Hwet Pibe-om tortelde.
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
t
Heeren Ulsters a f20.50.
Jongens Ulsters,, -15.50 enf 17.50.
Jekkers 16.50.
No. 50.
WOENSDAG 4 DECEMBER 1918.
44ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
X
- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
moeite om my fen kant to meitejen.
In pear ekepfol modder, en ik wier ut
om
’n goed
big om, hwent nou wierne se frg fen de
Inkele jierren lyn kaem ik yn *e
kinde mei in maraekreamer, dy ’t trooh
ayn reisgjen aafolle minakekennia opdien
hie, dat ik meaatal mei de greatate nocht
nei ayn meidielinga harke. Jan Pak, aa
hjitte de man, droeoh trooh ayn ünder-
finingen er folie ta by det ik my yn
alle ringen fen tia greate haedatêd frg
bijoeoh.
Op in kear moette ’k Jan Pak wer.
It petear roan mei gauwens oer in ge-
heimainnige moard, hwer ’t de stêd fol
fen wie, do ’t hy my forngde, det de
<s>
op bon
en in welke hoeveelheden de verachil-
lende goederen voor vervoer in aanmer
king komen en de noodige regelingen
omtrent den aanvoer en de vrachten met
de reedera te treffen.
De werkzaamheid van het hier be
doelde orgaan zal er, mede in verband
met de bestaande Sohepenvorderingawet,
naar de minister vertrouwt, toe kunnen
leiden, dat de vrachten binnen redelgke gehouden, en een door hem gemaakten
voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
omstanniohheden, hweründer de misdied
dien wier, him in foarfal tobinnen broohten
ut syn eigen libben, der ’t hy altyd sa
faek as er der om tocht, nooh fen htiverje
moast.
«Forakate jierren lyn,« sa bigoan er
syn forhael, «reiage ik ris trooh in krite
hwer ’t hast gjin minaken wennen. Ik
doarme yn in bosk om hwer ’t gjin
spoar fen minsklik libben to bikennen
wier.
De sinne krüpte yn ’t nést en donkere
wolkens, dy ’t mei reinwetter driigden,
leine oer it wald in swarte tsjusternisse,
hwet for my sa to biroerder wie, omt
ik it paed der net koe en net wiste ho
fier ik nooh fen ’t neiste doarp fen dinne
wie. Op goed gelok óf roan ik nooh
in healure foart, do ’t ik yn ’e fierte it
skynsel fen in Ijooht mirk. Nei in
poaske stie ’k foar de doar fen in for
fallen wente. Under oare omstannich-
heden scoene de gedachten oan de groue
somme jild, dy ’t ik by my hie, my er
fen tsjinhalden hawwe oan dizze doar to
klopjen, mar ut’noar fen wirgens, smiet
ik de doar fen *e neare klinte iepen.
«Kom mar yn,« róp men my ta, mar
it rauwe lüd makke my stiver bang.
Ik bedde it tinrêstich klopjen fen myn
hert hwet del en frege oft ik der de
nachts ek sliepe koe. De man seaoh
mei tils-eagen nei myn marse, dy ’t ik
op ’e rêoh hie en antwirde op in mihder
noartske toan, det er der gjin beswier
tsjin hie.
Ik seaoh ris om my hinne. ’t Stie
my allegjer mar sa matich oan en graeoh
scoe ’k fen myn libben ien jier jaen
wollen ha, as ’k mar wer butendoar
stien hie, al scoe ’k de nacht dan ek
tinder ’e bleate himel trochbringe moat-
ten hawwe.
Trije manljue en ien fromminsk wierne
der yn dat reek’rich fortrek, binaude
leech tinder ’e souder. Hjar titerlik wier
net geskikt om my fortrouwen to jaen.
It fjtir op ’e hird e knettere, in lampe
smyt sya flau Ijocht op ’e geaichten fen
’e manljue, dy ’t my fen top ta tean
opnamen. It fromminsk skynde krekt
by dy rausnauwe manljue to hearren.
