Nieuws- en Advertentieblad
I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeioopen, Stavoren, enz. enz.
Peaskeklokken
i
No. 16.
ZATERDAGJ19 APRIL 1919.
45ste Jaargang.
Binnenlandsch Nieuws.
V
Aanvullingskaarten
op Vrijdag 25 April,
op de bekende uren der wijken
en plaats.
Officieel Gedeelte.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. 1 -r—
1
met een
FRISO.
Dat had de mili-
II
1918
51.195
83.173
71.582
42 042
87.983
179.523
402.908
296 145
31 043
A
-
Distrlbutfemaattegelen.
Aardappelen.
Het Rykskantoor voor Aardappelen
en Aardappelverwerking heeft, naar de
»Tel.< meldt, aan de gemeentebesturen
medegedeeld dat de op 1 April j.l. ge*
houden inventarisatie aangeeft, dat er
neer kleiaardappelen ter beschikking
1919
51.131
85 831
80.966
21.585
111.314
179196
378 408
250.918
20 632
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per half
jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
brek aan
ëischt.
len voorloopig deie soorten moeten ge
bruiken, terwijl in overleg met deze ge
meenten eventueel een gedeelte kleiaard
appelen van elders zal worden aange
voerd, indien zulke, in verband met ver-
voersmoeilykheden mogelijk is.
Melk. De mslkdistributie zal met 1
Mei geheel worden opgeheven. Als de
prjjs dan ook maar lager wordt I
Vee. Naar de >N. G. Ct.« uit goede
bron verneemt, kan binnenkort verwacht
worden dat de regeerlng het slachten van
alle soorten vee en de handel daarvan ge
heel en al zal vrijgeven. Zeker Is het al
reeds, dat met 1 Mei de vethandel weer
vr jj zal zijn en het betreffende Rjjkskantoor
zal worden opgebeven.
By de contróle der veetelling is het ge
bleken, dat de verkregen opgaven behou
dens een enkele uitzondering als juist
kunnen worden beschouwd.
Brandstoffen. Met ingang van 1
Mei zullen de brandstoffen voor huisbrand
tegen kostenden prjjs verkrijgbaar worden
gesteld, waardoor de prys ongeveer 50 cent
minder wordt dan die der dure brandstof
fen (zonder byslag) en 1 gulden meer dan
die der goedkoops brandstoffen.
De prijs der brandstoffen.
De Rijkskolendistributie vindt, dat nu
de tijd gekomen is om te breken met
het stelsel van dubbele prijsstelling, daar
met het oog op de nornialiseering der
bedrijven niet langer de industrie een
toeslag kan betalen ten bate van den
huisbrand en tevens, dat ieder den kost
prijs moet gaan betalen van de verbruiks-
artikelen, zoo schrijft 't »H.bl.<
Daar thans vaststaat dat de kolenprijs
niet is crisisprijs, maar dat in de toe
komst de prijzen eer zullen stygen dan
dalen, bestaat er geen aanleiding om
thans te blyven doorgaan met het toe
kennen van een s g n. crisistoeslag.
Zoo eenigszins mogelijk zal echter de
eenheidsprijs f 0.50 goedkooper worden
gesteld voor de nieuwe distributie-com-
pagne dan de thans geldende »hooge<
prys.
Een toeslag voor twee eenheden op
het minimumrantsoen wordt toegestaan
voor gezinnen van meer dan zes perso
nen (inwonende dienstboden tellen mede).
Besloten is de nummering der mini-
mumrantsoenkaarten te doen loopen van
1—10,
April-eenheid ongenummerd blijft.
Het afgeven van consenten voor ver
voer van voorraden die op de rantsoenen
zyn gedistribueerd, zal mogen geschie
den door de brandstoffencommissie.
De onderwljzerssalarissen.
