Fryske folksteltsjes.
1 Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
te Workum,
op Maandag 8 Sept. 1919.
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1919.
45ste Jaargang.||
No. 34.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
'1
34/2 ons Suiker.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
1
1
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per half-
jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
I Ingezonden stukken Don-
I derdags in te zenden.
I Advertentiën Vrijdagmorgens
t vóór 11 uur.
■♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦J
De prijs der Advertentiën 2
is van 15 regels 60 cents, 2
elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats- 2
ruimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten, 2
10 ets per regel. Bij abon- 2
nement belangrijk lager. 2
De hooge schoen prijzen.
De Ned. Bond van Schoenmaken*
patroons en Schoenwinkeliersvereeni-
gingen heeft een request ingediend bg
De BURGEMEESTER van
WORKUM brengt ter kennis
der ingezetenen,
dat de Directeur van den
Provincialen Keuringsdienst
in Friesland, op Dinsdag
den 2 Sept. a.s. tusschen
1O en 11 uur ’s voorin,
eene ZITTING zal
houden in een der lokalen
van het Gemeentehuis alhier.
Zij, die den Directeur wen-
schen te spreken, kunnen zich
daarvoor op dag en uur boven
genoemd, aanmelden ter Sec
retarie.
Workum, 21 Aug. T9.
De Burgem. voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
Een paar Vlaamsch sprekende Belgen
komen in een winkel laten zich eenigo
dure artikelen ter keuze voorleggen,
kiezen het beste eruit, betalen contant
en zonder afdingen don prijs, die er
voor gevraagd wordt. Dat is zoo de
Belgische manier van zaken doen, be
weren zij. «Of mijnheer niet veel liever
Belg zou wezen dan zooals nu opgesloten
te zitten in een grenshoek De commerce
zou veel beter gaan®, enz.
Het resultaat dier bezoeken valt den
heeren propagandisten niet mee. De
eene winkelier, om don klant te ontzien,
antwoordt wat meer, de ander wat
minder ontwijkend, maar meestal kunnen
de bezoekers er heel goed uit vernemen,
dat de lust om Belg te worden by onzen
De BURGEMEESTER der
Gemeente WORKUM maakt be
kend, dat de volgende
week verkrijgbaar zal worden
gesteld op
bon 67d en bon 11 der Kinderk.
Tevens wordt bekend ge
maakt, dat de 'Wittebrood-
kaarten geldig zijn
107e tijdv. van 23 Aug.-31 Aug.
de roode kaarten.
108e tijdv. van 1—9 Septemb.
de zwarte kaarten.
De Burgem. voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 22 Aug. T9.
zakendoenden middenstand in ’t algemeen dy yn ’o stried moidienen, de earste
priis bihelle.
De oare koaren dy op it podium hjar
hearre lieten wieme «Asof® to Sleat,
Dronryp, «Sursum Corda« to Boazum,
«Halleluja® to Swaechwestein, «Excel
sior® to Hylpen, «Do Lofstem® to Rin-
sumageast, «God ie mijn lied® to Seis-
bierrum en «Looft den Heer® to Heech.
It Evangelyak Sjongkoar to Ljouwert
wier net opkomd.
Alle koaren sjongden earst twa cou
pletten fen de «Fryske Bea« fen D.
Kalma, en fjirders elkmes in frij ntim
mer. Karmastens wieme J. P. Wier
sma, Hallum, H. Dykstra, East rum en
J. D. de Vries, Birgum.
Nei it sjongen hold ds. Huismans in
rede oer it libbensrjucht fen ’e Fryske
tael.
Oanheljend üt Gods wird, ho’t Jezus
op Syn roungean trooh it Joadske Ian
net spriek de offioieele tael, mar de tael
fen it folk, de tael fen Syn Mem, it Aro-
meesob, sa as blykt üt de wirden dy’t
derfen werjown binne yn ’e Heilige
Skrift, as «Abba® (Vader), »Eloi, Eloi,
Lama, Sabachtani,® en «Thalita Kumi,®
forklearre de. Huismans dat bjirut for
de Friezen it rjucht blykt om ek yn it
Godstjinstige it Frysk to brüken.
