Om it daegliks brea.
Nieuws- en Advertentieblad I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
ND
te Workum,
op Maandag 9 Sopt 1918.
G
No. 35.
ZATERDAGS24 AUGUSTUS 1918.
44ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
in.
FT
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
ek,
BROODKAARTEN
zal plaats vinden op DONDER
DAG 29 AUG. op de bekende
uren en plaats.
1.1
29 AUG. op de bekende
5 tegen 1 stem aangenomen.
3
1
ika brea.
iderfinen, dat er yn
Geldwezen buiten de prov. Friesland is_ uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Tel. Intercomm. 1114.
de
van
Vervangingsmiddelen voor zeep
en stijfsel.
Wie over een goede beurs beschikt
kan iegen abnormaal hooge prijzen hier
en daar nog wel een stukje zeep bezet
ten, doch het gros der bevolking moet
l
r
VERSLAG van de Vergadering van den
Raad der Gemeente
HINDELOOPEN,
Maandag 19 Augustus *s voormiddags
uur.
in
in
de
an
at
n.
-
i j
sr
e
x-
pt.
I De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 30 cents,
elke regel meer 5 cents.
Grootere letters naar plaats-
ruimte. Buiten Friesland, uit- J
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
nement belangrijk lager.
Dit blad verschijnt des Za-
I terdags en kost per halfjaar
o 70 cents; per post 85 cents.
JI Enkele Nos. 4 ets.
II Ingezonden stukken Don-
I derdags in te zenden.
11 Advertentiën Vrijdagmorgens
o vóór 11 uur.
Tot plaatsing van Adv. en
Yn dizze fjouwer wirden leit de greate
en machtige hefboom fen it measte dwaen
en fitten fen ’e mineken.
It is non ienmel de gong fen zaken
dat men for it daegliks brea arbeidsje
moat, en as men freget hwerom dogge
jy det, of hwerom dogge jy krekt dat
hwerom dogg’jy jo bést sa hwerom ite
jy aafolle for aóker op hwerom skrep
on wrakselje jy dan iz ’t antwird om
it daegliks brea.
Wy bikleije us der net oer, as we de
saek mar goed fen alle kanten bisjugge.
It brea, troch arbeidsjen en flitich, soms
mei soarch en opofferjen forkrigen, smak-
ket folie lekkerder, as hwennear 't men
1 de bón mar üt to stekken hat, om oer-
floedich forsjoen to wezen.
It arbeidsjen, hwer ’t we ta forplichte
binne om yn üs bihoeften to forsjen, is
gjin straffe, mar in woldiedige biskikkinge,
dy ’t üs fen bigjin óf oan ta it üntwik-
keljen fen üs kreften en formogens ropt.
It arbeidsjen om it brea jowt in prikel,
dy ’t de measten net misse kinne. Hwer
*t de need driget, de bihoefte ropt, der
is arbeidsjen wolkom, as middel om beide
to keuen en stil to hólden.
Talinten hawwe hjar üntjown, dy ’t
yn *e bolster sitten bleann wiernekref
ten hawwe hjar oefene, dy 't yn ünbrük
lisze seoenemennich biatimming waerd
birikt, hwer ’t men earder net om tocht
hiene allinne omdet men om it daeg
liks brea de bannen üt ’e mouwen stekke
moast.
De BURGEMEESTER van
WORKUM brengt ter kennis
der ingezetenen, dat de
uitreiking der nieuwe
De Burgemeester van Workum,
J. QUARLES VAN UFFORD.
wijl al het andere gratis wordt gedaan.
Hij vindt de vergoeding dus niet onbillijk.
B. en W. vergaderen nu elke week zegt
Borneman. Dat deden ze vroeger ook zegt
Simonides.
De heer v. d. Kooi (wethouder) wijst er
nog op dat Borneman met het meerdere
werk doelt op de distributie. Waartegen
Simonides opmerkt dat dit werk zoowel
by het wethouderschap als by het burge
meesterambt behoort en de commissie
verdiende ook niets met dit werk. Maar
die commissie deed zeker ook zoowat niets,
hetgeen Borneman desgevraagd, bevestigt.
Het slot van de bespreking is, dat de
voorzitter de vraag in stemming brengt of
het gewettigd is de wethouders-beloo-
ningen te verhoogen en of tot verhooging
moet worden overgegaan. Voor verklaren
zich de heeren Bakker en van Meekeren
en tegen de heeren Simonides en de Boer,
zoodat de stemmen staken en, daar de
vergadering voltallig was (de wethouders
onthielden zich van stemmen en er is een
vacature) wordt geacht dat het voorstel is
verworpen.
