Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
te Workum,
op Maandag 8 Sopt. 1919.
ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1919.
No. 35.
45ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
RAADS VERSLAGEN.
Binnenlandsch Nieuws.
PJ
- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. 1
1
1
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
45 cents; per post per half-
jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
Ingezonden stukken Don-
j derdags in te zenden.
j Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
rd
1
I
I
-A
i/
De prijs der Advertentiën Z
is van 15 regels 60 cents, 2
elke regel meer 6 cents. 2
Grootere letters naar plaats- X
ruimte. Buiten Friesland, uit- 2
gezonderd Familieberichten, 2
10 ets per regel. Bij abon- 2
I nement belangrijk lager. 2
niemand der leden iets heeft te vragen of
voor te stellen neemt de voorzitter het
woord en zegt, dat het hem pynlyk aan
doet dat hij een viertal raadsleden niet
weer als zoodanig in de raadszaal zal ont
moeten, vooral nu in de laatste oorlogs
jaren zooveel is doorgemaakt. Het is wel
eigenaardig zegt ZEd., maar hjj zal waar
schijnlijk de nieuwe leden gelukwenschen
met hun benoeming als raadslid, doch
wenscht ook de afgetreden leden geluk
dat ze niet meer behoeven zitting te nemen
in den raad, want waarlijk het is vooral
de laatste jaren z. i. geen benijdenswaar-
dige betrekking. Het heeft hem dan ook
wel verwonderd dat er ten allen tjjdenog
menschen gevonden worden die zich be
schikbaar willen stellen voor dit ambt,
want de goede bedoelingen worden veelal
niet door de ingezetenen gewaardeerd.
Maar de tijden veranderen en de menschen
ook. Critisearen is gemakkelijk bjj hoopt
echter dat het de scheidende leden verder
goed moge gaan.
De heer Borneman dankt den voorzitter
voor de gesproken woorden en herinnert
er aan dat hjj 13 jaar lid van den raad is ge
weest en 4 jaar tevens wethouder. Hjj
heeft in dien tijd steeds zijn beste krachten
aan de gemeentebelangen gewijd, maar de
ondervindingen in de laatste jaren hebben
hem genoopt zich niet herkiesbaar te stel
len Dankt verder voor de ondervonden
steun en goede verstandhouding.
Hierna sluiting.
De BURGEMEESTER van
Workum, brengt ter kennis
van de ingezetenen, dat de in
de vorige week aangekondigde
ZITTING van den Direc
teur van den Provincialen Keu
ringsdienst in Friesland, in deze
Gemeente op 2 September 1919,
tot later is uitgesteld.
De Burgemeester voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Tel. Intercomm. 1114.
Blijkens de door den Secretaris gelezen
resolutie hebben Ged. Staten bezwaar tegen
het in het leoningsplan voorkomende voor
stel, jaarlijks f 500 af te lossen. Daardoor
zou die leoning over 54 jaren loopen, ter
wijl Ged. Staten die termijn niet langer
willen stellen dan 25 jaren. Daarom wordt
het plan teruggezonden, met verzoek het
betreflende artikel te wijzigen. De Voor
zitter stelt namens B. en W. voor aan het
verzoek te voldoen en da jaarlijksche af
lossing te bepalen op f 1000 waartoe zon
der hoofdelijke stemming wordt besloten.
Punt 6Adres van de Bestuurders der
vereeniging »de Christel. Bewaarschool»
alhier, houdende verzoek tot bekoming van
een verhoogd Gemeentelijk subsidie voor
de instandhouding der bewaarschool. In
het door den Secretaris gelezen adres wordt
verzocht het Gemeentelijk subsidie met
f200 te verhoogen, wijl de uitgaven on
rustbarend zijn gestegen, een poging tot
voorziening in het tekort geen resultaat
heeft opgeleverd, waarom op meerderen
steun van Gemeentewege wordt aange
drongen., De Voorzitter stelt namens B.
en W. voor de tot nu toe genoten subsi
die te verhoogen met f 100 en te brengen
op f 300, waardoor dat cijfer in overeen
stemming wordt gebracht, naar evenredig
heid. met dat, wat aan de »R.K. Bewaar
school» wordt gegeven. Zonder hoofde-
lijke stemming wordt daartoe besloten.
