la wiere skjsdnii.
Petroleumstsllen.
J. T. DE HAAN.
Nieuws- en Advertentieblad i
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
l vlams 3 vlams en 4 vlams
No. 22.
45ste Jaargang.
Binnenlandsch Nieuws.
Plaatselijk Nieuws.
VERLOREN
tusschen Workum en Hindeloopen een
Wij ontvingen heden:
een groote collectie
Billijke prijzen.
--- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. 1
ZATERDAG 31 MEI^1919.^
Gevraagd op 1 Juni
een ftfak MEISJE
waardor Kelken te Bolsward is benoemd
tot plaatssljjk deurwaarder.
I
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
FRISO.
jonges,
Jetske
Turugbezorging verzocht tegen beco
ming, aan het bui eau van dit blad.
skiednis forfeteje en neifortelle ho ’t de
reap draeide.
1
t
Beleefd aanbevelend,
GASFITTER.
Reclames vöor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
Sa litte wy Jan en Trynteje yn ’e
steek, lezers. Hy is dus foart en hja
Tot plaatsing van Adv. en
WORKUM,. Geslaagd te Groningen voor
het examen Zenuwverpleging onze vroe
gere stadgenoote Zuster Trijntje Drieber
gen, benoemd wijle verpleegster te Dantu-
mawoude.
Uitslag der stemming van leden voor
den Raad der Gemeente Workum op
Vrijdag 23 Mei.
Uitgebracht 880 stemmen.
H zelfde nummer voorkomt.
hie se ’ml... bidragen en bedondereI...
sa’n njirrel...
Hy gyng werom nei hAs, mankelyk
en poer lilk, fen beiden. Hy gyng op
syn kiste sitten. Fielt de koeke wer
Ander *e earm en tinkt om it sAker-
opskriftUit Liefde. As in stoarm
komt de hjitte haet yn him op hy fielt
dy yn syn gemoed triljen en troch syn
hert barnen. »Ljeafdet< gjalpteren
skoert de snier stikken, klaut it pompier
en floatich mei 't pakje ónder ’e earm
de njuggene opsetten kaem nei hAs ta.
Fen Jan se wist it wol, dy ’t
hündert kear op in dei nei hjarres
digere Ander ’t wirk yn 't lan of üt ’e
goede, béste, aerdigefanke??... Bidragen jister.
Nanne brooht hjar thüs fen ’e merka
de nachts. Hy, fen syn kant, wie
aerdioh en bifallich. Trynteje woe ’t ek
wol wêze, mar ’t woe hjar net slagje.
Do ’t se op béd lei, moast se skrieme,
en hja skriemde sAnder to witten hwerom,
miende se.
Moeilijke arrestatie.
Maandagavond omstreeks halfnegen
werd door de politie van Watergraafs
meer van de Amsterdamsche politie een
arrestant overgenomen, op het bureau.
Kattenburg voorloopig aangehouden ondejr
verdenking te Watergraafsmeer iets wp
zijn kerfstok te hebben. Bij het over
brengen van den man naar het arres
tantenlokaal van de Linnaewskade
riepen enkele voorbijgangers: «Daar
gaat de moordenaar Anderen sc’areeu w-
den »’t Viseer die dat jongentje ver
dronk*. In een ommezien vraren hon
skriemt. Op in oare kear soille wy de derden te hoop galoopen di«j tegen de
I o gek om en is een schrijven van het
classicaal bestuur van Sneek, waar by wordt
medegedeeld dat het Bestuur niet kan
oordeelen over de toestanden te Hindeloo
pen dat de bewoordingen tegenover bet
gemeentebestuur en den gemeente-secretaris
door ds. Tonsbeek, niet goed ta keuren
zyn en dat het bestuur genoemden predi
kant aangeraden heeft zich voortaan in
zjjn bewoordingen te matigen.
iepen en forgriemt de moaije koeke,
wringt ’m yn biten en brokken en smyt
se yn ’e bargetröohDa’s Ijeafde 1, der
ha jimme Ijeafde fret op sa’n Ijeafde
raest hy tsjin 'e koazen, dy ’t de fine
koeke lAd blaf-gnoarjend grimme.
