en Advertentieblad
z.
i
1
I
Nieuws-
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
I
Attentie s.v.p.
ife
H
As ’t de manljue
noait goed is.
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1918.
44ste Jaargang.
No. 40.
ng;
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
I
BON,
Aanvullings-
Broodkaarten
zal plaats vinden op JMLaan-
dag 30 Sept., op de be
kende uren en plaats.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. 3
daats.
E
FRISO.
•rovincie wordt, blijkt ten duidelijkste
Naam:
Woonplaats
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor T
seoene.c
Hille biet him al ris op 'e toeken mar
hy 80oe ófbosse moatte.
o
o
I
Distributie-maatregelen.
Schoenen. Het verkoopverbod van
schoenen is een maatregel, die slechts
in staat zal zijn, het uitputten van onzen
leervoorraad over een langer tijdvak te
verdoelen dan bij ongebreidelden verkoop
het geval zou zijn, zegt het «Hbl.c,
maar in de toekomst zullen wij allen
genoodzaakt zijn min of meer afgewerkte
schoenklompen te dragen en zullen de
genen, die dan nog op schoeisel van
leder loopen, worden gerekend tot de
O.-W.-ers te behooren.
Wanneer het Rijksdistributiebureau
voor leder niet reeds vroeger krachtig
ware opgetreden, zou een paar schoenen
nu reeds f 150 kosten.
Alle schoenwerk zal worden gerant
soeneerd, ook het maatwerk, óók de
schoenen, vallende buiten de standaard-
sohoenen-fabricage.
De maatregel is in hoofdzaak het ge
volg van het gebrek aan looistoffen, de
standaardschoenen worden gefabriceerd
uit de zoogenaamde oude «kuipiooien*,
die hoogstens voor één derde aan de
behoefte aan schoenwerk kunnen voldoen.
Uit die productie wordt in de eerste
sabeare yn plaats het leger voorzien en die oatego-
Ondergeteekende wenscht zich vanaf 1 Oct. 1918 te abon-
neeren op het Weekblad FRISO, Uitgever T. Gaastra Bz.
te Workum, tegen den abonnementsprijs van f 0.70 per half
jaar, franco per post f0.85.
rieën der bevolking mijnwerkers, post-
mensohen en allen, die, krachtens hun
werk, voorloopig onmogelijk schoenen
kunnen ontberen. Deze rantsoeneering
moest toch komen en in de kringen der
distributie-autoriteiten wordt betreurd,
dat door de politieke constellatie der
laatste maanden niet eer tot dien maat-
Dat FRISO meer en meer het aangewezen blad voor
de Zuidwesthoek onzer p
uit het steeds toenemende aantal abonné’s/dat reeds naai de
1000 loopt. Daar velen het blad gezamenlijk lezen kan veilig
worden aangenomen dat FRISO* wekelijks in 2500 gezinnen
wordt gelezen. Daardoor biedt het blad dan ook een beste
gelegenheid tot reclame.
Wie zich met het nieuwe kwartaal, 1 Oct. a.s. op ons blad
wil abonneeren, knippe onderstaande bon uit en zende die
aan ons bureau op.
De BURGEMEESTER van
WORKUM brengt ter kennis
dat de afgifte der
Oude broodlicnamen en num
mers mee te nemen voor con
trole.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum 26 Sept. 1918.
I
keerd voor aardappelen, voor zooverre
zij vrijwillig aan de regeering worden
geleverd.
van 15 October 19181 .Februari
1919 f 0,70 van 2 Februari 1919
12 April 1919 f O.O?1^ per week van
13 April 1919—17 Mei 1919 f 0,15
per week; van 18 Mei 19197 Juni
1919 f 0,25 per week; van 7 Juni
1919 f 0,50 per week, alles per 100 K.G.
e. dat, in afwijking van het daarom
trent bepaalde bij zijne beschikking van
14 Augustus 1918, Rijksbureau voor de
distributie van Graan en Meel, dit be-
waarloon zal worden ingehouden voor die
aardappelen, welke vóór 15 October '18
gevorderd en vóór 15 November 1918
zijn afgenomen.
Voor aardappelen welke niet zijn ge
leverd binnen den bij de opdracht tot
levering bepaalden termijn, zal geen be-
waarloon worden uitgekeerd.
4o. dat de wijze waarop de sub. 3,
lid d, genoemde bewaarloonen zullen
worden verrekend, nader zal worden be
kend gemaakt.
5o. dat alle aardappelen met uitzon
dering van die waarvan dit door den
minister zal worden bepaald, zullen zgn
reeds veel schoenwerk is onttrokken aan
dat deel van ons volk, dat dit het meeste
noodig heeft.
De ministeriëele beschikking, aldus
verneemt het blad bij informatie, bedoelt
ookhet vervoeren van enkele paren
binnen de gemeente te verbieden, in
afwachting van nadere maatregelen.