Punt 7Een schrijven van het Bur
gerlijk Armbestuur alhier, daarbij inzen
dende een bij zijn College ingekomen ver
zoek van den armvader, om verhooging
van zijn salaris, tevens inhoudende een ad
vies dienaangaande.
In het door den Secretaris gelezen
schrijven wordt een verhooging gevraagd
van f 100, waarmede in een bjjgevoegd
advies van het Armbestuur, sympathie
wordt betuigd en geadviseerd, gunstig op
het verzoek te beschikken. De Voorzitter
zegt dat B. en W. zich met het verzoek
vereenigen. Nadat de Voorzitter op een
desbetreffende vraag van den heer Veen-
stra antwoordt, dat het salaris thans f 300
bedraagt, wordt zonder hoofdelijke stem
ming het verzoek toegestaan.
Punt 8Benoeming van een wegwerker.
De Voorzitter zegt dat de stukken der
33 sollicitanten voor de leden ter inzage
hebben gelegen en vraagt, of ook een ge
heime zitting wordt verlangd, ter bespre
king van die personen. Niemand geeft
daartoe het verlangen te kennen, alleen
de heer de Vries zou wel voorlezing van
de namen der sollicitanten wenschen,
waaraan door den Secretaris wordt vol
daan, daarbij schifting aangevende
van de personen boven en beneden 50 jaar
terwijl hjj mede lecture doet van een ad
vies van den Gemeentearchitect, die eenige
namen noemt in de volgordeD. Hofman,
M. de Jong, P. H. de Boer, Y. Huisman,
enz. De heer Brandsma vraagt, of door
de sollicitanten ook een geneeskundige ver
klaring is bijgevoegd, wat door den Voor
zitter ontkennend wordt beantwoord, wyl
men al die menschen kent en dus B. en
W. daarbij n^et hebben stilgestaan. Tot
stemming overgaande worden uitgebracht
op S. J, Wiersma en D, Hofman elk 2
stemmen en op J. Steigstra, U. Sterk, O.
Siemonsma, Y. Zondervan en Y. Huisman
elk 1 stem. Een tweede vrjje stemming
heeft het zelfde resultaat. Bjj de herstem
ming tusschen S. J. Wiersma en D. Hof
man, wordt eerstgenoemde gekozen met
6 stemmen, terwijl op D. Hofman 3 stem
men zijn uitgebracht. Van den benoemde
zal nog overlegging van een geneeskundige
verklaring worden gevraagd.
Punt 9: Voorstel van B. en W, tot
opheffing van de school voor Uitgebreid
Lager Onderwijs en in verband daarmede
eervol ontslag te verleenen aan den onder
wijzer J. Boonstra.
In het door den Secretaris voorgelezen
voorstel adviseeren B. en W. tot ophef
fing der school voor U, L. O. met 1 Sept,
a.s. en het geven van eervol ontslag aan
den onderwijzer dier school, de heer J.
Boonstra, een en ander ais een uitvloeisel
van het in de vorige vergadering genomen
besluit. De Voorzi tter wil nog mededeelen
dat zich tot heden nog geen sollicitanten
met acte Franscb en Wiskunde hebben
aangemeld. B. en W. willen daarom de
oproeping herhalen door acte Fransch ver
plichtend te stellen, en dat die voor Wis
kunde aanbeveling zal verdienen, terwijl
het de bedoeling van B. en W. is, ook als
dit wordt aangenomen, de heer Boonstra
tjjdoljjk werkzaam te stollen. Zonder hoof
delijke stemming wordt het gedaan voor
stel aangenomen.