’t Wie as sooed er gek wirde, sa
bAnze him de kop. Wier dat in behan
neling Wier hy dan net in fetsoen
like feint? Wier hy dan safolle
minder as dy foiflokte Nanne?... Mar
hy hie gjin jild... gjin jild lyk as dy...
en Tryn wie sa’n greatsk ding!... Hy
niet mei ’t gat op ’e hêdsplanke, de
foetten der by del, de holle yn syn
bannen. En dy holle sloech mar, hong
as in balstien nei omleech, wie read en
opdrachtich om foart der nei wer to
bilAken en wyt as de bedslekkens to
wirden. Alles gyng him foarby. Hy
seach hjar oeral, en mei hjar syn moaije
takomst. Kjel waerd er fen dy moaije
hielden, se pinigen him, stieken him, en
doohs moedwillieh woed er se sjen, woe
se sjen üt haet, üt haet tsjin de wrald,
üt forset tsjin it needlot. Lang siet er
sa, en ófkoeljende bigyng hy dy blanke
mar brosse takomstbielden mei rauwe
bannen stikken te brekken. Syn gemoed
kaem yn opstan, mar hy spotte mei him
seis en terge en trotte syn eigen gelok
- ont hy der gefoelich for waerd, as
immen, dy ’t lang slein is op it selde
plak. Hy bigyng hjar forgiftich to
forachtsjen, syn Tr... nè, dy frjemde
f a e m, as in falsk, laech, min stik gwod1
Immen, dy ’t goedmienende lok fen in
oar misbrükt ta formaek fen hjar eigen
idelens en wifsinnigens 11 Hach. Hy
koe hjar net mear sjen
En noch Anforweechlik siet er der.
’t Waerd swart yn ’e hoeken en hemen,
de nacht die syn yntocht. Mar Jan
bleau sitten. Hy tocht fierder.
Hy scoe hjar foartoan alle dagen sjen
moatte, op it bienstap, efter ’e kij, yn
’e jister... en dat woed er net, hwent
hy fielde dat er net sterkernóch wie om
hjar to sjen en jimmer forachtsjende to
bliuwen.
Hy woe foart, moast foart. Hy
gyng foart.
Trynteje wie de jouns yn ’e merke
sa nüver, sa frjemd, hast Annaturlik.
Nijboerssoan wist net rjucht hwet er oan
hjar hie. Soms waerd se samar ynienen
stil, as siet se yn hjar ienlikheid yn ’e
polder to skiepmelken ynpleats dat se
midden yn ’e libbene, drokke. plesierige,
smedige merkewille siet. Dan wer yn
■enen koe se mar ütlitten en ropperich
wirde, lAdroftige fleagen krije, gysgapje
en ütfiappe sa ha jy net. Tryntsje hjar
fleur wier net egael dy jouns, mar kaem
by klüten üt. Nanne koe net sizze dat
Tryn him tafoel... Och, Tryntsje tocht
óm Jan, en woe net om him tinke. Hjar
gefool dat focht tsjin hjar lichtsinnegens,
hjar hsrt tsjin hjar forkearde poazioh-
heid. Boppe al it gewoel en ’t laeitejen
üt hearde hja yn hjar binnenste ien, ien
namme. Hja mirk nou wol dat se in
boel fen Jan hélde. Fen Jan dy ’t se
de réoh takeard his, Fen Jan dy 't se
net yn ’e merke seach de hele joun.
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per half-
j jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
I Ingezonden stukken Don-
j derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
{♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦a
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte, Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
«Jan is wol sa yn ’e stiifsel,* sei
Nanne, »scoed er hjir faeks hinne om
dy of to helpen En Nanne kniep de
waerme earm tichter en fêster tejin him
oan. Tryn waerd op it sizzen fen ’e
Nijboerssoan sa wyt as sApe
»Ik wit er neat fen hwet hy wol,<
lake se liohtsinnich en lékte Nanne mei
foarüt. >Lit it him mar oan ’e skiep
fortelle hwet er op ’t hert lizzen hat,
dan soil ’k it dy moarnier wol freegje.t
Jan stie noch, as hied er in slach mei
de moalpAde hawn. Hy wist net hwet
er harde. Dat wie nou Tryntsje, dat
politie opdrongen, teneinde de probeeren
den arrestant in handen te krijgen.
