
libben, dan soil der in hillige en hilli-
gjinde kreft fen üs üfgean, den scille wy
ek fol tankberheid ophelje kinne it
Pinksterliet
»O, geest fen Ijeafde en kreft
Oan hil’ge boarne üntsprongen.
Fen wierheid, rjuoht en deugd
Sprek jy yn tüzend tongen.
Bikrüpt jy Ijeafde en kreft
Ek üs mei hil’ge gloed I
Jaen oatmoed üs yn *t leed.
By ’t striden heldemoed.®
FRISO.
Makke Pinkstergeest oeral mar
Eltser herte sa gesind
Al hwet wier, hwet goed en rein is,
Wirde hieltyd mear noch mind
Litte de aide foarmen wike,
Wy bihalde de aide geest,
Dy üs oanpoent ta forheffing,
Ek foar op dit Pinksterfeest.
Forfryske. FRISO.
FRI
JL At
Paardenmarkt
z