Punt 10: Adres van het Bestuur der
vereeniging voor Christelijk Schoolonder
wijs alhier, het verzoek inhoudende, om
drie lokalen van de school aan den Stati
onsweg tijdelijk in huur te mogen hebben.
De Secretaris doet voorlezing van het adres
waarbij wordt gevraagd tijdelijk in huur
te mogen ontvangen drie lokalen van de
school aan den Stationsweg, ten dienste
van haar gewoon lager en meer uitgebreid
lager onderwijs. Zij stelt voor daarvoor
als huur te betalen de som van f 20 per
maand en zou het op prijs stellen, spoedig
antwoord te mogen vernemen, aangezien
hare school te weinig ruimte biedt en
zulks zich na de vacantie direct zal laten
gevoelen.
De Voorzitter stelt namens B. en W.
voor het verzoek toe te staan, voorloopig
tot 1 Januari 1920, om dan de zaak op
nieuw onder de oogen te zien. Bezwaar
tegen de huursom bestaat zeker niet, ter
wijl er geen verdere kosten voor de Ge
meente zijn, terwijl afstand ook de even
tueels totstandkoming der vakteekenschool
niet in den weg staat. Op een vraag van
den heer Brandsma, of ook het gebruik
van banken enz. wordt gevraagd, zegt de
Voorzitter, dat alleen wordt gevraagd om
de school, terwijl de banken zullen ver
huizen naar de school van den heer Oos
ten. De heer Brandsma verklaart zich met
de huursom te kunnen vereenigen, wijl
ook maar voor een korten termijn de huur
wordt aangegaan, waarop de heer Hobma
zegt, dat het gebruik van banken en
kachels ook wel later valt te regelen en
waartegen ook de Voorzitter geen bezwaar
blykt te hebben.
Het verzoek wordt daarop zonder hoof
delijke stemming toegestaan.
Punt 11. Vaststelling van het primitief
kohier van Hoofdelijken Omslag, voor den
dienst van 1919.
Da voorzitter zegt dat het eindcijfer een
bedrag aanwijst van f 59.992 58, verkregen
door als cijfer van vermenigvuldiging te
nemen 163, waaromtrent door den heer
Potma inlichtingen worden gevraagd en door
den voorzitter de noodige toelichting wordt
gegeven. De heer de Boer zou wel gaarne
een kleine opmerking over een bepaalden
aanslag willen maken, welke de voorzitter
beter oordeelt ter kennis van B. en W. te
brengen voor de vaststelling van het sup
pletoir kohier of zoo noodig in geheime
vergadering. Het kohier wordt daarna
zonder hoofdelijke stemming tot voormeld
bedrag vastgesteld.
De punten der agenda zjjn hiermede
afgehandeld. Bij de gewone rondvraag
wijst da heer Brandsma op de slechte
verzorging van het verkeer bjj de her
stelling van de brug bjj Tjerkwerd en nu
weer bij da herstelling der andere brugjes,
waaromtrent de voorzitter zegt, de tol
gaarders dienaangaande voorschriften te
zullen gaven en borden te zullen plaatsen.
Verder vraagt de heer Brandsma, nu het
Distributiebedrijf wordt opgeheven, of het
salaris van den heer Notten gelijk blijft,
wat de voorzitter toestemmend beantwoordt,
wijl er wel minder werk komt, maar deze
thans geheel alleen overblijft.
De heer de Vries had indiening ver
wacht van een rapport inzake aanschaffing
eener baggermachine, waaromtrent de
voorzitter zegt, geen inlichtingen te kunnen
verstrekken, De heer Hobma geeft dien
aangaande eenige mededeelingon en zegt
eventueels inzending van een rapport te
zijner tjjd toe.
