Nieuws- en Advertentieblad
Hooivordering.
Foarby is foarby.
te Workum,
op Maandag 9 Sept. 1918.
q
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
r
x
x
Uitgebreid Lager Onderlijs
alhier wenschen te zien toege
laten, dat daarvan AANGIFTE
behoort te worden gedaan bij
het betrokken schoolhoofd den
heer J. ZWANENBURG,
vóór 1 September 1918.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
Aanvillings-Broodfcaarten
zullen worden uitgereikt op
Maandag 2 Sept. a.s.
op de bekende uren en plaats.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES van UFFORD.
ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1918.
No. 36.
44ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
!)gl
X
r
Vrijdag 6 Sept. ’18,
X
FRI80.
4
bestemd voor do jamfabricage. Hot zijn,
Appelen.
Ten onrechte is gemeld, dat alle appe
len op de veilingen in ons land worden
kinne. Hwa ’t allinne mar omtiisd yn
it forline, soil noait in fleurige takomst
sjen kinne. Foaral yn *e omgong jildt
it, det as efter it iene of oare in punt
setten is, is ’t dan ek mei in fitrop- of
fraechteiken, it aide broddelwirk net hiel-
tyd wer opikkere wirde moat. It tsfigd
net fen in goed hert, as men net for
en it biwiisd net altyd for for-
stannich troohsicht, as men net forjitte kin.
Wy hawwe de eagen krige om der
mei foarfit to sjen, en it geheugen om
it sjoene to biwarjen, mar ek it boud
forstan dat leard, hwet derfen biwarre
wirde moat. Al it oare is mar ballêst
det oer board smiten wirde moat. Dan
is yen fitsicht fry.
Tot zoolang», enz.
De oppervlakkige lezer zal in dit
briefje niets bisouders lezen, het karak
ter van mynheer Babie zal hem niet
interesseeren en of hy zijn huis verkoopt
of niet zal hem koud laten. Degenen
echter die tusschen de regels door weten
te lezen en een beetje Maleisch kennen,
zullen wellicht reeds begrepen hebben
wat voor een heertje die meneer Babie
was. De dame in kwestie althans begreep
het zeer goed. Zij nam den volgenden
dag overeenkomstig den raad van haar
vriendin een rytuig en ging meneer
Babie opzoeken.
Babie is n.l, het Maleische woord voor
varken en toen de dame terugkeerde,
De oogst van erwten en boonen.
Uit de zeekleistreken, waar dit jaar
veel erwten verbouwd werden, komen
berichten over zeer goede oogstresultaten.
Ten aanzien van de bruine boonen,
die dit jaar veel op gescheurd weiland
worden geteeld, kan echter lang niet
algemeen over bevredigende verwachtin
gen worden gesproken, hoofdzakelyk als
gevolg van de slechte groeivoorwaarden,
waaronder dat gewas zich in den voor
zomer heeft moeten ontwikkelen. Het
droge, gure weer toch, waardoor bijna
de geheele maand Juni werd gekenmerkt,
is oorzaak geweest, dat vele boonenvel-
den zich niet snel genoeg konden ont
wikkelen, waardoor vijanden uit het
dierenrijk veelal een zeer nadeeligen
invloed konden doen gelden. Vooral de
larven van een kleine vlieg, waarvan de
Latynsche naam is Anthomya Cilioura
heeft aan het gewas, bij ’t begin van
zijn ontwikkeling, veel schade toegebracht.
Volgens onderzoekingen, ingesteld door
het phytopathologisch instituut te Wage-
ningen, worden door deze larven de sten
gels van de jonge plant zoowel als de
zaadlobben, waarmee ze zich boven den
grond vertoont, stukgevreten, tengevolge
waarvan ze sterft of ten zeerste in den
verderen groei belemmerd wordt.
Het onvoldoende voorkomen van veel
perceelen wordt dan ook vrijwel geheel
aan den invloed van genoemd insect toe
geschreven. Nu is weliswaar geen directe
bestrijdingswijze toe te passen, doch men
kan indirect tot bestrijding van het kwaad
overgaan door nooit twee achtereenvol
gende jaren bruine boonen op hetzelfde
perceel te telen. De larven n.l. begeven
zich, als hun tyd om te gaan overwin
teren gekomen ir, uit de planten waarin
ze gehuisd hebben, naar den bodem.
Daar graven ze zich in, om ’s voorjaar»
weer te voorschijn te komen, zoodat ze
dan opnieuw met hun vernielend werk
kunnen beginnen als op het betrekkelyke
perceel weer dezelfde plant tot ontwik
keling komt. Verder wordt aangereden
om bruine boonen evenmin te laten
volgen op koolrapen, uien en prei, daar
ook die gewassen door de Anthomya
Cilioura worden bezocht, zoodat de bodem,
waarop ze zich ontwikkelen, eveneens
veel larven kan herbergen van het zoo
schadelijke insect.