Wat er, indien dit gelukt ware met den
aan moord onschuldige zou zyn gebeurd,
laat zich denken. Gelukkig wist de
politie te Watergraafsmeer door zich
flink te weren dat te voorkomen. De
aangehoudene werd heelhuids naar het
bureau overgebracht. Maar nog langen
tijd daarna schoolde het publiek ter
hoogte van de brug samen en ging van
mond tot mond het verhaal dat de moor
denaar Visser, aan het Huis van Bewa
ring ontsnapt, door de politie te Water
graafsmeer in verzekerde bewaring was
gesteld.
Zware boschbrand bjj Tongeren.
Weer zyn honderden H.A. bosch ver
loren gegaan. Ditmaal woedde de brand
op ’t landgoed «Weina,te Tongeren,
zoo wordt uit Apeldooon bericht. Of
schoon militairen en brandweer hun
uiterste best deden om *t vuur te stuiten,
is door den krachtigen wind en de groote
droogte pl.m. 1300 H.A. bosch en heide
in de asoh gelegd.
De brand begon Zaterdag en breidde
zich uit in de richting van Vierhouten.
Pas des avonds gelukte het, het vuur te
stuiten.
Het Tongersche bosch zelf is gespaard
gebleven.
Over de oorzaak denkt men verschil
lend De een zegt, dat de ramp te
wijten is aan een plaggensteker, die
daar zyn pijp heeft uitgeklopt en de
vonken onvoldoende uitgetrapt, een
ander geeft als oorzaak op het spelen
van jongens met brandglazen.
Bykamiddelen.
De Rij bemiddelen hebben in April ’19
2^2 millioen meer opgebracht dan in T8
Over de eerste vier maanden is het ver
schil bijna 4 millioen.
De nieuwe spoorwegdienstregeling.
Op de Nederlandsche spoorwegen zal
de zomerdienst thans definitief 1 Juli in
werking treden. De treinenloop zal op
werkdagen aanmerkelijk uitgebreid, op
Zondagen worden ingekrompen.
De actie der spoorwegambtenaren.
In een Dinsdag gehouden conferentie
van de directie der spoorwegen met de
vertegenwoordigers van de spoorweg
ambtenaren is, zoo wordt uit Utrecht
gemeld, de volgende eisch besproken
een dunrtetoeslag van een week extra
loon per maand, met een minimum uit-
keering van f 40 per maand. Voorts
omniddellijke uitbetaling van het nog aan
personeel toekomende extra weekloon
over het tweede kwartaal 1919.
Verkiezingsvaria.
Het pas gekozen gemeenteraadslid K.
Smit te Finsterwolde zag zich zyn ver
kiezing beteekend in het huis van be
waring te Winschoten, waar hij wegens
smokkelen in voorarrest zit, terwijl het
eveneens dezer dagen gekozen gemeente
raadslid G. Rösken te Beerta één dag
na zyn verkiezing gerechtelyk uit zijn
woning werd gezet.
De goede naam van onze boter.
Er dreigt weer gevaar voor den goeden
naam van onze boter in ’t buitenland
hetzelfde gevaar, dat reeds vroeger
slechte met veel moeite werd bezworen,
’t Is ongeveer veertig jaren geleden,
dat, vooral op de Engeleche markt, de
Nederlandsche boter gewantrouwd werd,
alsgevolg van ’t feit, dat tusschenhau-.
delaren, tuk op groote winsten, er aller
hande rommel doorheen knoeiden. Me
nigeen zal ’t zich herinneren, hoe lang
zamerhand onze boter in Engeland voor
namelijk door de Deensche boter ver
drongen werd, tot onze regeering ingreep
door de invoering van het rijkscontróle-
merk. Daardoor kreeg de Nederlandsche
boter geleidelijk haar goeden naam terug
Nu er voor 't eerst na langen tijd
weer boter werd uitgevoerd, dreigt het
zelfde gevaar opnieuw. Het heet, aldus
meldt men aan ’t >Hbl.<, dat er reeds
duizenden kilo’s minderwaardige boter
tegen zeer hoogen prijs aan buitenlandsche
afnemers zyn geleverd, waarvan, als er
niet onmiddellijk van regeeringswege
krachtig ingegrepen wordt, het gevolg
zal zyn dat de Nederlanders hun ouden
naam van boterknoeiers terug zullen
krijgen.