Verder merkt deze op, dat in de vorige
vergadering is besloten, dat de Gasfabriek
ornamenten enz. zal blijven kunnen leveren,
aan de burgerij, maar nu moet de Direc
teur niet het werk aan de burgers (ver-
koopers) onttroggelon, gelijk by Rijpma is
geschied, dat is geen aangename concur
rentie. De voorzitter belooft deze kwestie
by de Gas- Commissie ter sprake te zullen
brengen.
Eindelyk zegt de heer Hobma, dat hef
de laatste vergadering van den Raad is/
die hjj zal mogen hebben bjjwonen. In
1905 tot lid gekozen, heeft hjj alle zetels
zien verwisselen, behalve die der Wet
houders. Anderen zjjn hem voorgegaan
en nu ook gaat hij heen, maar niet zonder
groet. Steeds heeft hij tegen het lidmaat-*
schap aangezien, maar eenmaal benoemd,
meende hjj niet te mogen bedanken, als
j van een Hooger
Steeds heeft hjj zijne beste
krachten aan de belangen der Gemeente
gewijd, en hjj zal, geen man van het woord
Schippersactie.
Niettegenstaande de heer de Vriee,
voorzitter van den Binnensohippersbond
Maandagmorgen op de Schippersbeure
te Rotterdam de talrijk opgekomen schip
pers aanmaande en verzocht om de orde
te helpen handhaven en kalmte te be
waren, was hot er, even nadat de vei
ling een aanvang had genomen, een zelfde
janboel als op vorige dagen.
Eén vracht is er ’s morgens gemijnd
men is er, trots het geduld en de mee
gaandheid van de met de veiling belaste
ambtenaren niet in geslaagd om meer
dere vrachten te veilen. Het geschreeuw
zynd», misschien wel eens leden hebben
gekwetst, maar hij vraagt daarvoor ver-
schooning, gelijk hjj ook dank zegt voor
de welwillendheid, waarmede men hem
heeft bejegend. Dank brengt hij ook aan
den Secretarie, voor de voorlichting en
medewerking, steeds van hem ondervonden,
en aan den Voorzitter voor de steeds hu
mane leiding der vergaderingen den wensch
uitsprekende, dat het hem gegeven moge
zyn, nog lange jaren tot heil der Gemeente
te mogen kunnen arbeiden, God zjjne ge
zondheid daartoe moge sterken en dat de
nieuwe Raad hem bjj zjjn verderen arbeid
moge steunen.
Da Voorzitter is den heer Hobma erken
telijk voor de woorden tot hem gericht,
en heeft tot het einde der vergadering
willen wachten een woord tot afscheid te
spreken aan alle leden, die thans deze
vergadering gaan verlaten. En daar is
alle reden voor, waar da heer Hobma
reeds 14 jaren het Raadslidmaatschap heeft
vervuld de anderen allen veel korter. Hjj
zegt hen allen dank voor wat zij voor de
Gemeente hebban gedaan, elk op zjjne
wyze en is getuige geweest van een samen
werking, die zeer te waardeeren viel. Hy
twjjfelt niet, of hunne adviezen, als des
kundige in verschillende zaken, zullen ze
ker worden gemist. Hij hoopt'dat het
hen, in hun verder leven, goed mag blyven
gaan en zjj in de toekomst, ook belang
zullen blyven stellen in het werk van den
nieuwen Raad.
Ook de heer Potma zegt den Voorzitter
nog dank voor zjjne leiding en de leden
voor hunne vriendschap, zich aansluitende
bjj de woorden van de heer Hobma, waar
mede ook de heer IJntema zich gaarne
verklaart te vereenigen.
De vergadering wordt daarna door den
Voorzitter gesloten.
Margarine en sigaren.
