r
...4 Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
BEKENDMAKING,
Sterk wêze.
r
ZATERDAG 6 JULI 1918.
No. 28.
44ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
J
Binnenlandsch Nieuws.
For-
en
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Tel. Intercomm. 1114.
Partijen van minder dan 25 K.G.
voor zoover deze voor versche binnen-
landsche consumptie geschikt zijn, moeten
geheel voor het binnenland geveild
worden.
oara,
Ab
I
b
Dit binne aide wierheden, dy ’t elk
for him seis wol witte kin. Lit men
yens best dsn dwaen, ek by de sterke
minsken rekkene wirde to kinnen.
FRISO.
lichem. Hwent hwet lea en earmens
te koart sjitte, kinne oare minsken faeks
voor de bereiding van voor binnenlandsohe
consumptie bestemde jam door het
Inkoopbureau van de Nederlandsche Ver*
eeniging van fruitverwerkers worden
VERSLAG van de spoedeischende Ver
gadering van den Raad der Gemeente
WORKUM,
op Zaterdag 29 Juni 1918, ’s voormiddag»
t0i/2 uur.
Voorzitter de*heer Jhr. Quarles van
Uffard, Burgemeester.
Tegenwoordig alle leden, behalve de
heer IJkema.
Na opening der Vergadering door den
Voorzitter stelt deze als punt 1 der agenda
aan de orde:
Verzoekschrift om teruggave van be
taalden Hoofdeljjken Omslag dienst 1918
Da Secretaris doet lecture van een inge
komen verzoek van den heer B. P. Velt-
huizen, Pastoor te Sneek, als ex.-test. en
erfgenaam van den alhier overleden pastoor
F. J. C. Oorsprong, om teruggave van te veel
betaalden Hoofdelyken Omslag. Met ver
wondering is kennis genomen van de in
een vorige vergadering genomen afwijzende
beschikking, gegrond op een onwettige en
ingetrokken bepaling der Gemeente-Ver
ordening op grond van art. 5 wordt als
nog teruggave verzocht.
De Voorzitter wenscht de kwalificeering
onwettige bepaling in het midden te laten,
wijl de Verordening Koninklijk is goedge
keurd, maar B. en W. stellen voor op
grond van art. 5 restitutie te geven.
Binnen 6 maanden moet teruggave worden
verzocht en die termijn eindigt morgen.
Zonder hoofdelijke stemming wordt
daartoe besloten.
Punt 2. Versterking van een uitgaaf
post der Gemeente-begroeting, dienst 1917.
In verband met de beslissing op punt 1
stelt de Voorzitter namens B. en W. voor
de uitgaven der begrooting 1917 met
f 3 21 te verhoogen en dit bedrag af te
schrijven op den postonvoorziene uit
gaven, waartoe zonder hoofdelijke stem
ming wordt besloten.
net forslaen litte moatte, mar det wy
se steane en üt *e wei ajen to romjen.
As we leauwe det de greatste tsjinspoed
noch in goede side hawwe kin, en det
t üs wirk wêze moat dy goede side op
to aiikjen, ynpleats fen allinne to stoarjen
op it awarte hwet we opheden misskien
sjugge. As we fetsje, dat we üs for
stan net hawwe, om it, as de wyn üt
in forkearde hoeke waeit, awije to litten,
det we gjin bern mear binne, bang fen
in lege püdedet we üs kreften net
oefenje en forsterkje kinne as se net
drege pugchols dy ’t aafolle tille en for
sette kinne, ek omraek hwet forneare
kinne. Sokken kinne in homp ütstean
en hoege sa gau net to kiepen as dy
teare swakke sspoenen doaskesa, dy *t
it aamar for de krint hawwe. Dat
binne se ek noch foar.
En dochs dy izeren kearels, dy ’t
-1
De BURGEMEESTER der
Gemeente Workum,
Gelet op een aanschrijving
van den Commissaris der Ko
ningin in deze Provincie van
25 Juni 1918, le Afdeeling A
no 1391.
