Nieuws- en Advertentieblad
i
i
Inventarisatie Oogst 1919.
Voorjaars-
paardenmarkt
TE WORKUM,
op Maandag den 26 Mei 1919.
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
op Dinsdag 20 Mei a,s.,
op de bekende plaats en uren.
1
j 1
i.
ZATERDAG 17 MEI 1919.
No. 20.
4§ste Jaargang.
RIJST.
Officieel Gedeelte.
t
Aan onze Abonné’s!
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
DE UITGEVER.
De BURGEMEESTER van WORKUM
maakt aan ingezetenen bekend, dat de
maximum-prijzen van rijst niet zijn ver
vallen, en de rijst derhalve niet duurder
verkocht mag worden dan
14 cent per pond.
De Burgemeester voornoomd,
W. KROESE, (L.-B.)
Workum, 17 Mei ’19.
i-wi.-m.... -
igski
'/o P
ingegegaan, maar verklaart overi-
zaak in orde.
een andere wijk, worden beleefd verzocht,
de broodkaarten deze keer, nog op de
uren der oude wijk te willen af halen.
De Burgemeester voornoemd,
W. KROESE, (L.-B.)
Workum, 17 Mei ’19.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats-
ruimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
I nement belangrijk lager. I
Dit blad verschijnt des Za-
o terdags en kost per kwartaal
o 45 cents; per post per half-
jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
o Ingezonden stukken Don-
o derdags in te zenden.
I Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
I
n 1
In ’t laatst van MAART hebben wjj
«en verhooging van abonnementsprijs van
»FRISO< bekend gemaakt. De hoop op
betere tijden heeft ons echter na die be
kendmaking steeds besluiteloos gemaakt
om deze verhooging werkelijk door te
voeren. In aanmerking nemende dat dit
toch slechts als tjjdeljjke maatregel was
bedoeld, hebben wij gemeend, ook om
verschillende andere redenen, daartoe niet
te moeten overgaan.
De prijs blijft dus voor de stad per
3 maanden 45 cents, per post per half
jaar f 1.
dat door een der leden wantrouwen is
uitgesproken. Ook de heer Ykema acht,
als lid der Gas-commissie, publiciteit nood-
zakeljjk, wjjl het dingen behelst, waarover
door het publiek is gesproken. De heer
de Boer kon in den korten tijd, verloopen
tusschen de indiening van het rapport en
deze als spoedeischend uitgeschreven ver
gadering, niet voldoende op de hoogte
komen en vraagt, of het niet wenschelijk
is, het neg 14 dagen ter visie te leggen,
ofschoon hjj het eerst nog wel eens wil
hooren. De heer Kroese acht het een zeer
ingewikkeld stuk waaruit geen zuivere
conclusie is te trekken. De exploitatie
rekening over 1918 wijst een tekort aan
van ongeveer f4500, enkele boeken zjjn
aanwezig, andere weer ontbreken, zoodat
ten slotte maar vermoedens moeten worden
uitgesproken, maar hij kreeg in een ver
gadering met de Gas-commissie den in
druk, dat met Spoelstra finaal was afge
rekend.
De heer Ykema zegt, dat het in het
rapport gaat om een bedrag van f 1000,
waarmede het totaal is verminderd. De
heer de Vries acht eenige toelichting van
de zijde der Brandstoffen-Commissie wel
noodig. In de vorige vergadering is in
zake het beleid van Spoelstra, de schuld
op de Brandstoffen-commissie geworpen.
Toen en ook nu is de Burgemeester af
wezig, en hjj wenscht protest aan te tee-
kenen togen de wijze, waarop hier tegen
den Burgemeester wordt opgetreden. De
leening bij de Brandstoffen-commissie ten
bate van de Gascommissie, was bjj deze
laatste bekend en dat mag niet tegen den
Burgemeester worden uitgespeeld.
De heer Kroese zegt, meer dan eens
tegen de combinatie van de beide com-
missie’s in den persoon van Spoelstra te
hebben geageerd, maar de Burgemeester
heeft steeds gezegder is geen beter ad
ministrateur dan Spoelstra, waaromtrent
Spr. echter wel zjjn twijfel heeft uitge
sproken. Was de Gascommissie geld noo
dig geweest, dan had zjj moeten leenen.
Hjj doelt ook do meening, dat de Burge
meester te goeden trouw is geweest, dat
staat bjj hom vast, en hjj wil dezen hoe
genaamd niet in verdenking brengen, maar
de combinatie in één hand is verkeerd
geweest. De heer Brandsma betreurt het
ook ten zeerste, dat de Burgemeester niet
aanwezig kan zijn, maar vraagt echter
voorlezing van het geheele rapport Kramer,
om daarna daarover te discuseeren.
