Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
s
i
1
Advexteert in dit Blad.
I
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
Donderdag 6 Juni a.s.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. -
ZATERDAG 1 JUNI 1918.
In boask, sa bidroefd, seach men nea.
G. E.
Naar
I
nog gestempeld moeten
Wat een papier en wat een
De BURGEMEESTER der Gemeente
Workum brengt ter kennis van ingeze
tenen, dat de uitreiking van nieuwe
broodkaarten aal plaats hebben op
in de bekende uren.
Zij die zijn verhuisd komen volgens
de Wijk, waarin zij thans wonen.
Workum, 30 Mei 1918.
De Burgemeester voornoemd,
De Burgemeester van Wor
kum brengt ter kennis van
belanghebbenden, dat de Mi-
Forkeard Kepelle.
(Sa kin 't ek!)
Hja koenen sa min meienoar,
Hja hienen it mier oan elkoar
Hjar Ijeafde wier lang al forstoarn,
It libben wier for bjar’n bidoarn
l fielden it beide as in hal.
Hja tijden elkoar, bitter fel.
Hja tsierden as kat faek en houn,
Hja Hokten ’t mislaerre forboun,
Hja beukeren beide, ier en let:
Wier ’k fry wer, hwet joech ’k dêrfor net!<
Juni 1918 verboden is, THJalanghalzen.nei elkoars dea
den als regel om 5 uur n.m. ik zoover mis ben.
bij T. Bekema en om
7 uur n.m. bij JL. Flap
per.
De Burgemeester voornoemd,
attadt DC VAM TWDADn groowte ueei uer mannen ais weaomsiige
J. QUARLES VAN UFFORD. |.zinshoofden bij een huwelijk in staat is
De Burgemeester van Wor
kum deelt aan belanghebbenden
mede, dat de beschikbaarstel
ling van vleesch of visch voor
de bewoners van het Heiden
schap zal worden bekend ge
maakt door het plaatsen
van devlagopde schuur
van de Wed. Westen
dorp.
De verkoop zal dan geschie-
De Burgemeester der Ge-
neente Workum, brengt den
veehouders in herinnering, dat
ontheffing van het slachtverbod
zoor het geval van noodslach-
ingen slechts is verleend onder
voorwaarden o. m. dat
le. aan hem wordt overge
legd een verklaring van een
veearts waaruit blijkt, dat de
noodslachting terecht is ge-
Speciaal voor den Zuidwest
hoek van Friesland.
alle, zoowel plantaardige als
dierlijke vetten en oliën alsmede
samenstellingen daarvan, met
inbegrip van natuurboter, te
gebruiken in brood- en beschuit-
bakkerijen
2e. dat de Directie van het
Rijkskantoor voor vleesch en
vetten van het verbod sub 1
ontheffing zal kunnen verleenen
ten aanzien van beschuitbakke-
rijen
Zij die na gemeld tijdstip nog
brood in vormen bakken, zullen
tijdelijk of voorgoed
worden uitgesloten van
de distributie van meel en bloem
en van kolen.
De Burgemeester voornoemd,
1. QUARLES VAN UFFORD.
Redenaties van ’n Leeuwarder.
Wy lezen in de «Friesche Courante
Wanneer een vrouw trouwt met den
man harer keuze...
Neen, dat is geen onzin. O, ik weet
wel, u zult misschien zeggen, dat *t juist
de man is die kiest. Laat mij daarover
vooraf even een struikje opzettenhet
wordt beslist geen boom.
Ziet u eenseen meisje (want nietwaar
iedere vrouw was eens een meisje), ik zou
haast willen zeggen, ieder meisje is slim.
Ik kan ook zeggen verstandig aangelegd
Alweer onder voorbehoud. Je hebt meis
jes die voortdurend op den meest gespan
nen voet staan met de eenvoudigste weten
schappen. Die dus volgens ’t meer gang
bare woord, dom zijn. Maar zij kunnen
zoo dom zijn als een zeker deel van een
zeker dier, om op een man indruk te
maken, daarvan hebben ze in verbijste
rende mate verstand. Ik bedoel daarmede
absoluut niets verkeerds integendeel.
maakt en ik geloof dat die moeder heel
goed haar werk verstaat. Wij behoeven
er niet aan te pas te komen om ’t haar
te verbeteren.