Wijst bij dezen de ingezetenen
op het groote belang, dat er in
de eerste plaats voor hen zelven
in is gelegen, om het uitbreken
van brand tengevolge ^an het
broeien van het hooi te voor
komen, te meer daar er in de
naaste toekomst groot gebrek
aan hooi dreigt.
Voor de bewaring van dit
zoo kostbaar product moeten
belanghebbenden in hun eigen
BURGEMEESTER en WET-
TT/-kr-rrxr-'r»c’ for yen yn oarder bnnge mar as men
HOUDERS van Workum -- -
brengen te kennis van ouders
en voogden, die hunne kinderen
of pupillen bij den aanvang van
den nieuwen cursus op 1 Sep
tember 1918, tot de school voor
Uitgebreid Lager Onderwijs
alhier, wenschen te zien toe
gelaten, daartoe aangifte be-
hooren te doen bij het betrok
ken Hoofd der School (den heer
J. ZWANENBURG) vóór 16
Juli 1918.
Workum, den 2 Juli 1918.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
Men hat den wol ris sterke forhalen
heardt fen sterke minsken. Bygelyks,
sterke Sintsje lükte in weide hea allinne
yn *e skürre, tilde in persstien, 800 poun
zwier fen ’e groun, en sa mar mear.
Jimme hawwe faeks wer fen in oare
man sterke stikken to sissen, hwent lit
it soms hwet oerdreaun wirde by ’t oer-
fortellen, der binne tochs sterke, slim
sterke minsken, dy ’t men benide kin, it leed en de rampen, dy ’t üs treffe,
honear *t we sjugge, dat se boartsje
mei ’t swierste wirk, en omsmite kinne
mei dingen, dy ’t we seis mei al ós
macht en kreft net ut it sté krije kinne.
It hoege net ienris fen dy wr&ld-
brekkers to wezen, dy ’t yn ’e merken
bjar wünders sjen litte, lyk as izer mei
bannen brekke en sa mear, om üs op
*e gedachten te bringen, det it moai en
noflik is sterk to wezen. It komt noch
wol gau ris yn ’t libben to pashink
yens macht to hawwen en by it gemak
dat men derfen hat komt ek dat sokke
ta üntjaen presse wirde. Yn ien wird,
geestkreft is, de man wêze, dy ’t alles
flink Ander *e eagen sjucht en dan be-
daerd oerlejt, hwet him to dwaen stiet,
al stoarmet it ek om him hinne, as
sjucht er it needwaer driigjend neger
kommen.
Dat kin men sterke minsken neamme,
stikken noch dea skine to kinnen, dy ’t de holle der ophalde, al perset it
swiere jok op hjar skouders, en men kin
sokken mar gerêst mear binide, as dy
’t izer mei de bannen brekke kinne o
mei in tüzend pouns wicht omsmite.
Mar hja binne er tin sjidde, dy *t yn
’t besit fen dy kreft tarist binne.
En dat komt omdet men net tinkt,
net yens bést docht, net fortrouwt, dat
komt omdat men net wol.
Liohemssterkte is in gave fen natur,
dy *t nimmen him taeigenje kin, as it
lichem ienmel swak is mar geestkreft
kin troch in soun forstan oanwoan en
formeardere wirde.
As we by üs seis ris neitinke oer
dingen dy ’t foarby binne, dan moatte
we wol ris bikennehwet wierne we
dochs swak lyta berneftich en dwaes.
Sa kin ’t ek wêze, as we miene, stikels
op üs fierdere wei to finen, dat we
foarüt al stinne ho soille we der troch
komme.
By de earste gedachten soille wy nou
wizer wirden wêze, za wiis dat de
lésten geskikt binne, om üs alheel fen
’e wal yn ’e sleat to helpen as we sa
binaud en fol frees de takomst tomjitte
geane, mar dat men er net de minste
forljichtinge troch kriget fen itjinge yen
waohtet.