De hospes hwent ik seaoh al gau
dat dit in herberg bitsjutte moast
striek de skoattel op ’e doar en sei op
in toan dy ’t hwet frjeonliker klonk
«Gean hwet by de hird sitten, jy acille
wol kald wêze. Wilens kin Kinke it
jounsmiel for jo klear meitsje.c
It aette myn marse del en merkbiet
dat de manljue tomtik mei elkoar knyp-
eagen, mtiskoppe en diene.
Ik liet myn bangens net merke en
gyng foar de hird sitten, tinder de op
merking, det it for my in fortuentaje
wie by sok mal waer, yn sa
thtis, oernaohtsje to kinnen.
»Ja,« sei de hospes, »jy moatte net
al to krekt sjen, mar by sok waer stelt
men de easken ek wol hwet leger as
gewoanliks.Ta myn ontsteltenisse mirk
ik dat de beide oare manljue my yn ’t
genyp biloerden en elkoarren mei de
eagen dingen bitsjutten dy ’t for my neat
net aerdioh wierne. Habsucht en bigear-
likens fjtirken tit dy minne eagen.
De hospes die syn bést om myn for
trouwen yn to palmjen, en like wakker
mei my op to hawwen, wylst it wiif it
jounmiel klear makke. Howol ik gjin
sin oan iten hie, gyng ik foar de tafel
sitten mei de rêoh nei de hirdte ta. De
manljue skouden tichter yn elkoar en ik
hearde se tsjin elkoar Itieterjen. Ut hjar
gebearten en knikken makke ik op dat
se ’t oer my hienen. ’t Skynde dat se
ta in oeriemstemmen komd wierne, hwent
hja knikten elkoar ta, do *t de hospes
hjar in foarstel like to dwaen. *t Kalde
swit briek my titmyn lot wie bislist.
Ik tocht ho kin *k noch tintsnappe, mar
de eangst to biakriuwen dy ’t ik der
titstie, mei it foartitsioht libbend begraven
to wirden.
Foartdaelk bigyngen hja hjar foar-
nimmen tit to tieren. Hja bigyngen de
modder yn ’e put to skeppen. Sunder
in wird to sizzen, nooh in suoht to
tit’rjen, liet ik de kalde, foohtige modder
op my del rügelje. Ik soarge wol dat
ik my sadanioh forweechde, dat myn
hele liohem net tinder ’e del smitene
modder bedobbe waerd. Nei det se mei
modder de put oanfolden, arbeidde ik
my mear en mear sa stadichwei omhegen.
Allergeloka balden se op feu tiohtsmieten
do ’t se mienden dat er genóoh yn wier
om hjar eveldied biditsen to halden.
Se hiene fen my gjin lüd heard, dos
wier ik net mear libben en derom
hoechde in part fen ’e put mar oan-
stoppe to wirden.
Sadra hja yn *e htis gien wierne om
de marse ris to ündersiikjen, arbeidde
ik my op tit ’e put en naeide tit, ho ’t
it ek reinde dat it spielde.
Do ’t it bigoan te daegjen kaem ik
by in doarpke oan, der ’t ik myn freea-
lik avonttir fortelde. Daedlik wier de
polysje yn ’t gewear en sette mei help
der op óf om de skurken ünskaedlik to
meitsjen. Foar ’e joun wierne de
fjouwer rakkerts finsen nomd. Myn
eigendom krige ik werom. Mar letter
ha ik wol ris htivere as ik der om tooht.
As ik der ris libbend bigroeven wirden
wie sooe nimmen oait to witten komd
wêze, hwet er fen my wirden wie.
FRISO.
dan, ien tsjin fjouwer I Hwet scoe det
wirde kinne I
Lykwol liet ik neat gjin erohtink
skine, en gyng wer by de hird sitten,
towyl ik ünbetwongen in praetsje oan-
knope mei de mannen dy ’t licht op
myn libben bigrepen hiene. Gapjende
joeoh ik njunkelytaen to witten, det ik
wol op béd woe, as ’t wirde koe, hwent
moarnier bitiid scoe ’k wer op stap.
