Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
I
Tsjin ’e stroam op.
ZATERDAG 8WMAART 1919.
45ste Jaargang.
No. 10.
Officieel Gedeelte.
Binneiilandseh Nieuws.
I
f
Phu te olijk Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. r.-.
Het is geen partij* of rioh-
bij de fleet oan, dy ’t it in
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor
giet, hwer ’t de driuwer op ta wol.
Hwet der tsjin to dwaen?
It genêsmiddel hoecht men net fier to
siikjen, al soil it oerlangsum bate bringe.
Lear seis üt eigen eagen to «jen.
formearderje de kennis, dy *t it echte
fen it falske ónderskiede kin. Wêz yen
eels en rin oan nimmens liedban. Hear
en sjen, ónderaiikje, en bihald it goede.
FRISO.
die denken. or—-
tingsorgaan, maar het wil de stem zijn “X
van heel het hedendaagsohe Friesland
Bijdragen op elk gebied komen er in
voor. Hier wordt inderdaad voor een
ieder wat gegeven. Friesohe kunste
naars zullen het iilvstreeron. Het staat
onder hoofdredaotie van den heerP. Sipma
te Sneekuit de groote rij van mede
werken noemen wij enkelen, als Mr.
Boelen, Dr. Botke, Ds. G. H. de Haas,
Dr. G. A. Wumkes, Dr. O. Postma, D
Raima, Sjonke de Zee, de schilders Bot
tema en Ids Wiersma.
Het blad wordt uitgegeven bij de
Noord- en Zuid-Nederlandsohe Uitgevers-
Mij., Leeuwarden. De abonnementsprijs
is f 4.per jaar.
WORKUM. By <*e Worttisdsg te Leeu
warden gehouden keuring vnn dekhengsten
is o.a. goedgekeurd voor hot rjjk en stem
boek Elegant» van de hengstenvueenü.ng
Workum.
Op de voordracht voor beheerder
van de coöperatieve stoomzuivelfabriek te
Tzum komt voor ooze vroeger# stadgenoot
de heer A. S. Yska, thans in gelyke be
trekking te Munnikeburen.
Maandagavond had de vastgestelde
Propaganda uitvoering der Gymnastiek-
vereen. U. d. I., met medewerking der
Gymnastiekschool plaats in het Lokaal
«Rehobóth».
Om kwart voor acht opende de Voor
zitter de Heer Jongejans, heette allen wel
kom, zette in *t kort het doel der Gym
nastiek uiteen, sprak den wensch uit dat
het alle aanwezigen een genoeglijke avond
mocht verschaffen.
Daarna werd begonnen met vrye oefe
ningen Dames, het program werd onder
bekwame leiding harer Directeur, netjes
en correct uitgevoerd, vooral was het *n
mooi gezicht de stokoefeningen der jongens
van de 1ste klas, dan viel bijzonder in
dè smaak, de knotsoefeningen der Dames,
BURGEMEESTER en WET
HOUDERS van 'Workum,
brengen ter kennis van ouders
en voogden, dat op Dinsdag
den 1 .A.pril a.s. nieuwe
leerlingen kunnen worden toe
gelaten tot de Vereenigde Bur
gerschool alhier.
Kinderen, geboren vóór 1
Januari 1914, komen voor toe
lating in aanmerking.
Aangifte bij het betrokken
Hoofd der School [de heer IJ.
OOSTEN..]
Workum, 5 Maart 1919.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD,
Burgemeester.
A. DE VRIES, Secretaris.
De prijs der Adverteutiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per half
jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
Over den niet zeer rooskleurigen toe-
itand van ons land wat de kolenvoor
ziening betreft schrijft het »HbL<
«De groote merkwaardigheid ia nu,
dat de kolenhandel van oordeel is, dat
de toestand niet zoo behoefde te wezen.
Het ia alleen het keurslijf der rijk «kolen
diatributie dat onmiddellijke verbetering
belet. Hoe goede diensten dat lichaam
n de achter ons liggende jaren misschien
mag hebben bewezen, naar de meaning
van den kolenhandel die thans voldoende
offerten uit alle landen krijgt, heeft het
zich thans evenals verschillende andere
ryksbureaux die reeds opgedoekt zgn, spreekbeurten aangenaam afwisselde, dan
overleefd. Men hoopt dan ook, dat
minister Van IJsselstein hier spoedig
schoon schip zal maken.
- It HMtaiAtt -
is de titel van het nieuwe, smaakvol
uitziende Friesohe weekblad van de jong
Friesebe Beweging.
Dit orgaan wil de Friesohe beweging
dienen en in het bijzonder het Jong-
Der- Friesohe ideaal: Ontwikkeling op mate- kum en omkritên troeh In greate opkomst
nëel en ideëel gebied voor Friesland en L' L— J
het Friesohe volk op nationale grondslag,
doch binnen het raam van de groote
wereld ontwikkeling, zooals de besten en I de Hear^Sipma" Mnnê’bjar’ gjin frjem-
hoogststaanden hg alle cultuurvolken zich I den maar eai nou ecille wy kinds meitsje
en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.Tel. Intercomm. 1114.
It moai foar ’t lapke to hawwen, of
oars seinmei foarspoed, flaurich en flot
foar üt gean, dat heard by dy dingen, dy
’t net elk yn ’t libben barre mei, en
dy ’t dochs troch elkenien wol tige bi-
geard en sooht wirde. ’t Hingot ek net
fen itnmen seis óf, hwent men hat it seis
net yn ’e bannen, om, as men yens
reisplan makke en de koers sstten hat,
de wyn üt ’e bigearde hoeke yn ’e seilen
bliese to litten. As men it iels hie to
witten scoe for fêst nimmens boatsje
oait dwers komme to lizzen, noait immun
skouwen of lóken sjen. En hwet sjucht
men meast? It wrakseljen tsjin ’e wyn
op. Dos, Men wit dan ek mar al to
goed, en men jowt er yen ónder del,
dat men 't mar nimme moat sa ’t it is,
sa *t de wyn dos waeit. As men der
komt mei kloetsjen en yn ’e line-hingjen,
dan mei men noch blij-ta wêze, dat men
er net ónder strópt is of skipbreuk lidt
hat. Mar fensels elk long’ret op in
moai fear-e-wyntsje.
Yn det opsicht stean allo minsken mei
alle skippers gelyk, dat se net graech
yn *e wyn hawwe. Mar alle skippers
wolle derby ek graech de stroam mei
habbe, en alle minsken nou just net.
In hopen der tsjinoer wolle mar Ijeafst
tsjin de stroam yn bjar reis dwaen.
Elk hat syn smaek, soil men wollicht
sizze, en derót in forskynsel forklearje,
dat him soms by folie tagelyk iepen -
bierret, hwerlroch men mar frijhwet
biswierlik om forskeel fen smaek allinne
tinke kin.
As men Malle Dwerstriet utsóndert,
dy ’t it yn ’t bloed sit, om in oare kant
ót to gean as in oar, dan blykt it in
died fen oerliz, fen birekkening, fen
ynspanning to wezen, as men prebearret
ho fier men it bringe kin mei tsjin ’e
stroam op to roepen.
Dat it ynspanning kostet en frijhwet
switdrippen ófperset, is duedlik dat it
in wirk is det oerlangsum foartgiet, leit
yn ’t aerd fen ’e saek, en dat it er
faken op oanstjórt om mei it lead op ’e
holle werom nei hós to moatten, om yen
dochs mei de stroam meifierre to litten,
dat is de ónderfining fen ’e measten, dy
’t sok in wanhopich writen oan gyngen.
Dochs wirdt men net wiser en we
treffe se bij de fleet oan, dy ’t it in
fortsjinlik wirk neamme hwer ’t se oaren
winne wolle, om tsjin dy alles meialeepene
macht yn to gean.
Mar de trochtochte docht dit net, en
dy ’t syn meifarders op sok in sylpartij
to gast set, toant net folie lust om hjar-
ren mei gauwens yn in feilige haven to
bringon.
mei de Hear Kalina, ós pnnshke sjonper,
'j *t siker wer treflik wirk bringe scil,
iyk as wy det fen him wend binne.
Debat scil fry wêze.
Woansdei 5 Maert hólde de krite
Warkum fen it Chr. Seiskip for Fr. tael-
en skriftekennisse hjar iepenbiere jierlikse
gearkomste.
It lekael Rehoboth wier om heal wei
achten mear dan fol, alle hoeken en hemen
wierne beset.
De twadde foarsitter, de hear M. J.
Schootstra iepene dizze gearkomste mei
gebat, neidat earst songen is fen psalm 98
fers 1 en 4 en foarlêzen psalm 130(ünbi-
rymd.)
Yn it iepeningswird fornye de twadde
foarsitter üs, dat de earste foarsitter troch
dróvige femieije-omstannichheden net yn
ós formidden wêze koe en hy de lieding
op him nimme moast. Derby rekkene er
op aller meiwirking.
It doel en stribjen fen it Chr. Solskip
woerd utiein en it idialisme fen de Jong
Friezen in mannich wolmienende wirden
bespritsen.
De lieder dielde nou mei dat er in priis-
«prekkerjj hólden wirde scil ónder de
anwêzigen. Der jowe hjar op de frouljue
K. v. d. Heidevan der Horst en E. de
WildeHoekstra en de manljue: G. Tol
huis, A. Sikkes, J. Molenaar en H. H. de
Jong.
Fen it lid S. Piersma krjje wy nou to hear-
ren in earnstige foardracht: Ald-Sjoukom.
De priissprekkers(sters) ha ündertwisken
in nü. ItUen ót 'e bos. H. H. de Jong
lókt nó. 1 en moat nou 5 min. prate oer
War kum.
It lytse mar sale mingd koar fen
Warkum, lieder de hear J. B. Dykstra, dat
dizze joun hiel bilangeleas syn meiwirking
jowt, song nou twa lietkesGods Jjeafde
en Myn liet.
It lid R. Schootstra komt nou yn ’e
praatstoel en lit üs tige laitsje om syn
eigenmakke rymstik »Der kin ik net by,<
G. Tolhuis, dy ’t nü. 2 ut ’e bos litsen
hat moat prate oerde Winter. It eare-
iid fen 'e krite, mefr. Quarles fen Ufford
Buma draecht nou in pear fenen >Op
it tsjerkhof», fen Th. de Vries en »Ik fiel
u. 3LLitit>k, uv .uv.oucuiu^cu wc. Azauuwa, it as de maitiid oer my kommen», ten P.
dit nummer werd op verzoek van eenige Sipma, foar,
liefhebbers nog eens gegeven. A. Sikkes dy ’t as nü. 3 fen ’e priis-
sprekkers foar it beerdtsje komme moast,
hie ta ünderwirp: molke.
De twade foarsitter fen ’e krite krjjt
nou it wird oer »In heldenfyt üt it need-
jier 1672. Foar det Schootstra mei it
ünderwirp bigjint wirdt earst wiist op it
lytse plakje dat üs heitelónske skiednis
ynnimtyn üs »Vaderlandsche geschièdenis»-
bookjes, en biwiist mei foarbylden üt üs
heitelónske skiednis dat hjir get Óch bard
is, dat de moeite fen printsjen en opnim-
men yn üs «Vaderlandsche geschiedenisa-
boekjes mear dan wirdich is.
Ek wirdt noch sein dat ünderskate ljue
f«n stüdzje hjar ütllzze op ünd.ersiik fen
hwet hjir earen barde. It lyts koar sjongt
nouWidzesang en Maititdsljeafde, (wirden
fen D. Raima.)
Dg earste helt fen ’e wirklist is nou
ófwirke en der wirdt in ketierke skoft
tilden.
Om goed tsien óre sit alles hwer to plak
en wirdt opfiard it petear>Hwa scil bjar
hawwe». Dit sloech sa yn dat oan ’t
hantsjegeklap en foettegestamp hast gjin
ein kaem. Men hearde nei ofrin fen dit
stik oars net asjonge, jonge, hwet wier
dat moai en «sokken mear». De nü. 4,5
et 6 fen ’e priissprekkers komme nou
efterelkoar foar it boerdtsje. J. Molenaar
mei it ünderwirp: Fryske tael, frou van
der Heide mei it Heitelón en frou de Wilde
mere reeds in^ t begin de goede stemming M hikkeslütster mei de Kakstoel.
De skriuwer fen ’e krite, B. Molenaar
draecht nou foar: «It stasion to Wilster-
hüzen.
Punt 11 fen ’e wirklist seltUtslach fen
ling volksonderwys over den aVond in ieder gprekkery en priisütdieling. De jmy
•ut tan n blstcande üt mefrou .CJuarles fen Ufford
Buma en ’e twadde foarsitter bisleat de
pHis foar de béste ütspraek fen it Frysk
ta to kinnen oan H. H. de Jong to Ferwólde.
Dizze prils, in silveren pinnehólder wie
btskikber stelt troch mefr, vanUfford-Buma.
For de twa oare priizen wier de Jong nou
butensluten en krige A. Sikkes de earste
en jif. v. d. Helde de twadde priis. Sik-
kes hie de kal' ut in servies en in kapstok.
De liedèr bitanket nou al de ljue dy 't
meiwirke ha ta it welslagjen fen dizze joun.
Il sjongkoar dat nei it skoft noèh twa
nümers: Goe-nacht en Tank-bea hearre
litten hat, wirdt ófsünderlik bitanke en
Moat men dan iykwol mar altijd mei
de stroam meigean, op gefaer óf fen
earne hinne to driuwen, hwer ’t men
net Ijeafst bilaoje scoe wolle?
O heden né, dat moat men der net
üt opmeitsje in iene üterste scoe allike
dwaes wêze as it oare.
Doch as oaren is in wird, dat wol ris
«doch forkeard» bistjut. Hwa ’t mient
dat de stroam him to fier, of nei gefaer-
like plakken fiere scoe, kin gerest for
anker lizzen bliuwe Derom tsjinet earst
goed óndersocht to wirden hwer rint
de stroam op üt, hwer fiert er hinne
En nou mei ’t wêze, det men nei ’t
oardiel fen dizze ef jinge yn in forkearde
richtinge is, by dat oardiel moat we üs
foart net deljaen.
Elk moat syn far wetter kenne en syn
koers kieze. By in plesierfarkjen giet
it wol, for in poas om to lizzen, om iene
ef oare meireisgjer fen tsjinst to wêzen,
mar as it in earnstige reis jildt, dan kin
’t net oars of men moat rjucht op it
doel oan, al mei ’t dan ek wêze dat men
yens meireisgers üntofreden en ónge-
maklik makket dertroch.
Om de dingen mar ris by de ijuohte
namme to neammen.
Yn üs tiid binne er noch in hopen,
dy ’t de teikens en bihoeften fen üs tiid
foarby sjenne, om mei stiifsettigens hjar
eigen tinkbielden as de allinne rjuohte
en béste oan to priisgjen en ek troch to
driuwen. Sawol dy *t mei stoam üs
foartjeije wolle, as dy ’t mei geweld yen
efterüt miene triuwe to moatten, hélde
gjin rekken mei de easken fen 'e natór.
de tanimmende üntwikkeling en wiksel
fen ’e tijdgeestberekkenje net, dat ho
fleohtiger hjar feart is, sa to minder de
oaren hjar deryn folgje kinne. Dat
men net mei elke streaming meigiet en
faken dy mei soarch foartgean sjucht, is
bigrypelikmar ynpleats fen to freegjen
of dy ek oars laet wirde scoe kinne,
bliuwt men ienfaldich tsjinwrakseljen en
makket sa de kreft fen de tsjinstand
noch sterker. Ef men giet ünbipaeld
nei eigen, soms koartsichtich ynsjuch to
wirk, hald for it ienigste goede, .hwet
oaren as sadanioh earder of letter bistim
pele hawwe, en scoe wol wolle, det alle
ündersiik en neitinken ophalde, om plak
to jaen for in blyneachs tolgjen fen
hjarren hwa ’t hjar as bikwame liedsljue
foardogge.
Wet en oarder lykje for folie in twang
to wêzen, dy ’t mei geweld keard wirde
moat, en hwa ’t fen in oar gefoel is,
wirdt as in fijand fen it wiere folksbelang
ütmunstere. Foarmen, hwer ’t üs tiid
oan üntwoeksen is, moatte jildich bliuwe,
sünder de minste oerweging of se ek
foredele of fornijd wirde kinne. Koartom,
de wierheit, dat elke tiid in baenbrekker
is for de felgjende, det de iwige wet fen
foarütgong dnforsteurber etan hald, dy
wierheid wirdt faek en folie oan *e
kant lein, en yn pleats it goede op to
merken en bijnoar to sammeljen, dat ta
it bottere scoe liede kinne, sprekt men
ienfaldich de flok üt oer alles hwet him
ut de tastonnen fen earder üntwikkele
hat.
We doare dryst sizze det «tsjin de
stroam oproeijen» in treurich forskynsel
fen üs tiid is en we kinne se net as
helden biskógje, dy ’t mei hjar béate
iver en kreft derby foargongers en oan-
fierders binne.
En freget men üs soms noch ris oft
wy üs dan mar noftlik en sleau mei de
stroam meislepe litte wolle? Den ant-
wirdzje wy: O, né, det lang net. Mar
litte wy üs selsstannioh üs wei siikje en
ünofhanklik dy wei opgean. Oan dy
selsstannichheid üntbrekt it krekt. F
troch wirdt mannich oerwinning bihelle,
dy ’t de macht fen de hearsksuchtigen
forsterket. Dertroch wirdt in fry folk
einliks neat mear as in keppel skiep,
’dat condor eigen gedachten, dy woi üt-
Nederlandsche
Handelsreizigers-V ereeniging.