Mei *t béste foetsje foar de takomst
op, dat is ’t wirk. Yen wapenje en op
yens hoede wêze, biwarret for onfor-
hoedske oanfal en makket it swierste
faek licht. Dwaen hwet men kin, en
litte hwet forkeard is, jowt rêst en
hwer ’t rêst is, is ek kreft. Yens geest
oefenje, yens forstan skerpje, yens ken
nis formearderje, en in üntjaen fen
fikse begjinsels yn yens gemoed, det
Punt 3. Wijziging der Gemeente-be- zullen de frambozen a 50 cent per K.G.
grooting, dienst 1918. - - -
Blykens de door den Secretaris voorge
lezen wgziging stellen B. en W. voor het
door het Rjjk verleende voorschot van
f 35000 voor woningbouw, tot een gelijk
bedrag toe te kennen aan de Vereeniging afgenomen.
Volkshuisvesting, en daarvoor op de be-
grooting voor 1918 in ontvang en uitgaaf
een betrekkeljjken post aan te brengen,
waartoe zonder hoofdelgke stemming
wordt besloten.
Punt 4. Voorstel tot het garandeeren
van eene door de brandstoflen-Commissie
aan te gane geldleening.
Blijkens het door den Secretaris voorge
lezen voorstel, wordt verzocht, in verband
met den wensch van den Minister van
Nijverheid en Handel, aan de Brandstoffen-
Commissie garantie te geven tot het aan
gaan eener geldleening van f 40000 bij
de firma Gebr. Kingma om geregelde
afwikkeling der financien te bevorderen en
brandstoffen te kunnen aanschaffen. De
Voorzitter licht dit nog even nader toe
met de mededeeling dat dit in alle Ge
meenten geschiedt, risoco voor de Ge
meente niet bestaat, maar deze alleen als
garant voor de Commissie optreedt.
Op een vraag van den heer de Boer
naar de rentevoet, zegt de Voorzitter dat
het de bedoeling is rekening-courant
daarvoor te openen, wat den heer da Boer
aanleiding geeft, te verzoeken zich dan te
rechten tot de hier pas opgerichte Boaz-
bank, wat gemakkelgker en voordaeliger
is, hetgeen de Voorzitter wel nader wil
overwegen. Op een vraag van den heer
Kroese of de Brandstoffen-Commissie daar
voor geen rechtspersoonlijkheid moet be
zitten, antwoordt de Voorzitter dat deze
is een orgaan van de Rjjks-kolendistributie.
Da heer Brandsma vraagt nog of de
Brandstoffan-Commissie vooruit moet be
talen en dan nog crediet geven, wat door
den Voorzitter toestemmend wordt beant
woord, waarna het voorstel zonder hoofde
lijke stemming wordt aangenomen,
De punten der agenda zijn hiermede
afgehandeld. Da Voorzitter zegt, dat deze
spoedeischende vergadering spoedig door
een andere zal worden gevold, waarom by
volgens art. 4 van het reglement van orde
vraagt, of ook een der leden een punt
voor de volgende vergadering heeft in te
dienen, waaraan door niemand gevolg
wordt gegeven, zoodat de vergadering
daarna wordt gesloten.
alles üt it sté sette, kinne faek like
swak of ek wol swakker wêze as dy
humperkes, dy ’t hjar meuch al hawwe
oan in kynzen jirpels, om dy yn ’e
kelder to bringen.
Men sjucht sadwaende wol ris be-
naude, hast bispotlike figuren. Bearen,
dy ’t by sommige gefallen trilje as in
j ffershountsjereuzen dy ’t in eanf;
gesioht lüke as in bern det in wantsje
brugen ouwachtetizerfretters, dy ’t
bird ütnaege as de kearel by gefal ris
frege wirdtIn hirdman op in weak-
tsiis fortoane.
Omkeard ek, kin men sterk wêze, a
is men swak, en der tsjinoer wer, kin
men swak wêze, al is men sterk as
Bimson. Kreft is ek wer yn soarten.
Der is lichemskreft en geestkreft. It
earste is moai en folie wirdich, mar it
oare is noch moaijer en hat dübele
wearde. It earste der kin ’t noch büten
gean, mar sünder it léste kin ’t net.
