Nieuws- en Advertentieblad
f
I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
J
over den oogst. De stroo-opbrengst valt
algemeen mee, 1L
Barge-oanjaen.
i
I
I
1
i
ZATERDAGg27 JULI 1918.
No. 31.
44ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
z
Bekendmaking.
- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
Binnenlandsch Nieuws.
o
4.
5.
6.
Yn ionheidswoaret mei moïlepoat
Binn’ so ek op ’t aldermalst hast ta
Oan myn steal barggtld... hyp hoera
Hja hoege ek gjin süpe en wei
En moalkost of sok makkelei,
It binne boarger-bargen dos,
En harkje net nei »koas, koas, koas®,
Se kinn’ mei neat ma ’k sizze ta
Myn trije bargjes... hyp hoera I
I
1.
2.
3.
De BURGEMEESTER der gemeente
>Hemelumer Oldephaert en Noordwolde®
brengt ter openbare kennis, dat door hem
een vergadering van den Raad dier ge
meente is belegd tegen Zaterdag den 27
Juli 1918, des voor middags te 91/2 ure ten
gemeentehuize te KOUDUM.
Koudum, den 23 Juli 1918.
De Burgemeester
J. KROL Jz.
Punten van behandeling
Notulen.
Mededeelingen.
Missive van Ged. Staten van Fries
land d.d. 27 Juni 1918, No. 104,
2e afd. inzake verhooging jaar
wedden van burgemeesters, secre
tarissen en ontvangers
Aanbieding gemeenterekening, dienst
1917;
Wijziging begrooting dienst 1918
Vaststelling schooleeldkohier over het
2e kwartaal 1918.
Foaral nou ’k üt ’e krante wyt
Dat men ek... stikelbargen yt,
En derom bin ik mar biredt...
(Mar gau myn Sneinske klean en pet)
En dan nei ’t gritenijhüs ta
»Drie stekelvarkentjes,® hoera 1
FRISO.
-
’k Bin jisterjoun der efterkomt
Do ha ’k se earst for ’t earst fornomd,
’k Ha s’yn Ijoohtmoanne stappen sjoen,
Oerdeis dan hald’se hjar ketoen
Mar dat is hjar saek wer... ik ha
Doohs trije bargjes... hyp hoera 1
De BURGEMEESTER van
Workum brengt ter kennis der
ingezetenen, dat op Dinsdag
30 Juli de nieuwe
Levensmiddelen-bonboekjes
tegen inwisseling der oude boekjes
zullen worden uitgereikt, en op
Vrijdag 2 Augustus, de
nieuwe broodkaarten
worden afgegeven.
Alles op de gewone wijze,
plaats en uren bekend.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 26 Juli ’18.
Ik ha se op ’t hiem, se rinne los,
Se hearre by de »loopers< dos,
En sflnder ringen op ’e snüt
Hjar wrotten makket doohs net 6t.
Gjin minsk soil lest en hinder ha
Fen myn goêbargjes... hyp hoera I
Yn üs tiid sunder spek en fet
Is dit fensels in hele set,
Forgund de iene of oare ’t my
Gjin niget, bjer, ik jaen him frij,
Spekkeaper bin en bliuw ik, ja
Mei myn team bargjes... hyp hoera
Tonaoht ha ’k al to mim’rjen lein
En tsjin my seis wol tsien kear sein
»Soil ik se ek oanjaen, ja of né
For ’t tellen for ’t regearringsfé 1
Komt de minister ek ten ta
Fen ’t trijkaert bargjes... hyp hoera 1
It stekt mei burgen bare nau,
Fjildwachters krij samar de bau
Ruk’ hja, ’t sij hjir of derre, spek.
En fynt soms under ’t hynstedek.
Mar ’t stekt noch nauwer, tink ik sa,
Mei myn baes bargjes... hyp hoera
Seis wist ik net da ’k sa ryk wie
Dat ik wol trije bargen hie.
Soks hien’ jim fest net by my sooht
Nou, ’k hie der seis ek noait om tocht
En doohs goêminsken, is it sa
’k Ha trije bargen. hyp hoera I
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per halfjaar
i 70 cents; per post 85 cents.
Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
f 100 meer tot een maximum van f 1900
De adjudant-onderoffioier heeft bij 6
jaar dienst als onderofficier f 1200 en
bij elke 2 jaar langeren dienst als zoo
danig f 100 moer tot een maximum van
f 2200 bij 24-jarigen dienst.
Een korporaal-vrijwilliger krijgt per
dag 50 ots.idem met geschiktheid voor
sergeant 60 en die geschiktheid gedu
rende één of meer jaren bezittende 70.
Dienstplichtig korporaal 30. Soldaat-
vrijwilliger 2e kl. 25 en le kl. 35.
Tamboer- of hoornblazer-korporaal 50.
Tamboer of hoornblazer le kl. 35
idem 2e kl. 25
Tamboer of hoornblazer dienstplichtige
25.
Dienstplichtig soldaat 15.
Soldaten (vrijwilligers en dienstplich
tigen) die aan de strengere krijgstucht
zijn onderworpen, genieten een soldij van
10 cent per dag, waarvan hun per dag
f 0.05 als zakgeld wordt uitbetaald.
Waar blijft de boter.
Sedert de boterrantsoeneering is in
gevoerd houden tal van boeren, die an
ders alle melk aan de zuivelfabrieken
leverden, thans een belangrijk deel ach
ter om ze te karnen.
Voor de aldus clandestien verkregen
boter maken zij bij particulieren (ban
ketbakkers enz.) prijzen van 4, 5 en 6
gulden per K.G. terwijl de productie
prijs f 2.80 per K.G. bedraagt.
Ook produceeren verschillende als
boterproducent ingeschreven landbouwers
en zuivelfabrieken grootere hoeveelheden
boter dan door hen of door die fabrieken
tegen den vastgestelden prijs aan de
Regeering wordt afgestaan. Dat die
dikwijls niet geringe overschotten
eveneens tegen hooge prijzen in den
smokkelhandel terechtkomen, daaraan
behoeft niet te worden getwijfeld, zegt
de »Avp
Een origineele zilverbon.
Ten postkantore te Delft is een val-
sohe zilverbon van f 2.50 in beslag ge
nomen, welke geheel met de pen ge-
teekend is.
De vervaardiger is humoristisch aan
gelegd, hij heeft n.l. het opschrift aldus
aangebracht Serie W. C. No. 100.
Wordt ter betaling geweigerd door de
Nederlandsohe Bank en door ieder ander.
Inwisselbaar in gevangenisstraf bij het
uitgeven. 1 Augustus 100 j. v. C.
Werkelijk bedriegmiddel. Het uitgeven
van dezen nagemaakten zilverbon geeft
recht op negen jaren levensmiddelen zon
der bon in een of andere strafgevangenis.
Met gelyke maten meten!
De zomergasten hun aantal is nog
al vrij groot zoeken hun pensions en
hotels weer op. Een feit, dat op zich
zelf al ietwat vreemd aandoet bij de ge
brekkige reisgelegenheid en de nog
slechtere levensmiddelen voorziening.
Echter schijnt men in vele buiten
plaatsen ruim voldoende te hebben. Het
»N. v. h. N.< hoorde althans van een
familie, die te Apeldoorn in pension is
geweest en in de 14 dagen slechts twee
maal geen vleesoh op tafel kreeg, en
toen nog volop eieren. Er was voorts
steeds pap des morgens en volop brood.
Een andere familie, die te Egmond
vertoeft, schreef dat zij ’t daar veel beter
had dan in Groningen, vooral ’t ontbijt
was er uitstekend
En reizigers, die Zuid-Limburg uit
kozen voor hun uitstapje, zagen daar
overal eiken middag versch vleesoh op tafel.
Lazen we ook niet, dat aan board van
de sNoordam® zoo gauw *t schip buiten
gaats was, wittebrood, echt wittebrood
van bloem werd verstrekt?