De toeslagbons voor standaardschoenen
tot aan f 12 zgn nog niet buiten wer
king gesteld, maar 't is toch niet mo
gelijk, daarop thans schoenen te krijgen.
De winkeliers, die van deze bepaling
afwijken, zullen door het R. H. L. wor
den uitgesloten.
Naar »de Tel.c verneemt, zal het tijd
vak, waarin geen schoenen verkocht
mogen worden, vermoedelijk niet lang
duren, De bons, waarop schoenen ver
strekt zullen worden, zijn namelijk reeds
gedrukt en zullen van wege het Rijks-
kantoor voor huiden en leder aan de
gemeentebesturen worden toegezonden.
Tevens zal spoedig een beslissing val
len in zake het aantal schoenen, dat
over een bepaald tijdvak aan iedere ge
meente zal worden toegewezen.
Aardappelen.
De minister van Landbouw brengt ter te beschouwen als consumptieaardappelen,
kennis van hen wien het aangaat
lo. dat de geheele aardappeloogst 1918
door de regeering wordt overgenomen en
dus terstond bij het oogsten eigendom
van de regeering wordt, zoodat verbruik
en aflevering uitsluitend geoorloofd ia
voor zoover en overeenkomstig hetgeen
door den minister ter zake zal worden
bepaald.
2o. dat reeds in uitzicht werd gesteld,
dat aan verbouwers aardappelen voor
eigen gebruik zullen worden gelaten en
dat het normaal rantsoen is vastgesteld
op 4 H.L. a 70 K.G.
3o. dat, ingevolge de ministerieele be
schikkingen van 14 Augustus, de navol
gende prijs zal worden uitbetaald.
a. voor alle consumptie-aardappelen,
zoowel van klei-, zand als veengrond
(geen fabrieks-aardappelen), bestemd voor
levering in het najaar, f 6.50 per 100
K.G.
b. dat deze prijs geldt voor goede
qualiteit voor tafelgebruik geschikt, vrij
willig te leveren daar waar zulks ge
bruikelijk is of de regeeringscommissaris
voor de rij ksgraan verzameling zulks
wenscht.
o. dat bij afwijkingen van de onder
a en b genoemde leveringsvoorwaarden
kortingen overeenkomstig de bestaande
plaatselijke gebruiken dienen te worden
berekend.
d. dat de navolgende bewaarloonen
aan landbouwers zullen worden uitge-
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 30 cents,
elke regel meer 5 cents.
Grootere letters naar plaats-
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager. j
Dit blad verschijnt des Za- a
terdags en kost per halfjaar 4
70 cents; per post 85 cents,
Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
1 en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
wirk. Elke oanmerking fen hjar broer
naem se letterlik op en sa omslaohtich
en kostber as ’t koe waerd der foroaring
brooht.
«Hé, hwet is ’t bjir waerm yn ’e
keamer*wie ’t soms, en foart derop
smiet Minke de doarren iepen en skoude
se de flusters op. Klage hy dat de
kachel kéld like to wezen, in ketier
letter barnde er as in bakkersoun.
Op in kear trape hy him ris in hakke
sear op in stik berneboartersgüd en grim-
mitioh granse er: »Ik woe dat al dy
for.rommel de doar ut wie
Der wist Minke wol rie op. In hoart
letter fortelden de bern him skriemende
det moaike Minke al bjar boartersgüd
weijoun hie oan oare bern.
En sa gyng it dei ét dei yn. For
’t siikke wyfke soarge ündertwisken
Minke tige bést. Se wijdde bjar alheel
oan Jeltsje, dy ’t se oppaste by nacht
en by dei sa goed as dy ’t bigearre koe.
Mar mei Hiile hie se neat gjin meilijen.
Hy moat yn ’e stokken, sei se dan wol
yn bjar seis. Hja krige ’m sa goed yn
’e knipe dat er al ris suchtte «Wier
Jeltsje mar wer better. Hy miende dat
syn béste sister him wol ta de biddel-
koer, misskien yn ’t gekkenhüs bringe
koe, as se noch langer it regear by ’m
yn ’e hós balde seoe.
Einliks mocht Jeltsje wer op ’e lap
pen komme. Hwet wie Hille do ut e
skroeven
Do ’t syn sister enkele dagen letter
klear stie om foart to gean, sei se gnysk-
jend «As Jeltsje nou soms wer ris siik
wirde mocht, dan doohst my mar wer
boadskip, Hille
Dat gnyskjen fen Minke stie Hille
mar sa matioh oan, en ’t bleau him
lang yn ’e gedachten. Sooe se ’t
er om dien hawwe?