Rest nog de behandeling der reclames
hoofdeljjke omslag, maar daar dit aantal
nog al groot is en nog steeds inkomen, is
dit tot een volgende vergadering uitgesteld.
Hierna sluiting.
as hy fen iere moarn ta lette joun, faken
mei lêstich en zwier of ünoanajenlik wirk
beusieh is, om syn brea for him seis of
syn gesin to biskreppen. Men moat
aehtiag hawwe dy ’t der for gjin moeiten
skouderje, gjin teek to awier aohtsje en
faken üntank krije, omdat in bitammelik
en net to mijen libbensoarch det opleit.
Mar twa enken wirde by de striid
teek üt it each forlern, dy ’t elk rede
lik minske altyd as syn liedsljue bi-
skouwe moast. ’t Ie de earbied for yen
seis, dy *t üs biwarje moat fierder to
geen, as plicht en gewisse üs foarskriuwe.
Om it daegliks brea wirdt soms in net
*o L -
dien oan *e earlikens, dat altyd foarop
steen moatoaren yn hjar wirk en bi-
driuw aken oandien, om yens eigen foar*
diet greater to meitsjen.
Der binne, dy ’t deabidaerd in oer
it brea üt ’e müle nimmedy *t ünder-
krüpe, en allerhanne sydwegen ynslaene,
Ijeagen en laster net mije en foardwaen
of hjar sela wys meitsje dat se der ta
forplichte binne, dat se net oan dwaen
Hue om hjar da
It daegliks to
bespreking is echter besloten het salaris
met f 160 te verhoogen en te brengen op
f 300. Ingaande 1 Augustus j.l.
Aangaande Postma wordt er aan her
innerd dat deze f 50 vergoeding krjjgt voor
distributiewerk, terwyl hem zoowat toe
zegging was gegeven voor nog f 50.
Daar Postma nu in ’t vervolg de ver-
deeling der distributiegoederen aan de win
keliers enz. zal regelen, is de raad het er
over sens dat diens vergoeding ook ver
hoogd moet worden en is beslotende
eerste f 50 te laten bljjven bestaande
tweede f 50 die in bespreking is geweest
te rekenen ingegaan te zyn op 1 Januari
en er nog f 50 aan toe te voegen ingaande
1 Augustus j.l.
Punt III. Resolutie van heeren God.
Staten over subsidie voor de Hidde Nyland
stichting.
By de behandeling hiervan blykt dat
Ged. Staten een onderzoek hebben laten
instellen naar de kunstwaarde der schen
king en dat deze op groots waarde is ge
schat; voormeld college het dan ook alle-
zins begrjjpeljjk vindt dat de gemeente
raad deze, terecht een vorstelijke schen
king genoemd, heelt aanvaard, maar, dat
Ged. Staten dan alleen de toegezegde sub
sidie van f 250 kunnen handhaven, als het
ryk ook genegen is subsidie toe te kennen.
Voorts is medegedeeld dat de heer Hidde
Nyland de inrichting van het gemeente
huis voor museum heeft goedgekeurd en
dat twee deskundigen uit den Haag dit
gebouw daar ook wel geschikt voor achtten.
Ook is de waarschijnlijkheid besproken dat
het ryk nog 50 o/o zou willen by dragen
in de kosten van vertimmering van >de
Hinde» tot gemeentehuis.
Hierbjj werd echter de vrees geopperd
dat de vertimmering dan te royaal zou
moeten plaats hebben en het dan de ge
meente, niettegenstaande deze 50 Q/q, nog
duurder zou komen als met het plan van
thans, terwyl het alsdan ook nog veeltijd
zou vorderen alvorens tot de vertimmering
zou kunnen worden overgegaan.
Aangezien het rapport van Ged. Staten
over de Hidde Nyland stichting zeer gun
stig luidt is op voorstel van de heer v. d.
Kooi besloten de hor- en gekozen tweede
priisgjen konkurrinsje iepeneto koart »Je“ne net 4* ’e hiohte op hjarren, dy
----- - t der ta roppen binne, ooms ónder folie
moeite en striid mar wy woene allinne
in wink jaen, dat allee der net oan jown
wirde moat en foaral, dat it net kinder
lik wirdt for it birikken fen üe wiere
libbenabistemming. FRISO.
Ons dageljjksch brood.
’t Wittebrood zal weer een verande
ring ondergaanDitmaal belooft de
verandering echter een verbetering te
worden, zoo schrijft aan »De Tel.» een
medewerker uit vakkringen. Zoo zal
b.v. *t lynmeel uit de nieuwe melange
voorloopig achterwege blijven een wij
ziging die zeker niemand betreuren zal.