De «Residentiebode» oordeelt dat de
vicieuze cirkel van prijsopdrijving, loons-
verhooging, prijsopdrijving niet eeuwig
kan duren. Er moet een einde gesteld
worden aan den kringloop. Beter dan
telkens de loonen op te drijven, is het
uit te zien, naar de andere zij, de prij
zen der waren te verlagen. Welke zijn
echter de oorzaken der prijsopdrijving
Ze zijn velerlei. Naast oorlogomstandig
heden, die nog nawerken, geldt hier zeer
zeker ook woekerwinst, die in ’t eene
vak door den fabrikant, in ’t andere
door den groothandel, in een derde door
den winkelier gemaakt wordt.
Allerlei staaltjes kan men daarover
opvangen. En al meent de man in de
straat eenvoudigweg, dat de winkelier
do schuldige is, zulks gaat niet op. Groot
handel en fabrikant gaan vermoedelijk
heel wat minder vrij uit.
Ergerlijke staaltjes hoorde het blad
dezer dagen weer van deze laatsten.
Zoo houden de margarinefabrikanten de
margarine expresselijk hoog en dwingen
ook de beste handelaren, om de waar
hooger te houden dan zij ze aan den
winkel kunnen afleveren. Op straffe
van uitsluiting' moeten ze op die manier
de prijzen opdrijven. Hetzelfde heeft
in den sigarenhandel plaats. Staaltjes
werden meegedeeld van sigarenwinkels
die sigaren van 9 cent met 12 moeten
prijzen, hoewel ze die gaarne voor 9
cent verkoopen willen on het ook aan
bekenden wel doen.
Zulke toestanden schreeuwen om recht.
Wij vragen ons af, zegt het blad, of do
middenstandsorganisaties hier niet tus-
schenbeide kunnen komen, ook ter wille
van ’t prestige van eigen stand. Zoo
dat niet gaat, zal de Regeering moeten
ingrijpen.
HINDELOOPEN, 26 Aug. In de gister
avond gehouden raadsvergadering waren 6
leden tegenwoordig. De heer van Meeke
ren was afwezig, met kennisgeving.
Van den Minister van Onderwys enz.
was bericht ingekomen dat hjj het niet
noodig oordeelde een vertegenwoordiger te
hebben in het bestuur der Hidde Njjland-
Stichting. Van mej. D. Bornemam dat zjj
de benoeming tot lid van voormeld bestuur
aanneemt en van Ged. Staten dat zjj het
raadsbesluit tot het aangaan van een on-
derhandsche geldleening goedkeurden.
Betreffende het instellen van een veror
dening op de samenstelling en gewicht van
het brood is thans besloten eerst een
samenspreking met den directeur der keu
ringsdienst en de plaatselyke bakkers te
houden.
Aangezien bjj het petroleumgebrek tjj-
dens de mobilisatie, de betrekking van
lantaarnopsteker is opgeheven, dient thans
in deze vacature te worden voorzien.
Overeenkomstig het voorstel van B. en
W. wordt het salaris bepaald op f 100.
Vroeger was dit f 80 met vrjj gebruik van
petroleum voor het gezin.
Da heer Borneman stelt voor deze be
trekking toe te wjjzen aan den stads
werkman R. Pieters, diens salaris is wel
wat klein en deze zou die f100 er goed
bjj kunnen gebruiken.
De heer Simonides is daarentegen voor
het oproepen van sollicitanten. De heeren
v. d. Kooi, Bakker en Lsenstra geven te
kennen hier ook de voorkeur aan te geven.
Pieters kan dan ook solliciteeren. De
voorstellen Borneman en Simonides worden
tegen elkaar in stemming gebracht en
verklaren zich 5 leden voor het voorstel
Simonides.
Nadat de heer Simonides namens de
commissie van onderzoek heeft verklaard
dat geen aanmeiklngen waren gevonden
op de verschillende rekeningen, is de ge-
meenterekening voorloopig vastgesteld op
een ontvangst van f39726.67, uitgaaf van
f 40381.2U/2, nadeelig saldo f654 54i/2.
