Klompenbons.
Nieuwjaars-
Advertentiën
a 35 cents.
Nieuws- en Advertentieblad 5™--
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Moed.
ZATERDAG 14 DECEMBER 1918.
44ste Jaargang.
No. 51.
Binnenlandsch Nieuws.
Officieel Gedeelte.
Evenals vorige jaren kun
nen genoemde Advertentiën
weder geplaatst worden in
„FRISO” van 1 Januari e.k„
welk No. Oudejaarsavond ver
schijnt en in Workum huis
aan hius zal worden bezorgd.
Vroegtijdige opgaaf wordt
beleefd verzocht. - - -
DE UITGEVER.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. - -
MAANDAG 16 Dec. T8
voor Wijk G van 9 tot 12 uur.
2
4
6
17 Dec.
DINSDAG
FRISO.
ons
wegens
4
6
7
jeavjend fen skik is.
Dat is de taek fen skoalle en druk-
jerse. Sjitte dizze yn hjar djüre plicht
to koart, dan soil alle stribjen om it
minskdom de trede to forsekerjen, for
tribelje.
’18
wêze dat it ünminsklik bloedforjitten for-
goed dien wêze soil. Earst mocht it
skiednis ünderwiis wol ris yn ’e groun
ündersooht, skiffe «n troohlêzen wirde,
om net to forkrijen dat er in nij slachtme
folk kwéke wirdt, dat mear achtinge
>igjint to dellen for trede dan onfrede,
dat heger rint mei woldwaeners dan mei
rriiohshelden.
Noait soil men oan in durjende frede
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per half-
jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don-
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
sa praet, is tüzend om tret-
teien ien ten de heap treurige slacht
offers fen de oplieding ta maetskiplike
en kristlike deugden yn safolle skoallen,
der ’t de bern heech opsjen by de
rriichshelden leare, der ’t hjar de holle
oremus makke wirdt troch de foarbylden
ên kriiohsmansmoed, fen deadsforachtin-
ge, fen heldendieden, der 't hjar as ’t
moaiste stjerren foarhalden wirdt, it
De BURGEMEESTER van
WORKUM brengt ter kennis
van belanghebbenden dat met
ingang van 1 Januari ’19
in werking treedt art. 23 der
Paardenwet 1918 (Staatsblad
«Ieder, die eigenaar of
houder is van een tweejarigen
of ouderen hengst, is ver
plicht hiervan bij den burge
meester der gemeente zijner
inwoning aangifte te doen
binnen eene maand nadat de
hengst twee jaar is gewor
den of in zijn bezit is ge
komen, alsmede vóór den
eersten Februari van
elk jaar.
Het formulier hiervoor is
ter secretarie verkrijgbaar.
De Burgemeester geeft van
deze aangifte kosteloos een
bewijs af, volgens een door
onzen I"
Nijverheid en Handel vast te
stellen model.
Workum, 4 Dec. ’18.
De Burgemeester voornoemd,
deze week uit Gaasterland vertrekken.
Feit is, dat reeds 500 zijn getranspor
teerd naar Oldebroek. Dit is voor de
bevolking hier een heele opluchting,
loewel in krantenberichten veel over
drevens omtrent de Russen is medege
deeld. Wel maakten zij zich schuldig
aan kleine dieverijen van te velde staande
gewassen, en doordat zij machtig waren,
liep dat er nog al in, doch een Gaaster-
ander steelt ook wel eens een koolraap
die te veld staat. De Russen maakten
iet den menschen wel lastig met het
bedelen om aardappelen, want ze liepen
nog altoos met den honger in den hals.
Van het afslachten van varkens en de
jewering, dat de bewoners van Oude-
mirdum zelfs overdag met de deuren in
’t slot zaten, is echter geen woord waar.
Gedurig gaan de Russen met een
stok gewapend, het veld in en doorwoelen
dan de aardappelakkers, om de achter
gebleven aardappels op te zoeken. Ook
bieden ze wel kunstvoorwerpen te koop
aan, alles voor aardappelen.
Een nieuwe ziekteperiode.
Was de Spaansche ziekte na de he
vige tweede periode bijna geheel uit
Amsterdam verdwenen, thans worden in
verschillende stadswijken weer nieuwe
gevallen gerapporteerd. In verband hier
mee wordt in do »Tel.< aangedrongen
op betere maatregelen ter beteugeling
van deze ziekte.