Door deze opkomst zijnde nieuwe ver
andering in het gemaal, laat de meel-
en bloemvoorziening in sommige plaatsen
echter weer te wenschen over, daar de
fabrieken niet of zeer langzaam afleveren.
Het gebruik van bruinbrood is in de
laatste maanden, tengevolge van de
mindere kwaliteit, enorm afgenomen. Bij
een vorige broodkaartuitkeering werden
alleen te Amsterdam ruim 25000 W.-
kaarten méér uitgereikt dan in de
daaraan voorafgaande periode.
Eenheidssigaren.
Er zullen niet, gelijk eerst was ver
meld, 5 sigaren per dag aan één per
soon verkocht mogen worden, maar 3.
Ze zyn er echter nog niet I
Men meldt uit Eindhoven aan de
v’sH. Ct.< dat daar thans eenheids
sigaren worden verhandeld voor f 120
>er mille en hooger.
Varkensmesterty.
Burg. en Weth. van Groningen
ladden den Raad voorgesteld, om met
het oog op de vetnood, bij wijze van
>roef, 400 varkens te koopen en die in
verschillende stallen onder te brengen
'f en te laten mesten.
Een der raadsleden achtte 400 beslist
onvoldoende.
De gemeente, met haar groote eigen
landerijen, moest z. i. de varkenscultuur
op groote schaal beginnen en hij diende
een amendement in, strekkende om de
mogelijkheid hiervan te onderzoeken.
De wethouder betoogde, dat het al heel
mooi zou zyn, als men de 400 varkens
vet krijgt, omdat er stagnatie in de
voederproductie is. Voor een varkens-
mestery van grooteren omvang zijn er
rovendien geen stallen genoeg in de
buurt te krijgen.
Toch werd met het voorstel het amen
dement ook zonder stemming aangenomen.
De Groningers zullen dus, als de mesterij
i ons vet spek of
varkensvleesch krijgen boven het rant
soen van Rijkswege verstrekt, zooals de
wethouder voorrekende 1
Reclames voor Handel, Nijverheid en
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
1 üs kristlike maetskippy in boel foun wirde
dy *t alles oan eigenbilang opofferje, dy
I 't, misskien mei in frjeonlik gesicht, yen
fen hjar goedmienen oertüge wolle, mar
ündertwisken yen safolle skea oandogge
as se mar kinne.
De selMuoht, it eigenbilang, somstiids
ek de sucht om op ’e foargroun to kom
men, klaeije hjar dan yn ’e moaiste
klean fen arbeidsjen om it daegliks brea.
Yn alle stannen docht him dit foar-
skynsel foar’t sprekt lykwol fensels,
dat nei ’t men op in heger trime fen de
maetskiplike Ijedder stiet, in soartgelyk
leech en gemien bistean ünforantwird-
liker is en mear yn ’t each rint.
As hja, dy ’t sizze om it daegliks brea
alles dwaen to moatten, mar tomük de
Ijochtskouwe eachmerken tsjinje, ris bi-
gripen hofolle kwea hja ütsette hofolle
lok hja forwoestigje hofolle leed hja to
dragen jaene, hja seoene misskien bang
fen hjar seis wirde, as it mocht wêze,
dat sokken al to folie yn ’t kwea bj-
hirde binne, om it ófsichtlike derfen to
fiellen
Mar der is noch hwet.
Dy ’t allinne om it brea arbeidzje,
sjugge it ek foarby, det it libben noch
hwet mear wêze moat, dan in skreppen
en skar’ljen, om yn 't nedige to forsjen,
om, lyk as men dan wol seit, de müle
iepen to hólden. z
Forsiker jane wy ta, det de stoflike
lichemsbihoeften in bilangryk plak yn-
nimme, ja seis dat it biswierlik giet om
oaren to tinken, as de tiidlike need knypt
en in gemis fen it nedige alle gedachten
bihearsket. De moaiste en ealste for-
rjuchtings hawwe weinich oanlokliks as
it forkrijen fen it daegliks brea ta ar-
beidzjen ropt, ja wy seoene sizze, dat se
net op plak binne, hwennear der de ün-
misbre libbenssoarch for forwaerloaze
wirdt.
Mar hofollen binne er, dy ’t gjin tiid
miene to hawwen for in inkle earnstige
gedachte, omdat se hjar brea forstinje
moat, en dy *t dan ek biweare, dat se
nearne oars for yn ’e wrald binne, dan
for hjar wirk, hwer ’t for bj^i alles fen
komme moat.