De schrijver dringt er daarom op aan,
-dat de regeering het rijkscontrólemerk i
voor uit te voeren boter verplichtend zal i SWAN Vulpenhouder.
Fen Jan dy ’t melkersiiid sa lichtskonke stellen, wat tot nog toe niet het geval
was.
De skiednis is aid mar echt wier, ’t
Barde to Flearterp. Der wenne in boere-
feint. dy ’t Jan hjitte. In dea-gewoane
en dea-goede feint wier ’t. In grouwe
setter, mei breede skouders, hoekich
troanjemint, mei yl yn ’e hannen en mei
in... gouden hert. En dat goudne hert
scoe ’t him dwaen. Hy arbeidde as in
ezel, iet as in baerch, en sliepte as in
okee. Hwet wol men dan noch mear?
Dor foartby wenne ek in boerefaem.
Op ’e neiste boerepleats. Hja hjitte
Trynteje. In fikse, feardjge, flinke fotse
skjin as de bran, en keken oan hjar
seis. It wirk fleaoh hjar troch de ban
nen, en altyd wie se allike allard. Hja
song as in klyster, hie hwet wyt yn
’e eagen, en appelige wangen mei kAltejes
der yn.
Mar Tryntje wie in tikje greatskeftich,
hwent hja wist, dat se in knappe faem
wie.
Dat scoe wol hwet for my wêze
tocht Jan.
«In flinke feint,tocht Tryn.En
’t spul bigyng. Jan seach Tryn graeoh,
Tryn woe graech sjoen wirde. En
sa barde ’t det se elkoarren noch al ris
in kear seagen.
Sneins nei tsjerke moasten se ’t selde
paed rinne. En wAnder, it kof hast
altyd dat se elkoars selskip krigen. Hja
waerden dryster. Hja praetten, laken,
en gek jagen, mei de mAle altyd, en
Tryntsje gappe om Jan syn moaije sizzen,
hwent moai koed er *t sizze, en Jan
waerd oars yn *t liif fen dy kultsjes yn
hjar wangen.
Jan weard stiller as er allinne wie en
digere hwet tofolle nei bArmans, forbielde
syn boer him. Mar Jan sei neat, lake
ris noftlik en arbeidde mar wer ta. Er»
dan kaem der for syn geast in lyte hAske
oprizen, fen dat hAske wier hy de baes
en Tryntsje fage der yn de fier oan.
In bigangel.
En Tryntje tocht soms krektlyk hast
as Jan, seach ek it bigangel lyk as Jan,
mar kniep de eagen der for tioht. LAkte
fiis oan ’t noaske en seach hwet oars.
Hwet dan? In greate boerepleats
Neat minder. Mar ho kaem hja der by
Sjuch, Jelle nijboerssoan koe hjar sa
blier, sa njuet, sa aerdioh, sa lak en frak,
sa bizich, sa. moai oansjen...
’t Waerd merke.
As 't merke wier to Flearterp, dan
wie der hwet to rédden. Aid en jong
libbe op, feinten en fammen blonken fen
goud en silfer en fen... wille. Aid en
jong krige de ridel yn ’e foetten, as der
yn *e seal fen ’e «Brette Done, tyng-
tangele: «Hup sAp- en groatten brij,«
of «Een-twee-drie-vier-vijf-zes-zeuven<. pear hie Jan mirken.
En stéfêst stie altyd flak foar de her-
berch oar Swiete Jetske mei hjar swiete
kreame. Mei in skil léd róp it himpen wyf-
ke tejin ’e merkeblide minsken boppe Jut
üt, en altyd hie se for elkenien in oranje-
koeke, sAkerhert of sok soarte fen swietlerij
mear, mei in tapaslike spreuk fen wite
sAker der op.
