i
Nieuws- en Advertentieblad I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Koartswyl.
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1918.
No. 46.
Binnenlandsch Nieuws.
Kort Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. -
44ste Jaargang.
I
FRISO.
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Tel. Intercomm. 1114.
«Ho heech moat men dan wol wei-
komme om 'n borrel to krijen,« frege
in mitsler dy ’t fen in hege ringmfirre
kneppele wie, do ’t men himinglês
kald wetter brocht.
Immen dy ’t gjinien hoeft to frezen
ia altyd frij al is er ek by in oar yn
tsjinst. Mar immen dy *t reden hat om
oaren to üntsjên, dy is noait frij al bjit
er de baea to epyljen oer oaren.
Goed tinken fait in hopen awier,
Goed ekriuwen awierder aikerwier,
Goed praten efkea swierder noch,
Goed d w a e n it alderswierate doch.
den Reinigingsdienst wordt opgehaald, en
met af val uit de Centrale slagerij.
ook zijn oorzaak vinden in de
kanonnade aan het Westelijk
Dwaes, dy ’t syn leedzje
Lést en toloar
Sjucht to forjitten
Bütendoar.
It dwaeste is hy, dy ’t
Harket nei 't
Praet fen de minsken
Dat neat seit.
Dwaes ia it fanke
As hja tinkt,
Det inkeld «gnappensc
Byfal skink t.
Dwaes dy *t syn bürmans
«Dwaen< ütmjit
En wyls syn eigen
Plicht forjit.
In dwaes ia hy, dy ’t
Neat forneard,
Mei elk yn twadraoht
Dos forkeard.
En dwaes docht ek aa
Menniohien
Dy *t oaren lekket
Selafoldien.
dyn greate swirden oan
flak foar ’e wyn óf 1
Wier bard.
Ut ’e riedseal.
Riedslid Slim. Ik bin der net op tsjin
dat er in ny firwirk yn *e toer komt,
mar ik bin al op fjonwer wizerplaten
tsjin. Dat scoe mar jildforgriemen wêze.
len is ommers genódh.
Boargemaster. Mar non moat de hear
Slim hjir om tinke der koe him ris in
gefal foardwaen, det er fjonwer ljue
tagelyk sjên wolle ho let as ’t ia, dan
scoe dochs ommers de iene nei de oare
wachtsje moatte.
Slim. Ja, dat is wier ek, der hie ’k
net iens aa gau op eind. Non, den stem
ik ek mar for fjonwer wizerplaten.
Jan, don hatat* yn ’e boeken aitten,
Don witat in boel. Mar witst wol dat
It ia hwet oars in boel to witten
As witte hwet men witte moat?
De gedwongen vacantie der scholen
ten gevolge der Spaansohe ziekte levert
iin menig Twentsoh gezin een buitenkansje
op, waar de kinderen nu in de gelogen
heid zijn om eikels te zoeken. Er zijn
daar heel wat gezinnen, waar de kinderen
wekelijks f 12 a f 15 met eikels rapen
verdienen. En de eikeloogst is vrij
overvloedig.
Toen rivierventers ter hoogte van
de Opijnenaohe steenfabriek met hnn
roeiboot, waarin ongeveer 20 H.L.
steenkolen, huiswaarts roeiden, schepte
de boot water en zonk. De twee ge
broeders Schelk en K. Ekelmans ver
dronken. Een vierde persoon wist zich
met veel moeite zwemmende te redden.
Een merkwaardig verschijnsel is
het, dat de laatste dagen telkens groote
troepen wilde ganzen en kraanvogels uit
het Zniden van Twente naar het Noorden
terngkeeren. Zon de terugtocht dezer
dieren
hevige
front
Der binne gdds, dy ’t hjar net t a j i n
t leed forsette, mar wol ’t leed
foraette mei herberohrinnen en soks
hwet. Mar op dy menear soil *t hjar
grif noch mear yn ’e wei kommeto
atean.
Overeenkomstig dit advies besloten.
Punt 8. Circulaire van Ged. Staten tot
aanvulling der bouwverordening.