«Ik soil myn marse meinimme,» sei
’k sa ünforskillioh as ’t koe tsjin de
hospes, «hwent myn hierkaem en güd
sit er doohs yn, en dat ma ’k den wol
brüke.
«Ja, nim jo begaesje mar mei,« ant
wirde de hospes. En spytgnyskjend
foege hy der oan fêst«Licht sitte der
ek weardigheden yn, hwer ’t jo sa’n
bytsje it each op halde wolle
«Myn eigendom aohtsje ’k hjir by
jimme like feilioh as by my seis. Derom
is ’t net,« antwirde hy fêst fen toan.
De hospes naem myn marse tinder ’e
earm en laette my nei in keamerke op
’e twade fordjipping. Op ’e treppen
makke hij de opmerking dat *t gjin
wünder wie, dat ik myn nocht hie, hwent
sok in swiere marse de hele dei to
dragen, dat wier net om ’e nocht. Hy
winske my goênacht en socht syn kame-
raten op.
Ik draeide de knip op ’e doar en
seaoh ris om my hinne. Yn ’e hoeke
wier in bêd, der ’t in tafel foar stie
mei in barnende kears der op. In pear
stoellen en in houtne kiste wierne fierdere
it hüsrie. Sa ’t ik al hope, wied er
yn ’t keamerke in finster dat ik foart
daelk foarsiohtioh iepene.
It reinde dat it easde en howol jt
tajuater wie doohs koe ’k ünderskiede
dat dit finster net hesch hoppe de groun
wie, sadat ik gjin gefaer hie as ik it
weage der trooh to springen, as de noad
oan ’e man kaem. Ik die it finster wer
ticht, gyng op in stoel sitten en tooht
ris by my seis nei.
Scoe ’k hjar oanfal ófwachteje M .kke
’k my soms ek forgoes bang Koene
dit ek nooh net ris earlike minsken
wêze ho ’n bytsje as se der wol op liken
In heal tire oerwoeoh ik, hwet my to
dwaen stie, do ’t it my duedlik waerd
dat de kears it gjin ketier mear tithalde
sooe. De gedachten poarren my oan ta
beredt wêzen. Ik sooe opsteande foet
de flecht mar nimme. Better de hele
nacht yn ’e rein om to doarmjen dan
langer it yn dit moardgat ta to halden.
Ik naem in lekken fen ’t bêd, skoerde
bloes de kears tit en liet myn marse
trooh it finster nei ünd’ren sakje mar de
ófstan nei de groun wier greater as ik
forwaohte hie, hwent de marse koe de
groun net rikke. Ik betooht my net i
lang, brooht it lekken oan ’t slingerjen
en liet it do los. De marse kaem op
it gers del en dos nooh al seaft. Do
het ik mei ek oan it oerbleaune fen ’t
lekken trooh it finster nei ünderen sakje.
Tiid fen betinken hie ’k netik liet it
lekken los en kwakte op ’e hirde groun
del en do wist ik fen ’e wrald net
mear óf. i
For it finster wier in put groeven, om i
it wetter yn op to heinen en misskien i
ek wol om reisgers it tintsnappen to
biletten, dy ’t lyk as ik, gefaer seagen. 1
Der lei ik nou, kreunjene en stinnend
en net oerein komme kinne. Do ’t ik
wer bij kaem, mirk ik, dat ik gjin
biennen britsen hie, mar ik wie yn ’e
put tolanne komd, der ’t lykwol mar
weinioh wetter yn stie.
