Nieuws- en Advertentieblad
1
Nieuwjaars-
Advertentiën
35 cents.
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
ZATERDAG£21gDECEMBER 1918.
No. 52.
BRIEF oan Omke fen
Nidlegea.
Evenals vorige jaren kun
nen genoemde Advertentiën
weder geplaatst worden in
-,FRISO” van 1 Januari e.k.,
welk No. Oudejaarsavond ver
schijnt en in Workum huis
aan hius zal worden bezorgd.
Vroegtijdige opgaaf wordt
beleefd verzocht. - - - -
DE UITGEVER,
44ste Jaargang.
1 Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. -
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuw*.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor
voornoemd,
W. KROESE, L.-B.
Workum, 20 Dec. ’18.
De groetnisse fen
WABE.
FRISO.
De rundvleesch distributie opgeheven.
De Haagsche redakteur van »Het
Volk< meldt
«Naar aanleiding van het Telegraaf-
bericht, dat de vleeschdistribntie wordt
opgeheven, vernemen wij dat te ver
wachten is de opheffing der rundvleesch-
distributie.
«De distributie van paarden- en sohapen-
vleesoh zal plaats hebben zoolang de
voorraad strekt. Daarna zal waarschijn
lijk worden begonnen met de distributie
van bevroren vleesch.
«Dit laatste zal dus eerder geschieden
dan in het vroege voorjaar, zooals aan
vankelijk het plan was.
«Het schijnt de bedoeling de rund-
vleeschdistributie op te heffen voor Kerst
mis, zoodat tegen de feestdagen het dure
vleesch vrij zal komen.
Geen vrjje handel in slaolie.
Met den vrijen handel in slaolie is
het voorloopig weer gedaan. De minis
ter heeft opnieuw de aflevering en het
vervoer van olie en vetten voor zoover
betreft slaolie in flesschen, verboden.
Het vervoer van deze olie zal derhalve
alleen maar mogen plaats vinden op
vervoerbewys afgegeven door het Riks
kantoor voor vleesch en vetten, terwijl
door winkeliers alleen die olie zal mo
gen worden afgeleverd, welke met toe
stemming van genoemd Rijkskantoor is
vervoerd geworden.
De thee-verstrekking.
Naar «Het Volkc meldt, zal op bon
51 der thee- en koffiakaart (mits men
bon 52 bg zijn winkelier heeft ingele
verd) één ons thee worden gedistribueerd
De verstrekking zal echter niet vóór
midden Januari plaats hebben.
en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
De
De priis ten ’t l&n, yn hier
of to keap. De l&neigeners doare hjir
De herkeuring afgelast.
De regeering heeft besloten onder de
tegenwoordige omstandigheden af te zien
van de indienststelling van de personen,
die bij de herkeuring van afgekeurden
geschikt zijn bevonden. Mocht door
veranderde omstandigheden later nog
worden overgegaan tot de indienststel
ling van de hier bedoelde personen, dan
zal aan hen, die in dit jaar overeen
komstig de gestelde regelen een nader
sok in groue priis freegje, dat de gega
digden fen tüntsjes der kjel fen wirde
Moat dan de tüntsjes oanlein wirde om
de lanbisitters to bifoardieljen Most in
arbeider yn syn frije tiid ek noch wer
arbeidzje om de bisitter fetter to mes
ten Der scoe 't mei sokke hege hierren
lyk as se ós hjir óffreegje doarre, dan
dochs op tagean. Dat is fêst de bi-
doeling net fen de opset om folkstüntsjes kofje
pluimvee en konijnen geopend met 624
inzendingen. De tentoonstelling is voor
de vereeniging een succes. De afdeeling
konijnen alleen telt bijna evenveel in-
zendingen als de groote Haagsche ten
toonstelling, waaraan zooveel vereenigin-
gen medewerkten. De beste fokkers
uit het land zonden hun mooiste fok-
dieren. Alleen de afdeeling Vlaamsche
reuzen telde 150 inzendingen. In som
mige klassen drongen 35 en 40 van de
onderzoek hebben aangevraagd, alsnog prachtigste dieren om den len prijs.
