enz.
wegwerker,
op een salaris van 900.—
per jaar.
i
i
t
Nieuws- en Advertentieblad i
Fryske folksteltsjes.
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. ---
Brandstoffen.
ZATERDAGg9 AUGUSTUS 1919.
45ste Jaargang.
No. 32.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
s
eigen
district geen
smiet de
en
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor F
Huiswaarts zenden dienstplichtigen
1917-18.
Op 15 Aug. zullen de dienstplichtigen
der lichtingen 1918, die tusschen 3 en
7 Juli 1918 ingelijfd zijn, benevens do
wielrijders, naar huis worden gezonden
Op 13 Sept., zij die tusschen 17-20 Juni
T8 zijn ingelijfd bij de genie en pon
tonniers op 1 Oct. zij die tusschen 1-5
Aug. 1918 zijn ingelijfd bij de cavelerie,
of bereden artillerie, die tusschen 1-4
Mei zijn ingelijfd bij de infanterie, die
tusschen 3 7 Juli zijn ingelijfd bij de
vesting-artillerie en die tusschen 8-12
April zijn ingeigfd bij de genie.
Op 22 Ooi. gaan naar huis, degenen,
die tusschen 22-26 Oct. bij de bereden
artillerie zijn ingeigfdop 31 Oct., zij
die tusschen 1-5 Oct. zijn ingeigfd bij
de motordienstop 3 Deo. de dienst
plichtigen der lichting 1917, die in het
tijdvak van 3-6 December 1917 zijn
ingeigfd bg de cavalerie en op 13 Dec.,
de dienstplichtigen der lichting 1918, die
Hy wee de
FRISO.
I
gau de tafel op
dan soil ’t wer
BURGEMEESTER en WET
HOUDERS van Workum
roepen op sollicitanten
voor de betrekking van-
Zij, die daarvoor in aanmer
king wenschen te komen, ge
lieven hunne ongezegelde ver
zoekschriften in te zenden aan
den Burgemeester, vóór 16
Augustus 1919.
Burgemeester en Weth. voornoemd
J. QUARLES VAN UFFORD,
Burgemeester.
A. DE VRIES,
Secretaris.
j Dit blad verschijnt des Za-
I terdags en kost per kwartaal
o 45 cents; per post per half-
11 jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don-
o derdags in te zenden.
o Advertentiën Vrijdagmorgens
o vóór 11 uur.
van ten hoogste acht
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 6 cents.
Grooterc letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
VII.
De Tsjoenflesse.
Der wier ris in earm boerke, dy ’t
mei syn wiif en in rigeltsje noch jonge
bern, op in lyts spultsje boerke. Man
en wiif diene beide tige hjar bést, mar
it roan hjar net mei yn ’e wrald. Al
ho *t se skrepten, hja boerken jier op
jier efterfit. Op it lest hiene se mar
ien kouke mear en om 'e hier to biteljen
moast det leste bistke ek noch oan
sinten makke wirde. Dit wie oars al
in trieneager for dy minsken, mar ’t
scoe doohs moatte, woeno se net fen
hjar sté fordreaun wirde. It boerke
seite op inTiisdeitomoarn mei syn kouke,
de stap nei Suite. Underweis mimere
hy mismocdich oer syn treurich bistean.
Op in ienlik ein fen ’e wei kaem him
in dwergefiich mantsje tsjin, mei in nüver
frjemd üterlik. De boer hie neat gjin
goed each yn him. It manstsje frege
him as hy syn koubist forkeapje woe.
It boerke knikte fen ja. «Forkeapje it
dan mar oan my®. Dat scoe al kinne
as men ’t oer ’e priis iens wirde koe.
Do helle it lyts mantsje in lege flesse
efter syn baits ja wei en sei: «Dizze
flesse jaen ik jou for de kou.« It
boerke naem sok in bod for gekheid op
fensels en joech gjin iens antwird werom.
