Nieuws- en Advertentieblad
Voorjaars-
paardenmarkt
TE WORKUM,
op Maandag den 26 Mei 1919.
d
Ut it libben,
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
I
ZATERDAG 10 MEI 1919.
45ste Jaargang.
No. 19.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandse!) Nieuws.
Aan onze Abonné’s!
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. -
i
mei,
DE UITGEVER.
natie in haar geheel genomen ook
■kodholje ris of op 't slimst, slingerje
u
I
I
De bioscoop en de revolutie.
Wanneer het revolutiegevaar eens
werkelijkheid zou worden, zou de re-
geering allereerst alle publieke verma
kelijkheden sluiten.
De Bond van Exploitanten van Neder-
landsche Bioscoop-Theaters wil daarom
trachten de revolutie verre van ons te
houden. Het bestuur zal hare leden
gedurende eenige achtereenvolgende we
ken stukjes film, inhoudende drie spreu
ken, zenden om tusechen de voorstelling
door te projecteeren. De tekst der drie
spreuken, die de leden deze week ver
tonnen is als volgt
Neerland blijft U kalm gedragen,
Raakt het hoofd niet kwijt
Denk wie revolutie vragen,
Zijn slechts minderheid
Wie de Revolutie kweekt
Met fluweelen lippen....
Als de boer de passie preekt,
Boer pas op je kippen...
Holland Baas in eigen hnis,
Zij ons aller wensoh.
Wie Revolutie preken,
Blijv’ buiten Holland’s grens.
De greate skoalledoarren wirde waech
wiid iepen setten en in balstjurrige kli-
ber bern kringt en wringt nei büten,
dy’t fierdere ütelkoar stond, alle kanten fit.
Hearen en sjên forgiet yen nou ’t de
ploech bern los komt, nei ’t se in pear
firen finder ’e plak, finder ’t strange
each fen master sieten, en twongen rest
en opmerksumens fen hjarren ferge waerd.
Hookstrooks geane hast alle eagen nei
ien en de selde kant....
Omringe trooh in fleet woelige bern
fit in oare skoalle, stoartskaefd in dron-
kene kearel de strjitte oer
Luklam hingje de lidden oer syn rea
biroane bearenburgh-eagen, en hy la-
wearret fen ’e iene kant fen de strjitte
nei de oare, mei djippe knikken fen ’t
pearskleurige troanjemint. Op *e holle
stiet skean, yn noed in aid forware hoed,
dy’t de spoaren draecht fen ’e finge-
woane bihanneling, fen de drager fin
derfoun....
Mei folie moeite sleept hy it folie liif
mei op ’e fin wisse foetten. De foarby-
gongers komt er faek nei genöch oan en
sommigen roage ’t mei him om ’m sfin-
Eigen nijverheid steunen.
We hebben een zekere voorkeur voor
wat uit den vreemde tot ons komt.
Als dat inderdaad beter is, beeft het
reden van bestaan, maar het is dwaas
heid aan iets de voorkeur te geven alleen
omdat het uit den vreemde komt. En
der kantroeren foarby stjitte to litten, niet alleen dwaas, het komt ons als
*m paslike of ek wol finpaslike titels nei. in de portemonnaie.
wille mei
it walgelike...
onze
steunen, om
koopen of
een
een
we
Dit blad verschijnt des Za-
I terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per balf-
jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don-
derdags in te zenden.
I Advertentiën Vrijdagmorgens
I vóór 11 uur.
Lijst van uit Workum vertrok
ken en aldaar gevestigde personen
over de afgeloopen maand APRIL
1919.
Gevonden voorwerpen.
1 zilveren Broche by S. Pruiksma, Zuid.
1 rol Vloermat bjj A. H. Stuur.
Workum, 8 Mei 1919.
De ag. v. pol. ie kl.t
J. v, SCHAAF,
De BURGEMEESTER van
Workum brengt den winke
liers in herinnering, dat door
de opheffing der ran tsoeneerings-
bepalingen ten opzichte van het
gasverbruik, de in deze ge
meente bestaande verordening
op de winkelsluiting niet is
komen te vervallen.