It earste komt bij mannichien noch net
sa heel faek to pas, mar it twade soil
elke minske yn syn libben faek, o, sa
faek brüke moatte. Oan it earste hat
in oar faek noch it meastê, mar oan it
léste soil elk for him seis in boel genot
bilibje, ek yn dy eagenblikken, as in oar
it net iens fen üs sjucht en by üs op
merkt.
In sterke holle is mear wirdich as in
sterke knüst, of mei oare wirden in
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per halfjaar
70 cents; per post 85 cents.
Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
aldus zegt hij
verder is te Leeuwarden nog een
groote party beste kleiaardappelen door
een paar drogerijen gedroogd. De re-
geering laat blgkbaar toe, dat de beste
en nog zoo hoog noodige kleiaardappelen
voor uitvoer naar het Oosten worden
klaargemaakt. En dat, terwgl men weet
dat straks verscheidene plaatsen geruimen
tyd zonder aardappelen zullen komen te
zitten door de geringe opbrengst van den
vroegen oogst. Waar denkt de. regee-
ring het volk dan mee te voeden
Voor enkele weken heeft men volgens
den heer A. te Leeuwarden, tien groote
binnenschepen, geladen met roode wor
telen, dus uitstekende groente, met op-
zet laten liggen rotten, om ze voor de
consumptie ongeschikt te maken. Iemand,
die vroeger in bloembollen handelde,
hoeft deze gedroogd. Waarvoor is het
noodig, dat deze vroegere steenarme
bloembollenkoopman nu zyn reeds ver
kregen millioenen nog maar steeds
vermeerdert en wel met welwillende
medewerking der regeering en ten koste
van de noodzakelgke voeding van het
straks uitgemergelde volk? zoo vraagt
de heer Anema.
Collectieve arbeidscontracten.
De collectieve arbeidscontracten, bij
verschillende takken van bedrgf reeds
geldende krggen steeds meer voorstan
ders. Zoo heeft thans de te Groningen
vergaderde maatschappij van Ngverheid
zich met overgroote meerderheid van
stemmen (252 tegen 51) uitgesproken
voor een goede wettelgke regeling der
collectieve arbeidsovereenkomst. De
vergadering ziet in deze collectieve
contracten «een deugdelgk middel ter
voorkoming van storingen in den socialen
vrede, ter vermeerdering van de stabiliteit
in de verhouding van werkgevers en
werknemers en ter verhooging van de
óedrijfszekerheid, die voor het nationaal
bedrijfsleven van groote beteekenis is.<
Het weer in Juni.
üit het voorloopig overzicht van het
weer in Juni, opgemaakt door het Kon.
Ned. Met. Instituut, blijkt dat in de
urgente onderdeelen in de waagschaal afgeloopen maand de temperatuur ge
middeld 2 a 1 gr. Celc., in de laatste
week zelfs ruim 3 gr. beneden normaal
bleef. De dagelgksche schommelingen
waren in de eerste decade ietsgrooter,
in de laatste geringer dan gewoonlgk.
Jen 5en 6en en 7en kwam op verschei-
nene plaatsen nachtvorst voor. De
neerslag bedroeg gemiddeld over het
geheele land ongeveer 80 pCt. van de
normale maandsomin Zeeland, Zuid-
Holland, Utrecht en op de Veluwe was
de regenval nog minder, in het noord
oosten viel iets meer dan de normale
hoeveelheid. Den 16en en 22en on
weerde het over een groot deel van ons
land. Winden uit westelijk tot noorde-
Igke richting kwamen meer dan gewoon
lgk i voor. Het aantal uren met zonne
schijn te De Bildt bedroeg
192 uren normaal in Juni.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 30 cents,
elke regel meer 5 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
en in het algemeen belang, meer
dan ooit de uiterste voorzich
tigheid betrachten en vestigt
voorts de aandacht op den in
houd van artikel 158 van het
wetboek van strafrecht, waarbij
verschillende straffen zijn ge
steld tegen hen aan wier schuld,
waaronder is te verstaan nala
tigheid, achteloosheid,
gebrek aan voorzorg
enz. brand is te wijten.