Ek by sokken wirdt it, >om it daeg
liks brea« in dekmantel fen forkearde
bannelingen, dy ’t net minder gefaerlik
binne, omdat men yen seis wysmakket
goed to dwaen en syn plicht eptich to
bitraohtsjen. It natflrlik gefolch der fen
is, dat al it stribjen en arbeidsjen op
giet yn dat iene, mei foarbysjen fen
heger bihoeften, ont dizze hjar yn bi-
sündere libbensomstandichheden fiellelitte,
sunder dat men der for oanfolsel wit en
ta wêsen der fen komme kin.
It is net forgoes sein dat de minske
net allinne fen brea libbet, dat wol sisze
det hy noch wol hwet oars to dwaen
Itstrekt dan ek nimmen te ünear, *7“ kort ‘o forstjinjen, as hy to-
minsten syn plak as reedlik minske bi-
tammelik skjin meitsje wol.
It forstan forrykje, it gemoed foredelje,
siikje nei detjinge hwet yn heger sin
brea, fiedsel is, heardt net allinne ta üs
libbenstaek, mar most by alles op ’e
foargroun steen. Dat haldt yen net fen
it nedige wirk óf, det stiet yens eigen
tiidlik foardiel net yn ’e wei, mar yn-
tsjindiel, fitert dat de iver oan en docht
forfêst dot finen, hwet for ’t reinstege
niet fen it daegliks brea de foarwaerde
is, de dürjende rest, freugde en frede
Ne, wy karre it arbeidsjen for yens
daegliks brea lang net óf fensels, wy
kamer leden (die mede over het toestaan
der subsidie hebben te beschikken) en de
minister van Bin. Zaken, daar afschrift
van te doen toekomen en het toestaan van
de subsidie zooveel mogelijk te bevorderen.
Punt IV. Schreven van B. en W. van
Leeuwarderadeel over verlaging maximum
aardappelprijs.
Na eenige bespreking besloten adhaesie
te betuigen aan een door den gemeente
raad van voormelde gemeente tot den
minister gericht adres dienaangaande.
Punt V. Adres afdeeling Frieslands Z.
W. hoek van het Nederl. Onderwijzers
genootschap enz. over jaarweddenverhoo-
ging onderwijzend personeel.
Aangezien de jaarwedden van het on
derwijzend personeel binnen kort zyn ver
hoogd en in afwachting wat de nieuwe
schoolwet zal geven, is met algemeene
stemmen besloten dit adres voor kennis
geving aan te nemen.
Punt VIII. Schrijven van den Hoofd
ingenieur van de Volksgezondheid over ge
leidelijke demping en slatting van vaarten
in de gemeente.
Volgens dit schrijven zou het aanbe
veling verdienen alle waterwegjes in de
gemeente te laten vervallen, doch desnoods
alleen die, welke in onbruik zijn gekomen
en, als daartegen te overwegende bezwaren
bestaan, zou desnoods genoegen kunnen
worden genomen met voortdurend bagge
ren of op andere wyze uitdiepen der
vaarten.
Na bespreking is besloten te berichten
dat de vaarten opgeschoond zullen worden.
Punt IX. Adres aan H. M. de Koningin
ter bekoming van een subsidie als bedoeld
bjj art. 53 der wet tot regeling van het
lager onderwijs.
Nadat besloten is een dergelyk adres
te zenden, is een concept adres voorge
lezen.
De heer v. d. Kooi vindt dit adres wel
wat kras gesteld en zou een kleine wijzi
ging willen. De heer de Boer vindt het
daarentegen niets te kras, als zacht ge
stelde adressen niet helpen moet maar wat
krasser opgetreden worden. Gedurende
den tijd dat hy raadslid is, is er in de
gemeenteraad steeds geldgebrek geweest
en vindt dat op zijn zachtst gezegd al zeer
onprettig, het rijk moet dus z. i. bij
springen. Andere leden stemmen hier
mee in.
Op een vraag van den heer v. d. Kooi
iuui kou, uuioi wc» um uuauviomc ihoeveel het onderwas aan de gemeente
niet aan het verzoek voldoen. Na eenige kost, wordt geantwoord tot nogtoe
l-L>__ —1.x— l— i_x— i—x pi m fiooo per jaar, maar dat dit na de
laatste salaris-verhooging hooger zal worden.
Er is nu besloten f 1250 subsidie aan te
vragen.
Voorts is nog gesproken over een per
soonlijke bespreking van de flnancieele
toestand der gemeente, met den minister
van Bin. Zaken.