De Burgemeester voornoemd,
W. KROESE, (L.-B.)
En nei elke fitfal skatterje so ’t feu
laeitsjen.
Nou en daft keart de man him wif-
wankeljend om en driget er mei in dron-
kenmans-eftige hfilding.
Dan ynienen stiet de fleet efter him
oan stil, en as er in finfêste raem op
bjarren docht, stout de kliber as in
swerm
derop
I
doelen, wanneer zij zonder noodzaak in
het buitenland vervaardigde artikelen
koopen, terwijl zij soortgelijke evengoed
en niet duurder zich kunnen aanschaffen
die in Nederland en door Nederlanders
vervaardigd zijn. Die overgroote meer
derheid van onze winkeliers, van ons
koopend publiek, van onze bestuurders
en ambtenaren in stad en land hebben
van deze dingen nu eenmaal geen begrip
en ook geen gevoel.
Vooral in dezen moeielijken tijd wreekt
zich dit bijzonder. Onze vaderlandsche
nijverheid moet worstelen met veel tegen
slagen. En daarbij wachten duizenden
en duizenden werkloozen en gedemobili-
«eerden op een plaatsje in fabriek of
werkplaats.
Meer dan ooit rust dus thans op ons
Nederlanders van hoog tot laag de plicht,
om onze Nederlandsohe nijverheid te
het even of we een auto
een stuk zeep, een rijwiel of
doosje tandpasta, een machine of
stuk chocolade. Dit doende steunen
het Nederlandsohe volk in al zijn
geledingen en vervullen wij den aller-
Hoe komen we aan die dwaze neiging
De H. P. wil gelooven, dat in hoofd
zaak deze betreurenswaardige dingen een
i van ons weinig op de prak
tijk ingericht onderwijs. Op onze scho
len wordt men niet voorbereid voor het
leven, maar hoogstens afgericht voor
examens. Dit geldt zoowel voor onze
lagere scholen als voor onze hoogere
burgerscholen, gymnasia en hoogeseholen.
Tengevolge daarvan hebben in ons land
slechts weinig menschen er eenig begrip
van, hoezeer zij ons volk en daarmee
zich zelf als belastingbetalers bena-
Geve&tigd
Fokka Hofman bosranknscht naar
Heidenschap G 135 van Oudega. Bouma
Jetske, wed. H. Hiemstra, naar wjjk G
146 van Warns. Schelta Yska reiziger
naar wyk A 90ij van Leeuwarden. Sjuwke
Kniepstra, wed Frans Wilkens naar hotel
de Wijnberg B 32 van Leeuwarden.
Gerrit Tsrpstra boerenkn. naar wyk D 3
van Bellingwolde. Sjoerd Binke Bakker
boerenknecht naar wjjk G 154 van Sloten
[Fr.] Doede Hofman boerenknecht naar
wjjk G 135 van Oudega. Hossel Wiersma
naar wjjk A 213 van Akmarjjp (Utingera-
deel). Marten Nyhuis botermaker naar
wjjk G 213 van Oudeschoot. Jacob
Boonstra boerenknecht naar wjjk G 132
van Tjerkwerd. Sjoerd v. d. Meulen
boerenknecht naar wjjk D 93 van Finkum.
Güdüta Geertruida Brandsma naar wjjk
D 61 van Hooge en Lage Zwaluwe.
Sjieuwke Attema en dochter naar wjjk
E 30 van Dist. Anna van der Meulen
naar wjjk B 68 van Enkhuizen. Sydonius
Theodorus Jelgersma winkelbediende naar
wjjk B 82 van Hesrenveen. Pieter Klaren
en echtgenoote landbouwer naar wjjk D
30 van Apeldoorn. Tjipke Bouma schipper
en gezin naar Zjjlspad van Heeg.