Naar de »Tel.< verneemt, is één der
eerste ontwerpen, die de Tweede Kamer
na het reces in behandeling zal nemen,
het ontwerp van minister de Visser in
zake de onderwysers-salarissen. De Me
morie van Antwoord hieromtrent kan
spoedig worden tegemoet gezien. In
parlementaire kringen verwacht men, dat
de minister by Nota van Wijziging
eenige belangrijke veranderingen in het
ontwerp zal aanbrengen.
De BURGEMEESTER van
WORKUM maakt bekend, dat
de uitreiking der nieuwe
BROODKAARTEN zal plaats
hebben op Woensdag 23 Apr.
en die der
De Burgemeester van Workum,
W. KROESE (L.-B.)
Workum, 10 April 1919.
De BURGEMEESTER van
WORKUM brengt ter kennis,
dat de volgende week verkiijg-
baar zal zijn op
bon lOd, en bon 13 der Kin-
derkaart V2 pond Suiker.
bon lid 10 K.G. Aardappelen,
5 K.G. Zand en 5 K.G. Klei.
De Burgemeester voornoemd,
W. KROESE (L.-B.)
Workum, 10 April 1919.
De BURGEMEESTER van
WORKUM brengt ter kennis
aan belanghebbenden,
dat met JMLei de vet-
rantsoeneering in zoover
wordt opgeheven, dat al
léén de Normaalmar-
garine nog op bon
nen blijft.
Houders van Normaalkaarten
worden er op attent gemaakt,
de lichamen dezer kaar
ten zorgvuldig te bewaren,
om deze op nader te be
palen datum tegen nieuwe
kaarten te kunnen inwis
selen.
De Burgemeester voorn.,
W. KROESE (L.-B.)
Workum, 10 April '19.
van narcissen, late en Darwin-tulpen.
Tot de inkrimping van de cultuur
lebben, behalve bovengenoemde oorza
ken, ook meegewerkt de abnormaal
hooge prjjzen van mest en de zeer ge-[deur in *t zonnetje voor broerlief de
zyn dan waarop oonpronkelijk is gere
kend.
Ook het geringere verbruik van aard ter waarschuwt"
appelen, in verband met den ruimeren
voorraad andere beschikbare voedings
middelen, geeft het Rykskantoor aan
leiding, te denken, dat met de beschik
bare hoeveelheid kleiaardappelen, zoo
noodig aangevuld met betere soorten
zandaardappelen, tot het einde van *t
seizoen zal worden uitgekomen.
Het ligt daarom in de bedoeling, met
ingang van 22 dezer, de bestellingen ge
heel in kleiaardappelen te doen uitvoe
ren voor die gemeenten, waarvoor de
aanvoer van elders moet plaats hebben,
indien niet uitdrukkelijk een gedeelte
zandaardappelen wordt verlangd.
Gemeenten, waar voldoende goede
Mei folie en kreftige toanen scille
moarn de feestklokken wer liede. Hja
liede fen de tAzenen tsjerketoeren hwaens
spitse nei de himel wiist, it blide liet
fen ’e hope en oer de hiele wr&ld for-
hAget him it minskdom by it op *t nij
wer hearen fen hjar frjeonlike klanken.
Mei in silfer-rein lAd jubelje de klok
ken op ’e blide Peaskemoarn, minge
hjar froalike stimmen troch dy fen ’e
tsjotterjende, tsjilpsjitterjende fAgelstjes,
dy *t, heech yn ’e loft, fol blydokip, it
earste L'
heine en forwolkomje.
De ierde wirdt libbensbliid to wekker
it skeppingswAnder herhellet him ta ny,
kreftich werom kommen en foartbiatean
wirdt de natAr oproppen.