«Jy eocene forstandich wêze, as jy my
de kou hjir for dogge. Dizze flesse soil
jo lokkich meitsje as jy him brüke lyk
as ik jo sizze soil. En wol jy hjir net
op yngean, dan wik ik jou, dat jy noch
«armer wirde soille as jy nou al binne.e
De dwerch hie wol it foarkommen im-
De Brandstoffen-Commissie
van Workum maakt bekend,
dat er door haar
geen turf aan de ingezetenen
wordt verstrekt,
en raadt daarom een ieder aan
zooveel mogelijk winter-voor
raad op te slaan uit den vrije
handel, welke in de turfgrave
rijen in eigen district geen
moeilijkheden ondervindt, ter
wijl uit de venen in andere
Provinciën weinig of niets wordt
aangevoerd, wegens de schip
persactie.
De Brandstoffen-Commissie.
1 en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterc m,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
uit Assen aangevraagd, met het gevolg,
dat reeds Vrijdagmiddag een detachement
van 30 wielrijders onder bevel van den
le luitenant Boers aankwam.
Zaterdagmorgen heeft zich de burge
meester met het geheele aanwezige politie
korps en het detachement militairen naar
het kanaal begeven en de schippers ge
sommeerd de vaart weer vrij te maken.
Behalve door oen viertal, werd onmid
dellijk aan do sommatie gevolg gegeven.
De schepen van de on willigen werden
door de politie en de militairen in het
Coevorder kanaal achter de brug ge
bracht.
In den loop van den voormiddag was
de vaart weer vrij.
Tegen alle schippers is procesverbaal
opgemaakt wegens stremming van de
vaart.
De voorzitter van de Binnenscheepvaart-
Unie, de heer Van Löben Seis, heeft
met verschillende afgevaardigden van don
handel uit Rotterdam on Amsterdam een
audiëntie gehad bij den Minister van
Landbouw, betreffende den toestand in
de binnenschipperij
Bij die gelegenheid heeft de Minister
toegezegd de vordering der schepen
krachtiger te zullen doen ter hand nemen,
speciaal ook voor het vervoer van aard
appelen en suikerbieten. De Minister
meende, dat een aanzienlijke groep der
schippers spoedig het werk zal hervatten
en gaf daarom den handel den raad in
dit stadium der onderhandelingen geen
nieuwe overeenkomsten met de schippers
bonden aan te gaan. N. v. h. N.
Om een sigaar.
De hoek der Prins Hendrikkade voor
het Nationaal Hoofdkwartier van het
Leger des Heila te Amsterdam was
Dinsdagmiddag vijf uur het ioonoel van
een verwoede vechtpartij. Do aanleiding
daartoe was gering. Terwijl velen op
de Nieuwe Brug keken naar de fraaie
vliegerver'cooningen, on’nam een Zoadij-
ker aan ander de sigaar, welke hij juist
wilde opsteken. De bes.olene was slecht
ter been en kon zich niet verdedigen,
maar anderen namen het voor hem op.
Vandaar toen de vechtpartij, waarbij
een ijzeren buis en zelfs een revolver
te pas kwamen. Da man, die doprtij
van den bestolene had opgenome rw ?rd
hevig bloedend neergeslagen. Ev.n
de vechtersbazen, die een rul i
als wapen wensehte, sloeg dai.njo u
groote spiegelruit van hei «Nu a-1
Hoofdkwartier® aan gruizols n e
met een groot stuk glaa zijne tegen
standers na. Toen hij hen niet kon
achterhalen, smeet hij het glos iu cb.eu
de verschrikt wegstuivende menigte, ge
lukkig zonder iemand te kwetsen. Het
hevig bloedverlies uit de snij wouden aan
zijne polsen stelde ook hem buiten ge
vecht. De politie arresteerde eenige bel
hamels, terwijl anderen in een café ver
dwenen waren.
Gedupeerde reizigers.
Do reizigers voor Duitschland, die
wenschen te profiteeren van de hun ge
boden gelegenheid om 4 K.G. levens
middelen, een honderdtal sigaren en ci-
garotten, enz. mede te nemen, komen
aan de Duitsche grenscontrole meestal
zeer bedrogen -uit. Van deze artikelen
toch eischt de Duitsche fiscus een zeer
hoog invoerrecht, te betalen in goud.