Vertrokken
Grietje Visser van wjjk A 92 weeshuis
naar Warns. Lolkjs Wiersma dienstbode
van wjjk F 12 naar Bolsward. Ealke
Steigstra schipper van wjjk A 69 naar
Amsterdam. Dubbeld de Boer, scheeps-
ümmerknecht van wjjk 0 11 naar Warga.
Janke de Boer v. wjjk G 43 naar Bakhuizen.
Willem Hajjtema boerenknecht van wjjk
G 105106 naar Parregastermeerpolder.
Lambertus de Ree metselaar en gezin van
wjjk A 50 naar Joure. Dirkje Fekkes,
dienstbode van wjjk D 13 naar Koudum.
Doutje Feenstra, wed. Siebe v. d. Werf,
van wjjk B 21 naar Oldeboorn. Schelte
Yska reiziger van wjjk A 90y naar Grouw.
Ulrich Christiaan de Vreeze winkelbediende
van wjjk D 26 naar Schagen. Doetje
Bergs ma dienstbode van wjjk G 117 naar
Koudum. Pieter Spjjkstra chauffeur van
wjjk B 19a naar Buitenpost. Errit Pe
trusma gasfitter en gezin van wjjk A 90t
naa>* Huizum. Tjamke de Blauw van wjjk
D 48 armhuis naar het krankzinnigenge
sticht te Franeker. Jetske de Boer van
wjjk G 44 naar Bolsward, Schildwjjk.
Trjjntje Wielinga, wed. M. Woudhuizen
van wjjk D 68 naar Franeker, Voorstraat.
Jantje de Jong van wijk G 202a naar
Heeg.
miggen fitn’oar, om him foart
wer op 'e solde menier to folgjen.
Hwet in wille.... hwet giet it moai 1
De leste kloft skoallebern hat him by
de stoet oanslfiten.
De lytsten dy’t nooh hwet skrfiten
binne, wirde trech de greaten yn ’e
stroam meifierd.
Nooh in tropke rfikt lont.
>Jonges! Sjuch der rislc
»In dronkens kearel.... gietst’
Kei?<
Lytse Kei, (Klaes) is in earmoedich
jonkje fen om-en-de-by tsien jier. Bleek
en sfitrich sjuoht hy der fit en o sa licht
en sjofel is er
wol opslach
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats-
ruimte. Buiten Friesland, uit- I
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
nement belangrijk lager.
Mar de bern ha wille.,
him.... biseffe noch net.
it treurige fen ’t gefal.
De greatsten, de brutaelsten, sizze Ifid gevolg zijn
op hjar miening of tominsten sizze Ifid
op hwet se thfis yn ’e hfis wol ris oer
him sizzen heard hawwe.
In slach lytser is ’t mear allinne om
*e wille to dwaen en roppe him nei
hwet bjar foar ’e bernemfile komt...
»Hy hat de bok oan ’t touls
»Hy hat byt!<
»Pak de leuning
»Hy is ’t roer kwytl<
moed slijk had zij al deze onverteerbare
voorwerpen naar binnen gekregen bij het
eten van af val of schillen.
De onderwijzers in staking.
Naar de »Tel.« zegt te vernemen,
wordt zoowel in de kringen van den
Bond van Ned. Onderwijzers als in het
Ned. Onderwijzers- Genootschap de staking
als strijdmiddel overwogen, indien het
ontwerp-De .Visser ongewijzigd wordt
aangenomen.
De school en de luizenplaag.
In Pais (Mei 1919) schrijft dr. A. van
Voorthuysen, schoolarts te Groningen,
over De school en de luizenplaag. Sohr.