In Zwitserland b.v. worden vergade
ringen, dansavonden, cursussen en diners
verboden. Bewoners van huizen, waarin
zich grieppatiënten bevinden, mogen geen
kerken, scholen en andere openbare ge
bouwen bezoeken. Bij begrafenissen
mogen alleen familieleden aanwezig zijn,
terwijl de lijken der griep-patiënten on-
middellijk naar het lijkenhuis vervoerd
worden en binnen 48 uur begraven
moeten zijn. Het blad zou voor
and gelijke qiaatregelen willen.
De kolennood.
De «Haageche Crt.cc wil aannemen,
dat het vertrek van 2500 Belgische mijn
werkers tijdelijk onze kolenvoorziening
in gevaar kan brengen, maar, zegt het
)lad, waar de toestand zóó ongunstig is
en kolennood dreigt onze industrie te
ontredderen, met al de ellendige gevol
gen van werkloosheid enzdaar mag
men zeker niets onbeproefd laten om de
gedeeltelijke stagnatie zoo kort moge lijk
en de productie op te
voeren tot het hoogst bereikbare peil.
Zoo vlug mogelijk moeten flinke ar
beidskrachten, waaraan toch geen gebrek
s in ons land, waar werkloosheid heerscht
en pas de demobilisatie vele werkkrach
ten heeft doen vrgkomen, door hooge
loonen en goede arbeidsvoorwaarden naar
de mijnen getrokken om daar, onder
leiding van vakkundigen, het grove werk
te verrichten. Voor die dit werk niet
gewoon is, zal het aanvankelijk wel erg
Limburg en België.
Er zijn enkele heethoofden, die vóór
inlijving van Zuid-Limburg bij België
zijn. Maar eenig succes heeft hun streven
tot heden nog niet, integendeel, er is
hevig verzet tegen.
De burgemeesters staan unaniem voor
de trouw en de aanhankelijkheid van
inn gemeentenaren in, volgens >de Tel.<
er was geen sprake van eenige verdee-
ling, laat staan van een idee, om zich
i en naar België over te
gaan- Met verontwaardiging wezen zij
elke poging van dien aard af en ook
zij geloofden niet en konden niet geloo-
ven, dat het Belgische volk een derge-
ijken onzinnigen eisch ooit zou stellen
of gesteld heeft.
De Prov. Staten hebben bij acclamatie
een motie aangenomen, waarin betuigd
werd Limburgs trouw aan Nederland.
De voorzitters van den Limburgschen
landbouwbond, den R. K. Werklieden-
bond, den middenstandsbond, den werk-
geversbond en de reep, bondsadviseurs
proteateeren krachtig tegen een eventu-
eele afscheiding van Limburg en stellen
voor plaatselijke comité’s op te richten
tot het voeren van een actie.
Daarentegen heeft, naar de «Maasb.»
meldt, het Tweede Kamerlid mr. Henri
van Groenendael zich te Heerlen in bij
zijn van verschillende personen in pro-
annexionistischen zin uitgelaten.
De BURGEMEESTER van
WORKUM maakt bekend, dat
verkrijgbaar wordt gesteld
op bon 5c K.G. (l/a p.) Peulvruchten.
60 Qii p.) Sago of Aard
appelmeel, voor zoover de voorraad strekt,
op bon 7o en bon 15 der Kinderkaaart
Vs pond Suiker.
niet te zeer gebonden.
Een kapitein der marechaussee en een
recheurcheur hebben een huiszoeking
gehouden bij den heer Van Groenendael.
Geen bezwarende stukken werden ge
vonden.
Jhr. Graafland spreekt in de «Lim
burger Koeriers de verwachting uit, dat
heel het volk de neerlegging van het
mandaat van den heer Van Groenendael
zal eischen, tenzij deze onmiddellijk
slaagt de beschuldigingen te ontzenuwen.
De Koningin heeft het volgende tele
gram uit Maastricht ontvangen
Negen-en-veertig ter vergadering van
de Zuid-Limburgsohe distributie-vereeni-
ging aanwezige burgemeesters van Zuid
Limburg, overtuigd mede te spreken
namens al de niet aanwezigen, uiting
gevende aan hun verontwaardiging over
het streven van sommigen om een af
scheiding van een deel van Limburg uit
het Nederlandsche staatsverband te be
vorderen, bieden Uwe Majesteit de eer
biedige verzekering aan hunner hechte
trouw en innige verknochtheid.
De burgemeester van Heer, mr. A.
Thomassen, schrijft aan de «Limb. Koer.»
dat hij de Nederlandsche vlag in den top
van het Raadhuis te Heer heeft doen
plaatsen, welke vlag daar blijft, totdat
het inlijvingsgevaar als niet bestaande
totdat een vreemde
droegen wirdt dan soil ernooh gjin hoop mogendheid haar laat verwijderen.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
tige arbeiders de voorkeur geeft en voor
goede voeding zorgt, zal ook dit werk
wel spoedig wennen en zal men weldra
een flinke productie kunnen bereiken.