Der binne foldwaende reden ta for-
hógenisse. It hieltyd weromkearende en
dochs hieltyd wer nye wAnder fen op-
übjen yn *e natAr, fen forrizenisae At ’e
dea, fen wjerberte nei *t weiwjrden fen
*e Alderdom, mist noait syn Atwirksel op
*e minskenosiel. Hwa ’t mar 'n bytsje
mei de natAr meilibbet en hwa docht
dat net? fielt de towermacht fen it
jonge, sterke libben yn *e dierewr&ld,
fen. it earste AntsprAton fen it jonge,
Vrije liberalen
Unie-liberalen
Vrijz. democraten
Econ. Bond
Christ. Historisohen
Anti-Revolution.
Roomsch-Kathol.
S. D. A. P.
Communisten
Een leege gemeentekas.
De gemeente Velsen zit straks zonder
geld. Emmen krygt dus gezelschap. Vel
sen leeft nog op de 250.000 gulden, welke
het Ryk als voorschot voor den woning
bouw zond, doch wel spoedig aan de
bouwvereeniging zal moeten worden door
gegeven. Een leege gemeentekas dus.
Óveral is geprobeerd geld los te krygen.
Alle wissels loopen drie maanden, zoodat
het eerstdaags bepaald vastloopt. Er zal
nu aan de Regeerlng om steun worden
gevraagd, liefst voor een millioen. Wei
gert de minister, dan krygen we een
faillissement van eene gemeente.!
Bommen.
De bommen, die zyn aangetroffen in
een perceel Haarlemmerweg te Amster
dam, zyn eergistermorgen van den poli
tiepost in de Willemspoort, waar zij be
waard werden, per boot vervoerd naar
de Artillerie-inrichtingen aan de Hem-
brug.
Het transport geschiedde naar wensch.
Op het daarvoor bestemde terreingedeelte
van de artillerie-inrichtingen is de kleine
bom in haar samengestelde deelen ont
leed.
De grootste bom was voor deze de-
monteering te gevaarlijk.
Daarom heeft men haar,
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
stegen arbeidsloonen, waardoor velen zich
politie te Deven- genoodzaakt hebben gezien hun akkers
'te bestemmen voor andere doeleinden,
b.v. voor groententeelt of wel ze te ver
huren voor den verbouw van granen.
De Staten-verkiezingen.
We geven hier een staatje van het
aantal stemmen, verleden jaar en dit
jaar door de voornaamste partyen be
haald
Waarschuwing tegen bedriegers.
De Commissaris van
naar aanleiding van bij
hem ingekomen klachten tegen de prak-
tijken van Maurits van Straten, koopman
te Amsterdam, en Simon Cohen, geb. 4
Febr. 1877 te Doesburg, wonende te
Deventer, aan den Brink 65, waar hij
een antiquairszaak heeft. Beiden zyn
antiquair, die onder bedriegelyke voor
wendsels bij ingezetenen weten binnen
te dringen, voor voorwerpen van kleine
waarde enorme sommen bieden om een
ander werkelijk antiek stuk of stuk van
waarde voor weinig of geen geld mede
te nemen. Meestal beloven zij het z.g
kostbare stuk later te komen halen, ne
men daarvan maten voor de te bestellen
verpakking, onderhandelen zeer druk,
doch keeren niet weer terug. De stuk
ken van waarde, waarom het hen te
doen is, nemen zij bij hun vertrek mede.
Maurits van Straten is herkenbaar aan
een gouden tand in den mond hij doet
zich wel eens voor als Amerikaan, en
spreekt dan gebroken Engelsoh, een an
der maal noemt hij zich O.W.-er. Si
mon Cohen bezoekt zyn slachtoffers ook
wel vooraf alleen, speelt dan zyn rol als
of hy komt in opdracht van den Ameri
kaan of O.W.-er met wien hij later
terugkomt en tracht doer het bieden van
groote sommen en het geven van ge
schenken aan kinderen, bij families waar
hij zyn slag tracht te slaan, de families
tot den z.g. verkoop van hun oudheden,
zilver, porselein etc. te bewegen.
Zij oefenen hunne praktijken den laat-
sten tijd door geheel ons land uit, zelfs
in de kleine plaatsen.
