Plicht en Ljeafde.
t
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz,
-Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
j
x
i
I
Vanaf 12 Mei 1919-1924,
de opbrengst van het
bruggeld voor het
draaien der Noorder-
en Zuiderbrug.
No. 5.
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1919.
45ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
Aanvullingskaarten
op WOENSDAG 5 Febr. in het
bekende Lokaal en op de ge
wone uren en wijken.
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
FRISO.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
-]
I
en 2 Kg. Zandaard
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor
om de taek, dy ’t
Invoer.
Te Rotterdam is eergisteren de »Noord-
wijk® uit Baltimore aangekomen met
steenkolen.
Tussohen de Duitsohe en de Neder-
landsohe regeeringen is, naar de Duit
sche draadlooze dienst meldt, de over
eenkomst tot stand gekomen, volgens
welke nit Nederland, tegen Duitsohe
steenkolen, dadelijk levensmiddelen, na
melijk visoh en vee, benevens vlas in
Duitsohland ingevoerd sullen worden.
Het Nederlandsohe stoomschip Mi
nerva® is eergisteravond van New York
te Amsterdam aangekomen, met onge
veer 1800 ton graan en 1500 meel.
De N.O.T. heeft bericht ontvangen,
dat varkensvleesch en andere varkens-
Crisisambtenaren.
Op initiatief van een te Maastricht
gevormde commissie van actie, is een
Nederlandsohe Bond van Crisisambtenaren
opgericht. Met algemeene stemmen is
in de constitueerende vergadering het
volgende vastgesteld
1. Het is in het waarachtig belang
der distributie solve, dat de oprichting
van den Bond van Crisisambtenaren zoo
spoedig mogeljjk feit worde.
BURGEMEESTER en WET
HOUDERS van Workum,
zullen op Zaterdag den.
8 Februari 1919,
bij gesloten briefjes verpachten
Van de voorwaarden kan
kennis worden genomen ter
Secretarie in de gewone kan
tooruren van 9—1 en 3—5.
De inschrijvingsbiljetten wor
den ingewacht op den dag der
verpachting, vóór 18 uur
s middags.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
J. QUARLES VAN ÜFFORD,
Burgemeester.
A. DE VRIES,
Secretaris.
De BURGEMEESTER van
Worküm maakt bekend, dat
aanvraagformulieren, tei ver
krijging van Industriezeep,
tegen betaling van 2 ets. per
stuk verkrijgbaar zijn ten Dis-
tributiekantore.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum 31 Jan. ’19.
gevoerd, zonder aan eenig rantsoen te
zijn gebonden.
Petroleum.
In St. crt. 2 lazen wij, dat het voor
nemen bestaat, zoodra nieuwe aanvoeren
van petroleum bet mogelijk maken, aan
te vangen met eene geregelde distributie
van petroleum voor lichtlooze gezinnen,
en voor de top-, boord- en ankerlichten
van binnenvaartuigen, op petroleum
distributiekaarten.
Voor schippers zullen kaarten van
andere kleur worden uitgereikt dan voor
de overige lichtlooze gezinnen, aangezien
op die kaarten ook petroleum voor de
wettelijk voorgesohreven seinlichten zal
worden verstrekt.
Alleen gezinnen komen voor een pe
troleum distributiekaart in aanmerking.
Kleinbedrijven, huisindustrieën, vee
stallen en dergelijke komen dus niet voor
zulk eene kaart in aanmerking.
Kerken, gestichten, ziekenhuizen enz.,
evenmin, doch moeten aanvragen bij het
Rijkskantoor voor verlichtings- en -aan
verwante producten, afd. III (petroleum),
Raamweg 3, *s Gravenhage.
De kaarten voor schippers, zijnde ten
ten dienste van huishoudelijk gebruik
en voor de seinlichten, mogen niet
worden uitgereikt voor stoombooten,
motorbooten, baggermolens, zand- en
schelpenzuigers en dergelijke, aangezien
deze tevens voor verlichting in de ma
chinekamer petroleum noodig hebben.
Voor dergelijke vaartuigen moet eveneens
bij het Rijkskantoor worden aangevraagd.
Iets over thee.
Eerstdaags zullen we weer dagelijks
van een kopje thee genieten. Zooals
bekend is, is het de theestruik, die ons
dit haast niet te ontbeeren genotmiddel
verschaft.
Versche bladeren hebben geen smaak;
eerst door scheikundige omzettingen wordt
deze met het daaraan voorkomende aroma
verkregen.