De vluchtelingen.
De »N. Crt.« meent dat het thans J
voldoende is geweest met de verzorging
der vluchtelingen in ons land.
«De wapenstilstand heeft een aantal I
der tallooze vluchtelingen, die hier te
lande voor rekening der belastingbetalers
sedert jaren geheel of gedeeltelijk onder
houden worden, naar hun land doen
terugkeeren, schrijft het blad. Aan een -
ander gedeelte, veel kleiner gelukkig,
heeft hij den uitroep ontlokt: «O, mai,
het zal ons voaren, weer te moeten war-
ken«. Dit slag volk, inzonderheid in do
vluchtoorden gevonden, maar ook onder
de Russen, zal het luilekkerland niet
verlaten, zoolang de sleur der overheid
hen zou blijven onderhouden.
Ons verarmd volk moet thans aandrin
gen dat hier een eind aan komt. De
reden voor den onderstand aan de vluch
telingen is verdwenen en dit was voor
een breede schaar hunner reeds lang het
geval. Wij hebben in die enkele jaren
meer dan vijf tig millicen gulden hiervoor
uitgegeven, behalve nog wat door onze
burgers is geschonken en verricht. Nu
of nooit dienen de vluchtoorden te wor
den opgeheven en de toelage in de steden
te worden beëindigd. Ook de gezinnen
der in Duitsohland werkende Nederlan- i
ders, welke van daar hier heen zijn ge
trokken, en onderhouden worden in de
vluchtoorden, terwijl de mannen in
Duitsohland werken, moeten thans weer
voor zich zelven gaan zorgen de vrou
wen meestal Duitsche, en de kinderen
kennen zelden Nederlandsch.
Voorts dient toch eindelijk een eind
gemaakt aan het jarenlange onderhouden
door onze regeering van de tallooze
Russische vluchtelingen, veelal te Rot
terdam ondergebraoht, waar de consul
het geld voor hun onderhoud van onze
regeering ontvangt.
Mensohen zonder middelen van bestaan
dienen ook geweigerd aan onze grenzen.
Wij kunnen evenmin vreemde landen
naar willekeur binnentreden, allerminst
als wij daar wenschen onderhouden te
worden.
Nederland mag niet langer één groot
huis van bedoeling blijven.a
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per half-
jaarfl.—Enkele Nos. 4 ets.
j Ingezonden stukken Don-
j derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
j vóór 11 uur.
moaike- en bjar, him skielk mar yn-
druije. Jimme moaite meielkoar mar
op him ta en sis, it mar ris hwer ’t it
op stiet. Dan soil er syn bilêsting wol
efterbaks halde.
As moaike ek* sa fornimstieh is det
se 1200 kopkes üt twa poun théskinkt
dan wol ik net wer by Jimmes komme
om *n bakje thé. Fy, scoe men dy
greate ljue dan ek net bikleije det se
*t sa ’n ein minder hawwe as wy 1 Ik
soil tsjin Teade sizze det er my foart
noch mar net minister makket. Der ha
*k myn jonge dagen noch to goed fêr.
Mar ik scoe de Vries ek mar ris efkes
sizze dat as er Wilson hjir skielk op
sokke flutrige thé set dan komt er fen
de hele fredebeweging gjin byt, scoe ’k
freze. Dan draeit it dochs op in flau
spultsje ut, hwent de man drinkt him
wé oan de Vries syn thé, rekket fen
*e dré, seit ja ynpleats fen né, is fen
sels tige yn *e pé, moat wol drinke en
drinkt.... o wé I As seoene se faeks in
fleske wyn op sette? Nou dan komt
it wol goed. Oars moat Omke ek mar
wyn opsette as ik kom. Thé soil üs
dochs wol to djür wirde, en sa min woile
wy ’t net ha, hwet seit moaike oars
Mar om nou fen hwet oars to praten
Omke en moaike jimme hawwe der in
tiid lang in pear Belsen by jimmes hawn.