Verhooging van den kalfsvleeschprjjs.
Naar de «Tel.» verneemt moet de
nieuwe maximum-verkoopprijs voor kalfs-
vleesch in een dergelyke ongunstige ver
houding staan tot den inkoopprys, dien
de slagers moeten betalen, dat men, ook
van regeeringswege er toe bereid zou
zyn den pas gestelden maximum-ver
koopprijs alweer te herzien en dezen
eventueel van f 2 te brengen op f2.75
per K.G.
straten bewoog. Hij was in zyn goeden
tijd een geduchte kampioen, met ijzeren
spieren onoverwinlijk voor zyn kame
raden. Om het enorme lichaam in stand
te houden, moest hy ongelooflijke hoe
veelheden voedsel verzwelgen, en had
dan nog altyd honger.
Toen brak de oorlog uit. Hij was
gelijk met zoovele «reuzen» ’t geval is
reeds lijdend, door tuberculose aan
getast. Het monster der ondervoeding
- waarvan nu zóó velen slachtoffer wor
den begon hem te bedreigen. De
arme reus vermagerde, zag er schrik
wekkend lijdend uit. Hij leed honger
sohrikkelyker dan wij, niet-reuzen,
kunnen begrijpen. Zyn worstelaarskracht
ontzonk hem,... Hij en zyn trouwe gade
vochten samen tegen de ellende. Ver
van hun vaderland poogden zij het hoofd
boven water te houden, ’t Moet erkend,
dat vrienden en kameraden den armen,
hongerenden verdwijnenden reus Anto-
nitsch tot het laatste hebben bijgestaan
op een wijze, die warme hulde verdient.
Ergerlijk.
Toen Zaterdagnacht de heereu K. en
luit. B. naar Bassum terugkeerden, be
merkte de heer K. een paar honderd
meter voorbij ’t kamp op ’t fietspad een
man, die naast zyn fiets lag. Hij waar
schuwde zyn vriend en beiden stapten
af om te zien wat er gebeurd was Bij
't licht van een lucifer zagen ze dat ’t
gelaat van den man bebloed was. Hij
was bewusteloos.
Luit. B. reed terstond naar ’t kamp
om hulp te halen. Na geruimen tyd
verschenen enkele officieren en na nog
eenige minuten een officier van gezond
heid Het bleek, dat de man een schot
wond had bekomen in den neus.
Een arrestant was uit de provoost
ontsnapt en op ’t dak van de barak ge
klommen. Om hem te dwingen weer
naar beneden te komen werd «vuurt
gecommandeerd. Een van de kogels
had echter helaas een ander getroffen,
den fietser, die op de weg gevonden
werd. Uit de voorzichtige uitlatingen
van de officieren, die bij ’t transport
aanwezig waren, bleek, dat er ongeveer
in ’t wilde weggeschoten was, zegt de
«Gooi- en Eeml.t Ook terwijl de heer
K. op den dokter wachtte hoorde hij nog
telkens schieten.
„Mjjnheer Babie”.
De >N. R. Ct.» vertelt de volgende
anekdote uit de Indische wijk in Den
Haag
Een dame, die lange jaren in Batavia
gewoond heeft, ontving deze week van
een Indische vriendin een briefkaart van
den volgenden inhoud
«Beste W.,
Mynheer Babie is vandaag hier aan
gekomen, hij ziet er uitstekend uit en
is heel dik. Ik heb alles voor je in
orde gemaakt, dat je den linkervleugel
van zijn huis kunt koopen en zou hem
zelf wel naar je toegestuurd hebben,
maar hij is erg zwaar op de hand en
menschenschuw en vertoont zich liefst
zoo weinig mogelyk in het publiek. Kom
dus morgen even hierheen (ik zou een
rytuig nemen), dan maken wij de zaak
in orde.
Dat is de redenaesje fen hjarren dy
’t er hwet licht oer geane. Dy ’t er
hjar like maklik oer hinne sette, honear
*t se troch eigen skild in fortfintsje misse,
as hja it lykmoedich drage honear men
hjar op it iene of oare forsom opmerk-
■um meitsje.
Sommige minsken hawwe in tige mak
lik, for hjar seis noftlik aerd se bliuwe
k&ld as oaren yn fjfir reitsje, en as se
twongen wirde om oer in hobbelich paed
to gean, der ’t se in effene wei for-
waohte hiene, etappe noch wol yn ’t
skik foart en sizzes’t ia sa, en ’t is
aet oara.s
Forsiker leit er wol hwet bigearliks atranne, of de beakens to setten, hwer
yn, as men yen yn elke tastfin skikke 't se it meast ta forljochtinge tejinje
kin, en al hwet net to myen is mei bi-
daerdens draegt.