is van oordeel, >dat de verplichting voor
alle meisjes tot een bepaalden leeftijd
om het haar kort te dragen op den duur
de beste resultaten zal opleveren. De
moeilijkheden, welke men ontmoet bij
het luizenvraagstuk op de school zijn
steeds veroorzaakt door het lange haar
bij de meisjes. Men kan gerust zeggen,
dat het probleem voor verreweg het
grootste deel opgelost zou zijn, als de
meisjes tot b.v. het tiende jaar het
eenvoudigsten plicht tegenover vaderland kortgeknipt moesten dragen. Hoe kan
men echter het groote publiek van de
noodzakelijkheid van dit middel over
tuigen Volkomen onmogelijk acht ik
het op eenmaal een dergelgken maat
regel in te voeren. De tegenstand der
moeders kan echter, naar het mg voor
komt, langzamerhand worden gebroken
door te beginnen met de zeer jonge
kinderen op de bewaarschool en dan
heel geleidelgk tot de oudere meisjes op
te klimmen. Met de verordeningen uit
Meppel en uit Arnhem bereikt men
slechts de zeer ernstige gevallen van
pediculosis capitis. Op de volksscholen
is echter het percentage der meisjes, dat
ongedierte bij zich draagt meer dan 75
pot. Een algemeene maatregel is hier
dus op zijn plaats en niet een bepaling,
die slechts in uitzonderingsgevallen kan
worden toegepast. Tegen den gruwe-
Igksten vorm van alle onreinheid mag
men vrij krasse middelen bezigen. Slechts
door ernstig ingrijpen kan het zoover
komen, dat men de hoofdluizen niet meer
als een onvermijdelijke bijkomstigheid
van het schoolbezoek behoeft te be
schouwen.
Sohr. geeft dan eenige voorbeelden
van gemeentelijke verordeningen te
Groningen, Meppel en Arnhem.
De moord te St. Oedenrode.
Zaterdagmiddag is te St. Oedenrode
ook in verhoor genomen de koopman S.
Lubig, medeplichtig aan den moord op
den heer Kruisbeek.
Hij werd onder sterk politiegeleide
naar de St. Odafabriek gebracht, om daar
te worden verhoord, waarna hij weer
naar ’s-Hertogenbosch getransporteerd
werd.
Lubig, die een soldatenuniform droeg,
zag er zeer verloopen uit.
Er was veel belangstelling en luide
kreten van af keer stegen uit het verza
melde publiek op. Het was goed, dat
de verdachte onder sterk politiegeleide
was gesteld, anders ware het zeker slecht
met hem afgeloopen.
In de fabriek gaf Lubig aanwijzingen
omtrent de gepleegde misdaad. Hij zou
den directeur den pols en Brilleslgper
zou hem den- hals hebben afgesneden.
Honderden inwoners jouwden dan
moordenaar uitLubig werd per auto
naar Sohgndel en van daar per trein
naar ’s-Hertogenbosch overgebracht.
Op voorstel van den burgemeester be
sloot de raad der gemeente St. Oeden
rode met algemeene stemmen, om aan
de drie gemeente-veldwachters en de
twee rgksveldwachters aldaar elk een
gratificatie van 50 gld. te verleenen in
verband met het beleidvol optreden van
deze politiemannen.
en volk, en ook tegenover ons zelf. Dan
maar ook dan alléén, krijgen wij een
welvarend Nederland, een tevreden Ne
derland en een ordelievend Nederland.
Zomertyd.
In een groot deel van Zeeland willen
èn werknemers én werkgevers zich maar
niet aanpassen bij den Zomertijdbezwa
ren van allerlei aard worden daartegen
ingébracht, volgens veler meening even
wel is een zeker soort conservatisme het
hoofdmotief. Dat het vasthouden daar
aan wel eens kleine bezwaren meebrengt,
valt te begrijpen, maar in de streken
waar men den zonnetijd houdt, merkt
men er overigens niets van. Alleen in
verband met de scbooltgden geeft het
verwarring; de gewone etensuren der
arbeidersbevolking zijn die waarop die
schooltijden aanvangen. In ’n aantal
gemeenten zijn de schooluren verzet,
natuurlgk met toestemming van de be
trokken schoolopziener; dit is o.m. het
geval in Schouwen, Duiveland, behalve
te Zierikzee en op het eiland Tholen,
behalve in de stad Tholen. Ook daar
hebben zich een aantal ingezetenen tot
het Gemeentebestuur gewend om, wat
de schooluren aangaat, ook zonnetijd te
volgen. (Hbld.)