Wierne dat ek foarst&nners fen Lim-
burg-ynpalmerij Ja Nou lit se dan
mar stil foartfarre, hjer. Licht krge
jimme ek wol in hoekje groun, en dan
scoe ik det wol graech fen jimme hiere
wolle for folkstüntsjes, omdat soks hjir
dochs net wirde kin. Mar tink er om
en kik hjir net fen of lit dit brief net
léze hwent ik wol net graech er twis-
ken reitsje lyk as mynhear van Groenen-
daal. Mar moaike kin wol tige swije,
n’t wier?
6 c1/* Kg. 1/s pondSago of Aard*
appelmoei voor zoover de
voortaad strekt.
13c 1/2 K.G. (1 pond) Schaap-
vleesch.
14o x/< K.G. (V2 pond) Rijst.
15o en op bon 16 der Kinder-
- kaart x/< K.G. (V2 pond)
Suiker.
16o IV2 ons Kaas.
17c llz K.G. (1 pond) Jam.
6 der aardappelkaart (19—
26 Deo.) 4 K.G. aardappels,
tusschensoort prijs 5% ets.
per kilo.
De Burgemeester van Workum
De prijs d.er Advertentiën
is van 15 tegels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
nement belangrijk lager.
De BURGEMEESTER van
Workum maakt bekend, dat
verkrijgbaar wordt gesteld:
op bon
de gelegenheid tot het ondergaan daar
van worden gegeven.
Een Hooge Raad van Arbeid.
Het nieuwe lichaam dat als perma
nent college der regeering zal hebben
te adviseeren omtrent arbeidsaangelegen-
heden, zal, volgens de plannen der re
geering, bestaan uit dertig personen
Deze worden benoemd, althans in den
aanvang, zoolang publiekrechterlijke lich
amen ontbreken aan wie de aanwijzing
kan worden opgedragen, door de Kroon,
op voordracht van den minister van ar
beid een derde hunner uit de kringen
der werkgevers, na overleg met de voor
naamste vereenigingen van werkgevers,
een derde uit de kringen der arbeiders,
na overleg met de voornaamste organi
saties der werklieden en een derde uit
per. ones, die studie hebben gemaakt van
sociaal-economische vraagstukken en van
sociale wetgeving.
Uit deze categorie worden ook een
voorzitter en plaatsvervangend voorzitter
aangewezen. Aan den Raad wordt een
bezoldigd secretaris toegevoegddeze
wordt zoo noodig bijgestaan door eenige
ambtenaren.
Voor de kosten van dit college wordt
f 17.000 uitgetrokken.
Voor twee ton opgelicht.
Vele Volendammer visschers, die in
de laatste jaren goede verdiensten maak
ten de visch is duur zijn de dupe
geworden van een oplichter, die hen van
bun lieve geldje ontlastte, ’t Was een
plaatsgenoot, een manufacturier, die zijn
lapjeswinkel aan kant deed, groothande
laar werd, en daarmee naar ’t scheen
reusachtig verdiende. Hij reed altijd le
klasse spoor, liet zich per vigelante naar
huis brengen, smeet met ’t geld om zich
heen alsof ’t geen waarde had. Maar
ondertusschen wist hij de eenvoudige
visschers te paaien door hen ook groote
winsten te beloven (20 tot 30 potwan
neer ze hem voor uitbreiding van de in-
koopen, geld leenden. Velen deden dit,
en gaven hun spaarpenningen zonder
eenigen waarborg. Thans is zegt het
»Hbl.< de bom gebarsten. De ex
winkelier kan niet terugbetalen, en zijn
Amsterdamsche compagnon is overleden.
En de Volendammers zitten met de te
korten f 30,000, f 15,000, f 14,000,
f 8000, f 6000, enz. enz., in totaal on
geveer twee ton.