Mar it giet net like maklik yen al
tyd mei dy bidaerdens to forienigjen, en
men fielt yen de fingers wol ris jok jen.
as men soms flak for sokke koelbloedige
eksimplaren komt to stean.
Foaral hwenear ’t se oars en better
hannelje kinnen hiene en finmooglik jaen kin,
makke hawwe, hwet winskelik en nedich
wie, den kin men it hast net op dat
men mei in »’t is al wer foarby» op ’e
stomp rint. Der is al in boel fortriet
to weech brocht, mei it forsomjen fen
de rjuchte tiid, en men mei laeitsje om
hjarren, dy ’t altyd sa eptich en sekuer
binne, en, mei op it each óf, neatich-
heden de eagenblikken waernimme, mar
nimmen hat er oait birouw fen hawn,
dat er op syn tiid past hat.
De jongfeint dy ’t him biklaget dat
er syn leartiid net brfikt hat, en dus
forgriemd hat de alden dy *t fortriet
hawwe fen de forkeardens fen hjar bern,
omdat se dat net op ’e tiid tsjingien
binne de man dy ’t in moaije gelegen
heid om wirksum to wezen of foardiel
to biheljen, foarby gean liet de net
neitinkende dy ’t foar treurige gefolgen
stiet, dy ’t er foarkomme kinnen hie, en
noch safolle oaren binne us elke dei ta
biwiis, dat er in gedurege oandacht en
in eptich oerliz nedich binne, scille tiid
en gelegenheid net foarbygean sfinder
dy to brfiken, dy 't faeks greate winsten
oplever je koenen.
Hwa ’t him seis forwjte mout, dat syn
wollen mei syn kinnen net yn ’t lykop
gyng, kriget der in hopen lést fen en it
soil him sear dwaen, net in bytsje.
Mennich sfir gesicht, mennich klacht,
mennich heale hannelswize kin derfen it
biwiis jaen. En eigentlik, allergeloks as
we fen soks hwet sjugge, hwent hwa’t
er him sa daedlik en sa maklik yn treast-
get, dat de diene dingen gjin kear nimme,
dy stiet foar allerhanne finhandicbheden
bleat en kin in boel yn ’e war bringe
en yn ’t houndert skoppe. Hwent
en dat birekkenje in hopen net gjin
noed en soarch for eigenbilang, makket
finforskillich for it bilang fen in oar. As
yens hfis boufallich is en men bringt net
eardernoch de boel wer yn ’e es, dan
hat men net allinne kans, dat men der
seis finder bidoppe rekket, mar it hel
let yn syn fal allicht ek dat fen yens
bfirman mei nei finderen.
Mar alle dingen hawwe twa hfinfet-
sels, det wol sizze, men kin in ding, hwet
yn ’t iene tige forkeard is, yn ’t oare
net genóch oanrikkemedearje. Tink mar
him to learen, hwer *t er him hjoed en
mourn for wachtsje moat. Men wint
de minsken net, trooh altyd weroan nei
bjar forliden to wizen, mar wol mei hjar
foar to hulden hwet de takomst for bjar
wirde kin. Hwet foarby is, moat foarby
bliuwe. Men mei der wizens en bitooht-
sumens fit leare, om foartoan de klippen
mis to alien, hwer ’t men lenkeu op
BURGEMEESTER en WET
HOUDERS van Workum,
brengen ter kennis van Ou
ders en Verzorgers, die hunne
kinderen of pupillen alsnog bij
den aanvang van den nieuwen
cursus op 2 September 1918
tot de School voor
J. QUARLES van UFFORD,
Burgemeester.
A. DE VRIES, Secretaris.
De BURGEMEESTER van
WORKUM brengt ter kennis
van de veehouders, die nog
geen betaling van
schadeloosstelling
voor gevorderd hooi r“ om Bokken- dy dlDg®n
hebben ontvangen,
dat de uitbetaling daarvan zal
plaats hebben ter Secretarie op
tusschen 10 en 12 uur ’s voor-
middags.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
De BURGEMEESTER van
Workum maakt bekend,
dat de
30 Aug. 1918.
>M I
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per halfjaar
70 cents; per post 85 cents.
Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don-
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦a
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 30 cents,
elke regel meer 5 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
noait wer by hjar wei krije kinne, dy
’t altyd filde kg fit 'e zleat helje, altyd
op hwet, det net mear goed to meitsjen
ia, weromkomme, dy 't in misset, of in
bird wird sela noait forjitte, aa oft men
in aike genêze koe, mei him hieltyd to
forwiten, det hy troch eigen finforsich-
tigena, ef ho den ek, mar doohs troch
eigen skild him dat krnpsje op ’e hals
helle.