Een man, geachte dames, is van nature
schuchter. Ook weer niet bedoeld om
onze afdeeling een pluim op den hoed te
steken, want die schuchterheid is dikwyls
erg Listig. Maar tegenover dames is een
mannelijk wezen in den grond van de zaak
«dimmen» en vooral in den leeftyd, die
loopt van jongeling tot man. In de mees
te gevallen is dat ook de tyd, waarop aan
een meisje wordt gedacht en verlovings-
en trouwplannen door zyn nog onbezon-
ken brein spoken.
In die tyden kiest de jonge man een
meisje. Dat meent hy tenminste, maar
dat is niet zoo. Hy wordt gekozen door
haar. Er zullen natuurlijk uitzonderings
gevallen zyn, maar een feit is het, ’t
meisje dat op een ongezochte manier de
schuchterheid van een jongen man weet
te overwinnen, heeft de grootste kans de
«gekozene» te zyn. Laten vele dames nu
eens over haar hart strijken en zeggen of
Hooger gaat dat struikje niet; zooals u
ziet, is ’t nog lang geen boom, want die
vordert een halve krant,
Verder generaliseerende trek ik de stoute
schoenen aan met de bewering dat ’t
grootste deel der mannen als toekomstige
gezinshoofden bij een huwelijk in staat is
werkelijk ’t dagelyksch brood te verdienen.
De eene is in staat zelfs in onmogelyk
dure tyden er nog spekham op te leggen,
een ander zal zich er mee vergenoegen
margarine er op te smeren.
Waarmede ik maar zeggen wil, dat de
overgroote meerderheid der mannen vol
doende onderlegd is om de zorg van een
dikwyls groot gezin op zich te nemen en
haar ook met succes te dragen.
Nu heeft een huisgezin bij my twee
kanten. De eene kant is voor den vader,
die te zorgen heeft, dat de schoorsteen
rooken blyft, dat de middelen er zyn om
de kinderen te laten leeren, veel of weinig
om 8V8D> als mMr voldoende is. De
J< QUARLES VAN UFFORD. vader vormt dus ’t deel van ’t gezin, dat
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
De spoorwegtarieven.
het >N. v. d. D.< verneemt,
gaat de verhooging der spoorwegtarieven
in met 1 Juli. De tarieven worden dan
even hoog als verleden somer, d. w. a.
50 pot. boven de normale, invredestgd.
Er wordt dus nog één maand, volgens
de nieuwe dienstregeling op het tegen
woordig tarief gereden. De duurdere
somertarieven zullen vermoedelijk wel
tot 1 October gelden.
Wat de treinenloop aangaat, dese
wordt in het zomerseizoen, nu er geen
steenkolentreinen uit Duitschland aan
komen, aeer beperkt. Van de «seizoen-
treinen» aal wel niets komen. De ver-
houding is zoo, dat desen somer twee
treinen zullen rijden, tegen drie in den
zomer van 1917.
De steden en het platteland.
In het «Hbl.» wordt er door een
inzender op gewezen, dat gedurende de
oorlogsjaren de stedelijke pers hevig
togen de plattelands bevolking is te velde
Overnemen voor veevordering.
Men sohryft aan het »N. v. h. N.c
De verplichting van den veehouder
om een rund aan de regeering te leveren
>s in één woord te beschouwen als een
Ipst, die schade medebrengt. Deze
omstandigheid heeft bereids aanleiding
gegeven tot de mogelijkheid om dien
leveringaplicht af te koopen. Sommige
personen bieden n.l. aan tegen betaling
van eene zekere som die verplichting
van de veehouders over te nemen zij
leveren aan de laatsten dan een koe
tegen betaling, terwijl de veehouders
hun eigen vee behouden. Als ik wel
ben ingelioht werd er aanvankelijk een
bedrag van f 100 per koe betaald, doch
allengs schijnt men daar al Hink beneden
te gaan.