De ongeregeldheden in de Harskamp
Gebleken is dat bij de ongeregeld
heden en den brand in de Harskamp in
’t eind van ’t vorige jaar aan particuliere
eigendommen voor 100,000 gulden is
vernietigd. Dit bedrag wordt door ’t
ryk vergoed.
Voor den Krijgsraad te Arnhem ia
tegen drie militairen, die deelnamen aan
de Harskamp ongeregeldheden, 6 maan
den gevang, geëisoht, en tegen twee an-
frisse grien. Meije wy hearre by de
natdrkenners, dy ’t alles siikje to for-
klearjen, mar doohs ta slot as bern fol
forwAndering mei de müle fol toeken
stean foar it Anbigryplike dat we ne
troohgronnje kinnemeije wy hearre
by de greate kliber, dy *t sAnder folie
neitinken oer de oarsaken it goede oan-
nimme lyk as ’t him oanbiedtoan de
bikoaringe fen de farsk berne maitiic
Antkomt gjin ien fen Ases.
Wol is de machtige hearsker oer ’t
ryk fen iis en snie, noch net alhiel fen
’e troan skout, en weaget er noch ris in
inkele Atfal mei Anmeilydsume ban op
’e teare blomkes, dy ’t skruten hjar
kopkes omheeoh stekke, om hjar troch
de mylde maitiids sinne koester je to lif
ten, mar de oannimlike Godinne fen ’e
Jeugd twingt him iepen laeitsjend hjar zandaardappelen worden verbouwd, zul
syn sté óf to stean en de grime winter
moat bilies jaen, moat de fiecht nimme
for de maitiidsbode, dy ’t jAbeljend for-
wolkoTume, syn yntooht bigjint.
De sinne riist heger, it Ijooht wirdt
ynliker, de dagen lingje, it grien wringt
At tüken en twigen, en by Aren komme
de knoppen to foarskyn en de blommen
At, elke dei komme er wer oare fAgels
by dy ’t hjar simmerketier hjir wer op
slaan doarre, flinters dy ’t hjar oan it
maitiidswaer weagje.... Alles Antjowt
him, libbet op yn ’e jonge nat Ar. »A1
de wrAld is sterk en jong great fen
moed en Andernimmenc.
De Peaskeklokken scille liede moar-
nierWirdt wekker
Wirdt wekker, ja, mar net for it stof-
like libben allinne. Dat is mar inkeld
de Aterlike foarm fen de dingen. Der
is djipper en der is heger.
It moat ek Peaske yn As hert wirde
En dat is ’t dan, hwenear ’t der yn As
de oertAging geboaren wirdt of werfor-
nijd wirdt, dat it geastlik goed de wiere
skatten fen 't libben binne, dat de Ijeafde
for al hwet goed en deugdsum is, de
wearde fen As libben bipaeld.
Lokkich de minske dy *t op Peaske-
moarn mei wille it sinnebyld fen de oer
winning troch it goede op it kwea, fen
de Ijeafde oer de selssucht forwolkom-
met en hwa *t troch for nijd gelove sei-
nerike Anthjitten taflAstere wirde.
Moarnier liede de Peaskeklokken 1
Mei in sAver lAd en kleare stimme scille
hja As taroppe Wirdt wekker At yens
slomme, kweekje nye krêften oan ta
segen for dy seis en for oaren, wêz for
elk mar foaral for dyn omgong derst
daegliks yn forkeardste, myld as de
seafte maitiids-sinneskyn bitink det elke
Peaskemoarn mei in dAbele bliidskip
komt; nést it oplibjen yn *e natAr ek
in oplibjen yn ’t eigen herto, cadet it
Peaskefeest fen ’e wrAld, de ynlieding
wêze mei ta it Peaskefeest fen dyn ei
gen, ynerlyk bistean.a
De wjerberte fen de natAr en de for-
rizenis fen de HeilAn fen de Kristlike
tsjerke, de segepreal fen de sinne op ’e
winter, en de oerwinning fen it Ijooht
fen it Kristendom op tsjusternis fen
’t heidendom, fiert men as yn forban
neist elkoar, en wy formeitsje As as
minske yn jonge natAr, as Kristen
gloerjen fen it galich dagerea op- forhAgje wy As yn de sege fen it gelove.