Ek kamen by Jetske foaral de booro
om hjar kreft en spiersterkens
ris üt to mietten by 't koekslingerjen.
hie de béste, de taeiste koeken.
Jan hie al lang tomük op *e merke
longere. En ek op Jetske hjar kreame.
Hy woe ris in tige greate, hwent hy
scoe net op in stAr sjen, greate oranje
koeke keapje for ja, for hwa oars as
for... jimme kin ’t wol riede.
’t Wier sa fier. Hij stie yn omme-
naesje. Sooed er dy klAntsjekoeke fen
ie daelder, of seoed er dy roune mei
«spek* der yn, for in kroan keapje
Dy fen in kroan, hwet scoe ek in
kroan *t koe ommers noait to goed
wêsie, dat wie in pronkatik I In hart fen
reade sAker yn ’t midden en krollen fen
wite sAker derorn binne, mei de for-
'klearjende hertlike wirden, ek wer fen
wite sAker, op ’t iene ein «Uit* op ’t
oare ein«Liefde*. Uit Liefde. Jan
teieste yn ’e pong. ’t Opskrift joech de
trochslach. Kreas waerd er yn ’t pom
pier bipakt, in snier der om hinne.
’t Waerd melkerstiid. Jan poatte oan,
nei hAs ta. De koeke hoeden under ’e
earm. Joun scoe de bAter jild jilde
Hjar ófhelje,... de merkekoeke as pre-
sintsje... Sa’n goed, bést, aerdioh fanke...
hja s^oed er raer fen opsjén. Hy scoe
’t joun hjar freegje, hwa ’t hjar sin
wier... mar... hé, der is er al foart er
’t wit by bArmans pleats... en Trynteje
stiet wrammels yn ’e syddoar
Yn al syn bliidekip en takomstplannen
hied er net foarAt sjoen. Hja hie him
lal lang yn ’e kikert; Antwike koed er
hjar ek net mear. Wied er mar efterom
gien. Hy hie hjar torrasse wollen, fen-
sels. Nou neat skine litte.
«Nou al thüs fen ’e merke, Jan
Hwet hatst der Ander ’e earm, ju 1 De
liedige kAitsjes stiene djip.
»Ja,< lake Jan, en nüver sa ’t er
him op dat stuit fielde, plofte hy der
samar üt, «der soil ik joun ien bliid
mei meitsje.* Hy roan troch.
Tryntsje wist net rjucht hwet se der
oan hie. Hjar troanje bilükte hwet.
Hja woe hjar seis wys meitsje, dat it
hjar ek neat skele koe, hwet Jan yn ’t
sm hie. Hja halde it ommers doohs
mei Jelle Nijboerssoan dy ’t hjar strak
ófhelje scoe, mar hieltyd seach se Jan
nést him... ’t Makke hjar hwet tipel-
zinnich.
«Se meije Jan om my hawwe, skamper-
lake hja. Ik ha Ijeaver in boeresoan
as in boerefeint, Ijeaver in boer as in
boerearbeider.* Mar yn ’e groun fen
hjar hert fielde hja doohs in bytsje
ünrêst. Frjemd spul, sikersonk.
Jan kaem thüs. Biroh de koeke yn
syn kiste. Lake blier op ’e grappen
en gissingen fen ’e boerinne. De boer
wier yet net thüs, siet noch yn ’e
«Brette Dou*. Jan forstrApte’m. Molk
en kjelleboarnde en hie dien.
Gau hied er ’t wirk dien mar lang
hied er klaeijen. Hy boarstle syn béste
klean earet noch ris goed óf. Die oalje
yn ’t hier, kjimde dat üt, en kjimde ’t
wer oars, en yet ris oars. It kaem sa
krekt. Op ’t lést rekke er klear en
sette er óf. De koeke ünder ’e earm.
Hy wie tichte by bArljue’s pleats, do
’t der de foardoar iepen gyng. En hwa
kamen, earmke om, troch dy doar Seach
er wol goed Hy miende det de groun
him Ander ’e foetten weisonk, bleau
stilstean om goed to sjen en ja, bja
wier ’tTryntsje, Trynteje mai Nijboers-
Nanne. Dat scoe nei de merk. Ek i:
i
FRISO
«xc C iti’S