Do Secretaris doet daarna voorlezing van
het zeer uitgebreide rapport van den ac
countant Kramer, dat cijfers en nog eens
cijfers bevat on natuurljjk onmogelyk is
weer te geven, volstaan wjj met do mede-
deeling dat de balans op 1 December ’18
in activa en passiva een cijfer aanwees
van f 84 397 42, dat do exploitatierekening
sloot op 1 December met een nadeelig
saldo van f 4564 Ht/2 on op 31 December
1918 met een nadoelig slot van f 5390 58i/2.
Over dit rapport en naar aanleiding
daarvan heeft vervolgens een zeer uit
voerige discussie plaats, waaruit wjj na
tuurlijk ook maar enkele der voornaamste
opmerkingon naar voren kunnen brengen.
De heer Brandsma meent to moeten
constateeren, dat het rapport voor allen
een teleurstelling is geweest. Zjjn ver
moedens gewettigd, te bewijzen zijn zjj
niet, ook als gevolg der dure exploitatie.
Maar wel mag gevraagdis het beheer
der Gasfabriek op wettige wjjze gevoerd?
en dan luidt zjjn antwoord ontkennend.
De Directeur was de hom opgedragen
taak niet machtig, en is aangenomen op
advies der vorige Gas-commissie, onder
aanbeveling van den aftredendon Directeur
Bogtstra. In Februari 1917 heeft de tegen
woordige commissie hem dan ook in het
volste vertrouwen aanbevolen als Directeur.
Dat zou misschien ook goed geloopen zjjn
als niet do combinatie met de Brandstoffen-
commissie had plaats gevonden. Voor de
argumenten van den Burgemeester daar
voor aangevoerd, is de commissie gezwicht.
Dat is zoo geloopen tot April 1918, toon
de commissie voor het fait accompli werd
gesteld, dat do kassen van beide commis-
sie’a door elkaar liepen en men zich daar
bij heeft neergelegd. In eene gehouden
conferentie heeft de Gas-commissie gezegd
het bijltje er by neer te zullen leggen,
waarna door den Burgemeester hot kan
toor is verplaatst; S. Dijkstra meer de
leider werd maar Spoelstra financieel aan
sprakelijk bleef. Gemerkt werd wel, dat
de zaak niet in orde was, en ofschoon
steeds een Tokening van ontvangsten en
uitgaven werd overgelegd, bleek tenslotte
ipport van den accountant
Leeuwarden betreffende do
vergeten dat deze een subsidie van 10 a
12000 gulden uit de Gemeentekas heeft
genoten. De toekomst geeft voor do Gas
fabriek alhier uitzicht op beter toestanden.
Om de 3 maanden zal kas-verificatie plaats
hebben, terwijl in de laatste 4 maanden
17000 M3, gas meer is geproduceerd dan
in de vorige 4 maanden. Thans wordt
met voordeel gewerkt, meer aansluitingen
zjjn verkregen, ofschoon nog een belang
rijke schuld over blijft, maar men moot
de Directeur niet met te veel werk be
lasten, enkel een adviseerende stom geven.
Da heer Brandsma zegt dat de leden der
B.-C. zich er over beklagen, dat wij op
hen de schuld gooien. De nieuwe Direc
teur is onder onze leiding tot zijne functie
benoemd, maar beide, zoowel G.-C. als
B.-C., eischen de volle man. Wjj hebben
getracht verbetering te brengen on gaan
in dezen vrij uit* De heer de Vries her-,
innert er aan, dat toen Spoelstra benoemd
werd, hunne commissie niet had kunnen
denken, dat die zaak zoon omvang zou
krjjgen. De heer Brandsma schijnt te
vergeten de aanstelling van Wielinga,
Njjzing, Dijkstra on nu die van Boontje,
welke laatste geen schade zal ondervinden
in zjjn ambt van Gemeente-architect. Da
heer Kroese zegt, dat de tjjdeljjke voor
ziening een parmanente is gewerden, maar
de Directeur geen vast lid moet zjjn. Wjj
hebben, zegt de heer de Vries, den Raad
voorgesteld, een Directeur te benoemen
voor de Brandstoffen-commissie, maar daar
wenschte de Raad niot op in te gaan.