De rede waerd mei folie nooht oan-
heard.
Demei is de utslach fen it sjongen
bikind makke. Woarknm bihelle de
earste priis, mei 45 punten, Dronryp de
2e priis (in lytser model fen ’e haed-
priis) mei 40 punten.
De gearkomste bisleat herders om oan
de minister fen ünderwys in telegram to
stjüren, hweryn, yn oanslüting oan it
ünderwysadres fen it Chr. Seiskip, er op
oanstien waerd, dat op de Fryske skoal-
len ünderrjucht yn it Frysk jown wirde
soil.
It wier trije Are do’t dizze wolslaggo
Fryske sjongdei in ein naem.
Sneeker Hardzeilen.
Man schrjjft uit Sneek aan ’t Leeuw.
Nieuwsblad
Of de Zellvereeniging «Snaak® ar goed
aan hesft gedaan Inplaats van één drie
wedstrijddagen to houden, we durven er
geen oordeel over te vallen, zeer waar
schijnlijk heeft de idee bjj *t Bestuur voor
gezeten, nu onze kermis tot vjjf dagen
werd ingekort, de neringdoenden tegemoet
te komen met ’t houden van een dria-
daagsch zeilfeest. 't Kan ook zijn, dat
men den wensch van de Hollandsche plei-
ziergasten wou bevredigen, die, naar men
zegt, ’t voor één zoildag niet de moeite
waard achtten, met hun vaartuigen naar
hier te kómen.
In elk geval, *t Bestuur heeft alle zeilen
bijgezet om stadgenooten en buitenlui hoogst
prettige dagen te bezorgen,
En om de zaak nog beter te doen slagen,
werd er met de directie van ’t vliegkamp
«Mok® op Texel een accoord gesloten, om
bjj ’t feestterrein op den dag der dagen
met een paar watervliegtuigen te landen
De morgen van 19 Aug. zette niet te
best in. ’t Geleek in den voormiddag er
weinig naar, dat het mottig weer zou op
klaren. Tegen twaalven echter begon de
wind krachtig uit het Zuid-Westen te
waaien, waardoor de regen ’t moest op
geven.
Vrjjzeker is er buitengewoon gezeild, en
hebben vaartuigen, die veel wind noodig
hebben om prjjzen te behalen, ditmaal
geprofiteerd.
Da uitslag was als volgt
60 vlerk. M. klasse, 3 deeln. Prjjs:
«Rietje® van G. Rösingh te ’s Gravenhage,
in 2-27-10de 2e prys kon niet worden
uitgereikt, aangezien de «Wilhelmina® van
den heer J. G. Hibma van Sneek den mast
brak, toen de tocht nog niet was afgeloo-
pen. De heer Röfing van Den Haag trof
het zelfde ongeval, maar eerst nadat hy
de startlijn was gepasseerd.
Voor de 45 vlerk. M, klas was geen
deelname.
35 vierk. M, klas, 2 deelnemers. Ie
prjjs «Waterrat® van A ten Gate te Sneek,
in 2-33-5; 2e prjjs «Watergeus® van F,
Dethmers te Sneek in 2-36-52.
IX.
De fornimstige skieppedief,
Der wier ris in man, dy libbe al in
hele tiid lang as dief en wio sa bikwaem
yn syn fak dat er altyd üt rjuchters-
hannen wjst to bliuwen. Mar njunke-
lytsen bigyng hy dochs in tejinsin yn
dit hantwirk to krijen en bisleat in eer
lik man to wirden, Hy bistelde him
aa feint by in boer en hélde en droech
him aa goed en ea nei ’t sin fen syn
boer dat dy in boel fen him bigyng to
béiden sa stadichwei. Op in kear dat
se wer ris smüksmout by elkoarren
sieten to keuveljen, bigyng de feint to
tortellen fen syn élde fyten, skelmstik-
ken en listige streken dy ’t er wol üt
helle hie.