De Peaskeklokken liede As moarn in
dAbeld feest ta.
kuil gelegd en daarop tot ontploffing
gebracht.
De explosie was zoo geweldig, dat de
heele verzameling zoover in den grond
sloeg, dat ze moest worden uitgegraven.
Men kan zich indenken, wat de ge
volgen zouden geweest zyn, als deze
bom door een of ander ongelukkig toe
val in de »revolutie<-huizen aan den
Haarlemmerweg was ontploft.
Naar aanleiding van de straffeloosheid
voor bommenmakers wordt in het Hbl.
opgemerkt, dat juist dezer dagen, onder
dagteekening van 11 April, een wets
ontwerp is ingediend, houdende nadere
het stuk van vuur
wapenen en munitiec. In artikel Ivan
worden bommen uitdrukke
lijk onder vuurwapenen begrepen. De
strafbedreiging is echter hoogstens 2
maanden en dat is niet veel.
Maar erger is, dat zoo’n Nederlandsch
wetsvoorstel in den regel een heel lan
gen weg heeft af te leggen, eer het als
wet in werking kan treden.
Van een deserteurtje.
’t Gebeurde te Eibergen. Daar nes
telde een deserteur 1 Eerst was hij ge
vat te Groenlo. toen opgebracht, maar
by Amersfoort was de vogel weer ge
vlogen. En nu had hij zich verstopt te
ander zyn de Eibergen bij familie. Dat had de mili
taire grenswacht in de gaten en vol
moed trok men naar Eibergen.
En siet ja waarlyk daar zat
wederom is toegestaan, met uitsondering de vluchteling. Niet verstopt op zolder
in een kist of verstoken in een hooiberg,
in ’t verborgen etende en drinkende.
Niets van dit allesOnze soldaat niet-
soldaat zat heel gemoedc-lyk voor de
De bollenvelden.
De bollenvelden zyn met Pasohen op
het mooist. De bezoekers van de bol
lenstreek zullen echter een groote in
krimping van de cultuur kunnen op
merken. Zoo is, zegt de »N. R. Ct.<
de teelt der hyaointhen en die der nar
cissen tot ongeveer op de helft vermin -
derd die der tulpen niet zooveeldit v00rzienlngen °P
zal ongeveer 1/10 bedragen. Hiertoe 7 -
heeft in hootdsaak het abnormale gebruik ontwerp
van de bollen in de oorlogsjaren meege- J~"
werkt. Groote hoeveelheden hyaointhen
en narcissen werden opgekocht en tot
stijfsel verwerkt, terwijl tulpen werden
zoodat de bon x voor de'z.g.n. gebezigd voor koffie- en meelsurrogaten,
------ ten deele ook als veevoeder.
Crocussen zyn al eveneens aangewend
voor meelfabricatie, zoodat men zoo goed
als geen enkel crocusveld meer aantreft.
Spaansohe Irissen, syn evenals de
groote Engelsche Irissen, verdwenen,
doordat ze bijna geen geld meer waard
waren.
Tengevolge van een en
prijzen der tulpen en hyaointhen aan
merkelijk gestegen, ook in verband met
iet feit, dat de invoer in Engeland
kleine toegovoegde lad.ng, in de spring-
deren wegens diefstal tijdens dat oproer,
eveneens 6 maanden. Voor een der be
klaagden, die de auditeur-militair als de
raddraaier beschouwde, moest wegens ge-
bewija vrijspraak worden ge-
u*
i
I
■V
I?T>TCA
Jt JKJLoU.