De heer de Boer vraagt of de B.-C. niet
kan bewjjzen, waar die 10 wagons kolen
zjjn gebleven, waarop do heer Brandsma
zegt, dat zjj in Augustus den toestand
hebban gewijzigd, door de leiding van
Spoelstra over te geven. Na eenige, niet
te volgen onderlinge discussie, die haast
pikant dreigt te worden, zegt do heer
Veenstra dat de in de vorige vergadering
genoemde balans van den nieuwen Direc
teur oen winstcijfer aanwees, dat dit ook
vroegor het geval was, maar hij vraagt op
welke wjjze deze nieuwe balans is opge
maakt. De heer Brandsma geeft daarop
te kennen, dat deze door den accountant
is opgemaakt op 1 April, om eene verge
lijking te krjjgen tusschen de cjjfers van
verleden jaar en nu, deze een voordeel
aan wjjst van f1200 en men dus zou kun
nen weten, of verleden jaar op dezelfde
wjjze had kunnen worden gewerkt, terwjjl
hjj tevens nog eens uitweidt over do
exploitatie van fabrieken als Bolsward,
Sappemeer enz.
Da heer Veenstra vraagtbljjft die boek
houding zoo bestaan, elke 3 maanden
De heer Brandsma antwoordtdeze is
thans zoe opgezet onder de leiding van
Kramer, maar ook onze Directeur heeft
een diploma. De kosten aan Kramer be
dragen f 250, maar wy, de heer Ykema en
ik, zjjn ook de administratie machtig I
De Voorzitter vraagt: dus het schrijven
van den accountant kan voor kennisgeving
worden aangenomen
De heer Hobma geeft te kennen, dat een
uitgaaf van f 250 voor deskundig onderzoek
wel te verantwoorden is op de exploitatie.
De Voorzitter zegt, ook de administratie
te hebben ingezien, maar hjj voorloopig
dio extra uitgaaf voor een accountant niet
wenscht te voteeron.
De heer Veenstra zou de Gas-commissie
willen aanraden, hot wel te doen, het is
beter voor het vertrouwen in den Direc
teur en de commissie en vereischt geen
groot bedrag. De heer Ykema zegt, dat
èn Gas-commissie èn Directeur dat zaker
wol willen, waartegen de heer de Boer
opmerkt, dat die f250 wel bewaard kan
blyven, nu de zaak weer in orde is, zooals
wordt gezegd. Het voorstel Veenstra, in
stemming gebracht, wordt verworpen met
6 tegen 5 stemmen. Tegen stemmen de
heeren Haytema, de Boer, Kroese, Posthu
mus, Potma en IJntema. De Voorzitter
hoopt, na de gevallen beslissing, dat met
do ontvangen lessen voordeel zal worden
gedaan, maar de heer de Boer is nog niet
tovreden, wjjl hjj geen antwoord hooft
ontvangen op zjjn vraag, waar die 10
wagons kolen zjjn gebleven. De heer de
Vries wjjst in dat verband op den slechten
toestand, waarin zich do zuiveringskisten
enz. bevonden, waardoor wol 20 o/ngasde
lucht is
gons dio
Punt 4. Voorstel van de commissie der
Gemeentelijke Gasfabriek tot uitbreiding
van de ovencapaciteit der fabriek en tot
het aanbrengon van eenige verbeteringen
aan do Directeurswoning.
toch een tekort en dat ook posten niot
waren geboekt. De commissie kanonmo-
geljjk de dagelyksche administratie volgen,
zegt Spr. en erkent, dat zelfs geen inkoop-
boek aanwezig was.
De Burgemeester is steeds de steunpilaar
van Spoelstra geweest, wjj, als commissie
hebben onzen plicht gedaan, ja, meer dan
dat, zjjn zelfs meermalen tot na midder
nacht bezig geweest, maar toen de Burge
meester in de zaak berustte, hebben wjj
dat ook gedaan.
De heer IJntema vraagt of hot nadeelig
saldo por 31 Dec. 1918 groot f5390 581/2,
de schuld van Spoelstra is geweest, waar
omtrent door den heer Brandsma wordt
erkend, dat dit niet is te constateeren.
Hy geeft daarop nog eenige inlichtingen
omtrent de cjjfers in het rapport betref
fende de aanwezige hoeveelheid steenkolen
en bruinkolen en de daaruit te verkrjjgen
hoeveelheid gas, ofschoon over September
en October de cjjfers daarvan ontbreken,
maar moet toch ten slotte een manco con
stateeren van 101600 kilo steen- en
92.950 kilo bruinkolen. Het verlies heeft
Spoelstra geweten aan het slechte materiaal
dat hy had, maar dat valt al weer niet te
bewjjzen.
De heer IJntema wjjst er op, dat met
Spoelstra afgerekend is met f1000, maar
zjjn borgstelling bedroeg toch f2000.