Niet ten onrechte besluit het blad aldus
Nu misgunnen we ’t niemand, dat hij ’t
eens een poosje goed heeft, maar toch
vragen we, hoe zulke dingen gebeuren kun
nen. Als Nederlanders zijn wo toch allen
voor de wet gelijk, moeten wij dat althans
zijn en hoe is 't nu mogelijk, dat op andere
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 30 cents,
elke regel meer 5 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
toto* -»■
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
Men makket mei it slachtforbod
Hast al hwet libbet pier kapot.
Hwent sa of sa... en ien wie smoard,
slagneming
kaarten en
der dames op transport naar
commissaris te Zevenaar.
Plaatsgebrek.
Te Enschedé heeft men verscheidene
jeugdige boefjes, die wegens de vele
diefstallen, die ze pleegden, reeds heel
wat processen-verbaal kregen. Yer-
oordeelingen volgden tot opzending naar
inrichtingen, doch opzending kon niet
geschieden, omdat alles vol zit. De jon
gens krijgen steeds meer routine en wor
den zoo langzamerhand volleerde dieven,
inbrekers en uitbrekers.
Twee hunner zouden dan eindelijk
worden opgezonden, maar Vrijdagmorgen,
den dag voor het transport, waren de
vogels uit de gevangenis gevlogen, ont
snapt door het deurloket. In Borne
werden ze gevat, maar den volgenden
ochtend bleken zij door het dak van de
cel het hazenpad te hebben gekozen.
Na lang speuren is de politie er in
geslaagd den eenen jongen terug te vin
den in Nijverdal en den anderen te En
schedé. Nu zitten ze opnieuw in ver
zekerde bewaring.
Oplichting.
Een Hillegeraborgsche rijwielhandelaar
die aan een partijtje zeep een zoet
winstje wilde verdienen, heeft er een
bankje van duizend bij verspeeld. Zon
dagavond kreeg hij in een café te Rot
terdam het aanbod om 50 kisten zeep
te keepen tegen f 4 35 per kist. De
officieels verkoop zou Maandagmorgen
plaats hebben. Een café op den hoek
van de Dirk Smitstraat en Crooswijk-
schestraat werd aangewezen voor de af
spraak. De rijwielhandelaar vertoonde
zich daar en liet zich door den ver-
kooper, iemand uit de Josephstraat, be
wegen f 1000 op hand te geven. Met
z’n beiden gingen ze vervolgens op weg
naar de Havenstraat op Delftshaven,
waar de zeep in een pakhuis moest op
geslagen liggen.
Gedurende de reis uit het noorden
naar het westen der stad werden aller
lei smoesjes en uitvluchten verzonnen
door den verkooper om zich van zijn
klant te ontdoen. Aan verschillende
kroegen werd een bezoek gebracht, klaar
blijkelijk met de bedoeling den rijwiel
handelaar dronken te voeren. Deze was
echter voor geen klein geruchtje ver
vaard en liet zich noch in kennelijken
staat brengen, noch afschepen. Telkens
kwam men ook vrienden tegen, die een
eindje mee opliepen of mee tramden.
Een van die vrienden verliet het gezel
schap op het Stationsplein. Mogelijk, dat
hij per trein de stad is uitgegaan om
ergens buiten het «roode ruggetje® in
veiligheid te brengen. Met z’n drieën
toerde het gezelschap verder het westen
in. In de Ruigeplaatbuurt aangekomen
schoten de twee oplichters plotseling een
zaal binnen en lieten den rijwielhandelaar,
staan. Deze was echter niet mis en liep
de heeren, die door een zijdeur poogden
vochtigheid en zonnewarmte zijn de
halmen gedurende de laatste weken nog
heel wat langer en flinker geworden.
En de zaadopbrengst Proefdorschen
heeft mog nergens plaats gehad maar
toch meenen we uit een en ander to
mogen vaststellen, dat deze opbrengst do
verwachtingen zal overtreffen. Over ’t
algemeen toch zijn de aren groot en goed
gevuld met flink ontwikkelde zaadjes.