Der wieme sokke wonderbaerlike by
dat de boer alles net for wierheit oan-
nimme koe. Hy sei op ’t lést tsjin ’e
feint: «Aetou eikerwior sa mansk bist’
aston sela seisto, scoe ik de proeve wol
ris op ’e sommo hawwe wolle.®
Hj'r for wie gau in gelegenheid, In
elaohtorefeiut üt ’e stêd kaem foart
derop by de boer en kocht in skiep fen
him, dat ar ek mar foartdaelk mei-
almme aeee nei ajra hfti ta. Do boi de
en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Tel. Intercomm. 1114.
feint«As jy der nou aordichheit oan
hawwe, boer, en it my tasteane, dan
soil ik ünderweis dy fint it skiep ünt-
stelle sünder dat hy it sjucht.« De
boer sei. «Soks is for dy ommers ün-
dwaenlik al ho knap astou wol wêze
soilste. Mar hawar, gean dyn gong, dan
kinn’ we ris sjen oft de greate müle ek
bilünje kin.«
Do scoe *t dan mar wêze. De feint
socht in pear skoenen, dy ’t noch aer-
dich goed yn steat wierne, en mei dit
pear skoen ünder ’e earm, sette hy dy
fint mei ’t skiep efternei. Hy gyng
lykwol de siidpaden léns twisken de
beammen trooh, en sa kaem hy de
slachtersfeint dy ’t de greate wei hélde,
foar. Do ’t hy lykwol, in ein fierder,
ek op ’e algemiene wei kaem, smiet er
der in skoeoh del, en trijehündert trêd
fierder lei er ek de oare midden op ’e
wei. Do glüpte er efter ’e beammen
en hagen on hélde ’m der biskül, en
wachtte. De slachtersfeint mei ’t skiep
kaem hwer ’t de earste skoech lei, mar
ien skoeoh allinne wie him it opnimmen
net wirdioh, hwet seoed er ek mei ien
skoeoh dos hy liet him lizze en trape
mei syn skiepke fierder. Mei gauwens
foun hy ek dy oare fenselsnou waerdt
it elkes oars. Twa is in pear. It spiet
him nou dat er de earste net op krigen
hie. Hy tocht ik gean werom om de
earste ek op to heljen. Goed. It skiep,
boun er de poaten, dan koe dat yn ’e
tiid alteast net ütnaeije. Dat wie wol
wiis dien. Mar do ’t er werom kaem
wie dochs it hele skiep foart. Der koed
er net by. Nou stie ’t net bést. Kaem
hy sünder skiep by syn baes, dan scoe
’t ek raer waeije. Gau biredt gyng hy
werom nei de boer, fortelde dy sa en sa,
en kocht op kredyt in oar skiep, sa ’t
er miende, mar ’t wie it selde dat er in
üre earder al bitelle hie.
8a gau as er wer mei ’t skiep foart
wie, sei de feint tsjin ’e boer«Hy
soil ’t noch ris kwyt, ear ’t er it seis
wit.®
De boer gyng der ek aerdiohheid oan
to krijen en sei«Gean dyn gong, en
ast’ it noch ris rêdste, krigest in efter-
tsjil fen my, mar diz kear soilst der wol
nofteren fen bliuwe.®
Mar de slimme feint lake al yn him
seis, hy seaoh wer de slachtersfeint foarüt
to kommen en forsküle him yn ’t bosk,
der ’t de wei trochroan. Do ’t hy de
slachtersfeint oankommen hearde, bigyng
hy to bletterjen krekt as in skiep. Dat
koed er sa krekt neibouwe, as hied er
al syn libben in skiep west. Do ’t de
slachtersfeint dit hearde, tocht er «Der
koe it skiep wol ris wêse dat ik niis
kwyt rekke bin. Hy joech him op it
lüd óf, it bosk yn. Mar boun earst syn
skiep oan in beam, dat koe der sa lang
wol stean as er it oare wer hie Hy
socht en socht yn ’t bosk om, ien lang
en twa breed, mar foun gjin skiep en
hearde ’t ek net mear. En do 't er
lang genóoh socht hie nei syn sin, hélde
er mar op fen siikjen en seoed er mar
mei syn bistke nei hés. Mar ho deale 1
do ’t er op ’t paed kaem, wie dit skiep propageerd
ek wer foart. Do wist er him seis gjin
rie. Mismoedich gyng er nei hüs, en
do ’t er syn baes fortelde ho ’t it him
forgien wie, waerd dy sa kwea, dat er
de feint op steande foot foartjepe woe,
sünder him in sint lean üt to biteljen
Lykwol, ear ’t it der oan ta kaem,
kaem de fornimstige boerefeint mei it
forlerne skiep by de slachter oansetten.
