Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
j
45ste Jaargang.
ZATERDAG 22 NOVEMBER 1919.
No. 47.
Officieel Gedeelte.
RA ADS VERSLAGEN.
Binnenlandsch Nieuws.
Plaatselijk Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. i
Minder
Meer
fi
-1589.
-1565.
Belastbaar
inkomen
Aanslag
tarief
v. Elselo
Aanslag
bestaand
tarief
laten,
jaar
een
aan
f 015
- 108
- 6 64
-10 21
-12 81
-1215
- 7.07
- 135
-29 27
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦o
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
I 45 cents; per post per half-
jaar f 1.Enkele Nos. 4 ets.
i Ingezonden stukken Don-
derdags in te zenden.
I Advertentiën Vrijdagmorgens
I vóór 11 uur.
wordt bekend ge
maakt, dat de "Wittebrood-
kaart geldig is
117e tijdv. van 21 Nov. tot en
met 29 November de paars
gekleurde kaarten.
De Burgem. voornoemd,
J. QUAKLES VAN UFFORD.
Workum, 21 Nov. ’19.
'jjziging dar gemeants-begroeting
Afwijzend is beschikt op het adres van
het Centraal Comité 1919, inzake afsluiting
en drooglegging der Zuiderzee voor neven
bedreven en aanverwante vakken, om een
subsidie tot bestrijding der noodzakalyko
uitgaven.
Aan den heer J. Dijkstra is met ingang
van 1 Januari a.s. eervol ontslag verleend
als controleur-armmeester dezer gemeente.
Met 7 tegen 3 stemmen zjjn Burgemeester
en Wethouders gemachtigd hiervoor op
nieuw sollicitanten op te roepan.
B. en W. zijn gemachtigd het noodige
te verrichten om aansluiting van de ge
meente aan het Provinciaal Electrisch Be
drijf te bewerkstelligen.
In verband met de algeheele riksex
ploitatie van het telegraaf- en telefoonwe-
zen is aan den hulptolegraaf- en telefoon-
kantoorhouders, aan hunne plaatsvervan
gers, alsmede aan de telegrambestellers te
Koudum, Warns en Oudega met ingang
van 1 Jan. 1920 eervol ontslag verleend.
Aan B. en W. is een crediat van f400
verleend voor winteropsiag van turf ten
behoeve van hen die daarin zelf niet kun
nen voorzien.
Met algemeene stemmen is voor kennis
geving aangenomen oen adres van het be
stuur van de vorooniging tot bevordering
van dorpsbelangen te Hemelum, houdende
verzoek om le aanstelling van een politie
dienaar aldaar, 2e plaatsing van meerdere
straatlantaarns, 3e de keibestrating van de
kanten van de straat in het dorp door
andere bestrating te vervangen.
Goedgunstig is beschikt op hot adres
Werkmansbond en leidde in het vroegere
gebouw «Walhalla* in de Westerbaen-
etraat te ’s-Gravenhage rumoerige ver
gaderingen.
In het jaar 1879 legde hij het pre
dikambt neder en schaarde zich bij den
uitersten linkervleugel der arbeidersbe
weging, terwijl hij in het orgaan «Recht
voor allen* zijn denkbeelden omtrent
Staat en maatschappij verdedigde.
Wegens majesteitsschennis werd hij
naar aanleiding van een in genoemd
blad opgenomen artikel veroordeeld tot
een jaar gevangenisstraf. Van 19 Jan uari
1887 tot 31 Augustus van dat jaar,
toen hem, naar aanleiding van een ver
zoek zijner geestverwanten om gratie,
de vrijheid werd hergeven bracht hij in
de gevangenis door.
In 1888 vaardigde het district Scho-
terland hem af naar de Tweede Kamer
doch werd in 1891 door mr. Treub
vervangen.
Sedert wendde hij aich van de parle
mentaire taktief af om zich geheel aan
te sluiten bij de revolutionaire beweging.
In tal van geschriften en tijdschrift
artikelen heeft de heer Domela Nieuwen
huis zijn revolutionaire meeningen ont
wikkeld en verdedigd.
te worden gebracht, terwyl als nieuwe
aftrek wordt voorgesteld f75 voor elk in
wonend ouder of schoonouder, die ten laste
komen van den belastingschuldige. B. en
W. merken verder op dat aanslagen van
f2200 en lager van deze nieuwe regeline
zullen profiteeren. De aanslagen van f2300
en hooger zullen daarentegen zwaarder
worden belast. H. i. een billijke regeling,
dat h(j die veel heeft veel betaalt en hjj
die weinig heeft weinig bedraagt. Een
heffing dus volgens draagkracht. In de
bestaande verordening kwam dit minder
tot uitdrukking.