Zijn deze reizigers tot dit laatste niet in
staat dan stolt men zich aan het Zoll-
amt ook tevreden met een betaling in
Duitsoh papier, echter tot een bedrag
van 240 procent van de aangegeven
waarde dier artikelen. Tal van reizigers
worden op die wijze dagelijks gedupeerd
of zenden, zoo mogelijk, hun meegeno
men artikelen naar do naastbijgelegen
Nedorlandsche grensplaats terug, om
zoodoende aan de betaling van dit onge
kend hooge invoerrecht te ontkomen.
men to wezen dy ’t mear bitsjutte en
mear koe as in sljuchtwei gewoan minske,
en de boer liet er him ta oerhelje om
it oanbod oan to nimmen. Do fordutste
de lytse him ho ’t er de flesse brüke
moast. Do ’t it boerke thus kaem en
syn wiif forhelle ho ’t him mei syn kou-
forkeapjen tadragen hie, spile it wiif
allerfreeslikst op hjar poat.
«Greate sokses... I dou bist net for-
troud om los to tinnen.® Sa sette hja
fen ein. Mar ’t boerke sei: «Bidarje
efkes lea 1 Meitsje mar ris gau de tafel
rom en liz der dan it wyt lekken oer,
dan scille wy ris sjen hwet er bart.®
It wiif woe earst net, mar fit nijsgirgens
die se ’t eindtsjebislfit doohs. Nou sette
de boer syn flesse oer *e flier del en
spriek pleohtich«Flesse, flesse, doch
dyn wirkl® En do krfipten der twa
lytse keareltsjes fit ’e hals fen ’e flesse,
dy werich bigyngen to skreppen om de
tafel ditsen to krijen mei goudne en
silferenne pannen, en skütels fol mei
allerhanne lekkere speesje. Leppels en
foarken fen silfer kamen der ek by, en
do *t se alles for elkoar hiene krfipten
de mantsjes wer yn ’e flesse. It boerke
en syn wiif iten as slatteis, en de bern,
fensels, roppen as hiene se yn gjin
fjirtrjen dagen iten sjoen. Boks krig’
men alle dagen net. Do *t it hele ge
sin goed forsjoon wie en de lytse kearel
tsjes net wer kamen om de tafel op to
redden, bigriep it wiif wol dat hja it
nou frij dwaen koe. En hja birch it
djfire potte- en pannegfid yn ’e kast.
En de oare middeis krigen hja sikersonk
wer in oar nij stel kostber t&felridskip
en dat herhelle him sa alle dagen as de
boer mar sei«Flesse, flesse, doch dyn
wirklc
De boer gyng hinne en forkoft dat
goudne en silferen itenspul en for itjild
kocht er kij, skiep en bargen, nei boere-
ridskip en ek nije klean en hfisrie.
Syn lanhearre bigyng dat ek to merken.
Dy socht him al ris in kear op en sei.
»It giet jy feat better as goed.®
«Dat docht neat ta de saek, mynhear®,
sei de boer, «mar as jy faeks dit pleatske
forkeapje wolle, der ’t ik op wenje, dan
wol ik graech do keaper wirde, hjer,
en dan soil ’k it jou ek opsteande foot
mei klinkende munt bitelje.® «Nou,
mar hjir skfilet hwet efter,® sei mynhear
«en as jy my nou de wierheid net sizze,
dan soil ’k it ris mei jo passe.®
De boer dy ’t just not sa stevich op
syn stik stie, bigyng hwet frees to krijen
en fortelde krekt de lanhearre ho ’t do
foarke yn ’e stalle sief. Mar do sei de
lanhearre «Dy flesse moast ik al fen
jo keapje.® Der hie de boer fensels
gjin earen nei. En do drige de Ifin-
hearre dat er de boer by de rjüchter
oankleije scoe as immen dy ’t mei
divelskinsten him ophalde en nedioh
libbend forbarnd wirde moast lyk as ek
wol barde mei tsjoensters en sok soarte
folk. Dit drigemint brooht de boor op
’e gedachten dat er nou eigentlik ek
jild genóch hie en hy forkoft de flesse
oan ’e hear.