Workum, den 2 Jul^l918.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD. Sterke geest is mear wirdich as in sterk
Distributie-maatregelen.
Vet. Aan het leger zal geen vet
meer worden verstrekt voor de bereiding
van spijzen, maar uitsluitend margarine
tot een hoeveelheid van 70 gram per
dag.
Wetswijziging. Bij de Tweede
Kamer is een nader gewijzigd ontwerp-
Distribntiewet ingediend. In de toelich
ting deelt de regeering mede dat zij
overtuigd blgft, dat alle in het oor
spronkelijk ontwerp gevraagde bevoegd
heden reeds op dit oogenblik onmisbaar
zgn om, met redelijke kans op gunstige
resultaten, te kunnen trachten de nood
lottige gevolgen van de buitengewone
tijdsomstandigheden af te wenden. Doch
zg meent, dat het belang der zaak niet
gediend zou zgn om, door met den-
zelfden nadruk vaat te houden aan alle
gevraagde bevoegdheden, de totstand
koming ook van de meest belangrgke
en
te stellen.
Om te trachten dit laatste te voor
komen, is het ontwerp tot geringer
draagwijdte teruggebracht en in overleg
met de Commissie van Rapporteurs
herzien.
Oude aardappelen. De mi
nister van Landb. heeft goedgevonden:
I. in te trekken zgn beschikking van
24 September 1917, betreffende het
vervoerverbod van aardappelen, oogst
1917;
II. te bepalen, dat de voor de aard
appelenoogst 1917 vastgestelde maximum
prijzen zullen blijven gehandhaafd.
Frambozen. Het Rijkskantoor
voor groenten en fruit heeft bepaald, dat
de frambozen geheel voor de fabriek
moeten worden geveild.
Tot een nader te bepalen tijdstip
Zou het waar zjjn?
In >Het Volk* beweert de land
bouwer J. H. Anema uit Wijnaldum. dat
terwijl voor kort te Leeuwarden geen
kaas op bons verkrggbaar was, verleden
week zestien waggons van Wijnaldum
naar Duitschland zgn uitgevoerd. Deze
kaas heeft men, zegt de heer A., twee
jaren bewaard om ze in een toestand te
laten geraken dat ze hier niet meer,
maar in Duitschland nog wel voor de con
sumptie geschikt is.
Verleden week
oan geestkrêft to koart sjit, dan kin in
oar yen wol bikleije mar net helpe
Soks heart net thüs by de dingen dy’t all^erv^in sterk meitsje.
men in oar tatriuwe kin, lyk as in
drankje tsjin ’e koarts ef in hecht
pleister op in skram yn ’t fel.
’t Scoe moai wêze as *t koe.
eiker, as de swierrichheden en tsjinslagen
fen *t libben yen yn ’e knipe sitte en
alle moed en libbensnocht yen üntnimme
wolle as treurige ünderfinings en tsjin-
aksel yen de wrald for in doedelsek
oansjugge litte as swarte wolkens yen
tagnize en men eanget de takomst yn
to gean, den komt it wol op ’e kearel
oan en moat er in sterke geestkreft
wêze soil men witte to dragen, to Igen
en to dildzjen, en sadwaende fen fol-
lalden en trochsetten witte.
De skaedsiden fen *t libben soil men
net üntwike kinne, dat is wier, mar it
s ek wier, dat dochs de moed üs net
yn ’e skoennen sakje soil salang as we
de kop er foar balde, üs net üt swak-
rens troch üs pleagen oerwinne litte
acille, salang de geest kreftich is en
him to skoar set tsjin de oanfallers.
En hwenear is üs geest kreftich
sterk
Salang as we witte en sizzedat
moet nou ienkear sa, dat kin net
der is neat oan to foroarjen.
we begripe det Ijocht en tsj uster
ijar yn ’t libben ofwikselje moatte. Ae
we oerstjügge binne, det we üs troch
f
k
FXtlSO.
L