B. en W. stellen dan ook voor, om de
verordening zoo die thans wordt voorge
steld en waarin de voorstellen van Elselo
z(jn opgenomen, onveranderd aan te nemen.
Overeenkomstig dit voorstel is met alge
meene stemmen besloten.
Aangaande de berekening naar het be
staande tarief en het tarief van Elselo, het
volgende korte uittreksel
WORKUM. In de Witte Bioscoop van
den heer W. Rjjpma alhier werd Zater
dagavond en Dinsdagavond j 1 als hoofd-
nommer gegeven «Da vermiste erfenis*,
drama in 5 acten en een paar komische
nastukjes. Het dramatische stuk boeide
van begin tot einde en de nastukjes waren
wel in staat de lachspieren in beweging
te brengen. In de thans goed verwarmde
zaal konden de toeschouwers volop ge
nieten van deze voorstelling. Jammer
voor de onderneming dat het bezoek niet
grooter was.
Bjj de Woensdag alhier gehouden
aanbesteding herstelling overkapping der
aschbelt en vernieuwing sluisdeurenloods,
in twee perceelen, was ingeschreven als-
volgt
le perceel. Overkapping aschbelt.
P. Spöksma met f1066.
D. de Jager -1049.
2a perceel. Sluisdeurenloods.
P. Spjjksma met f1693.
De Vries, Molenaar en H. Palis
D, de Jager
D. Visser -1515.
Gegund aan de laagste inschrijvers.
19 Nov. De heden gehouden verga
dering van de afd. Workum en omstreken
der Fr. Mjj. van Landbouw was flink be
zocht. Het bestuur deelde mede, dat er
plan bestond weer een landbouw-huishoud-
cursus te houden. De medailles van de
laatst gehouden najaarskeuring werden
uitgereikt. Benoemd werd tot afgevaar
digde naar de algemeene vergadering de
heer H. v. d. Gaast, tot plaatsvervanger
de heer H. N. K. de Jong. De heer van
der Meer, secretaris van het hoofdbestuur,
hield een rede over »D« onzekerheid der
pachtverlenging*
In de vacature-M. Leenstra te Hinde-
loopen werd als bestuurslid gekozen de
heer F. W, de Boer aldaar.
In de gisteravond ten huize van den
heer Bonnema gehouden vergadering van
de jjsclub «Workum c.a zijn gekozen tot
leden van het Hulpbestuur de heeren J.
Haagsma, Y. Haagsma, H. A. Visser en
K. Horjus; tot controleurs de heeren W.
de Jong en A. Zwaan. Met het oog op de
hoogere uitgaven tengevolge de tegen
woordige duurte werd besloten een toeslag
van 50 cents op de contributie te heft an
en de insignes voortaan voor den kostprijs
f 1.50 inplaats van f 1 voor nieuwe leden
verkrijgbaar te stellen. Omtrent h«t punt:
aansluiting by de op te richten ijsbond,
werd besloten een afgevaardigde te zenden
naar de voor dat doel op 3 Dec. te Leeu
warden te houden vergadering. Aan het
bestuur werd opgedragen de regeling der
te houden wedstrijden. By de rondvraag
kwamen wederom in bespreking de kleed-
tentjes en het resultaat van deze bespre
king was dat ernstige pogingen zullen
worden aangewend om in dezen nood te
voorzien. Ook werd nog te berde gebracht
De BURGEMEESTER der
Gemeente WORKUM maakt be
kend, dat de volgende
week verkrijgbaar zal worden
gesteld op
bon no. 8 der Rijkssuikerkaart
2^2 ons Suiker.
Tevens
van het bestuur van de schoolvereeniging
voor Chr. Nat. Onderwijs te Koudum om
het schoolplein naast het gemeentehuis in
koop te mogen ontvangen voor f 3 per M-
Alsvoren op het adres van Jacob van
der Veen te Oudega om de bermsloot voor
zyne woning te mogen dempen, alsmede
om deze halve sloot In koop te mogen
ontvangen.
Op verzoek van Ged. Staten is uit de
verordening, regelende de uitbetaling etc.
van de onderwijzersjaarwedden, genomen
de bepaling, dat bij overlijden van een
onderwijzer aan de nabestaanden nog
bedrag zal worden uitgekeerd gelyk
de genoten jaarwedde.