Doel van deze aanvulling is, bjj voor
genomen slooping van gebouwen de re-
geering tjjd en, gelegenheid te laten te
onderzoeken of het betrokken gebouw ook
nog antieke waarde heeft, om als dan
maatregelen te heffen dit te laten blyvsn
bestaan.
Besloten is dat B. en W. te zjjner tjjd
met een voorstel zullen komen tot wijzi
ging der bouwverordening.
Punt 9. Adres F. Vroljjk over gebruik
grond woning wijlen R. van Meekeren,
met voorstel van B. en W.
Vroljjk vraagt bedoelde grond te mogen
gebruiken, waarvoor hjj dan voor het aan
brengen van de noodige afrastering zal
zorg dragen.
B. en W. stellen voor de grond aan
Vroljjk te verkoopen voor f 10.plus het
aanbrengen van de noodige afrastering.
De heer van Meekeren is meer voor
toestaan van het verzoek, mits tot weder
opzegging toe. Als de gemeente de grond
voor pad verbreading noodig heeft, moet
dit z.i. kunnen plaats hebben.
De heer van der Kooi geeft in over
weging dit punt tot een volgende verga
dering aan te houdan opdat de gemeente-
opzichter eigendomsscheiding kan aan
brengen en de leden een beter overzicht
kunnen krjjgen,
Het slot van de bespreking is echter,
dat het verzoek wordt ingawilligd.
Punt 10. Bespreking benoeming perso
neel herhalingsonderwjjs.
Aangezien er zich maar twee jongens
en twee meisjes voor dit onderwas heb
ben aangemeld stellen B. en W. voor geen
onderwijzer te benoemen.
Na eenige bespreking is alzoo besloten.
Punt 11. Benoeming adjunct keurmees
ter, Prov. keuringsdienst. Benoemd de
heer J. Dijk.
Punt 12. Vaststelling schoolgeldkohier.
Vastgesteld op f 106.47,
Punt 13. Wijziging verordening jaar
wedden onderwijzend personeel.
Dienaangaande is de volgende salaris
regeling voor hot onderwijzend personeel
vastgesteldJaarwedde hoofd der school
aan vang f 1200 tot f 1800 met 15 dienst
jaren Jaarwedde onderwijzers aanvang
f 800 tot f 1400 met 15 dienstjaren.
Toelagen volgens de wet van 23 Febr.
1918 zullen worden gekort. Voer niet ver
plichte hoofdacto zal f 200 worden ge
geven en voor verplichte hoofdakte f 300.
De belooning voor het herhalingsonder-
wys wordt bepaald op f 0.80 per lesuur.
Punt 14. Bespreking beheer Hidde Ny-
land stichting.
Aangaande deze stichting wordt mede
gedeeld, dat gebleken is, dat ep rjjksont-
werp begrooting f 700 is geplaatst als sub
sidie voor deze instelling.
B. en W. worden verzocht in de eerst
volgende vergadering met diverse voorstellen
aangaande deze zaak bjj den raad te komen.
Voor de stichting zal een apart bedrijf
worden gevoerd.
Punt 15. Verzoek van het Bestuur van
de vereeniging Oud-Hindeloopen aangaan
de gebruik bergruimte in het Hidde Njjland
museum.
Het blykt dat het in de bedoeling ligt
de gevraagde bergruimte te gebruiken
voor de aan de vereeniging beboerende
Oud-Hindelooper kostuums enz. Dit ver
zoek wordt echter aangehouden tot een
volgende vergadering.
Punt 16. Behandeling gemeente-arm-
voogdy- en weeshuisbegrooting dienst ’19.
Dienaangaande zij vermeld, dat de post
opcenten op de personeele belasting met
f 200 wordt verhoogd. Het aantal op
centen wordt gebracht van 30 op 50 ets.
Het bedrag der hoofdelijke omslag wordt
bepaald op f 8000. Een voorstel tot wij
ziging dier verordening zal worden inge
diend.
De huur van de 7 gemeentewoningen
zal worden verhoogd met f 10 per jaar.
De jaarwedde van den agent van politie
wordt verhoogd mot f 75; die van den
hulpagent van politie met f 30.
De nachtwachtdienst zal worden afge
schaft.