Indien de geplukte bladeren op warme
ijzeren platen snel gedroogd en tevens
gerold worden, bekomt men de groene
thee. Ter verkrijging van zwarte thee
worden de bladeren eerst eenigen tijd
op elkaar gestapeld, zoodat ze verwelken
en broeien daarna worden ze langzaam
gedroogd.
De theïne, die in de bladeren voor
komt, komt overeen met de caffeine,
der koffie, en heeft dezelfde eigenschap
pen, namelp k ze oefent opwekking der
zenuwen uit, vooral op de hersenen,
verdrijft den slaap en geeft een gevoel
van welbehagen. Overmatig gebruik
veroorzaakt prikkeling van het zenuw
gestel en slapeloosheid.
In China en Japan wordt het aftrek
sel der theebladeren zonder bij voeging
van iets anders gebruikt, terwgl bij ons
de suiker en melk niet ontbreken mogen.
De zwarte thee, die onder den naam
van pecco bekend is, en als de fijnste
soort beschouwd wordt, is afkomstig van
den eersten oogst der bladeren, welke
dan nit jonge, malsohe blaadjes bestaat,
die donkerbruin gekleurd en aan do
punten bedekt zgn met een wit zgde- gebracht
achtig vilt en daarom »thee met witte
puntje; genoemd wordt. Dus heel wat
anders, dan in den volksmond, die deze
uitdrukking kent als aanwijzende slappe
thee.
Hwet is plicht? Plicht is, dwaen
hwet sedehk moat. Net dwaen hwet
men neffens yens aerd graech dwaen
De BURGEMEESTER van
Worküm maakt bekend,
dat de uitreiking der
BROODKAARTEN
zal plaats hebben op MAAN
DAG 3 Febr. a s., en die der
I De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 31 Jan. ’19.
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per half-
jaarfl.Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don-
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
feu in fjürfretter, dy ’t raohen en skel-
len, fiokke en slaen koe hwer *t hjar
soksiseftige man, foaral hwennear ’t er
in slokje op hie, net tsjin op koe. In
nüver gefoel fen plicht bald Lys er op
nei. Derby forjit se, dat se hjar eigen
plicht, de ienfaldige plicht as hüsfrou en
mem forgeat. Né, Lys, earst seis sterk
stean op yen plichten en dan, mar dan
ek allinne, is er kans oaren ta plicht-
bisef to bringen, mits... mei ljeafde.
Woldieden to bitraohtsjen, ie goed,
tige oan to bifelen fensels, en it scoe
spitich wêze, as "it sin for woldwaen by
de minsken ütstoar. Mar... de gave
allinne is net goed, der kin it hert noch
kald by bliuwe. De plicht fen goed-
dwaen is kald en bliuwt k&ld, as de
ljeafde üntbrekt. Lit de riken jierliks
in groue somrne ütsette dy ’t bisteld
wirdt oan gaven for ’e earmen en bi-
hoeftigen. Dat is prachtich. Hwent
sadwaende kin er mennichien holpen
wirde. Mar ’t kin doohs wer moaijer.
As de ljeafde mei de plicht fen wol
dwaen giet dan is *t moaier. Er moat
m ta inoarkommen yn *t libben roppen
wirde twisken hja dy ’t helpe en hol
pen wirde. Er most foaroer bügd en
opstoelke wirde, sadat it forskeel bynoar
komd en sa net to fbmimmen is. Bard
dat wol? Jawol, allergeloks. Lit it us
dat letter ris neger bisjen
De BURGEMEESTER van
Worküm maakt bekend, dat de
volgende week verk rij gbaar
zal zijn
op bon No. 46 1/4 K.G. (1/2 pond) Rjjst.
Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
47 1 ons Gort.
48 en bon 2 der Kinderknart
[1/2 poud suiker.
49 21/a ons Kaas.
50 en bon 2 der Kinderzeepk.
[1 stuk Minerale vetzeep.
12 der Aardappelk. 30 Jan.
6 Febr. 2 K.g. Klei-
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 31 Jan. T9.
N.B. Ben 2 der nieuwe Boterkaart is
geldig van 1 Febr. tot en met 9 Febr.
2. Deze bond moet zgn een alge
meene Nederlandsohe met provinciale
afdeelingen.
3. In dezen bond moeten opgenomen
worden de ambtenaren zoowel van Rgks-
en Provinciale als van Gemeentelgke
orisisinstellingen (dus ook het personeel
der brandstoffen-commissies.)
4. De rechtspositie der crisisambte-
naren moet zoo spoedig mogelgk op
billgke wijze geregeld worden.
Besloten werd alom afdeelingen te
stichten.
Waarschuwing voor wie willen
emigreeren.