De huurwaarde der woningen, bewoond
door de hoofden der O. L. Scholen is als
nog als volgt bepaald: Koudum f300.
Warns f280.Nyega f280Oudega
f280.Molkwerum f250,Hemelum
f250—,
De heeren W. Struikmans, hoofd der
school te Hemelum en R. Dijkstra, hoofd
der school te Njjega, verzochten om over
plaatsing als h. d. s. naar Warns. Als-
zoodanig verkreeg de heer W. Struikmans
7 stemmen en de heer R. Djjkstra 2 stem
men, 1 stem blanco, zoodat de heer Struik
mans naar Warns wordt overgeplaatst.
Slot volgt, schreef de verslaggever, doch
by ’t afdrukken hadden we nog geen slot
ontvangen.
By de behandeling der gemeente-be-
grooting zijn eenige adressen behandeld
met verzoeken de gemeente-fiuanciën ra
kende
a. Adres van U. Idsinga, ambtenaar ter
secretarie, verhooging jaarwedde. Nadat
een voorstel van den heer v. d. Kooi om
die jaarwedde met f 150 te verhoogen, met
4 tegen 2 stemmen was verworpen, met de
voorsteller stemde de heer Leenstra vóór,
ie een voorstol van den heer Mulder om
de jaarwedde van f 300 op f 400 te brengen,
aangenomen.
b. Idem S. Postma, agent van politie.
Op voorstel van den heer van Elselo
wordt de jaarwedde van Postma met f 300
verhoogd en gebracht op f800, diens ver
goeding voor uniformkleeding is gebracht
van f75 op f 100, terwjjl hjj voortaan voor
huishuur zal ontvangen de som van f 100.
Met 4 tegen 2 stemmen aangenomen. De
heeren v. d. Kooi en U. van Meekeren
stemden tegen. Daarentegen is op voor
stel van den heer H. M. van Meekaren
besloten de post hulpagent van politie te
schrappen en deze betrekking, als zjjnd»
onnoodig, op te heffen. Alleen de hee>
v. d. Kooi stemde tegen.
c. Adres van bet Bestuur van do Be-
waarschool-vereeniging (bestuursleden ds.
Tonsbeek, H. Harkema) tot toekenning
van een subsidie. Afwijzend beschikt in
afwachting van do plannen der regeering
aangaande voorbereidend onderwjjs.
d. Adres van het Bestuur der Hldde
Njjland-stichting over teekenonderwjjs.
Besloten met het oog op te geven teeken-
ouderwijs, f50 subsidie toe te staan
e. Adres van het Bestuur der afd. Fries
land van de Ned. Bond van gepensioen-
neerden, omtrent pensioen verhooging
Besloten af te wjjzen omreden er maar
een gemeente-gepensioenneerde is en die
reeds 90 0/0 verhooging geniet.
f. Adres van het Bestuur van de Prov.
Friesche vereeniging voor vreemdelingen-
verkeer tot toetreding als lid. Besloten
afwijzend te beschikken.
g. Adres van het centraal comité 1919
inzake afsluiting der Zuiderzee, ter beko-
ming van een subsidie.
Dit comité stelt zich voor de belangen
te behartigen van hen die schade kunnen
lyden by drooglegging der Zuiderzee.
Op voorstel van Elselo is besloten een
subsidie te verleenen van f25.
De subsidie aan het Groene Kruis ia
van f 75 op f 150 gebracht met het oog op
de hoogere kosten van wijkverpleging.
Voor het slatten van de vaart achter de
Tuinen is een post van f 200 uitgetrokken.
De weeshuisbrut' zal over 1920 ver
nieuwd worden, turwjjl andere bruggen
opgeknapt zullen worden.
De post hoofdsloten omslag is verhoogd
van f8000 op f11000
5 van de 7 gemeentewoningen zullen
in ’t vervolg f95 en de ^eindwoningen
f100 huur moeten doen.
In de Vergadering van den Raad der
gemeente
HINDELOOPEN,
van Donderdag 13 November is o,a mede
gedeeld dat by de kasvenficatie van den
gem.-ontvanger in kas was f1709 986.
Aan den onderwijzer U. de Vries is we
gens zijn a.s. vertrek naar Ned. Oost-Indië
eervol ontslag verleend op 16 Jan. a.s.
Aangaande een adres van het bestuur
der algemeene Ned. Timmerlieden bond tot
toetreding werkloosheid besluit is besloten
niet van het dienaangaande ingenomen
standpunt af te wjjken.