Mar sunt roan it de boer altyd mar
wer tsjin; Hy gyng mar wer efterfit
en efterfit, en nei forrin fen in poas
tiid wied er wer sa fier der fit, dat er
mar mear ien kou besiet, en dy moast
er ek al gau om jildkrapte forkeapje.
Hy gyng wer lyk as earder mei syn
bist nei stêd, yn ’e stille hope, wer de
dwerch to treffen en wer in wünderflesse,
lyk as dy fen oarder, oan to ruil jen.
Dit barde, *t Lyts mantsje moette er
wer op it solde plak. «Kom hatr>t wer
in kou to forkeapjen?® »Ja«, wie’t
antwird, «en as jy it bist nimme for in
flesse lyk as ik earder ris fen jou hawn
hawwe, dan bin tie jy myn man.®
«Dat kin lokke,® sei de dwerch, «bjir
is de flesse: jy wyt wol ho *t jo der
mei omgeau moatte.
Wol op ’t skik gyng de boer mei de
flesse werom nei hüs ta, en foar ’e
hiomshikke róp er al tsjin it wiif: Réd
mar gau de tafel op en ’t wyt kleed er
oer: dan soil ’t wer ha 1®
’t Wiif wist earst sa gau net hwet er
woe, en hij liet hjar de flesse sjen sfin-
der mear, hie hja gau de tafel klear.
De man sette de flesse oer de keamers-
flier en róp: «Flesse, flesse, doch dyn
wirk 1Mar o 1 forskoerende forskliklik
Twa greate, sterke kearels, elkmes mei
’n grou kneppel yn ’e knfist, kamen fit
’e flesse sstten en bigyngen yn ’e keamer
alles koart en klien to slaen, en ek de
boer en boorinne krigen in hansum
wantsje bruijen feu hjarren. Do ’t alles
goed yn ’t hfindert lei waerden de bar
baren wer yn ’e flesse wei. - Do ’t it
boerke wer hwet op ’e hael komd wier
krige er syn forstan njunkelyteen ek
werom, hy tochtDizze flesse moat de
lanhearre ek hawwe. Hy wist dat myn
hear dy deis in boel iters, gasten dan,
by him oan hfis hie. En it boerke be-
redte him net lang, stiek de flesse yn
’e binnebfize fen ’e jas en sette op lan
hearre syn hfis ta. Lanhearre stie him
seis to reden en do *t er wist dat syn
boerke wer in wfinderflesse hie, moast
er daedlik by do gasten yn ’e keamer
komme, dan koene dy de kinsten ek
ris mei eigen eagen sjen.
It boerke loerde earst ris roun en
mirkbiet dat syn earste flesse by myn
hear op ’e kast stie, en syn earste ge
dachten wiernedat moat mines wer
wirde, as ’t in bytsje slagje wol.®
Op forsiik fen lanhearre, sette it boerke
de flesse midden oer de keamersflier en
hy róp: «Flesse, flesse, doch dyn wirk
Der kamen, ta greate fintsteltenisse
fen allegjerre, de twa mannen wer op
’e lappen, mei wer de solde kneppels
by bjar. Lanhearre seis waerd it earst
ófransele, omraek. Do krigen ek de
oaren in beurt. It gyng der heil om
seil omwei. Alles rekke ünderst boppest,
de diggels stouden fen ’e tsfal, en de
rfiten rammelen oan grüzleminten yn ’e
finsterbankon. Mei de holle fol bfiden
as hinne aeijen klaude mynhear it earst
wer oerein, en balie yn deadseangst
«Boer, boer 1 meitsje dochs dat de oer
kommolingen wer yn ’o flesse komme!®
«Dat kin wol,« sei de boer, «mar
dan moat ik dy oare flesse wer ha.
«Nim ’m mar gau Nim ’m mar gau 1
róp lanhearre. De boer naem de earste
tsjoenflesse fon de kast
oare, nei ’t de tumultmakkers der wer
ynglfipt wierne, yn ’e sleat.