De lantaarnopsteker die dezen winter
geen dienst behoeft te doen wordt ont
slagen. Hem zal over 1918 een gratifi
catie worden toegekend van f 15.
De geheele begrooting wordt aangeno
men in ontvangst en uitgaaf op f 45750.78,
die van het burgerlijk armbestuur op
f 1852 en die van het weeshuis op ont
vangst f 759.82 en uitgaaf f425.
Hierna sluiting.
Practlsch.
Als gevolg van den nieuwen maat
regel betreffende den verkoop van melk,
had de cc3p. zuivelfabriek «Gelriac te
Nijmegen Vrijdag 7000 L. karnemelk,
waarmede zij geen raad wist. Aan het
Distributiebedrijf werd om toestemming
verzocht de melk te mogen verkoopen,
waarmede duizenden gezinnen geholpen
zouden worden. Dit verzoek werd
echter geweigerd. De karnemelk is nu
blyven staan en Zaterdag is daar de
nieuwe voorraad bijgekomen. Doch
wanneer deze karnemelk ook nu geen
bestemming krygt, zal de fabriek geen
reservoirs meer hebben om de daarna
Domeny. Minsken, dy ’t in oar slim
bidrage en mei ligen skea oandogge,
dy *t moardzje en stelle, hwer komme
dy tolanne?
Klaes. Yn Amerika.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats-
X ruimte. Buiten Friesland, uit-
X gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
I nement belangrijk lager.
j Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per’half-
jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don-
i derdags in te zenden.
i Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
Jaen in bern in apel en it soil dyn
goedens tsjin oer him weardeaije.
Untnim det bern in skerp mes en it
soil tsjin dy de lippe hingje litte.
Is det bern ienkear folwoeohsen, hy
bliuwt miskien de selde.
Jelle en Jeltsje, Jan en Jantsje, twa
pear troude ljue, komme fen deselde
kreambisite en elkmes pear giet in kant
üt en... beide pearen rinne to igge-
wearjen.
>Ja< seit Jelle tsjin ’t wiif, dy Jant-
sje is al in oar frommis as dou, dy
praet en laket en is fleurich... dou sitst
mar to mal sjen.c Wilens seit Jan tsjin
dy aerdige Jantsje«Dy Jelle Jeltsje
der hat men hwet oan, dat is in bi-
daerd, aerdich frommis... dou bist altyd
sa’n flapüt... seis wist net hwerst om
gappest.c
geproduceerde karnemelk te bewaren en
zullen duizenden liters van dit voedsel,
waarnaar vooral in de gezinnen met
kinderen voor de papbereiding wordt
onbepaald (klein) geBna]jt moeten worden weggegooid.
Aardappelen-sluikhandel.
Naar aanleiding van een uit de »Meb.<
overgenomen stukje met het opschrift
„Aardappelen”, schrijft een eigenaar van
een landbouwbedrijf aan het „Hdbl.”
Het is begrijpelijk dat hongerende
stedelingen (en misschien dezen door ook
vele kettinghandelaartjes de hoeven
afloopen om een zak aardappelen. Maar
wat het aan die landbouwers, die zich
streng aan de regeeringsmaatregelen
willen houden, zoo buitengewoon moeilijk
maakt, is het feit dat deze ontduiking
der voorschriften door de overheid blijk
baar oogluikend toegelaten wordt. Er
zijn militaire patrouilles en politieagenten
in en om Halfweg genoeg. Maar de
vrouwen met haar zakken aardappelen
worden niet aangehouden en mogen zelfs
met de electrische tram meerijden. Is
het de bedoeling de om Amsterdam lig
gende polders voor veiligheidsklep tegen
al te grooten hongerdruk te doen die
nen Laat men dat dan aan de boeren
in die polders zeggen, opdat niet juist
zij die (tot hun schade) met de Regee-
ring willen meewerken door die arme
stadsmensohen voor hartelooze onmen-
schen worden gehouden en misschien
straks, als de winterellende nijpt, in ge
vaar van geweldpleging komen. -Zóó
wordt de eerlijkheid op een te harde
proef gesteld.
Gemeente varkens.