Een adres van het bestuur van den
Nederl. bond van gemeente-ambtenaren
tot woningbouw voor de ambtenaren
dor gemeente is op voorstel van B. en W.
voor kennisgeving aangenomen.
Een verzoek van het harmoniecorps
«Vooruit* om vrij gebruik van schoollampen
is in zooverre ingewilligd dat per week 1
liter petroleum aan de gemeente vergoed
moot worden,
De heer van Elselo licht z(jn voorstel
betreffende verlaging aantal opcenten per
soneels belasting alsvolgt too. Door sta
ging van de huurwaarde acht v. E. het
mogolijk dat de gemeente van de 9e in de
8e klasso komt. Daardoor zou do aftrek
woninghuur van f10 komen op f22 50
Bovendien zouden aanslagen mobilair be
neden f60 vrjj worden van het betalen
van belasting, wat volgens de 9e klasse
f40 zou zyn. Van Elselo stelt daarom
voor te trachten de gemeente van de 9e
In do 8e klasso te brengen. Algemeen
goedgevonden overeenkomstig het voorstel,
om de opcenten van de personeele be
lasting van 50 op 30 terug te brengen.
In de voorlaatste raadsvergadering zyn
door de heer van Elselo voorstellen gedaan
tot belangrijke wyziging der verordening
van den hoofdelyken omslag o. m. wyziging
van het belastingtarief teneinde in die be
lasting een zoo hoog mogelijke progressie
te verkrijgen.
In opdracht van een besluit dier verga
dering hebben B. en W. met de voor
steller, die inmiddels lid van dat college
is geworden, het voorstel onderzocht, met
het gevolg dat B. en W. thans den raad
oen geheel nieuwe belasting-verordening
aanbieden, gebaseerd op de ingodiendo
voorstellen van den heer van Elselo.
De voornaamste wijziging zijn alsvolgt
Tot dusver werd in de verordening bepaald
hot maximum bedrag hoofdolijk omslag dat
de gemeente kan heffen. Daar echter een
dergelyke bepaling niet meer gebiedend
is, wordt thans bepaald dat dit bedrag
telken jaro bjj do behandeling dor gomoente-
bogrooting wordt vastgestold.
Iets nieuws is do bepaling, dat wanneer
uit nadere gegevens blykt dat een aanslag
te laag is geschied, een nadere aanslag
kan worden opgelegd (z.g.n. navordoring).
B. en W. zjjn bot blijkbaar met het
voorstel van Elselo eens, dat do aftrek
voor levensonderhoud van f500 op f600
gebracht behoort te worden en die van alleen
loopends personen van f300 op f500
De aftrek van kinderen beneden 16 jaar
on van personen boven dien leeftyd, die
wegens ziels- of lichaamsgebreken ton
laste van den belastingschuldigen komen,
dient volgons hot voorstol van f 50 op f 76
f 100
- 750
-1000
-1500
-3400
enz. enz.
By de
L
met verzoeken do gemeente-fiuanciën ra-
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
I elke regel meer 6 cents.
Grootere letters naar plaats-
ruimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
nement belangrijk lager.
HEMELUMER OLDEPH. en N. W.
In de vergadering van den raad dezer
gemeente is o. a. medegedeeld, dat Gede
puteerde Staten berichtten, dat de Minister
van Binnenlandsche Zaken geen termen
aanwezig acht om de vernietiging van het
raadsbesluit van 22 Februari 1919, betref
fende aanvulling van art. 15 der politie
verordening (volgens deze aanvulling is
hot verboden aan verharde openbare wegen
dammen te hebben, welke niet ten ge-
noege van Burgemeester en Wethouders
en Wethouders z(jn verhard) te bevorderen.
Het schrijven van het Hoofdbestuur van
den Nederl. Bond van Gemeento-ambtona-
ren om spoedig tot den bouw van wonin
gen voor gemeente-ambtenaren over te
gaan, is voor kennisgeving aangenomen.
Aan M. de Jong is met ingang van 1
Januari a.s. eervol ontslag verleend als
doodgraver te Scharl.
De behandeling van het voorstel-Sierks
betreffende het vaststellen eener nieuwe
politie-verordening is tot een volgende
vergadering verdaagd.
Hetzelfde vond plaats ten aanzien van
het voorstel-Landman betreffende rooiing
van doode en weder inplantingvan nieuwe
boomen aan den Dam mens weg te Koudum;
dit om formeels redenen.