De skurken wierne ünderwilen yn
myn keamerke glüpt. Do ’t se mirken
dat ik trooh it iepene finster üntsnapt
wie, hearde ik hjarren sizzen, det ik by
de fal yn ’e put al moai grif it libben
myn hope koe ’k ek gerèst farre litte. ynsketten hie. Hja makken hjar der al
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naaf plaats-
se oer
elkoar halden, en ’t ie my ünmooglik loopig
ruimte., Buiten Friesland
gezoudcrd FunfiiLbcrld
10 ets per regel, i ij u
nement belangrijk lager.
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per half-
i jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don-
i derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
Distributie- maatregelen.
Minerale oliën. Naar wij verne
men wordt met de «Hollandiac 200 ton
minerale oliën (hoofdzakelijk oylinderolie)
verwacht en kunnen spoedig groote aan
voeren van overzee worden tegemoet
gezien.
Carbid en petroleum. Op vragen
van den heer Kolthek betreffende den
aanvoer van oaloium-carbid en van pe
troleum, het gebruik van de voor ons
it midstroch, knope de einen oan elkoar, land beschikbare scheepsruimte en rege
ling van de vrachtprijzen, heeft de mi
nister van landbouw nijverheid en handel
geantwoord.
Het Rijkskantoor voor Verlichtings- en
aanverwante/ producten stelt alle pogingen
m het werk om den aanvoer van calcium-
carbid uit Noorwegen te bevorderen.
Maatregelen tot den aanvoer van pe
troleum worden genomen.
Het is inderdaad de bedoeling van den
minister om de noodige maatregelen te
nemen en zoodanige maatregelen worden
ook reeds genomen, dat de besohikbare
scheepsruimte gebruikt wordt voor den
aanvoer van de meest noodzakelijke
artikelen.
Hij is voornemens binnenkort bij zijn
departement een speciaal orgaan voor de
behandeling van deze scheepvaartaange-
legenheden in te stellen dat tot taak zal
’e wei.
Myn marse der ’t it hjar meast
to dwaen wie, seagen se lizzen.
Dit alles makke ik tit hjar praet op,
dat se oer de ranne fen ’e put mei
grenzen zullen worden gehouden.
Motorbrandstof. De toewijzing
van benzine is voorloopig bepaald op 40
liter per maand voor een houder van
een auto en 10 liter per maand voor
een houder van een motorrijwiel, terwijl
in verband met het winterseizoen voor-
van verstrekking ten behoeve van
motorbooten is afgezien, tenzij de nood
zakelijkheid van toewijzing bewezen
wordt.
De motorbrandstof, welke zal worde»
toegewezen, zal zijn een mengsel van
75 pot. spiritus en 25 pot. benzine.
Ieder, die voor toewijzing in aanmerking
wensoht te komen, dient zich te wenden
tot het R. V. A. P afdeeling V, Raam-
weg 1, Den Haag, onder overlegging
van een fiscaal bewijs (bijv, aanslag
biljet personeele belasting 1918-1919)
of een verklaring van den Ontvanger
der Directe Belastingen in zijn district,
dat hij zijn motorvoertuig weder als be
lastingplichtig heeft aangegeven. Bij
de aanvrage moet tevens worden vermeld
van wien de motorbrandstof vroeger
werd betrokken en welke de naam van
van de benzine-soort was. Alleen aan
vragen met volledige gegevens kunnen
in behandeling worden genomen.
Aannemende, dat de voorbereidende
werkzaamheden een voorspoedig verloop
hebben, wordt verwacht, dat mot de
distributie in de eerste helft van Decem
ber a.s. zal kunnen worden aangevangen.
De derde Nederl. Jaarbeurs en het einde
van den oorlog.
Voor tal van industrieelen, die de vo
rige jaren geen grondstoffen konden krij
gen en er daarom geen heil in zagen
aan de Jaarbeurs mee te doen, zijn thans
betere perspectieven geopend, ’t Gevolg
hiervan is, dat ’t aantal deelnemers aan
de Ned. Jaarbeurs enorm is toegenomen.