In elk gefal, hy scoe h»m doohs net
oan in twade kear weagje. Hille hie
mei dizze earste kear al leard syn eigen
wiif op hjar rjuchte wearde to skatten.
En nou is ’t forhael üt en balde wy op
mei de warskóging Frouljue, dy ’t mei
in fortrjitlike kearel sitte, nim in foar-
byld oan Minke en ’t soil jimme wol
bikomme.
Hjoed hwet for de frouljue, en bi-
nammen for dy frouljue dy ’t opskiepe
sitte mei manljue, dy ’t it noait goed is,
dy ’t altyd hwet sizze, altyd hwet sykje
wolle, dy ’t fortrjitlik en ünpastsjinstioh
binne. Ek de fammen moat it goed
ünthélde, wit mei hwa ’t hja noch ris
oan ’e keppelstok reitsje scille. Dat in
ynskiklike goedlike feint in lébbich en
dwerstriedich troudman wirde kin, is neat
net ünmooohlik. Der is üs wol ris foar
’e foetten smiten by Friso ha de frou
ljue it altyd dien, de frouljue wolle hüs-
himmelje, de frouljue wolle de baes
spylje, de frouljue dit en de frouljue
dat, mar de manljue wirdt altyd de hén
boppe de holle hélden. Om to biwizen
dat dit léste net de bidoeling is fen
Friso, dit stik, dat wy as wier bard for-
heljen heard hawwe.
o
Minke siet mei in brief yn hjar ban
nen, dy ’t hjar sa ’t it skynde frijhwet
sear die. Hjar broer oer hwa ’t se sünt
de earste moanne-ofhwet fen syn trouwen
yn noed wést wie, skreau hjar
Achte Sister.
Lyk as tou wol witste is myn houlik
forkeard ótfallen. Jel is net yn steat
in hdshélding lyk as uzes, to bistjóren.
En dat net allinne, mar hja kin ek neat
fen my op. Al siz ik in ding noch sa
seaft, hja wirdt daedlik puntich en koart.
Mar ik kin my slim altyd stil hélde,
dat mei ’k net dwaen en dat doch ik
ek net. Dus, as hja mis is, ef hjir en
der yn to koart komt, dan wiis ik hjar
op ’t gebrek, mar altyd tige seaft en
forstandich. En, lyk as ik six, dat kin
net iens lije. Nou, dan wit men wol
hwet der üt foartkomt, en sadwaende
forgallet hja myn hüslik libben.
Mar Minke, in nije ramp bat de ta-
stén noch slimmer makke. Jel is staf-
en-of siik wirden dokter praet fen se-
nuwen en sahwet, mar mei ’t al hy
freest dat se for ’n hele peas ünder ’e
foetten leit. Der sit ik nou mei üs
twa bern Dea forlegen. Scoestou my
net in wike ofhwet bystean kinne yn ’e
ellinde Dan koe 'k noch ris wer wille
ha, hwent ünder dyn taforsioht soil de
boel hjir folie better rinne as ünder myn
wiif hjar sleau bistjür. Kom mar gau,
as 't wirde kin, mei 'k der op rekkenje
Dyn ünfortünlike broer
H1LLE.
•Nou ia *t dan sa fier komt, as ik
altyd wol tocht hie, dat it komme sooe,<
wol kneep, it is my noch net forgetten
ho 'n léstpost as 't altyd yn üs élders-
hüs wierste. Neat nin wünder dat it
earme sloof fen in Jeltsje ünder syn
fordrukking einliks biswykt is. Jeltsje jimme bern langer
is goed, in better wiif hat nimmen to
winskjen. Jonge, jonge, hwetinsels-
suchtige brief Gjin wird oer de siikke
tinkt mar om him seis en 't bigreatet
him allinne mar om him seis. Wacht
mar, feint Ik soil dy wol ris opsitten
leare as ik by jimmes kom.c
Daedlik makke hja tarissingen for de
reis en noch de selde deis kaem se by
hjar broer-en-hjar tolénne. Hille like
wakker op 'e trie omdat er sa bliid wie
dat se oerkomt wie, en de boel sa fiks
yn oarder brooht. Hwent Minke hie in
pear goede hannen oan 't liif. In dei
twa gyng it goed, mar do bigyng Hille
syn tankerberheid gans óf to koeljen.
Op in middei om 'e itenstafel grommele
hy, wylst er seach as in stikelbaerch
»Moat dat nou sop forbylde, it hat mear
fen smoarch wetter... dat is gjin iten.«
«Bring dat steal sop, daedlik yn ’e
bargetróch,« sei Minke tsjin 'e lytsfaem,
«omdat it gjin minske iten is.«
Dat bifel waerd ütfierd Hille seach
nau by de noas léns. Syn wiif scoe
socht hawwe om forüntskildigings, mar
it sop dat bislist goed wie en der 't
Hille yn ’e groun wol sin oan hie
fenseis net for 'e bargen set hawwe.