Het schijnt, dat Duitsche werfagenten
van plan zijn hier te lande arbeiders
voor de Duitsche kolenmijnen te werven.
De Regeering zij op haar hoede en late
zich deze werkkrachten, die nu hier te
lande zoo hard noodig zijn, niet afsnoe-
pen. Wat die werkkrachten ginds waard
zijn, zijn ze toch hier stellig ook I
Ontevredenheid in Naarden.
Men schrijft uit Naarden aan het
«Alg. H.
Hier heerscht onder de bevolking
stijgende ontevredenheid wegens de
slechte vleeschvoorziening.
Ofschoon beloofd was, dat ieder Ne
derlander 2 ons vleesch per week zou
krijgen, bedroeg die hoeveelheid te
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Tel. Intercomm. 1114.
Het PLAATSELIJK STEUN
COMITÉ maakt bekend, dat er
Klompenbons zullen worden
uitgereikt op
Er wirdt wol ris sein As it oar-
ogjen oait ophalde mocht, soil de lef-
fens de oerhan krijje yn ’e wrald. Hwent
den bistiet er ornmers gjin gelegenheid
mear om
biwizen.
- Hwa ’t
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
moed en dapperheden to
A
B
C
vooi Wijk D van 9 tot IOV2 uur.
E IOV2 IP/2
F lV/2„ 1
op bon 80 V4 K.G. (V2 p.) Jams.
9c IV2 on8 Kaas.
twee bons No. 10 1 stuk Minerale
Vetzeep en 1 stuk Stangenzeep,
en voor Kinderen beneden het jaar
een stuk toiletzeep 4 40 cents, op
vertoon van trouwboekjes, alsvoren
op bon 5 der aardappelkaart (12-19 Deo.)
4 Kilo aardappelen.
)e Burgemeester voornoemd, komme kinne, as net de folksgeest frede-
W. KROESE (L.-B.)
Workum, 13 Dec. T8.
Een juister Engelsch oordeel.
Heel anders dan pas de Nederlandsche
correspondent van de «Daily Express»
over onze voedselvoorziening seinde,
denkt de correspondent van de «Daily
Chronicle», het blad van Lloyd George,
hierover. Hij geeft naar waarheid een
beschrijving van den toestand in ons land,
en dringt hij er bij de geallieerden op
aan, het Nederlandsche volk te helpen.
Hij zegt dat de groote massa van het
Nederlandsche volk ongetwijfeld een zeer
moeielijken tijd beleeft. Men dient niet
te vergeten, wat het Nederlandsche volk
voor de Eugelsche krijgsgevangenen en
geïnterneerden gedaan heeft en men
moet bedenken, dat terwijl sommige
oorlogswinstmakers goede zaken met den
iar.del met Duitschland gemaakt hebben,
dit tegen den zin van de openbare
meening van de overgroote meerderheid
is gebeurd en het volk niet bij machte
was het te verhinderen. Nederland
heeft ook zeer aanmerkelijke hoeveel
heden voedsel aan Engeland geleverd.
Het land heeft stellig hulp noodig en
alles is nu veel te schaarsch in Neder
land dan dat het van de voorraden, die
het ontvangt, zou verkoopen, zelfs als
dit mogelijk ware. Het heeft wat het
kan krijgen, voor zich zelf noodig, en
het heeft dit hard noodig.
De »N. R. Crt.< die hiervan met
blijdschap melding maakt, wijst er op,
dat dit oordeel des te moer gewaardeerd
dient te worden, omdat een rectificatie
van een Engelsch correspondent allicht
meer zal uitwerken, dan de tegenspraak
van Nederlandsche zijde.
De reis van generaal Van Heutsz.
Men herinnert zich, dat generaal Van
Heutsz tegengesproken heeft, dat hij de
vlucht van ex-keizer Wilhelm naar ons land
zou heb ben voorbereid. Wel was hij te Spa
in het hoofdkwartier geweest, doch alleen
om een Duitsche duikbootbaeis te be
zichtigen en zich te vergewissen van den
toestand der Belgen in het bezette gebied.
Nu heeft ook de «Tel.» een onderzoek
ingesteld, dat aan het licht zou hebben
gebracht, dat de heer Van Heutsz wel
degelijk op reis was gegaan, om de
vlucht van den gewezen keizer voor te
bereiden, en dat hij zijn tocht onder
nomen had op initiatief van het Militaire
Huis van H. M. de Koningin, waarvan
Toen hem op zgn^eed gewezen werd, generaai Van Heutsz groot-officier is
En ook werd het aan het blad duidelijk, te doen duren
dat dit Militaire Huis deze zaak bedisseld
had, geheel buiten H. M. om.