Sommigen houden er koeien op na,
die met het oog op hunne vleeschvor-
ming er voor in aanmerking komen om
van hooger hand opgeëischt te worden,
daar zij min of meer voor slachting rijp
zyn. Terwijl men onder normale om
standigheden den voorkeur er aan zou
geven zulk vee nog wat langer te laten
weiden, besluit men thans bijtijds dit op
te ruimen, waartoe men te eerder kan
overgaan doordat zulke runderen worden
betaald met hetgeen de Regeering hun
toetelt als slaohtprijs, waar dan nog bij
komt eene soort premie (van f 100 of
minder per koe), doordat men van een
veehouder met leveringaplicht (van een
koe) die verplichting vrij willig op zich
neemt.
Eigenaardig is het hoe men in den
boezem der maatschappij spoedig de kunst
verstaat om aan maatschappelijke
wenschen tegemoet te komeneen vee
houder wil liever zyn vee behouden dan
verkoopen, welnu, een ander werpt zich
op om aan diens verplichting tot leveren
te voldoen en ontvangt daarvoor eene
zekere geldsom. Tevens blijkt hieruit
hoezeer de leveringaplicht, zooals die
boven is vermeld voor de veehouders
js te beschouwen als een offer, dat zij
op het altaar der maatschappelijke wel
vaart moeten brengen, vandaar ook dat
hun tegenstribbelen wel eenigszins te
verklaren is.
Textielindustrie.
Zondag is beslag gelegd op de garens,
aanwezig in de fabriek der N.V. Arn-
hemsche bandfabriek. Het personeel is
tot nader bericht naar huis gezonden.
De burgemeesters van Enschede en
van Lonneker hebben in opdracht van
de regeering den textielfabrikanten in
hun gemeenten opgave verzocht van alle
voorradige garens, die zoo noodig in be
slag zullen worden genomen. Mocht dit
laatste plaats vinden, zoo wordt ook hier
by al weer gemeld, dan zullen eenige
duizenden arbeiders broodeloos worden.
Door die bijvoeging over de arbeiders
moet men zich niet al te zeer van streek
laten brengen. De minister moet zulks
opk wel, maar de tyd is voorbij, dat hy
voor dit argument uit den weg ging.
■♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦a
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per halfjaar
70 cents; per post 85 cents.
Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 30 cents,
elke regel meer 5 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
Hja mochten elkoar net mear sjen,
Mar bleauden bigien om it bern
Dochs waerd it, op ’t lést him to zwier
Hy reiz’ge nei ’n lén ta, sa fier;
«Forjitte I» sa tocht er, mar ’t hert.
Dat wier by syn bern, ier en let.
Hy seach it by nacht en by dei,
En altyd mear heukere ’r der nei
Hy haldde ’t op ’t lést net mear fit,
En (ést stie al gau syn bislüt
«Al wirdt it in hel ek fen haet,
«Neat, dat fen myn bern my mear skaet 1»
Mar do’t er it bern ’n faem wier ’t nou
Wer mette, do fielde ’r it gau
Hja seach as in frjemde him oan,
Hjar leafde for him wier ek stoarn
Hy kwynde noch iensum in hoart,
Do die d’earme man him to koart.
Froumoanne ’18. «Fr. Ct.<
nister van Landbouw, Nijver-
heid en Handel bij beschikking
van 18 Mei 1918 No. 31349
heeft bepaald
le. dat met ingang van 4
De inbeslagname der grondstoffen in
de textielfabricage schijnt noodig te zyn
om een overzicht van den voorraad te
krijgen en wij vertrouwen, dat de fa
brieken wel heel spoedig weer aan ’t
werk sullen zijn, maar dan in dienst
van de regeering. Er is in deze branche
vreeselijk geknoeid. In Tilburg bijvoor
beeld is de regeering met het militaire
laken geweldig bedrogen geworden en
de prijsopdrijving der stoffen is er enorm
geweest. Daartegen helpt alleen inven
tarisatie. Dat daardoor eenige dagen
piet gewerkt kan worden is voor de ar.
beiders niet prettig, maar ’t zal niet an
ders kunnen.