De heer Brandsma zegt dat de heer
Tjebbes, notaris, borg was voor f2000,
maar dit meer betrekking heeft op ge
pleegde fraude, terwjjl hier moet gesproken
worden van zeer slordig beheer, waarvoor
Spoelstra f 1000 heeft gestort. Da heer de
Boer wil zjjn aandacht schenken aan die
niet verantwoorde kolen, kan da Brand
stoffen-commissie dien aangaande ook iets
nagaan want de controle was toch zeer
miniem. De heer Brandsma zegt, dat men
zich dienaangaande niet tot hunne maar
de Brandstoffan-commissie moet wenden,
want daarvan weten zjj niets. Uit d«
boeken bleek een tekort van f 3200, daarvan
is een kwitantie door Spoelstra gegeven
en door de Gas-commissie onder protest
aanvaard, waarover nog eenige oogenblik-
ken wordt uitgeweid. Da heer IJntema
meent, dat er te veel gebaseerd wordt op
de Brandstoffan-commissie, aan feit is ook,
dat de Directeur te veel uit was en da
fabriek vaak onbeheerd.
De heer da Vries zegt dat volgens den
heer Brandsma, de Brandstoffen-commissie
degene is, die het kwaad gebrouwen heelt,
maar geeft eenige toelichting over het ver
loop, er op wjjzende, dat het in de Ijjn
lag, Spoelstra voor die commissie aan te
wjjzen, maar om hem van werk te ont
lasten, hem Wielinga, Njjzing en later
Dykstra werden toegevoegd. Dus de B.-C.
treft geen schuld, die ligt elders 1 De kas
van de Gasfabriek had aan de B.-C. een
schuld van f 32001 Bjj de controle waren
er steeds maandstaten te kort, dat had de
Gas-commissie moeten nagaan I Het onder
zoek van den accountant heeft zich tot de
boeken van beide commissie’s uitgestrekt,
dan had de Gas-commissie tegen de ge
maakte conclusie moeten protesteeren.
De Voorzitter wil opmerken dat inzake
dat tekort van steenkool, meermalen door
leden van de B,-C. er op is gewezen, dat
Spoelstra niet correct was, hjj niet verant
woordde de. hoeveelheid gas, die uit de
kolen kon worden gestookt. Nu is het eén
feit, dat er wel gas de lucht in kan gaan,
maar geen coces, echter de zaak is niet
comma il faut. De B.-C. heeft geweigerd
tot een conferentie mede te werken en de
G.-C. heeft betaald onder protest Schuld
is zeer moeiljjk te bewjjzen, doch men kan
vermoeden, wat men wil.
De heer Hobma heeft een ontzaggelijke
reeks cjjfers gehoord, maar waar de bruin
kolen gebleven zjjn, valt moeiljjk te bere
kenen. Hjj is bljj, een beetje meer inzicht
te hebben gekregen. Een tekort ismoge-
ijjk, maai hier gaat het om de boekhoudipg
van Spoelstra, die posten niet heeft geboekt
en nog oen tekort heeft van f4300. Hjj
wil aannemen, dat Spoelstra het niet met
opzet gedaan heeft, met te veel werk was
overladen, on er zich dus by neerleggen,
maar een afwezig lid der B.-C. als do
wrjjfpaal te gebruiken, vindt hjj niet goed,
terwjjl hg tevens nog eens als een fout
wil constateeren, dat geen industrieel per
soon in de G.-C. zitting had.
De heer Kroese zegt, dat men cjjfers
kan begrjjpen of niet begrypen, maar te
begrjjpen is ook, dat een tekort mogeljjk
is. Hy komt nog eens terug op de aange
voerde voordoolige exploitatie van de Gas*
fabriek te Bolward, maar men moot niet
De BURGEMEESTER van WORKUM,
maakt bekend dat door den plaatselgken
Controleur sitting sal worden gehouden
te Workum bij JMEIJER in de «Har
monie*, op VRIJDAG den 23 MEI a.a.,
des voormiddags van 10 1 uur.
Verbouwers van tarwe, gerst, rogge,
koolzaad, boekweit en aardappelen,
die willen profiteeren van de hooge
garantieprijzen, moeten een staat invullen,
waartoe op bovenstaande dag gelegenheid
bestaat.
Workum, den 16 Mei 1919.
De Burgemeester voornoemd,
,W. KROESE, (L.-B.)
De BURGEMEESTER van
WORKUM maakt bekend, dat
de volgende week
verkrijgbaar zal worden gesteld
op:
bon 29d 21/» ons Rgst.
i 30d en bon 17 kinderkaart 3x/2 ons
Suiker.