En het is de «Tel.» gebleken, dat in
Den Haag, naast onze offioieele regeering,
een tweede regeering is, het zeer
Duitscbgezinde Militaire Huis der Ko
ningin, dat op allerlei regeeringshan-
delingen zijn noodlottigen invloed doet
gelden.
Deze bg regeering is het geweest, die,
heel den oorlog door, het kabinet-Gort
gedreven heeft in pro-Duitsche richting; zwaar zijn, maar als men aan de kraoh-
dit Militaire Huis is het, die elke ver
jonging en verfrissching in onze diplo
matie angstvallig beletdit Militaire
Huis is het, dat, innig verbonden met
de Haagsche militaire coterie, elke demo
cratische hervorming in ons leger tegen
houdt en dit Militaire huis is het dus
ook, dat verantwoordelijk is voor den
slechten noam, dien ons Entente gezind
volk, dat met hart en ziel stond aan de
zijde van Vrijheid en Recht, in het
buitenland geniet.
Het blad vraagt zich af, of een der-
gelijke toestand nog langer moet duren,
of Hollands naam door dit handjevol
mannen, die door niemand ter verant
woording kunnen worden geroepen, nog
langer tot een aanfluiting gemaakt mag
worden.
De Bussen in Gaasterland.
Naar men verzekert, gaan de Russen
no. 419), hetwelk luidt als volgt stjerren op ’t bloedrich fjild fen eare. af te scheiden
Men moat ornmers heitelans Ijeafde oan
sette, sa ’t it hjit. As wier ’t folie
moaijer for *t heitelan to stjerren as er
ibr to libjen, for ’t wol wezen fen yens
meiminsken, for de echte gloarje fen 't
an der ’t men geboren is to arbeidzjen.
Binne de frouljue dan lef Hja hawwe
dochs, behalven de Amasonen, noait en
nimmer de skoalle fen it bloedforjitten
op ’t slachfjild troch west. Dochs hwa
scoe dit biwearre doare Doare hja de
dead faek net lyk oansjen Binne hja
>y it ütstean fen leed en smert faek
net de sterksten Pearje hja faek net
greater lijenskreft oan heldhaftiger stjer-
rensmoed as de mannen Tink ris ef
kes om de sike-sister, ek tink ris om
safolle memmen... Nè, dapperwezen en
moedhawwen waekst ek buten it slach-
Minister van Landb.’ 9üd\ Stiet oarlogjen it üntjaen fen
de hege moed en de edele dapperens,
dy *t üt Ijeafde komt, faek net tige yn
'e wei? Kin men yen allinne mar op
offerje, om oaren to deadzjen, en net, achtte hij zich in deze tijden daardoor
om oaren to rédden Is de Ijeafde net
T GHADr cc T7A AT nrrnun folle greater saed fen moed as kriich en
J. QUARLES VAN UFFORD. 0ari0gjen En binne net de aldergreatste
heldendieden yn ’e wrald ut Ijeafde foart-
komt Scoed er net mear moed yn *e
wrald wêze as er noch mear Ijeafde
wier. En binne ’t net krekt kriich en
oarloch, dy ’t bilette, dat de greatste en
edelste moed fen langen djür, mear al-
gemien wirdt Deadzje net kriich en
oarloch de Ijeafde yn mennich hert
Hwerom dan yn ’e learboeken fen ’e
skiednis, hwer ’t de opfieders fen ’e
jeugd hjar kennis üthelje for hjar ek-
samens, sa 'n great plak jown oan de
kriichshelden, oan ’e kriichsbidriuwen.
wylst de greatste woldwaeners fen it
minskdom, de helden fen Ijeafde, de baen-
brekkers fen wiere biskavinge, by tü-
zenden to tellen, seis net üt ’e flecht
iens bikend makke wirde
De learlingen komme derfen einliks
for de ballen to stean.
Leit it net oan de opfieding, det de
toltsen as waensinnioh, de regearringen
ta oarlogjen twinge, det in oarlochsfor-
klearinge as in bliid ontbjit troch it folk
forwolkomme wirdt, det de oarloohsrom
hast jildt as de heechste, en ienigste
rom Ha we soks net bilibje moatten
As al oan ’e keizers en keningen it
rjuoht fen oarlochforklearing üntnomd
wirdt en dit op de folksbiweging oer- verklaard is, of.
FRISO
I
99
99
99
99
99
99
99
99
i
99
99
99