Door een Nederlander, die zich thans
in Australië bevindt, zgn plannen ge
maakt om Nederlanders, zoowel hier te
lande als in onze koloniën, aan te wer
ven voor emigratie naar Australië en
meer bepaald voor vestiging in het
sNorthern Territory.*
De Nederlandsohe Vereen. «Landver
huizing® ontraadt dit echter ernstig. Het
Northern Territory is geen plaats voor
Nederlanders.
Naar oude gemeente terug.
Da. J. Voerman, die op 21 Nov. j.l.
zgn intrede gedaan heeft bg de Geref.
Kerk van Enschede, moet voornemens
zgn weer naar zgn vorige gemeente
Warns terug te keeren. Naar de R o 11.
verneemt, moet de reden daarvan ge
zocht worden in het feit, dat de echt-
genoote van ds. Voerman gevoelde ab
soluut niet in haar nieuwe omgeving te
zullen kunnen gewennen, terwgl de ge
meente van Warns met een eventueelen
terugkeer van haar laatsten predikant
op het meest verblgd zou zgn.
Een buitenkansje voor de vetvoorziening.
Naar de »Tel.« verneemt, is dezer
dagen door de afdeeling controle van
het gemeen telg k distributiebedrijf te Am
sterdam, een hoeveelheid van 10 000
vaten Ignolie, inhoudende 132.763 kilo,
die bestemd was voor den kettinghandel
en te Amsterdam was opgeslsgen, in
beslag genomen.
Deze inbeslagneming beteekent een
reusachtige schadepost voor den opkoo-
per. Deze Ignolie wordt tegenwoordig
tegen f 3 per kilo «versmokkeld®.; de
in den kettinghandel geldende waarde
voor deze enorme partg bedroeg dus
bgna f 400.000. De regeering, die de
Ignolie heeft doorgezonden naar Van den
Bergmargarinefabrieken, heeft de waarde
van deze smokkelwaar bepaald op f 0.75
per kilo. De eigenaar krijgt dus een
schadepost van ongeveer f 300.000 te
boeken.
Dure boter... andere kwalileit.
De heeren in den Haag zgn bezig het
publiek in ’t algemeen en de boterleve-
ranoiers in *t bijzonder om den tuin
te leiden, zouden wij bgna zeggen, aldus
het >Hdbl.< en het blad vervolgt:
»In de koelkelders is blijkbaar nog
een aanzienlijke hoeveelheid boter voor
radig, die aan den man moest worden
i en nu levert de regeering den
gemeente-bestoren, die op hun beurt de
grossiers hebben te voorzien, de helft
van het bestelde kwantum in versche,
en de andere helft in koelhuisboter.
Dat gebeurde ook verleden jaar, maar
toen bestond er, en terecht, een niet
onaanzienlgk prijsverschil tussohen de
beide soorten.
Dat verschil wordt nu niet gemaakt
hoewel men den prijs van de versche
roomboter met één gulden per pond
heeft verhoogd.
Voor de winkeliers is het geval hoogst
onaangenaam. Zij moeten, mèt de ver
sche boter, ook de koelhuisboter tegen
den vastgestelden uniformprgs acceptee-
ren en zgn dus gedwongen een deel vau
Verkiezing Provinciale Staten.
Naar wg vernemen van het secretari
aat der Provinciale Federatie van Afdee
lingen van de Vrgzinnig-Democratische
Bond in deze Provincie wijst het resul
taat der gehouden stemming onder de
leden dezer partg aan dat voor de Pro
vinciale Staten oandidaat zullen werden
gesteld in volgorde de Heeren le. J
M. Houwen te Drachten (3114)2e. J.
J. G. 8. Falkena te Donkerbroek (2628)
3e. J. Wuite te Tjalleberd (2618); 4e.
A. Brouwer te Lemmer (2209)5e C.
Steensma te Bergum (1821); 6e. H.
Posthumus te Giekerk (1312)7e. A.
W. de Vries te Wolvega (1205); 8e.
Ad. J. van Weperen te Ooeterwolde
(1124)9e. J. L. Kort te Harlingen
(1102); 10e. Y. Hoogmei te Harlingen
(941).
Het cijfer achter de namen vermeld
wgst aan de totaalwaarde der stemmen
op de candidaten uitgebracht, beegferd
door aan het rangnommer 1 op het stem
biljet een waarde van 10, aan het rang
nommer 2 een waarde van 9 enz. toe
te kennen.