De armvoogdjj-rekening ontvangst f 1820.84,
uitgaaf f 1721.15. De weashuls-rekening
ontvangst f417.98, uitgaaf f26156. De
distributie-rekening uitgaaf f3060.01i/2
Op een adres van den heer J. Buiteveld,
beheerder der Hidde Njjland- Stichting om
inplaats van de storting van f 1000 zekor-
heidsstelling, daarvoor twee soliede borgen
te mogen stellen, n.l. de heeren I. D. Si
monides en G. J. F, Avenhorn van Nauta,
is gunstig beschikt.
Hierna is de agenda afgehandeld tot
het laatste punt.
Vaststelling kohier hoofdeljjke omslag
1919.
Daar bjj de gewone rondvraag bljjkt dat
VERSLAG van de Vergadering van den
Raad der gemeente
WORKUM,
op Donderdag 21 Augustus 1919 ’s na
middags 6 uur.
Voorzitter de heer Jhr. Quarles van Uf-
ford, Burgemeester.
Tegenwoordig alle leden, behalve de
heeren W. Kroese, Y. Ykema.
Na opening der vergadering door den
Voorzitter, stelt deze als punt 1 der agenda
aan de ordeNotulen der beide vorige
vergaderingen, welke na lezing door den
Secretaris onveranderd worden goedgekeurd
en vastgesteld.
Punt 2: Mededeeling van ingekomen
stukken
a. Een apostille van Ged. Staten, hou
dende goedkeuring van het Raadsbesluit
tot wjjziging der begrooting over 1919.
b. Idem, tot het doen eener recht-
streeksche uitgaaf uit den post voor on
voorziene uitgaven der begrooting 1919.
c. Een schrijven van het Bestuur der
R.K. bewaarschool onder overlegging van
de rekening over 1918, de begrooting over
1920 en het verslag over 1918.
d. Idem van de vereeniging de Chr.
bewaarschool, welke stukken "zonder hoof
delijke stemming, voor kennisgeving wor
den aangenomen.
Punt 3Rapport van de Commissie,
betreffende het onderzoek der rekeningen
van de Gasfabriek en van het Distributie
bedrijf over 1918 en goedkeuring dier re
keningen.
Blijkens het door den Secretaris voorge
lezen rapport heeft de Commissie geen
aanmerkingen betreffende de rekening der
Gasfabriek, waar onder de uitgaven o.m.
voorkomt een post voor de straatverlich
ting van f 1853.09 en in ontvang en uit
gaaf sluit met een bedrag van f61334 07.
Aangaande die van het Distributiebedrijf
heeft de Commissie aan den heer Notten
inlichtingen gevraagd in verband met den
grooten rjj van posten, die een ontvang
aanwijzen van f 281.727.261/2 en een uit
gaaf van f294.828.98 en welke rekening
sluit met een nadeelig saldo van f 13.101.715.
Beide rekeningen worden daarop zonder
hoofdeljjke stemming tot de uitgetrokken
bedragen, voorloopig goedgekeurd, in na
dere afwachting van do goedkeuring van
Ged. Staten.
Punt 4: Rapport van do Commissie,
betreffende het onderzoek der Gemeente-
rokening over 1918 on voorloopige vast
stelling dier rekening. Blijkens de door
den Secretaris gelezen voorgestelde con
clusie hebben de ontvangsten bedragen
f 252 630,561/a, de uitgaven f 252.741.69 en
is er een nadeelig saldo van flll,12i/a.
De Commissie hoeft 'geen aanmerkingen.
Met algemeene stemmen wordt ook daar
omtrent tot voorloopigo goedkeuring be
sloten.
Punt 5: Resolutie van Ged. Staten,
betreffende do ann te gano geldleening,
groot f27000 ton. behoeve dor Gasfabriek.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
ook gaat hij heen, maar niet zonder
schap aangezien, maar eenmaal benoemd,
gekozen onder leiding
Bestuur. Steeds heeft
krachten aan de belangen*der~Gemeent<
Paardenmarkt
4
4 j
i