Sfint dy tiid libbe it boerke mei wiif
en bern ryk en lokkich.
flesse net wer misse.
in het tijdvak van 15 Oct. 1918 zijn
ingeigfd bij de genie on bestemd voor
opleiding tot mil.-telegrafist of -telefonist.
Dierenmishandeling.
Er is een wetsontwerp ingediend met
betrekking tot het mishandelen van
dieren.
Zoo wordt gestraft met gevangenisstraf
van ten hoogste drie maanden of eone
geldboete van ten hoogste f 120
1. hij, die zonder redelijk doel of met
overschrijding van hetgeen ter bereiking
van zoodanig doel redelijk toelaatbaar is,
opzettelijk aan een dier pijn of letsel
veroorzaakt
2. hij, die zonder redelijk doel of met
overschrijding van hetgeen ter bereiking
van zoodanig doel redelijk toelaatbaar is,
opzettelijk nalaat aan een dier, dat geheel
of ten deele aan hem toebehoort en
onder zijn opzicht staat of aan een dier
tot wolks onderhoud hij verplicht is, het
noodige levensonderhoud te verschaffen.
Het dier kan, indien het den schul
dige toebehoort, worden verbeurd ver
klaard.
Met hechtenis
dagen of geldboete van ten hoogste f 150
wordt gestraft:
4. hij, die dieren arbeid doet ver
richten, welke kennelijk hun krachten
te boven gaat;
2. hij, die dieren arbeid doet ver
richten op een noodclooa pijnlijke of
kwellende wijze;
3. hij, die kreupele, schurftige, ge
wonde of kennelijk drachtige of zoogende
dieren arbeid doet verrichten, waartoe
zij uit hoofde van hun toestand onge
schikt zijn, of op pijnlijke of op kwel
lende wijze
4. bij, die dieren vervoert, ef doet
vervoeren, op oen noodeloos pijnlijke of
kwellende wijze of zonder hun het noo
dige levensonderhoud te verschaffen of
te doen verschaffen.
Misleiding van het publiek door onjuiste
benamingen.
Er worden, zoo schrijft het Maandblad
tegen de vervalsohingen, tegenwoordig
imitaties van wollen goederen die
blijkens het onderzoek voor de helft uit
katoen bestaan onder fraaie, natuur
lijk op wol wijzende benamingen aange
prijsd. Voor dergolijke artikelen wordt
den koopor, de waarde in aanmerking
genomen, een veel te hoogen prijs afga-
vraagd. Bovendien wordt hij misleid
door de van de wol zoo belangrijk ver
schillende eigenschappen van ’t artikel.
Ook met honig wordt tegenwoordig
weer fljnk geknoeid, door er groote hoe
veelheden aardappelstroop door te mengen.
Zoowel bij honig, als bij de textiel-
goederen, meent men alles te kunnen
dekken, door het woord «Gemengd® op
de etiketten aan te brengen.
Dit is echter niet voldoende. Wij zijn,
zoo zegt ’t blad, overtuigd, dat een ver
plichting om de hoeveelheden bijgevoegde
surrogaten of minderwaardige toevoegso-
len, op de etiketten te vermelden, ten
zeerste in het belang van het koopend
publiek geacht moet worden, en geven
een dergelijken maatregel aan onze wet-
telijke autoriteiten in ernstige overweging.
De schippersactie.
Te Rotterdam hebben binnenschippers
besloten, teneinde meer kracht bij hun
actie te zetten, om aldaar geen schepen
te laden voor het buitenland en ook geen
ledige schepen naar het buitenland te
zenden om te laden voor Nederland.
Zooals wij reeds meldden, hebben in
het laatst van de vorige week schippers
bij Coevorden de scheepvaart gestremd
door hun schepen dwars in hot kanaal
te leggen en ze met zware kettingen en
straaldraad aan elkaar te verbinden.
De burgemeester van Coevorden heeft
toen onmiddellijk militaire versterking
i
I