De vrije Zaterdagmiddag voor Post
en Telegraafpersoneel.
In een te ’o-Gravenhage gehouden
vergadering van de Vereen, van Direc
teuren en Commiezen der Postergen en
Telegrafie werd een motie aangenomen,
waarin het centraal bestuur werd opge
dragen er voor te willen waken, dat de
vrije Zaterdagmiddag voor het post- en
telegraafpersoneel met dien voor andere
groepen van werknemers in het wets-
ontwerp-Aalberse worde vastgelegd.
Kinkhoest.
Het blad >Molesohott< wgst er op,
dat wel nagenoeg ieder eens in zgn le
ven de mazelen krijgt, maar dat zulks
met kinkhoest niet het geval is. Voor
oudere kinderen, die de ziekte nog niet
gehad hebben, is de kans, dat ze er
ook verder verschoond van zullen big ven,
zeer groot. Het is dus van belang, de
kinderen zooveel mogelijk tegen besmet
ting te vrgwaren.
Wonderlijk veevoer.
Bij het slachten van een koe te Arn
hem zgn in maag en ingewanden ge
vonden een vijftal steenen, een scherf,
een loodje, een gesp, een stukje tin, een
blikje, een schroef, een speld, twee
naalden, een spijker, een ijzeren ringetje,
een stuk van ean fietsspaak van bijna 1
d.M. lengte en een stukje gzerDe
koe was ziekelgk. Geen wonder I Ver-
yn ’e klean. Men sjuoht
oan ’e lytse stimper dat it
thfis mear as krap is.
Min of mear eangstich rint er mei
yn ’e rige fen syn kameraden.
Der ynienen bliuwt er as in peal stean.
Hy wirdt noch bleeker as er al is, en
forlegen rjuohtfit stoarje syn greate zwarte
eagen mei blauwe seammen der om hinne.
>To kom mei, ju.... kom nou mei....
slfigert!<
»Né.... né... *k wol net fierder mei...<
>To ju.... zfich... noch in lyts eintsje
»Né... ’k gean werom... nei hfis...<
>Hé hé, hy doart net... bangeskiterls
Hy is bang fen sa’n dronkene sfiplap,
dy’t kwalik mear stean kin! To, ju,
hwet skeelt dy... Don scilst’ mei!<
De kameraten sleepe Klaes mei, dy’t
him fit alle macht en kracht forset en
yn syn finmacht op ’t lest bigjint to
shoppen en to biten, hwer ’t er trye-
dfibeld syn poarsje bruijen for werom
kriget fensels.
Nidioh litte de jonges him los. >Hy
is altyd sa’n suffertc, en helje mei lange
halen it opstoatsje wer yn. It giet om
men sa moai.
Lytse Klaes stiet forwêzen, mei de
tinne earmkes hinget er tsjin *t hege
sket oan, de fingen rost er yn ’e eagen.
Hear ris ho’t er snikkert.
Master komt der foarby en sjuoht him.
»Nou Klaes..hwet skeelt er oan?....
oan ’t fjuchtsjen wést en de slaoh for
lorn
Heftich skodhollet er fen >ni< nooh
mei de rêoh nei master ta. It ieniohete
hwet er trooh de skokken fen it skrie-
men fitbringe kin is allinne dit wiohtioh
wird: >’t Isfisheit
FRI8O.
In ’t laatst van Maart hebben wij een
verhooging van abonnementsprijs van
FRISO bekend gemaakt. De hoop op
betere tijden heeft ons echter na die
bekendmaking steeds besluiteloos gemaakt
om deze verhooging werkelijk door ie
voeren. In aanmerking nemende dat dit
toch slechts als lijdelijke maatregel was
bedoeld, hebben wg gemeend ook om
verschillende andere redenen, daartoe
niet te moeten overgaan.
De prijs blijft dus voor de stad per
3 maanden 45 cents, per post per
halfjaar fl.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
i
FRISO.
4