Naar wij voorts vernemen zal de
Vrgz. Dem. Bond geheel zelfstandig, en
los van de Provinciale Bond van Vrij
zinnigen de verkiezingsstrgd voeren, en
behooren tot de candidaten van die
Provinciale Bond geen vnjsinnig-
democraten.
wol, hwer ’t men wol sin oan hat, mar
omdat «moatten® der efter sit. ’t Leit
moarns noftlik, en men scoe wol lizzen
bliuwe wolle, mar men moat er óf om-
det yens plicht dat seit, en sa mear
Ek it forstan wiist üs op it pliohtdwaen
oan. As yens aerd soitbliuw mar
lizzen, dan komt it forst&n dat seiter
óf, wjirmsiikje, der moat tomiddei ek
hwet op ’e tafel.
Derby wirdt men ek twongen troch
in ynerlike twang,
op és rest to folbringen. Sa hawwe
wy ommers üs wirksumheden, stofiik of
net stofiik, dat docht er neat ta, hwer
’t we it jild mei forstsjinje, dat we noa-
dioh binne for üs ünderhald. It béste,
en for yen seis it maklikste is, as we
üs wirk op ’e tiid oanpakke, it ófmeit-
sje sünder omneuljen en it sa goed as
we ’t kinne dwaen. Dan docht men
yens plicht en fait dat üs it lichst. En,
al stean we dan ek mei langst tohark-
jen nei de klokslaoh fen ophalden, om
foaral gjin minuet langer as yens tiid to
dwaen, men docht doeba yens plicht,
wol net in hier mear, mar ek net min
der, yn elk gefal yens plicht. Hwet
moat men der fen sizze Men kin net
aizze dat it forkeard is, mar men kin
der just ek net fen poche, en rom oer
eprekke. Sok in pliohtdwaen fielt wol
hwet iisk&ld, en it waermet de herten
net. Der ie noch oars hwet as plicht
en dat is ljeafde. Plicht en ljeafde
moatte mei elkoar gean, dan ie ’t foar-
elkoar, dan komt er waermte en ek lok.
Dan fielt men folie mear for yens wirk
en krge wy der seis in boel nooht oan
Dan bigjint men de sedelike kant fen
yens pliohtdwaen to fielten. Dan ün-
derfynt men, dat we troch üs arbeidzjen
mear gelokkich wirde. Dan fielle wy
üs sa net oan bannen, mar mear frg,
en selstannioh, yn safier men frg wêze
kin, en er frijdom bistean kin yn in
oardelike maetskippy. Dan fielle we
dat we ek hwet binne, in keat mei yn
dat greate kjetting dy ’t it minskdom
forbyndt. It docht er neat ta hwet
wirk is, of we boargemaster as jiskerider,
boer of arbeider binne, algjer binn’ we
gelyk, net yn stén, jild en oansjen for
de wrald, en we priuwe de solde sels-
foldwaenens, hwennear ’t we in iepen
each hawwe for it seedlik bitsjutten fen
üs wirk. Hwent dan binn’ we trou ta
yn ’t allerlytste.
Der binne minsken, dy *t oer
oaren steane en to hearksjen hawwe,
iikegoed as dy ’t neat to sizzen en to
komman dear jen hawwe dy ’t o sa
skerp tasjeune, oft in oar ek to koart
komt yn ’t betrachtsjen fen hjar plich
ten. De hearkers en regearders, dy ’t
oaren op hakken en teannen sitte, hwen
near dizze hjar plicht forjitte, hawwe
ta to sjen, dat se yn ’t neikommen fen
hjar eigen plichten in foarbield jaen, in
toanbield binne. As er sokken binne,
dy ’t for hjar seis de gek er mei hawwe
om hjar mei dat sedeliksbigryp fen hjar
taek yn to litten, dan moatte sokken
ier of let de skeadlike en ek faek de
skandelike gefolgen der fen Underline.
Dat sedelik is ek in redelik beaken det
üs warskóget gjin skynheiligen to wezen,
dy ’t fen oaren easkje, dat se noait in
mispas meitsje, mar it each tichtknipe
for eigen greate, miskien faek tige greate
lekken en brekken, tokoartkommen en
in alhiel forjitten fen eigen plichten.
»Ik biskou it as myn plicht om dy
de wierheid ris to sizzen,® sei Lys, do
’t hjar man Snjeöntojoun tsjin midden
nacht nei aldergewoante mei in sneed
yn *t ear thüs kaem.
>Dou litst my mei ’n hüsfol bern mar
wachtsje op hüsh&ldersjild en gietst er
mei nei de kroech. It is dyn plicht for
üs to soargjen. Nou binn de bern al
wer sünder iten op béd gien En bjx
die dat when op syn plicht op in menier producten voortaan kunnen worden aan-
i
FRISO.