Punt X. Voorloopige vaststelling ge
meente-, armvoogdfl-, weeshuis- en distri-
butie-rekening 1917.
Het rapport der commissie van onder
zoek dezer rekeningen luidt gunstig. Er
zyn geen aanmerkingen gevonden.
De rekeningen zijn voorloopig vastgesteld
op de volgende cijfers
Gemeente: ontvangst f 22 546 21, uit
gaaf f 22 594.29, nadeelig saldo f 48.08.
Armvoogdijontvangst f 1920.62, uitgaaf
f 1918 08, batig saldo f 2 54
Weeshuis ontvangst f 833.94, uitgaaf
f 317 52 batig saldo f 516 42.
Distributieuitgaaf f 2248.
De voorzitter bedankt de commissie voor
hun onderzoek.
Voorts zyn nog voor kennisgeving aan
genomen een verzoek om een financieele
steun van 2 cents per inwoner voor het
sanatorium te Joure en van de vereeniging
van gemeente-ambtenaren om financieele
steun voor de stichting van een rustoord
voor deze ambtenaren.
Bij de rondvraag vraagt de heer van
Meekeren of ar van elke aanvraag om
toezending van (distributie) levensmiddelen
copie gehouden wordt, opdat, als deze niet
op tyd komen te bewijzen is dat de aan
vraag werkelijk heeft plaats gehad. De
voorzitter antwoord bevestigend.
De heer Borneman (wethouder) zegt dat Per persoon één
de wethouders met deze laatste distributie-
regeling veel werk op de schouders is
gelegd en hy het alleszins billyk zou achten
dat da belooning voor wethouder iets
werd verhoogd, b.v. met f 50.
De heer Simonides verklaart zich hier
tegen. Ook heeft hjj gehoord dat de turf-
commissie vergoeding krygt, wat hem wel
verwondert, hy dacht dat dit liefde
diensten waren. De heer van Meekeren
zegt dat f 2.50 presentiegeld wordt gege
ven voor een vergadering te Werkum ter-
Aanwezig alle leden. Een vacature.
Na opening dor vergadering door den
Voorzitter zyn de notulen der vorige ge
wone- en van twee buitengewone verga
deringen gelezen en onveranderd goedge
keurd.
Naar aanleiding van de notulen zegt de
Voorzitter dat hjj de beschuldiging, dat hy
de distributiecommissie had tegengewerkt,
van zich werpt, althans hy is zich geen
tegenwerking bewust.
Punt II. Ingekomen is een schryven
van de heer J. C. Buys waarby deze dank
zegt en erkentelyk is voor het hem weer
aangeboden secretarie-boekhouderschap van
de distributieregeling, maar dat hy het ge
stelde salaris van f 700.te laag acht.
Voor f 20 per week is hy genegen de be
trekking weer te aanvaarden.
De heer Simonides vindt deze vraag niet
zoo onbillijk, maar zou het salaris gesteld
willen zien op fiOOO.perjaai. In Gaas-
terland werd een hulp gevraagd voor
f 1000,—
De heer van Meekeren vindt deze ver
gelijking niet goed, die gemeente is veel
grooter en heeft dus veel meer werk.
De heer de Boer acht f 1000 ook niet
overdreven, terwyl de heer Borneman f 700
wel een goede belooning vindt, vooral nu
het klerkje ter secretarie zooveel distri-
butiewerkzaamheden verricht.
De heer Simonides blijft echter voor
f 1000.pleiten, doch de heer v. d. Kooi
komt het beter voor de beide uitersten te
laten schieten en stelt voor het salaris op
f 900 te stellen.
Dit voorstel wordt door de heer Bakker
ondersteund en na eenige bespreking met
5 tegen 1 stem aangenomen.
De heer van Meekeren stemde tegen.
Hierna worden op voorstel van
Voorzitter eerst punt VI en punt VII
de agenda behandeld.
Deze punten luiden als volgt
Adres van S. Postma verzoekende ver
hooging belooning distributiewerkzaam-
heden. Id. van U. Idzinga, verzoekende
jaarweddeverhooging als ambtenaar ter
secretarie in verband met distributiewerk-
zaamheden,
Idsinga wyst er in zijn adres op dat zyn
salarts van f 140 per jaar, vooral nu zyn
werkzaamheden zoo belangrijk zjjn toege
nomen, veel te laag is en vraagt een ver
hooging van f 260.
De vergadering erkent de toename der
werkzaamheden en pryst zjjn prestatiën,
maar kan, ook al weer om financieele reden.
FRISO
Paardenmarkt
I
HI
i