Een later bericht meldt nog, dat de
in beslagneming plaats had, omdat de
fabrikanten weigeren aan bepaalde voor
waarden te voldoen
De theedistributie.
Het Bureau voor mededeelingen in
zake de Voedselvoorziening meldt
Met den voorraad thee, die op dit
oogenblik ter beschikking is kan op bon
21 der oude theekaart een verstrekking
van ons geschieden. De distributie
zal plaats vinden in het tydvak loopende
van 15 Juni tot 15 Augustus a.s. even
wel alleen aan die verbruiken, die inder
tijd bon 19 aan den winkelier hebben
afgegeven en daarvoor hun kaart
gewaarmerkt hebben gekregen. Men
zal goed doen de oude kaart met de
bons 23 en 25 nog weder te bewaren;
wellicht zullen die later nog van nut zyn.
Voor de distributie, die op 15 Juni
aanvangt is de prijs van de thee een
weinigje verhoogd, om het verlies te
vergoeden aan de handelaren, die hun
voorraden renteloos hebben moeten laten
liggen; De tnsschenhandelsprijs wordt
nu f 1.1 llli per pond los en f 1 25 per
pond netto, verpakt in een hoeveelheid
v^n 1la pond of minder. De prijs dien
de verbruikers in den winkel zullen heb
ben te betalen, wordt berekend naar
f 1.45 per pond.
Gedurende hetzelfde tijdvak zal ook
de verkoop van thee in café’s, hotels,
sociëteiten e.d. zyn vrijgelaten.
Het nieuwe stembiljet.
De stembiljetten voor de komende
Kamerverkiezingen zullen van een formi
dabele lengte zyn. Naar «Het Vad.»
meldt, is in Den Haag van het stem
biljet een proef gemaakt, waarbij gerekend
is op 10 partyen. Dit biljet zal reeds
een stuk papier worden van een meter
lengte en 20 cM. breedte. En als er
meer partyen zyn, wordt het natuurlijk
ieder keer zooveel langer. Ook als,
gelijk de vrij-liberalen en de Chr.-Histo-
rischen van plan zyn, in eiken kieskring
voor die partyen twee lijsten worden
ingediend. Het oproepingsbiljet is ge
rekend met deze zelfde gegevens ook
al ’n 70 cM. lang en 16 cM. breed.
Totaal zullen er anderhalf millioen stem
biljetten noodig zyn, die eerst nog gedrukt
en dan ook
worden,
werk 1
schiedt
2e. dat het vleesch ier
dieren wordt afgeleverd wor
de gemeentelijke distributie,
welke aflevering voor deze
gemeente moet geschieden in
de slagerij van Jere-
mias Gras aan de Ba
gijnestraat.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
’t bestaan mogeljjk maakt, terwyl in de
meeste gevallen ryn werkkring hem juist
het grootste deel van den dag buiten ’t
gezin houdt. - Z J
In ’t gezin, in ’t huis, behoort dus de g
moeder te wezen, zooals ik niet zoolang Hg! E B
geleden ook heb betoogd. Waar dus de
vader in staat is zyn deel van de gezins-
taak naar behooren te vervullen, mag hjj
verwachten dat de moeder in staat is haar I' X'
afdeeling voldoende onder de knie te heb- IR
ben. Want nogmaals, een gezin bestaat
uit twee deelen, die beiden goed werken W/ «L
moeten, zal het geheel goed functioneeren. v/
Dat is: de man buiten het huis en de
moeder in ’t huis.
Wanneer nu de man goed voor zijn
deel opkomt, heeft hy ’t recht te ver
wachten, dat de vrouw thuis in staat is
haar dael in de plichten te volbrengen.
Een van de groote plichten der vrouw
is de opvoeding harer kinderen. Onder
opvoeding versta ik, dat de moeder in staat
is aan de maatschappy jonge leden af te
staan, berekend voor de taak, die hen als
beginnende leden der gemeenschap wacht.