We telden in verschillende er van 40
tot 80 korrels een aantal, zeker niet
minder dan in het buitengewoon rijke
korenjaar 1917. Zonder al te optimistisch
te zijn, mogon we dus in elk geval een
goeden roggeoogst verwaohien. Alleen
daar, waar de late nachtvorsten schade
deden, zal de opbrengst minder zijn.
De haver staat algemeen zeer goed en
de opbrengst zal zonder twijfel zeer be
vredigend zijn.
De Spaansche griep in ’t leger.
Geen wonder dat de militairen zoo erg
door de Spaansche griep worden aangetast,
zegt >Het Volk,® als men weet dat in de
kantines geen lood zeep meer te krijgen
is en aan de soldaten geen bons voor
zeep verstrekt worden en zij van hun,
na de verhooging van 5 cent per dag,
zoo schitterend soldij, natuurlijk geen
zeep van 75 cent of duurder kunnen
koopen. Hiervan is het gevolg, dat in
ongeveer alle garnizoensplaatsen en ba
rakken en tentenkampen honderden mili
tairen zijn, die zich in meer dan vier
weken niet meer met zeep hebben kunnen
wassohen.
Een arrestantenschip.
Het tekort aan plaatsruimte voor ar
restanten op de politiebureaux te Rot
terdam, dat zijn ontstaan te danken heeft
aan de toenemende criminaliteit en het
plaatsgebrek in het Huis van Bewaring,
geeft B. en W. aanleiding aan den Raad
voor te stellen hen te machtigen de
noodige maatregelen te nemen ter voor
ziening in dit tekort. Zij geven op ad
vies van den hoofdoommissaris in over-
De rundvleesch-distributie.
Naar de »Tel.« verneemt, zijn te ’s
Gravenhage op het departement van
landbouw besprekingen gevoerd met de
wethouders van eenige groote gemeen
ten over de rundvleesch distributie.
De besprekingen liepen over het vol
gende ontwerp, door den minister van
landbouw opgesteld
Met ingang van Augustus zal met de
distributie van rundvleesch een aanvang
worden gemaakt. Er zullen geleverd
worden runderen van de klassen A B
en C. De runderen zullen geleverd
worden levend aan de gemeente, die
een prijs zal betalen van f 1 20 per
K.G. slachtgewicht. Het aantal K.G
rundvleesch, dat voor elke gemeente be
schikbaar zal zijn, zal berekend worden
a 1 ons per week per inwoner boven 1
jaar. Ten behoeve van ritueel levende
Israëlieten zal het uiterst moeilijk zijn
bij deze wijze van distributie voldoend
ritueel rundvleesch beschikbaar te stellen.
Voor ritueel vleeschdistributie zou be
schikbaar gesteld kunnen worden ritueel
bereide eenheidsworst en schapen vleesch.
Het kwantum rundvleesch, beschik
baar te stellen voor ziekenhuizen en ge
stichten, valt buiten deze distributie.
De gemeentebesturen ontvangen de
runderen levend. De beesten worden
daarop verloot onder de detaillisten, die
voor den verkoop van het te distribu-
eeren vleesch in aanmerking komen.
Alle kosten van transport, accijns en
slachten komen ten laste van den dedaillist.
De detaillist is verplicht ten minste 75
pct. van het hem verstrekte vleesch uit
gebeend te verkoopen tegen een maxi
mumprijs van f 1.50 per K.G., terwijl
25 pot. tegen een maximumprijs van f 3
per K.G. geleverd moet worden.
Het is verboden vleesch af te leveren
zonder daarvoor een bon te ontvangen,
terwijl aan den detaillist geen vleesch
opnieuw beschikbaar gesteld zal worden,
tenzij de verstrekte vleeschbons zijn in
geleverd, evenredig aan de twee cijfers
hierboven genoemd van 75 en 25 pot.
tenzij door het gemeentebestuur onder
goedkeuring van den minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel andere ver-
houdingscijfers gesteld zijn.