We zitten, zoo heeft de heer W. Graadt
van Roggen, algem secretaris van de
Ned. Jaarbeurs aan de «Tël.« verteld,
nu al tjokvol. Ofschoon de 3e Jaarbeurs
eerst 24 Februari begint, ia er nu al
geen kamertje meer te krijgen.
In het buitenland wordt een groote
propaganda voor deze Jaarbeurs op touw
gezet.
De droogmaking van de Zuiderzee.
Pijnigk hebben we in de oorlogsjaren
onze afhankelijkheid van *t buitenland
gevoeld, wat betreft de graanvoorziening.
Dit feit nu legt ons als vanzelf den
plicht op om van nu voortaan de graan-
produotie van onze eigen erve zoo krach
tig mogelijk te vermeerderen. Nieuw
land moet er onder den ploeg komen,
en dit land nu kan welbezien alleen de
Zuiderzee voor ons droogleggen. En
daarom mag er, hoe gewrongen het straks
ook met onze rijksfinanciën moge staan,
met de Zuiderzee niet getoefd worden.
Er moet doorgetast. Zoo betoogt dr.
Kuyper in de Stand.
De handwijzers van den A.N.W.B.
De commandant van het veldleger heeft
den A.N.W.B. verlof gegeven, de afge
nomen armen van de bondswegwijzers
weder te doen aanbrengen.
Ongeveer 4700 wegwijzersarmen moe
ten thans uit hun schuilplaatsen te voor
schijn worden gehaald.
Verduistering van f20.000.
Een jeugdige kantoorbediende van de
Geldersohe Credietvereeniging, de 18-
hebben na te gaan, in welke volgorde jarige K. de W. van Sneek, moest Zater
dag van de voorvorige week ’n aange-
teekenden brief met f 20.000 naar *t
postkantoor brengen. Hij had reeds
vroeger grootere bedragen hem toever
trouwd, goed bezorgd, en men had dus
geen reden om hem te wantrouwen.
Ditmaal evenwel is ’t jongmensoh voor
de verleiding van dit groote geldsbedrag
bezweken. Hij heeft den brief aohter-
Ik hie doohs gjin wapens by my. En
De BURGEMEESTER van
Workum brengt ter kennis der
ingezetenen, dat in het laatst
der week of begin der volgende
verkrijgbaar zal zijn
100 oud boekje K.G Rijst.
1c nieuw boekje 1 ons
Havermout.
2c en bon 14 Kinderkaart
i/4 K.G. Suiker.
3c i/a K.G. Jam.
4c iVz ons Kaas.
4 der aardappelkaart 5
Dec.12 Dec. 4 Kilo
Aardappelen.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 4 Dec. T8.
De COMMISSIE voor verstrek
king van
goedkoope schoenen en kleeding
maakt bekend, dat op Don
derdag 5 Dec., Vrijdag
6 Dec., Dinsdag 1O en
Woensdag 11 Dec., tel
kens van 8 tot 1 en van 3
tot S uur in het lokaal onder
het Gemeentehuis, ingang Ba
gijnestraat, voor alle ingezetenen
dezer Gemeente verkrijgbaar
zullen zijn
Tevens wordtbekendgemaakt
dat Maandag 9 Dec. van
9 tot 1 uur in het lokaal voor
noemd tegen afgifte van aan-
vraag-formulieren, weer repa-
ratie-bons verkrijgbaar zullen
zijn.
De Commissie voornoemd,
R. KROESE, Voorzitter.
E. DE ROEST, Secretaris.
Aan houders van Brand-
stoffenkaarten die in aanmer
king komen voor goedkoope
verstrekking wordt medege
deeld dat voor hen gelegenheid
bestaat tot het afhalen van een
bon voor een eenheid
of 2 H.L. goedkoope Co
kes op a.s. Donderdag 5
December
aan het Gemeentehuis, ingang
Bagijnestraat, op de gewone
uren, tegen betaling van f 8.
voor genoemde 2 H.L.
De Brandstoffen-Commissie.
o
I
no.
FRISO.