De justitie onderzoekt, in hoever de
ex-winkelier vervolgbaar is.
Omkooping.
Drie jonge ambtenaren, twee meisjes
en een jongeman, behoorende tot het
losse personeel van het gemeentelijke
distributiebedrijf te Amsterdam, hebben
zich laten omkoopen door winkeliers, om
aan deze grootere hoeveelheden distri-
butiegoederen in handen te spelen dan
waarop zij krachtens de ingeleverde bons
recht konden doen gelden. Dit ge
schiedde door het voor de hand liggende
middel, het aantal ingeleverde bons
hooger op te geven dan het in werke
lijkheid bedroeg. Natuurlijk is het drie
tal onmiddellijk ontslagen.
Konijnententoonstelling.
Te Hengelo werd Zaterdag door de
Hengelosche Pluimvee en Konijnenver-
eeniging ter gelegenheid van haar 20-j
bestaan een Nationale tentoonstelling van
Dei Omke, Ho giet it der by jimmes
’t Is by üzes noch sahwet by it Side.
Langlésten mei de Spaenske gryp, hat
de breatromp aerdich bisitter wést, mar
syn ryk wier fen koarten dür, hwent
sadre wier de goarre net üt ’e lea of
de tromp moast belies jaen. En nou is
’t wer skjinop en krap eêd. Ik bin fen
plan in gewykste brief nei de minister
to stjüren. Der soil ünder mear ek yn
biskreaun wirde, det ik ek hast ris sin
bigjin to krijen oan better bóllegüd, lyk
as hy üs langlésten tasein hat. Mis
skien stjür ik wol in monster fen ’t ból-
lespul nei him ta, dan kin er seis mar
sjen en priuwe as er wol. En as er
dan net gau foroaring komt den doar ik,
leau ’k, sa dryst wol wirde en forwyt
him as er faeks wei reboelje komme
moat om nije ünthjitten... Beloven is
maar kinderwerk, woord houden soms
een man te sterk, learden wy op skoalle.
Ik bin al yn noed as we *t mar iens sa
ünder ’e minsken to bringen Nou, lit
men dan hinne gean en stjür ünpartidige
taksateurs dy ’t de wearde fen ’t lan,
yn hier of keap, bipale.
Noadsaekje de eigeners hjar der oan
to halden. En kin det net, den kin
hjir fen folkstüntsjes nin grevel komme.
Ik hoopje dat it better wêze mei to
Nidlegea. Dat de minsken dy ’t hwet
dwaen kinne for ’t algemiene der by
Jimmes hwer mear fielle hwer ’t se
eigentlik for yn ’e wrald binne. Nei
gedachten fen ljue dy X fierder sjen as
hjar noas lang is, soil er gjin sprake
fen wêze dat de distribuesje takommende
jier noch fen ’e baen rekket, en scille
wo yn haedsaek üs seis rédde moatte.
En is men ünwillich om meielkoar op
to arbeidzjen, dan soil det fensels op
kwea gefolgen ütrinne. lendracht soil
üs tominsten earder trooh de neare tiden
helpe as ünienigens. Ik miende dat de
measte lanbisitters en lanbrükers oan ’t
nou ta noch neat hiene to kleijen oer to
min banen. Wol men nou noch ek
misbrük meitsje fen ’e macht? Ja hjir
al, hwent hjir wirdt er üs hündert ryke-
daelders hier fen in pounsmiet lan óf
frege, for de folkstüntsjes.
Ho is ’t hat Omke faeks ek noch in
hoekje Ijirre of skinke oer? Wy sitte
hjir al wlken oanien mei neat. De bried-
pannen stean to treuren yn ’e kelder.
It woarstrekje scoe wol üt *e wei krüpe
wolle. Beide wachtsje, wachtsje, om
mei iepen earmen op to hemen, ’t Seis,
dat mar stiltsjes weibliuwt. En dochs
der roannen safolle weidkij I En Wiltsje-
boer in man sa wetlik en sa from as ’t
hoecht dy kij moasten dochs oan ’e
kant liet de iene kou efter ’e oare
üt syn lan fordwine. En Wiltsje han-
dele sa *t it skynde wettich en from.