De winst, door den slager te genie
ten, zal bij de ver houdingscijfers 75 en
25, ongeveer f 40 bedragen, terwijl de
toeslag, door de schatkist te geven, zal
bedragen f 0.50 per K.G. of een fractie
van een cent daarboven.
Tractementen bfj het leger.
Het aanvangstractement van een ser
geant is f700 en wordt na 2, 4, 6, 8
en 10 jaar als onderofficier resp. gebracht
op f 750, f 850, f 1000, f 1100 en f 1200.
Een sergeant met geschiktheid voor
sergeant-majoor krijgt bij 4 jaar dienst
als onderofficier f 850, bij 6 jaar f 1000
en vervolgens elke 2 jaar f 100 meer
tot een maximum van f 1600 bij 18
jaren dienst als onderofficier.
De sergeant-majoor heeft bij 4 jaar
dienst als onderofficier f 1000 en telkens
bjj 2 jaar ouderen dienst als zoodanig plaatsen kan, wat hier niet gebeurt
Spionnage.
Zondag vroegen twee Duitsche dames dien bij aan de politie overieverde. De
te Nijmegen naar den Belgischen consul.
Iemand, die in Tiel goed bekend is
stelde haar op de hoogte, dat de consul
van België voor Gelderland te Tiel
woonde, waarheen hij de dames op haar
verzoek vergezelde. Alle kosten zouden
vergoed worden. In den trein vestigden
de dames de opmerkzaamheid van haar
begeleider op zich door het bergen van
papieren tussohen haar kleeren.
Te Tiel trachtten de dames haar be
geleider zonder eenige vergoeding van
zich af te schuiven en deze, daarover
minder gesticht, gaf aan de politie ken
nis van zijn vermoeden, dat de dames
geheimen van militairen aard aan den
man wilden brengen. Zij ondergingen
een verhoor, waarna zij naar haar hotel
konden terugkeeren. Maandagmorgen
werden zij opnieuw aan een ondervra
ging onderworpen, die leidde tot inbe-
van papieren, waaronder
teekeningen, en het stellen
den grens-
gewone middelen in de
afgeloopen maand f 24,007,428 tegen
f 23,416,053 in dezelfde maand van het
vorig jaar. Door de geleidelijke maan- j
delgkscha toenamen zijn de totaalopbreng-
sten van de verloopen maanden van dit i
jaar tot f 124,420,789 gestegen, zijnde
11 millioen meer dan in de eerste maan
den van het jaar 1917, toen de ont
vangsten f 113,582,515 groot waren.
De oogst.
Nu men begonnen is met het maaien
van rogge, is men, zegt het Hbl. gerust
door de afwisselende J
zonnewarmte zijn de I
te ontsnappen, na en greep er één van
twee vrienden zijn opgespoord on zitten
nu mede op het politiebureau in de
Meormansslraat. De 1000 pop zijn ech
ter gevlogen.
Het nieuwe kabinet.
Naar wij vernemen zouden de volgende
personen deel uitmaken ven het nieuwe
Kabinet
Jonkh. Mr. A. F. de Savornin Lohman
(Binnenl. Zaken), Jonkh. Mr. D. J. de
Geer (Onderwijs), Mr. D. A. P. N.
Kooien (Financiën), Prof. A. A. H.
Struyken (Just.), A. W. F. Idenburg
(Koloniën), Mr. P. J. M. Aalberse
(Landbouw), M. C. E. Bongaerts (Wa
terstaat). De portefeuille van Oorlog
zou in handen van Jonkh. Mr. B. O.
de Jonge blijven. Voor Buitenlandsohe
Zaken komt, naar wij vernemen, in aan
merking Mr. Heemskerk, terwijl ook
voor deze portefeuille de burgemeester
van den Haag Jonkheer Mr. Dr. A. H.
van Karnebeek wordt genoemd.
De rjjksmiddelen.
Tegenover de buitengewone eischen
aan de schatkist gesteld, staat nog steeds
het feit, dat elke maand een hooger be
drag aan inkomsten geboekt wordt dan
de maand tevoren. Zoo bedroegen de
inkomsten aan i
I
f
e
t
O.
F