FRI8O.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
den Minister van Landbouw, waarin, in
verhand mot de opheffing der maximum
prijzen en andere verplichtingen voor de
fabrikanten, tengevolge waarvan de leer-
prijzen wederom 120 pot. gestegen zijn,
d.i. 350 pot. boven de prijzen van 1914
en de prijzen voor schoeisel dus steeds
hooger worden, mede in verband met
de hierdoor dreigende werkloosheid en
het feit, dat een door den bond benoemde
commissie heeft uitgemaakt dat de groote
winsten in handen komen van de fabri
kanten alleen, zonder dat de winkeliers
hierin mededeelen, aan den minister
wordt verzocht een staatscommissie in te
stellen, ten doel hebbend een onderzoek
in te stellen naar en middelen te be
ramen tegen het steeds duurder worden
van de betreffende artikelen.
Een goede oogst en toch duur.
De zand- en hooge eschgronden in
een gedeelte van Drente en Overijsel
beloven oen rijken oogst. Rogge, haver,
boekweit, kool, koolrapen, wortelen enz.
staan er uitstekend voor. Hetzelfde
geldt voor de aardappelen.
En toch zijn de prijzen van de aard
appelen enorm hoog.
Besteedde men vroeger f 1.50 f 1.75
per H.Lthans moet men voor dezelfde
hoeveelheid ongeveer driemaal zooveel
betalen.
Dit zou zijn om de hooge pachtsom
men. Niets is, volgens *t «Hbl.«, minder
waar. De helft der verbouwers zijn
zeker eigenerfde boeren, die niets met
pachtsommen te maken hebben. Van
de andere helft zit zeker nog wel de
helft op de oude pacht, terwijl dan het
over blijvende deel in de meeste gevallen
hooger pacht betaalt. Die hoogere pacht
echter hebben zij zich zelf opgedrongen,
door in *t onzinnige tegen elkander op
te bieden.
Telers en handelaren gaat het buiten
gewoon goed. En dat alles ten koste
van den consument, in vele gevallen den
werkman en den daglooner.
Bij steeds toenemende ontevredenheid
ziet men den winter met zorg tegemoet.
Nieuwe belastingobjecten.
In de «Nieuwe Ct.« vraagt Mevr. E.,
na geconstateerd te hebben dat de
schatkist berooid is en men met vurigen
ijver op zoek is naar nieuwe bronnen
van inkomsten
«Waarom wordt geen belasting inge
steld op piano’s en aanverwante luid-
klinkende, vaak voor de omgeving hin
derlijke muziekinstrumenten Waarom
wel fietsen, die maar zelden en niet
piano’s en dergel., die in het meeren-
deel der gevallen luxe zijn, in den greep
van den fiscus gebracht?®
«Waarom wordt een jachtakte, weel
deartikel bij uitnemendheid, nog voor
denzelfden prijs beschikbaar gesteld als
vóór den oorlog?®
Hoe de Belgen in Limburg doen.
Naar de «Limb. Koerier® meedeelt
wordt er van annexionistisohe Belgische
zijdo thans te Maastricht als volgt ge-
beslist afwezig is.