31 d 1lt K.G. Peulvruchten.
32d 5 K.G Kleiaardappelen.
De Burgemeester voornoemd,
W. KROESE (L.-B.)
Workum, 17 Mei 1919.
en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Tel. Intercomm. 1114.
De BURGEMEESTER van WORKUM
maakt aan ingesetenen bekend, dat de
uitreiking der
broodkaarten
voor het tijdvak 25 Mei tot 29 Juni
a s., zal plaats hebben
De gesinnen welke verhuisd syn naar
VERSLAG van de Vergadering van den
Raad der gemeente
WORKUM,
op Vrjjdag 9 Mei 1919, 's namiddags 6 uur.
Voorzitter de heer W. Kroese, Oudste
Wethouder.
Tegenwoordig alle leden.
Na* opening der Vergadering door den
Voorzitter, stelt deie als punt 1 der agenda
aan de ordeNotulen der vorige vergade
ring, welke na lezing door dan Secretaris,
onveranderd worden goedgekeurd en vast
gesteld.
Punt 2. Mededeeling van ingekomen
stukken.
a. een apostille van Ged. Staten, hou
dende goedkeuring van de ingezonden
schoolgeldkohieren over 1918.
b. een proces-verbaal van de gehouden
kasopname van den Gemeenteontvanger,
waaruit bljjkt dat op den vorigen dieo.st
is ontvangen f 170.136.35, op den tegenwoor-
digen dienst f6067.16, totaal f 176,203.51,
dat op den vorigen dienst is uitgegeven
f 158 503.51, op den tegenwoordigen dienst
f 13.102.061/a, totaal f 171.605.57i/2, zoodat
in kas moest zjjn f 4697.93i/2 tot welk be
drag kas en boeken overeenstemmen.
c. Een dankbetuiging van R. B. de Jong,
voor de hem toegekende salarisverhooging,
welke stukken zonder hoofdeljjke stemming
voor kennisgeving worden aangenomen.
Punt 3. Ra;
M. Kramer te 1
gasfabriek.
De Voorzitter zegt naar aanleiding eener
opmerking in de vorige vergadering opa
meer licht inzake de administratie der
Gasfabriek, door den heer de Boer, dat bjj
oen publieke behandeling de zaak allicht
anders wordt voorgesteld dan achter de
coulissen. Een verschillend onderzoek heeft
plaats gehad uit wantrouwen in het boleid
van den vorigen Directeur, waarvan het
rapport sedert enkele dagen in het bezit
is van B. en W. en dat door hen voorde
leden is tor visie gelegd. Wat de zaak
zolve betreft, verklaart Spr. daar buiten
te staan en zou de Burgemeester ons beter
kunnen inlichten, wjjl hjj de buitenkant
slechts kont. Machtig veol cjjfers worden
gegeven en hot vermoeden wordt gewekt,
dat er wat aan mankeert. Echter wjj zjjn
voor Mn fait accompli geplaatst. Een ver
gadering is gevraagd met den Oud-Direc-
teur, waarmee de Gas-commissie ook ge
wezen heeft op het feit, dat de vorige
Directeur tevens administrateur der Brand
stoffen-commissie was, tengevolge waarvan
de administratie’s dier beide Commissie’s
in elkaar zjjn geloopen. De Gas-commissie
heeft daar wel op gewezen, maar do Bur
gemeester stelde steeds te veel vertrouwen
in Spoelstra, zoodat de zaak thans in een
moeiljjk stadium is gekomen. Spr. vraagt
daarom aan de Gas-commissie: is de zaak
thans afgeloopen en msg ieder het verloop
weten
De heer Brandsma zegt dat het onder
zoek over den dienst 1918 is afgeloopen,
het slotcjjfer later nog iets is verlaagd en
vraagt voorlezing van het rapport voor de
publiciteit.
Do Voorzitter herhaalt nog eens zjjn
vraag, waarop do heer Brandsma weder
toestemmend antwoordt, met de bjjvoeging
De BURGEMEESTER van
Workum wijst de ingezetenen
op het gevaat van ver
wonding waaraan de werk
lieden bij den reinigingsdienst
zijn blootgesteld bij liet wer
pen van glas en andere
scherpe voorwerpen
in de aschvaten, en verzoekt
hen daarom dringend, die
voorwerpen afzonderlijk aan
de reiniging af te geven.
De Burgem. voorn.
W. KROESE [L.-B.]
Workum, 15 Mei T9.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
I
V
f
I
I