In de stedelijke varkensmestery van
Enschedé houdt men thans ruim 50
krulstaarten, waarvan eenige ’t reeds
brachten tot een gewicht van meer dan
325 pond terwijl er heel wat zijn, die
over de 200 pond halen.
De dieren worden gemest met keuken;
«Ik ha dy Ijeaf, Tryn as myn sielec
Sei grouwe Geart. «Gean wei,< sei ’t wiif,
>Ik scoe der folie mear fen fiele
As ’t my sa Ijeaf hieste as dyn liif.
In den nacht van Zondag op
Maandag is een der directeuren van den
Luxor-bioscoop aan den Stationsweg te
Leiden, de heer De Regt, bij achter
volging van inbrekers van een twaalf
meter hoog dak gevallen en in deernis-
waardigen toestand opgenomen.
Dezer dagen bleef de deur van
den groentenhandelaar O. te Leiden
gesloten. De buren waarschuwden de
politie, de deur werd opengebroken en
men vond het heele gezin, drie personen,
bewusteloos te bed. Het mocht gelukken,
na veel moeite, de levensgeesten nog
weer op te wekken. Er 'was een lek
in de gasleiding.
Met onbepaald (klein) verlof.
In het genot van
verlof worden gesteld:
lo. In het tijdvak van 1417 Ja
nuari 1919:
a. de onderofficieren, korporaals en
manschappen van de militielichting 1915
der vesting-artillerio, die ingelyfd zijn in
tijdvak van 1620 October 1915;
b. de onderofficieren, korporaals en
manschappen van de landstormjaarklasse
1914, die in dienst gesteld zijn in het
tijdvak van 14 October 1915 bij de
infanterie, de vesting-artillerie, de genie
en den motordienst, met uitzondering van
hen, genoemd onder 2o.
c. de onderofficieren, korporaals en
manschappen van de landstormjaarklasse
1913, die in dienst gesteld zyn in het
tijdvak van 810 November 1915 bij
de infanterie, de wielrijders en den
motordienst
d. de onderofficieren, korporaals en
manschappen van de landstormjaarklasse
1913, die 21 December 1915 in dienst
gesteld zyn bij de genie, met uitzonde
ring van hen, genoemd onder 2o.
2o. op 28 Februari 1919 de onder
officieren, korporaals en manschappen
van den militairen telegraafdienst, behoo-
rende tot de landstormjaarklassen 1914
en 1913, die in dienst gesteld zyn
onderscheidenlijk in het tijdvak van 14
October 1915 en op 21 December 1915.
Verhooglng van het Broodrantsoen.
De regeering heeft, omdat de toe
neming van schier alle besmettelijke
ziekten, en in 't bijzonder de voortwoe-
kering der Spaansohe griep, volgens het
eenparig gevoelen der geraadpleegde
medici, er op te wijzen, dat de voeding
der bevolking bij het tegenwoordige
rantsoen geheel onvoldoende is, besloten,
met ingang van 15 November het brood
rantsoen te verhoogen van 200 tot 280 afval, dat tweemaal per week vanwege
gram per dag.
Distributie zwendel.
De iNieuwe Haagsche Courante
schrijft: De distributiezwendel schrijft
De distributiezwendel schijnt in onze
stad hand over hand toe te nemen.
Nagemaakte of wellicht gestolen bon-
boekjes en broodkaarten worden op
plaatsen, waar veel mensehen te zamen
komen, by tientallen tegelijk verhandeld.
Talloos velen koopen er zooveel van
als ze denken noodig te hebben.
In vetkaarten heeft zich een uitge
breide handel ontwikkeld.
Frauduleus geslacht vee kwam met
wagenvrachten tegelijk in de stad.
Winteraardappelen worden bij groote
hoeveelheden ten verkoop aangeboden.
Er moeten winkeliers zyn, die in één
week honderden bons opkochten en aar
dappels afleveren tegen f 14 en hooger
per hectoliter.
Van anderen hoort men, dat ze geen
bon voor brandstoffen innemen en toch
geregeld bestellingen uitvoerennatuur
lijk ver boven den maximumprijs.