Hille doarst lykwol neat sizze. Hwet
seoed er ik hawwe to sizzen, foaral nou
't Minke noch ris herhelle «Hé, hwet
raer sop net Mar hwer 't de baes
oars nei de jirpels noch wol op gobbere
hie, der rekke er nou moai fen foarby.
In dei twa letter krigen se rys, as nei-
gesetsje, der hold Hille al sa fen. Al-
dergewoante hied er, it foarfal mei 't
sop hast forgetten, ek op ’e rys
hwet oan to merken mei it ümnid
delik gefolch, dat de rys, ek as net to
iten, ta de bargetróoh foroardield waerd.
Hille hie ynwindich de gleaune bout
op syn sister yn mar üt frees om him
net bilachlik to meitsjen, hélde er him
wer stil, en gyn foarby.
De oare moarns en hy hie wer fiks
de bokkepruk op seoed er him skearre
hwent hy moast nei de wykmerk. Hy
krige de skeardoaze fen ’e kast en foun
der hwet stof op. »’t Liket hjir wol
in bargehoka, snaude er yn him seis,
en fage mei de mouwe oer de doaze.
Minke wieme dy wirden net üntkomt.
Do 't er de neimiddeis thüs kaem üt ’e
stêd foun er de hele keamer yn 't hón
derd lizzen. De kleeden for ’e finsters
wei, de skilderijen fen 'e wand, de
stoellen op in bultsje yn ’e gong, en
Minke mei in arbeidster dweilden en
kweasgen der yn om, dat Hille seach
him allinne feilioh yn 't fjürhok en der
koed er syn iten bihimmelje.
«Mar hwet hast nou yn 't sin Minke,
frege er sa mél as in toor.
«Wel, dou seiste fen 'e moarn, dat
it hjir yn 'e keamer op in bargehok
like, my tocht, nou moast er mar ris
goed feugele en ütklinsge wirde, sei
Mjnke en gnyske yn hjar seis.
Hille wist kwalik dat er it sein hie,
en dan fensels noch lang net mei dy
bidoelings.
In pear dagen letter seach er det
syn famke in skoer yn hjar skerldoek
hie, en syn krün stie al wer forkeard.
«De bern rinne hjir as bidlersbern.a
grande er sahwet om him hinne. Minke
tocht wacht heite, det soil oars. De
neimiddeis stjürde hja de lytsfaem nei
Sjoerd Pak mei 't boadskip det er daed
lik mei in goed knoarre güd by hjarren
komme moast.
Al gau kaem Sjoerd opdaegjen mei
in pak as in lytshüs op 'e réoh. Hy
rekke oan 't ütpakken en Minke oan 't
keapjen. Do 't Hilleboer üt it lén wei
thüs kaem lei der in hiele heap klean-
spul op 'e stoellen en Minke sei,
sei’Minke by hjar sela. «Ja, ik kin dy tige foldien oer bjar seis en i
1 'e hoop dat hjar broer wol tofreden wéte
sooe det se by de hünderd goune
fen Sjoerd kocht hie.
»Ja< sei se, «ik woe net hawwe dat
as bidlersbern rinne
Huishoudjam.
Ten einde te bereiken, dat het artikel
huishoudjam, waarnaar, in verband met
het geringe vetrantsoen, groote vraag
zal ontstaan, tot billijken prijs voor de
ingezetenen zal verkrijgbaar zgn, en ten
einde te voorkomen, dat dit artikel in
den kettinghandel geraakt, ligt het in de
bedoeling van den minister, het door
tusschenkomst van het Rijks-Centraal-
Administratiekantoor voor de Distributie
van Levensmiddelen aan de gemeenten
te doen leveren.
Het rantsoen daarvoor is vastgesteld
op 1 ons per hoofd per week. De klein-
handelprijs is bepaald op f 1.05 per
K.G. en 11 cent per ons uitgewogen.
De suiker.
De voorgenomen verhooging van het
suikerrantsoen zal, meldt de «Ned.c nu
de voorraden opgenomen zgn, niet kun
nen plaats hebben.
De leerrantaoeneering.
Men schrijft uit Den Haag d.d. 26 Sept.
Het bureau voor mededeelingen in
zake de voedselvoorziening meldt, dat
de beperkte voorraad zoolleer in ons
land het noodzakelijk maakt ook voor
reparatiewerk en zolen en hakken een
algemeene rantsoeneering in te stellen.
Zoodoende zal ook reparatiewerk in 't
vervolg alleen op bon kunnen plaats
hebben. Deze rantsoeneering zal de ge
heele bevolking omvatten. De gemeen-
f
7
i-W
Q
-
I
FRISO.
1 I -
l
■4444444444444444444444440
4