In boel minsken binne as de bern,
dy ’t aa se bjar boartersgfid britsen
hawwe, de stikjea oan elkoar passé, om
sjen to litten ho ’t it sitten hat. Hja
bliuwe by it forlidene en bigripe net,
det de eask fen it eagenblik is, net stean
bliuwe to stoarjen op hwet wést hat,
mar to freegjen hwet moat er oanfette
wirde.
Men soil in bern net forbetterje mei
him jimmeroan tobinnen to bringen ho
't er jiater mis west hat, mar wol mei
zoo meldt de »N. Rt. Ct.« thans, alleen
de fabrieksappelen en dus niet de fij
nere soorten. De gezamenlijke jamfa-
brjeken hebben op elke veiling een lei
der aangewezen, die de fabrieksappelen
tegen 15 a 20 cent per K.G. opkoopt.
Eieren.
Volgens een bericht in de »N. R. Ct.«
weten de boeren in de buurt van Olden-
zaal en Hengelo niet, hoe ze hun eieren
kwijt moeten raken winkeliers hebben
groote quanta in voorraad van dit, overal
elders, zoo schaarsche voedingsmiddel,
dat zij gaarne willen verkoopen beneden
den maximumprijs.
Er ia door de regeering een vervoer-
verbod voor eieren uitgevaardigd, waar
schijnlijk om de beschikbare voorraden
gelijkmatig over ’t land te verdeelen.
Zou ’t niet beter geweest zijn het vervoer
maar vrij te laten, nu blijkt, dat de
regeering niet bij machte is voor een
goede distributie te zorgen 1
Een treurige boel.
Een arbeider te Eindhoven had met
veel moeite van den dokter (zijn vrouw
was ongesteld), een bon gekregen voor
één liter petroleum. Met dit bowijsje
toog de man des morgens om 9 uur
naar het Distributiebureau. Neen, man,
hiervoor moet je bij de Brandstoffen
commissie zijn. Bij de Brandstoffen
commissie kreeg de man bescheid, dat
alleen turf te krijgen was. Toe, mijn
heer, lees u het briefje eens goed, men
heeft mij hier gestuurd. Mijnheer las
en verwees den man naar de gasfabriek.
Hier werd, volgens zeggen, alleen gas
verkocht, aldus de man naar het Distri
butiekantoor. Van hier werd de man
naar het hoofdkantoor verwezen, doch
hier kon men geen petroleum verstrek
ken zonder legitimatiekaart. Intusschen
wees de klok half 12. De arbeider toog
naar huis en trok er om 2 uur maar
weer op uit, gewapend met legitimatie
kaart, bewijs van den dokter en een
flesch. Toen. kreeg de man zijn bon
en kon hij in een bepaalden winkel voor
44 cent één liter petroleum krijgen.
Wat de man aan dagloon kwijt was,
wordt niet vermeld.
Onder w jj zersaalar isaen.
Ged. Staten van Friesland hebben aan
de gemeentebesturen in die provincie
medegedeeld, dat de normen, waaraan
zij zich zullen houden bij de beoordee-
ling van salarisregelingen voor onderwijzers
in het algemeen de volgende zyn
Hoofden minimum aanvangssalaris
f 1200, minimum-eindsalaris f 1800
beide bedragen gerekend met inbegrip
van hetgeen krachtens de wet van 23
Februari 1918 (Stbl. no. 147) door de
hoofden wordt genoten
onderwijzers van bijstand zonder hoofd-
acte minimum aanvangssalaris f 800,
minimum eindsalar>8 f 1400, beide be
dragen gerekend met inbegrip van het
geen krachtens die wet door de onder
wijzers wordt genoten
het bezit der niet verplichte hoofd-
acte wordt in elk geval met ten minste
f 200 beloond
de termijn, waarbinnen het eindsalaris
wordt bereikt, worde op ten hoogste 15
jaar gesteld.
De voor het aanvangs- en eindsalaris
gestelde bedragen moeten zijn de zuivere
jaarwedden, dus zonder mederekening
van toelagen zooals belooningen voor be
paalde akten, vergoeding voor huishuur,
toelagen krachtens de wet van 6 Juni
1913 en rijksduurtebyslagen.
De gestorven reus.
Te ’a Gravenhage ia de Servische
worstelaar Antonitsch overleden.
«Haganus» schrijft over hem in de
«Rsb.c
«Geruimen tijd heeft deze man van
reusachtige gestalte hij mat niet
minder dan 2 M. 37 de aandacht
getrokken wanneer hy zich in de Haagsohe
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
FR ISO
Paardenmarkt
f
3
I
Li
O