Indien deze zwendel want een
zachter naam is er niet voor niet
met alle kracht tegengegaan wordt, dan
is het einde der ellende er niet van te
zien.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
VERSLAG van de Vergadering van den
Raad der Gemeente
HINDELOOPEN,
op Vrjjdag 1 Nov. ’s voorm. 10 uur.
Tegenwoordig alle leden. Een vacature.
Na opening der vergadering door den
Voorzitter worden de notulen der vorige
vergadering gelezen en vastgesteld.
Punt 2. Mededeelingen en ingekomen
stukken.
Medegedeeld is dat bjj de laatst ge
houden kasverificatie in kas was f 3043.79
dat de jaarwedde van den burgemeester
opnieuw is vastgesteld op f 1200 f 1400—
die van den secretaris op f 1100 f 1300—
en die van den gemeenteontvanger op f 550
f 700—. Ingaande 1 Juli 1918.
In verband hiermede z(jn deze posten
op de begrooting door afschrijving van
andere posten, verhoogd.
Tevens is besloten een geldleening aan
te gaan van f 400, rentende 4i/2 Af
lossing in 1919 van 2 maal f 200.
Voorts is medegedeeld dat de heer M.
Leenstra de benoeming tot lid van den raad
heeft aangenomen en de heer J. Visser de
benoeming tot lid van de commissie tot
wering van schoolverzuim.
Punt 3. Goedkeuring geloofsbrief van
het nieuw gekozen lid van den raad M.
Leenstra.
Nadat een en ander is onderzocht door
de heeren Bakker, de Boer en van Mee
keren verklaart laatstgenoemde dat geen
bezwaar tegen toelating bestaat en is al
zoo besloten.
Punt 4. Brief Gezondheidscommissie,
betreffende onbewoonbaar verklaring wo
ningen, aanbrenging privaten enz.
De Gezondheidscommissie heeft een on
derzoek ingesteld by sommige der onlangs
alhier verkochte woningen en dringt aan
op zoo spoedig mogelyke afkeuring van
een deel daarvan, en daarentegen de wo
ningbouw in de gemeente te bevorderen.
Tevens dringt de commissie er op aan,
eigenaars van woningen, indien noodig,
te verplichten privaat, drinkwater voor
ziening en waterafvoergelegenheid aan te
brengen.
De verschillende aangelegenheden pas-
seeren voor de zooveelste maal de revue,
maar een definitief besluit wordt ook nu
niet genomen. Een commissie uit den
raad zal omtrent privaten, drinkwater
voorziening enz. een onderzoek instellen.
Punt 5. Brief Gemeenteraad van Sneek,
adhaesie betuiging adres over verlaging
vleeschpryzen.
Overeenkomstig advies van B. en W.is
besloten adhaesie aan dit adres te ver-
leenen.
Punt 6. Brief Inspecteur volksgezond
heid tot vaststelling verordening op ver
bod van samenkomsten van mensehen in
verband met besmettelyke ziekten.
In verband met de heerschende besmet
telijke ziekten en de vrees die bestaat dat
deze na afloop van den oorlog nog over
onze grenzen zullen komen, wordt een
verordening in dezen door voornoemden
Inspecteur wel noodig geacht.
B. en W. achten dit echter voor een
kleine gemeente als Hindeloopen niet noodig
en adviseeren niet op het verzoek in te
gaan, en is alzoo besloten.
Punt 7. Brief gemeenteraad van IJlst,
adhaesie te betuigen adres spoedige in
voering art. 192 Grondwet.
De heer van der Kooi is wel voor spoe
dige invoering, maar verwacht dat de re
geering dit wel met bekwamen spoed zal
bevorderen en zou men in dit aandringen
een wantrouwen kunnen zien. Vandaar
ook dat B. en W, adviseeren niet adhaesie
te betuigen.
Twa hirdriders hwerfen ien hwet
foarlik fen earen wie etiene to hotte-
fyljen. «Der hast it nou... dou mei dyn
pochen en bliezen woest it wol tsjin my
sitte litte dizze reed, hen «Ja
nou,« sa fordegene de oare him, «det
wie ek gjin wfinder, wol Dou mei
’e kop en dan
FRISO.