Ik ben da meaning toegedaan, dat over
’t algemeen de man in staat is zyn deel
van het huisgezin naar behooren te ver
vullen.
Hoe staat ’t daarentegen met vele meis
jes Ik vraag, wat weet ’t volwassen
meisje kort vóór en zelfs in haar huwelyk
van de eischen die een komend moeder
schap en die het geboren kind stellen
Wat weet de overgroote meerderheid er
van Nu niet allemaal tegelyk.
Van een man verwacht de vrouw, dat
hy zyn vak kent. Daarentegen heeft de
man te verwachten, dat zy met hare «vak-
afdeeling» op de hoogte is.
Ik vraag opnieuw. Wat kennen massa’s
jonge meisjes van de huishouding, zelfs
wanneer zjj op *t punt staan van te trou
wen Ik vraag hoeveel jonge meisjes wor
den door hare moeders bevolen zelf hare
slaapkamertjes in orde te houden Tocb
een kleinigheid nietwaar 1 Ik vraag, hoe-
vele dochters zyn in staat hare moeders
te vervangen, wanneer zy plotseling ziek
wordt
Niet allemaal tegelijk, als ’t u belieft 1
Hoevele jonge meisjes zijn matadors in
het lawn-tennis, korfbal en andere spelen,
maar zyn niet by machte een gat in hare
kous te stoppen
O ja, er zullen misschien velen lachen
om de bespottelyke dingen die een man
hier neerpent, maar toch heeft die man
of later uw man ’t recht van zyn vrouw
te eischen dat zy hem niet met kapotte
k leeren laat loopen.
1UID8ÜU«OD1, Zeker, u kunt ’t laten doen. U kunt
moeder natuur heeft dat zoo in orde ge- °°k de opvoeding van uwe kinderen aan
- - - 0an kindermeisje overlaten, maar daar
mede is u niet verantwoord. Daarmede
is het verwyt niet ontzenuwd, dat ge uw
vak van huisvrouw niet kent.
Eén ding kunt u misschien tot uwe ver
ontschuldiging aanvoeren en weldat u
dit thuis nooit is geleerd. Goed, dan zorgt
u dat u ’t te weten komt, 't Is geen hek
sen met goede wil is veel te leeren. Be
denkt, eenmaal zult ook gy geroepen wor
den aan ’t hoefd van een huisgezin te
staan. Dan zal in uwe handen de ver
antwoordelijke taak van opvoedster der
kinderen worden gelegd. De man kan
niet de opvoeder zyn. De opvoedster is
de moedor, die voortdurend in het huis
en by ’t kind is. In de meeste gevallen
zien da vaders hunne kinderen slechts en
kele uren.
Gy vrouw, zjjt de opvoedster. In uwe
hand wordt de verantwoordelijkheid gelegd
voor dat jonge leven. Gy hebt daarvoor
te zorgen en het te maken tot iets goeds,
iets bruikbaars voor de samenleving. Gy
hebt daarvan te maken een man of een
vrouw, die in staat is zich door het leven
een weg te banen. Gy hebt in hen te
leggen groote idealen, die, o zeker, niet
verwezenlijkt zullen worden, maar die niet
zullen nalaten hun weldadigen invloed uit
te oefenen.
En om dat te kunnen doen, moet ge
reeds als jong meisje u voor die taak be
kwamen. Op de vrouw, op de moeder
ryst de samenleving. En dat de samen
leving geen ijdele uitdrukking is, dat be
wijst deze verschrikkelijke oorleg. Goede
moeders, degelijke huisvrouwen kunnen de
tqekomstoorlogen mede onmogelyk maken.
En om al deze redenen heeft de man het
recht van u te verlangen, dat gij evenals
hjj, in staat zyt voor uw deel in 't huis
gezin op te komen. Dat is zyn recht en 't
behoort uw ideaal te syn.
7 In hnocb aa htdrAofd oaoph man noa
- - - - T-I
o