Naar aanleiding van het adres van de
afdeeling Koudum van de Nationale Chris
telijke Gebeelonthouders-vereeniging om
vervroegde sluiting van vergunnings-loca-
liteiten etc. is met 8 tegen 2 (die der hee
ren Sierks en Martens) stemmen besloten,
de politie-verordening zoodanig te wyzigen
dat het voortaan verboden is
a. deze localiteiten op Zondagen en den
1 Januari na 6 uuv namiddags geopend te
hebben
b. in die localiteiten sterken drank te
verkoopen
le, op Maandagen en Zaterdagen na 2
uur namiddags
2e. op de Christelijke tweede Paasch-
en Pinksterdagen, de beide Kerstdagen,
den Hemelvaartsdag, den Goeden Vrijdag
en de verjaardagen van het Koninkljjk
Huis, op de dagen waarop de verjaardagen
van het Koninklijk Huis of andere natio
nale gebeurtenissea worden herdacht en
waarop in het openbaar wedstrijden, op
tochten of andere pubiieke vermakelijk
heden worden gehouden.
Is besloten aan R. I Feenstra te Kou
dum wederom voor drie jaren onderhands
te verhuren de z g n. Koudumerdam voor
f30.per jaar, en idem aan Minne M.
Zeldenrust te Molkwerum het gras- en
rietgewas van de bermen der weg Molk
werumDfjksbrug voor f30.per jaar.
Aan B. en W. is machtiging verleend
het grasgewas van de bermen der wegen
voor 1920 in dit najaar wederom publiek
te verpachten, alsmede om de aanwezige
compost wederom in kleine perceelen in
het openbaar te verkoopen.
Vastgestald is de door B. en W. voor
gestelde wi"
dienst 191!
Demobilisatie-voorzieningen
Men had gehoopt, dat de demobilisatie
na 31 Juli 1919 geheel afgeloopen zou
zyn, maar nu het tegendeel ie gebleken,
moesten van regeeringswege wel maat
regelen worden genomen, om ook die
mannen, die na den bewusten datum
demobiliseerden, voldoenden steun te
verleenen. Dit leidue tot samenstelliEg
van een nieuwe regeling ten aanzien
van demobilisatie-voorzieningen. Alleen
zal hulp worden verleend aan militairen,
die dit inderdaad noodig hebben. Het
is voorts de bedoeling, onderscheid te
maken tusaohen de groep der kostwin
ners en die der niet-kostwinners. De
eerste groep kan het maximum van
f 100 bereikenvoor de tweede groep
zal in het algemeen niet meer dan de
helft van genoemd bedrag behoeven te
worden toegekend.
Plaatselijke keuze.
De heeren Rutgers, Bakker, Bulten,
Gerhard, H. G. M. Hermans, L. M.
Hermans, K. ter Laan en C. Smeenk
hebben aan de Kamer voorgesteld de
Drankwet in dier voege te wyzigen, dat
het beginsel van plaatselijke keuze in
onze drankwetgeving worde ingevoerd.
F. Domela Nieuwenhuis,
Te Hilversum is in bijna 73-jarigen
ouderdom overleden de heer F. Domela
Nieuwenhuis, de bekende leider der vrije
socialisten. Zyn gezondheid had de
laatste maanden zeer te wenschen ge-
Een bronchitis had hem dit na-
zeer aangepakt, en hoewel men
eerst dacht deze te boven tonijn, stortte
de patiënt twee weken geleden in. Uit
alle oorden van het land was deze laat
ste 14 dagen ontzaglijk veel belangstel
ling getoond.
Het overschot zal Zaterdagmiddag te
2 uur op Westerveld worden verbrand.
Ee overledene werd 31 Deo. 1846
te Amsterdam geboren en was een jon
gere broeder van den Groningsohen oud
hoogleeraar in het strafrecht, prof, mr
J. Domela Nieuwenhuis. Bestemd voor
het predikambt legde hij in 1870 aan
het Luthersoh seminarie te Amsterdam
het proponentsexamen af, werd in dat
jaar Luthersoh predikant te Harlingen,
van waar hij in 1871 naar Beverwijk
en in 1875 naar 's Gravenhage werd
beroepen.
Gedurende zyn werkzaamheid te
’s-Gravenhage mengde hij zich in den
strijd op maatschappelijk gebied, trad als
spreker op In den Amsterdamsohen
f 1.90
- 4 92
- 20 23
- 35 48
- 50.73
- 8123
-111 73
-13613
-197.13
f 1.75
4 38
- 13 59
- 25 27
- 37 92
- 6908
-104 56
-137 48
-22640
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
14
I
I
FRISO.
- 250
- 500
-2000
-2400
[♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦OH
