Nieuws- en Advertentieblad
I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Hwer X men wol
- fen leare kin.
vaccmeeren.
t
ZATERDAG115 MAART 1919.
45ste Jaargang.
No. 11.
Officieel Gedeelte.
I
Binnenlandsch Nieuws.
t
Plaatselijk Nieuws.
-
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
een
I
daarvan de prijs zal dalen tot
3
se vitte, det der ek
Dan fleane se allinne
der burgerij worden gesteld, omdat het
rantsoen van 0.2 liter niet overschreden
Wijziging stembiljetten,
model van de stembiljetten is
De Ouders worden verzocht
de trouwboekjes mede
te brengen.
Workum 12 Maart ’19.
De Butgem. vootn.
J. QUARLES VAN UFFOKD.
Het vermoeden, dat opiet in het spel
is geweest, wordt hierdoor bijna zeker
heid. Het schijnt met de bluschmiddelen
inderdaad een treurige boel te zijn ge
weest. Bjj de rustkamer bevond zich
een brandslang, doch om de kast, waarin
deze opgesloten was, te openen, moest
de sleutel van beneden worden gehaald.
Een afstand van eenige minuten.
Voorschriften voor geval van brand
11
Tot plaatsing "van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor F
kantoor voor melk en melkproducten geen
toeslag aan de gemeenten uitbetaalt voor
de hoeveelheden, die eventueel boven
het rantsoen zouden worden verstrekt.
In verband met een en ander zou,
door het gemeentebestuur van Amsterdam
aan den minister worden verzocht, het
kwantum aan te voeren regeeringsmelk
belangrijk te verminderen. Naar aan
leiding van, naar door de melkslgters
beweerd wordt, minder goede kwaliteit
Het
gewijzigd in dier voege; dat de tweede
lijst van candidaten wat lager geplaatst
wordt dan de eerste, die verder weer
lager dan de derde, die op gelijke hoogte
staat met de eerste.
Hierdoor komen de namen van de
candidaten, die gelijk nummer hebben,
in een gebroken lijn te liggen en wordt
voorkomen, dat iemand, die een candi-
daat wenscht te stemmen, by vergissing
de stip achter den naam, in plaats die
vopr den naam zwart zal maken.
Gratis melk.
Het gaat thans uitstekend met de
melkvoorziening van Amsterdam. Vrij
dag en Zaterdag was deze zelfs zóó, dat
üthüzigen, jimme dy 't fen jimme het ministerieel vastgestelde rantsoen
van 0.2 liter per hoofd per dag (waar
onder dan de melk voor zieken en kin
deren begrepen is) zonder bezwaar ver
strekt kon worden en er bovendien nog
een zeker kwantum overbleef. Dit
seis frjemden for eigen thüs meitsje, en
dos jimm eigen lok üntrinne... sjen nei
de fügels en wirdt wizor.
FRISO.
De BURGEMEESTER der
Gemeente WORKUM, brengt
ter algemeene kennis, dat op
Woensdag 19 Maart
’19 des namiddags te 2
ure, in een der lokalen van
de School voor Uitgebr. Lager
Onderwijs, gelegenheid zal be
staan om zich gratis door
den Arts Y. HIEMSTRA alhier,
te doen
verveners en de werklieden worden uit
gevochten.
De broodkaarten.
Er was bericht, dat met Mei de brood-
rantsoeneering zou worden afgeschaft.
Van bevoegde zijde wordt evenwel dit
bericht tegengesproken. Er is voor-
loopig nog geen sprake van afschaffing
der broodkaart.
De broodrantaoeneering.
Ondanks de tegenspraak van het
Nederlandsohe Correspondentiebureau
handhaaft de »Meierijsche Crt.< haar
bericht over de opheffing der broodrant-
soeneering, daar haar bron geen twijfel
laat. Zij voegt er aan toe, dat uit het
feit, dat de regeering van den oogst
1919 liefst zoo weinig mogelijk van de
boeren wenscht te ontvangen, kan wor
den gedistilleerd, dat onzo graanvoorraad
niet zóó gering is, als de «zeer bevoeg
de zijdes van het Correspondentiebureau
het gelieft voor te stellen.
De vetrantsoeneering.
In tegenstelling met de berichten
waarin een bepaalde datum wordt ge
noemd waarop de elachtvetten zullen
worden vrijgegeven, verneemt het >Hbl.<,
dat hieromtrent nog geen beslissing is
genomen. Het blijft dus vooralsnog
mogelijk dat dit vrijgeven zal geschieden
vóór de algeheele opheffing der vet
rantsoeneering, welke zooals reeds
vroeger werd gemeld met Mei kan
worden tegemoetgezien.
Invoer van havermout.
Straks zullen de gemeenten ook weer
havermout beschikbaar kunnen stellen.
Er wordt nl. getracht havermout te doen
importeeren door importeurs van dat
artikel en met behulp van de regeering.
De geïmporteerde havermout zal door
den handel voor ongeveer 40 cent per
kilo verkocht kunnen worden.
De spiritus vrfj.
Naar de >Tel. verneemt, zal binnen
kort de brandspiritus vrij komen. De
maximumprijs bedraagt thans f 0.70,
doch verwacht mag worden, dat na op
heffing
f 0.45.
*t Is for de bisten net minder as for
de minsken in lokkige tiid, as it maei-
tiidsintsje de winterkjeld fordriuwt.
De minsken sitte den net mear to
skrouskjen en to kleijen, en de dieren
jaene hjar wille romte en kwéle it ütJ
wege kinne.
Ek de fügels, de lytse skepseltsjev,
binne like bliid as wy, as se net langer
op ’e bifêrsen groun hjar fiedsèl siiïje
moatte, om i
better dagen to forwachtsjen. °nit se moatte, mar binne op ’e tiid wer
Hja meitsje dan ek froalik skreppend to plak
hjar smüksmoute nêstkes, en al doarmje
se ek noch sa troch elkoar en al binne
hjar hüs-slé-en ek sprekkend gelyk, net
ien forsint him as er nei syn nést fljucht
hja habbe gjin nammeboerdtsjes noadich,
om hjar eigen nest fen det fen oaren to
ünderskieden.
En as se hjar wirk ófdien, it noadige
for ’e mieltiid by ’n oar sam’le of hjar
seis forsjoen hawwe, dan komme se se-
kuer wer daedlik yn hjar eigen wente
to lónne.
Dat is hjar thüs, der binne se graeoh,
der hawwe se hert for. It sprekwird
seit wol wierheit«Elke fügel hald him
oan syn eigen nêst.c
Sa kin men de fügels as learmasters
fen de minsken biskouwe. En dan binne
’t learmasters dy ’t forgoes les jaene,
gjin akte hoege to heljen en doohs hwet
leare hwer *t in minske wol tige syn
nut meidwaen kin.
Se binne dit by de skoal-hearren foar,
se wirde noch fen de iene noch fen de
oare neigien, bipraten, bioardiele, en sa
woe men de hele wrald tsjin hjar ünder-
wiis yn ’t harnas jetje, se scoene like-
goed foart piele mei hjar leksums to
jaen.
Yn oare opsiohten steane se lykwol
mei de hearren fen alle mogelike skoal-
len op ien line, det se nammentlik in
great tal skoalbern hawwe, dy *t hird-
learsk binne èf koart fen ünthóld en
hwa 't men ’t net tasizze scoene, det
se salang op skoalle gyngen.
Der hat men bygelyks det ienfóldich
leske, det se troch de Ijeafde for hjar
nêstkes jaen. In boel minsken kinne 't
thüs net fine, en miene dat it oeral oars
better is as thüs. Se hawwe yn ’e hüs
gjin rest, gjin wille en se doarmje op ’e
strjitte om of sitte hjir of der oars hwer
*t se miene, det se de forfeling forbalje
kinne, dy *t hjar yn eigen hüs pleaget.
Ho. is moog’lik, freget men wol ris,
dat immen him thüs forfeelt, dat hy
De turfprfjs.
Er dreigt, zooals men weet, weer een
staking in de venen, omdat de werk
lieden hooger loon vragen. Officieus
wordt nu meegedeeld, dat de regeering
niet voornemens is, door verhooging van
den turfprijs afwenteling van eventueele
loonsverhooging op de verbruikers moge
lijk te maken. Zij oordeelt en terecht
zeker de prijs reeds hoog genoeg.
Het conflict zal dus enkel tussohen de
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost j>er kwartaal
45 cents; per post per half
jaar fl.Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don-
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
De prys der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
der aangevoerde regeeringstaptemelk,
werd j.l. Vrijdag en Zaterdag door de
slijters die melk geweigerd aan de cen
trales in ontvangst te nemen. Gevolg
hiervan was, dat men Zondag met
grooten voorraad taptemelk zat, waarvoor
geen afnemers waren. Op last van het
gemeentebestuur zijn toen ruim twee
honderd vaten, elk inhoudende 180 liter,
op drie zolderschuiten geladen en is die
taptemelk toen op drie punten der stad
aan de burgerij weggegeven. Toen het
nieuwtje in de betrokken buurten bekend
werd, haastte men zich met kannen,
kommen, ja zelfs met emmers, naar de
schuiten, ten einde van dit buitenkansje
te profiteered Er waren huismoeders,
die met emmers waarin 1520 liter
melk waren, naar huis gingen.
Twee gedetineerden ontvlucht.
Zaterdagavond zijn uit het Huis van
Bewaring te Leeuwarden, twee gedeti
neerden ontvlucht, een beruchte rij wiel-
dief, afkomstig uit Amsterdam en een
ander, veroordeeld wegens diefstal en
dienstweigering.
Omtrent hun ontsnapping deelt de »Tel.
mee, dat sinds eenige dagen een sleuteltje
van de sleutelkast, hangende in de slaap
plaats der bewakers, werd vermist. In
een onbewaakt oogenblik, de gedeti
neerden genoten door hun gedrag het
volste vertrouwen, hebben zij den sleutel
van de deur der binnenplaats uit dat
kastje weten te bemachtigen. Althans
langs dien weg moeten zij hunne rijks-
woning verlaten hebben. Tot heden
geen spoor van de ontsnapten. Zondag
werd er in de stad druk naar hen ge
speurd, maar men vermoedt dat thans
de beide ontsnapten tijd gevonden hebben
om zich verder uit de voeten te maken.
Particuliere nachtwaker.
De bewoners van het Bezuidenhout
te Den Haag zijn voornemens een par
ticulieren nachtwaker aan te stellen
wegens de vele inbraken, die den laat
stee tijd worden gepleegd. Dit brengt
in herinnering wat jaren geleden te
Arnhem gobeurd is, toen de bewoners
der villa’s in de omgeving, daar om
gelijke reden een particulieren waker
hadden aangesteld. De kosten van den
waker zouden gelyk gedragen worden
en Zaterdags haalde de man langs de
villa’s zijn loon op.
Nu vonden de bewoners het wel heel
het kader inbegrepen niet bekend
hieraan is het ook toe te schrijven, dat
bij het begin van den brand soldaten
hun kisten naar huis konden brengen,
zonder dat hun bij den uitgang door de
wacht iets gevraagd werd, laat staan
dat zij tegengehouden werden.
De burgemeester van Beesd verinoord.
Maandagnacht omstreeks twee uur, is
de burgemeester van het Betuwsche
dorpje Beesd, de heer J. W. Hondelink,
doodgeschoten.
Op dat uur hoorde de heer Hondelink,
wiens slaapkamer in de burgemeesters-
woning is gelegen tegenover de raadszaal,
eenig gerucht. Hij schoof hei raam
open en moet toen zeker hebben gezien,
dat een plank was gelegd over een sloot
naast het Raadhuis en een ladder ge
plaatst tegen den muur. Toen de bur
gemeester het hoofd en een gedeelte van
het bovenlichaam naar buiten stak, om
te zien of er onraad was, viel een pistool
schot. De heer Hondelink werd midden
in het hart getroffen.
Zijn zuster, die met hem samen woont,
snelde oogenblikkelijk ter hulp, maarzij
kon niets meer ontdekken van eenigen
moordenaar. De daders is men tot nog
toe niet op het spoor.
De heer Hondelink was als burge
meester èn als mensch zeer gezien. Hy
was slechts een-en-dertig jaren oud.
Te Utrecht zijn twee zwervers aange
houden, verdacht van moord op den
burgemeester van Beesd.
Toen de justitie met behulp van een
politiehond in hun tegenwoordigheid een
onderzoek instelde, sprong de hond on
middellijk tegen de beide zwervers op.
Dit maakte op deze beiden zoo’n indruk,
dat zij daarop bekenden den moord te
hebben gepleegd.
De eierenprys.
De prys van de eieren is snel dalende.
In Westerwolde bedraagt de middenprijs
reeds 6 centin de stad Groningen
worden ze reeds tegen 9lli cent ver
ko|ht, terwijl iemand te Landsmeer ge
negen is de eieren te Amsterdam te
leveren tegen 10 cent mot kosteloozo
bezorging door de geheele stad, bij elke
hoeveelheid.
De kalkeieren, die tot heden tegen
den prijs van 10 cent per stuk voor
zieken en zwakken en kraamvrouwen
mooi om samen een waker te hebben' werden verkrygbaar gesteld op bons, af-
gegeven door het geneeskundig distri-
butiebureau te Amsterdam, zullen voor-
taan verstrekt worden tegen den prijs
vaq 7 cent per stuk, zulks in verband
met het feit, dat ook de prijzen van
verpche eieren dalende zijn.
Het eerste kievitsei.
Nu niet in Friesland, doch onder het
behoor van het Noord-Hollandsch plaatsje
Santpoort is Dinsdag reeds, naar de »N.
R. Ct.« meldt, het eerste kievitsei ge
vonden.
WORKUM. Banoemd tot fitter aan de
getpeentelijke gasfabriek van Lseuwarde*
radjeel te Huizum, de heer E. S. Petrusma,
in gelyke betrekking alhier.
Heden Zaterdagavond halfacht houdt
de Ver. van Oud-leerlingen der Landb.
Huish. Cursus een vergadering voor hare
ledpn, donateurs en' genoodigden, ten huize
vaq A. Oostarhoff, waar de heer K. Uil-
kema van Leeuwarden een lezing met
lichtbeelden zal houden overHet Fnesche
boerenhuis.
HEM. OLDEPH. c. a. 12 Mrt. Grosly-t
vap Gemeenteraads-candidaten gesteld door
jseu groep Vrjje KiezersSierks, Koudum
Martens, Oudega; Schrale, Warns; de Jong,
Hamelum; Zeldenrust, Moikwarum; Hoe-
kepaa, Koudum; Tamminga, Oudega; Ha-
riqgsma, Warns; Van Rys, Hemelum;
betonden, doch waren bjj het personeel Rejjerveld, Koudum.
1 en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
maar ze hadden toch ook graag, dat
hun eigen perceel het best werd ber
waakt en daarom gaven zij zonder
uitzondering den man elke week een
extra fooi, om speciaal op hun woning
te letten. De waker nam alles aan,
beloofde aan allen extra bewaking en
wqrd weken later, ’s nachts in een
greppelslapend aangetroffen.
Toen besloten de bewoners het maar
weer met de gewone politie te doen.
De kazernebrand.
Bij het onderzoek naar de oorzaak
van den brand in de kazerne te Den
Haag, is, volgens de »Avp.< gebleken,
dat een der deuren, welke toegang gaf
tot de gang naar de rustkamer, gefor
ceerd is. Een der slaapzalen van onder-
laatste mocht echter niet ter beschikking officieren bevond zich juist onder de plaats
waar de brand uitbrak en eenige serge
ants, die naar boven snelden, vonden
mag worden en ook omdat het Rijks- die tweede deur geopend.
neat fielt for syn eigen wenning, dat hy
dy net sa oangenaem moog’lik siket to
meitsjen, om der it Ijeafst to wezen.
De fügels meitsje hjar nesten sa, det
se der wol alle gemak en geriif yn
hawwe mar nimmen soil se biskildigje
kinne, det se hjar hüs fo moai meitsje
ef to dürabel hüsrie der op nei hólde
ef in oerdiedige libbenswize fiere
In boel minsken litte it üngesellige
yn hjar wenningen sa bliuwe, omdet se
dochs net folie yn binne, ynpleats fen
dy büslik kreas to meitsjen, om derge-
durigen hinne litsen to wirden.
En derfor is gjin dürabel hüsrie noa
dich. Sjinnens, oarder en regel, in blom-
ke for finster en in tofreden gesioht by
de hüsgenoaten, det docht folie mear as
it moaiste hüsrie of djür forsierscl, mear
as de weelte, dy ’t in banfol jild kostet
en gjin geniet jowt.
Mar it earste en fornaemste is, det
men yens hüs net biskóget, allinne mar
as it dak hwer ’t men oerdei en nachts
yen ünder forskülje kin. Né, yn yens
büs moat hwet wêze, dat men nearne
to wrald der büten sa fine kin.
It is sa ünnaturlik, as men net fen
yens eigen thus hald, en it jowt gjin
bliken fen it hert op it rjuchte sté, as
men der gedurigen ütrint en gjin smucht
er op hat om sa gau as 't kin wer to-
bek to kearen.
Misskien seit immen mar de fügels
gean er dochs ek op üt, en as ’t moai
waer is, binne hja Ijeaver yn ’e romme
natür as yn hjar bikrompen nêstke.
Dat is ek sa. Mar al formeitsje de
det se ünder in mylde himel hjar bi-‘ fügels hjar ek noch sa yn ’t moajje
waer, as hja bigripe dat se yn hjar
nést wéte moatte, dan litte se hjar ek
uet langer ophólde.
Foaral net as
mei de honger yn ’e h^b pykjes wachtsje.
Ja ca mnoHo i
en hólde hjar by honk, al
scoene se faeks ek Ijeaver yn ’e frije
natür hjar biwege.
In hopen minsken ommers rinne like
goed yn *e winter as yn *e simmer üt
hjar hüs sünder needsaek den, dos dan
kin se dochs ek net de skiid oan it
moaije waer jaen dat bjarren nei büten
lokket. *t Is meastal in oanwenst, mar
dan in forkearden en tagelyk in skaed
like oanwenst ek hwent men üntnimt
yen seis net allinne in genot, det near
ne sa lyk as yn eigen hüs smakke wir
de kin, mar men ünthóld it oaren ek.
en wol dejingen dy ’t nei oan ’t hert
lizze moatte.
De bern sjugge it óf en leare it fen
de alden om it hüs üt to rinnen en sa-
dwaende wirdt it in erflike kwael.
By de fügels sit de Ijeafde for it ei
gen nè4 djip yn ’e natür en sa giet
dat fen it iene slaohte op it oare oer.
By de minsken is datselde üteraerd
desgeliken, mar men giet tsjin de natür
yn en de iene nei de oare giet de fof-
kearde wei op, en de Ijeafde for eigen
hirdte fordovet ef giet alheel forlern.
f
jl
FRISO.
A >S V V
!'l -t i-
-- ------ -T- -- -