Hwent gjin preses hat er krjge, gjin
preek oer ünrjuchtfeardigens kaem syn
siel bynei. Och, Wiltsje bleau in bést
man hwent... hy stjürde sa hjir en der
wol ris in gebradentsje yn in han dy ’t
him ris gripe mocht, yn in müle dy *t
him oars faeks ris op it sear komme
mocht. Wiltsje wier in wiis man. D e
han kniep ticht, de müle rek
ke stoppe. Wiltsjeboer, hat in man
ütmakke dos. Hy skoudere it Ijooht,
swijde en kniep de kat yn *t tsjuster.
Trije tige forsichtige dingen. Hy bistiel
it Ryk, mei syn kij net oan to jaen, hy
bidoppe de kouehüden goed djip yn ’e
groun, (hwent hy rint seis meast op
klompen, sjuoh) hy ünthalde fleis en fet
oan ’e gemienskip, en forkooht dat for
dübele wearde oan ljue dy ’t dat bitelje
kinne. Mar Wiltsje rint like rjucht op
Sneins mei *t greate boek yn ’e jas,
hwer ’t yn biskreaun stiet«Geef de
Keizer wat des Keizers is en Gode.....
Binne der ek sokke béste ljue te Nid
legea Omke
Ik wit net mear hwa *t ik langer oan
üs bürman Teade fisker ha. Dat komt
hy is groslist-kandidaet for Gemeinte
riedslid wirden. Hy praet nou langer
noait mear oer waer en wyn, oer fis-
ken fangen, yk as earder, mar hy hat
it nou langer altyd oer federaesjespul,
organisaesje biweging ekonomyskiohheden
en mear fen dy gelearde wirden. Hy
seit ek dat de achtürige wirkdei der ta-
komme jier mei ham en gram troch
soil. Nou fensels, wy stimme him hjir
allegjerre takom jier. Wiltsjeboer stiet
ek op *e list. En tink ris ta, nou seit
Piter ik stem op Wiltsje, dy man komt
sa *n plak ta, en derby, al is ’t myn
eigen broer, Teade is yn syn hert so-
sijael, al seit er fen net. Mar ik scoe
moaike wol riede wolle, (Teade seit ek
foarstanner to wêzen fen frouljue’s stem-
rjuoht, dos moaike kin skielk ek stini
me) stem noait op minister de Vries wer,
al soil de kop er ek óf doch it noait 1
hwent dy wol efter moaike hjar bakje
en thé oan, hjerDat moatte
rom halde as we ’t nou opheden haw
we. As we noch mar net wer op ’t
aide yesterke tolênne komme, mei üs
breatromp. Ik wol fensels de skild net
alljnne smite op ’e ljue dy ’t oan ’t roer
sitte brekme oan stienkoal en as mear
soil de boetten tsjinhalde, mar as men
forwachtet en er komt den neat fen den
wol men wol ris in bytsje fortrjitlik
wirde.
Fortrjitlike ljue binne er by üs ek
om de fortribele plannen oer de folks
tüntsjes. Elk is ’t hjir wol iens mei de
ütstellers dat folkstüntsjes tige yn ’t bi-
lang fen ’e ljue sünder groun binne.
Mar nou is de fraech, ho scille we de
tüntsjes krge? Krge is yn dit opzicht
ek wer in kinst. Neat mei to dwaen,
wirdt hjir op sein. Jimme wize mar in
plak groun oan det jimme geskikt aohtsje
for folkstüntsjes en wy lisze der de
skürplicht op, en ’t praetsje is üt. Ja
dan is *t praetsje üt, op ien wird nei.
Dat greate, teare wird. Dat wird der
*t by *t einslóten alles op draeid.
priis. T
4>
FRISO.
1