Onder leiding van den heer H. I.
Privé Jr., hield de Nederlandsche Han
delsreizigers-Vereeniging te Rotterdam op
Zaterdag 22 Februari j.l. in een der
zalen van het café-Rest. «Krasnapolsky»
te Amsterdam, haar 44e Jaarvergadering.
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek dat deze Vereeniging, die aan haar
leden verstrekt, uitkeering bij overlijden,
extra uitkeering bij overlijden door on
geval, uitkeering bij invaliditeit of onge
val, bij ziekte, bij werkeloosheid en bij
nood of behoeften, in bloeienden staat
verkeert.
Het kapitaal, hetwelk nu f 376.813.576
bedraagt, toont een vooruitgang aan van
f 14.386.49.
Het ledental was dit jaar toegenomen
met 36.
Uitgekeerd werd aan 10 leden wegens
overlijden f 10.000, voor ongeval
f1172 50, voor ziekte f1780.voor
werkeloosheid f 517.50 en bij nood of
behoefte uit het vrgwillig ondersteunings
fonds f 818.73s. Het kapitaal van dit
fonds bedraagt nu f 28.045.88s.
Tot voorzitter werd herkozen de heer
H. I. Privé Jr. en tot hoofdbestuurders
de heeren S. Hyman Mzn. en A. Knip.
Besloten werd de overreserve, die
naar de 5-jaarlyksche wiskundige bere
kening aanwees f 47.782.585 bedraagt
bij het kapitaal van het ziekenfonds te
voegen en de uitkeering bij ziekte op
fl.50 per dag te brengen.
Het afdeelings-reglement werd zonder
verandering, aangenomen zooals dit door
het hoofdbestuur was voorgesteld.
Na nog eenige bespreking van huis-
houdelyken aard werd de vergadering g.organiseeVd tTp’^eo dag.
gesloten. -I--- ->■- -
Secretariaat voor de Afdeeling «Fries
land» Verlengde Schrans E 65, Leeu
warden.
opzicht tevreden kan zjjn.
Neffens de oankindiging yn it nütner
fan bjoed scil de Hear D. Kalma op 13
Meert sprekke oer it stribjen fan ’o Jong-
fryske Biweging. Nou 't Warkumer leden
fen *e Jongfryske Mianskip üs yn "e ge
legenheid stelle wolle de Hear Kalma ris
to hearen, hoopje wy, det -de ljue üt War-
bliken dwaen scille fen bjar bilangstelling.
Warkum mei der greatsk op W*ête, det de
bêite krêften üt ’e Jongfryske Biweging'
altiid for bjar klear stean. Dr. WurnkeS
Om halfelf was *t program afgehandeld,
en werd deze welgeslaagde avond door
den Voorzitter gesloten, waarna allen wel
voldaan huiswaarts keerden.
Op Dinsdagavond 4 Maart waren
talryke voorstanders van het Openb Ond.
op de Societeitszasl bijeen gekomen op
ultnoodiging van da vereen. Volksonder
wijs, die de jaarlyksche ouderavond had
Nadat de voor
zitter alle aanwezigen hartelyk welkorr
'had geheeten gaf hy een opvoedkundige
bedrage ten beste uit de werken van
Ligthart. De heer de Wit sprak daarna
over de zedelyke opvoeding in school en
Opheffing van kolendistributie gevraagd, huisgezin, terwijl hy het gesprokene illus
treerde met een toepasselyk verhaal uit
een op school gebruikt leesboek. Daarna
«prak de heer Oosten over de ook in on
ze plaats voortwoekerende tuchteloosheid
dor jeugd Hlerby spoorde hjj alle wel-
gezinden aan zyn invloed aan te wenden
in 't bestryden van deze plaag. Na deze
spreekbeurten was het woord aan do too-
neelisten die op verdienstelijke wyze en
zeer tot genoegen van de aanwezigen op
voerden het tooneelstuk van van Maurik
«Paketten voor Dames».
Voegen we hieraan nog toe dat de mu-
ziekclub onder leiding van den heer Boon
stra met zeer goed gekozen muzieknum-
1
op de zaal bracht" en de verschillende
mag zeker gezegd worden dat ieder vol
daan huiswaarts keerde en dat de afdee-
Aik?
I
r
r
I
t
i
FRISO.
1