Zelfs degenen die zich niet door va-
derlandsche gevoelens laten leiden, rede-
neeren, dat het wegvallen van de land
grens tusschen Maastricht en Luik de
ondergang zou zijn voor den Maastricht-
schen winkelstand en van Maastricht een
dood stadje zou maken, zooals Tongeren
en Hasselt geworden zijn.
Moord.
Op de kermis te Hees bij Nijmegen
heeft een gruwelijke moord plaats gehad.
Zekere v. Rosmalen, 29 jaar, werd on
verwacht overvallen door een drietal
personen, waarvan een hem een steek
wond in de hartstreek toebracht. Kort
daarop zakte hij ineen. De geneesheer
kon slechts den dood constateeren.
Iemand uit Nijmegen werd als vermoe
delijke dader aangehouden.
Waarschijnlijk valt aan smokkelaars-
wraak te denken.
Op dezelfde kermis werden zekeren
Cremer uit een plaatsje bij Nijmegen
ernstige steekwonden in den rug toege
bracht. Voor zijn leven wordt gevreesd,
terwijl in café Buitenlust zekere Harst
bg een vechtpartij ernstige wonden aan
het achterhoofd opliep.
Een drama.
In de Toldwarsatraat te Amsterdam
heeft zich een ontzettend drama afge
speeld. Op nummer 10 in het beneden
huis woont de familie Nijziel, bestaande
uit man vrouw en zoontje van omstreeks
zes jaron. De echtgenoot is werkzaam
aan Heinekens bierbrouwerij. Hij stond
èn op de fabriek èn bij zijn buren be
kend als een zeer oppas-:ond man en
als belooning voor zijn ijver werd hij
een maand geleden door de directie der
brouwerij bevorderd. De taak als hoofd
van een afdeeling op te treden ging hem
blijkbaar boven zijn krachten en eenigen
tijd geleden werd een ander in zijn plaats
aangestold. Hij bleef echter op de fa
briek werkzaam.
Hot feit, dat hij niet tegen zijn werk
zaamheden was opgewassen hinderde
hem zeer. Hij werd stil en in zichzelf
gekeerd en buren verklaarden, dat zij
de laatste weken geen lach op zijn ge
zicht hadden bespeurd.
Maandagmorgen nu vervoegde een der
chefs der brouwerij zich bij de buren en
vroeg of zij ook wisten, waar de heer
Nijziel zich bevond, daar deze om half-
acht op de brouwerij moest zijn en tot
dusverre 12 uur niet verschenen
was. Een der huurlieden keek over de
schutting en ziende dat de gordijnen nog
gesloten waren, maakte hij de veronder
stelling, dat de familie de stad uit was.
Een onderzoek werd echter ingesteld
en toen werden juffrouw Nijziel en haar
zoontje, dat tegen haar aangevlijd lag,
vermoord in het bed gevonden. Voor
het bed lag zwaar gewond de man des
huizes. De slag, dien het knaapje heeft
ontvangen met een bijl, schijnt niet ter
stond doodelijk geweest te zijn. Immers,
zijn bedje vertoonde bloedsporen, die
liepen tot aan het bed zijner moeder.
Het is dus waarschijnlijk, dat het ventje
uit bed is gesprongen en naar het ledi
kant van zijn moeder is gestrompeld,
tegen wie hij zich heeft aangevlijd
Hier heeft het knaapje den laatsten
adem uitgeblazen.
De vrouw daarentegen is terstond dood
geweest. De verslagenheid in de buurt
is zeer groot.
Priissjongen to Ljouwert.
Us bitinken fen jister seit it »L.
N.« dat it Woarkumer Lyts Mingd Koar
in goede hans makke op it wer winnen
fen ’e Noardske Balke, de roungongsprjis
fen it Chr. Seiskip, hat bliken dien moai
goed rekke to wêzen.
Woarkum hat fen *e njuggen koaren
Paardenmarkt
t
1
-I
I
