i
.J Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
L] eafdesskiedniske
Adverteeren doetverkoopsn
De prijs is bepaald op f 125 p. H.L.
ZATERDAG 24 JANUARI 1920.
No. 4.
46ste Jaargang.
t
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
1 H.L. BRIES,
naar keuze.
2y2 ons Suiker,
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
Eene Jsrseykoe Sofia der Hoodfarm®
«Och Japik» aei striemend do Klaske,
«Dat kin sa net langer mear gaan,
Toe meitsje wy beide mar hiel gau
Ia ein oan ós lamme bistean
Klaske stie snokkend oan ’t walhout,
En se> mei ’n lód, hiel leeoh
«Japik ’k soil dochs hjir mar bliuwe
’t Wetter is der sa heech®.
En letter tocht hja noch faeken,
Sa ónder in knyp ef in tót
Hie 'k do dien lyk as Japik,
Den wier dit libben nou ót.
A’dam, Jannewaerje ’20. JAN PRINT.
3
5
6
7
9
9725
13825
13541
12174
15179
382
540
539
476
600
De Brandstoffen-Commissie
te Workum zal op vertoon
der Brandstoffenkaart
aan de ingezetenen distribueeren
1 HL. GASCOKES of
De zitting zal plaats hebben
op WOENSDAG 28 Januari, in
het Distributielokaal onder het
Gemeentehuis, ingang Bagijne-
straat, op de bekende Wijkuren.
Twa jongeljue woene graeg boaskje,
Hja hólden in bult fen elkoar.
De tilden fen hja woene ’t net hawwe,
Dat makke it spil yn ’e war.
boom.
man
nu op hem af om hem te arresteeren,
waarop de verdachte plotseling op hem
afkwam en onder de woorden «als ik
moet sterven jij ook®, een kogel in de
richting van zijn borst afschoot, die ge
lukkig op een uniformknoop ketste en
terecht kwam in zijn bovenarm, zoodat
de agent tengevolge van bloedverlies de
achtervolging moest opgeven en de dief
in het bosch ontkwam.
De agent moest naar het Gemeente
ziekenhuis worden overgebracht waar de
kogel zou worden verwijderd. Ee re
volver van den gearresteerde was nog
geladen met 5 patronen, die van den
anderen is geheel leeg teruggevonden.
Het is zoo goed ah zeker, dat beide
verdachte personen debet zijn aan de inbra
ken, welke ee rgisternacht zijn gepleegd,
want een partij zilver, welke is ontvreemd
is op den gearresteerde teruggevonden.
Deze ontkende echter pertinent iets
met de inbraak te hebben uit te staan.
In verband met de vele inbraken,
welke in den laatsten tijd plaats hebben
gehad, en het feit, dat de inbrekers
goed gewapend zijn, zullen door de po
litie scherpere maatregelen worden ge
troffen.
Hja wachtte noch in tiidsje
En do wier Japik wei,
8yn jildponge en syn klokje
Naem Klas as oantinken mei.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en
voor
Een Luchtvaart-Tentoonstelling en
Vliegveld te Leeuwarden.
De directeuren der naamlooze vennoot
schap «Internationale Lucht-Vervoer Onder
neming» (I. L. V. Ode heeren Hofstee,
Boter hoven, de Haan en Tax, allen oud-
bestuursleden| der E. L. T. A, hebben het
plan opgevat om dezen zomer een herha
ling van de E. L. T. A. te organiseeren in
eenige steden van ons land. Zoo bestaat
het voornemen om, behoudens goedkeuring
van het gemeentebestuur, gedurende de
maand April een geheel modern vliegveld
in te richten te Leeuwarden op het excer-
citieterrein by het Kalverdjjkje. Reeds is
door de heeren een verzoek tot het ge
meentebestuur gericht en is met den gar
nizoenscommandant omtrent het gebruik
van genoemd terrein reeds overeenstem
ming verkregen.
Een geregelde luchtverbinding zal gedu
rende April worden onderhouden tusschen
Leeuwarden en Amsterdam en tusschen
Leeuwarden en Groningen. De vliegtjjden
op deze beide trajecten zullen respectie
velijk 40 en 15 minuten bedragen. Deze
luchtverbinding zal worden onderhouden
met eenige moderne verkeersvliegtuigen,
waarmede zoowel passagiers als couranten
en paketten zullen worden vervoerd.
Op het vliegterrein zullen de bezoekers
tegen betaling in de gelegenheid worden
gesteld vluchten te maken boven Leeu
warden en over land naar Groningen
Amsterdam, Deventer, den Haag, den Bosch
en naar andere plaatsen, waar de I. L. V.
O. nog vliegterreinen in exploitatie zal
krijgen, terwijl op vooraf bekend te maken
dagen en bij voldoende deelname ook
luchtrelzen naar Lonaea «n Parys kunnen
worden gemaakt. (De duur dezer reizen
zal 3 en 31/2 uur bedragen).
De passagiersvluchten zullen worden
verricht in toestellen, welke door binnen-
en buitenlandsche firma’s op het vliegter
rein der I. L. V. O. worden gestationeerd.
De verscheidenheid van deze toestellen zal
zeer groot zijn. De vluchten worden uit
gevoerd met toestellen voor 1 passagier en
met toestellen, ingericht voor gezelschap
pen. Men zal dus in de gelegenheid zijn
een indruk te krijgen zoowel van de
emoties van het vliegen, als van de eigen
aardigheden van het luchtverkeer met
groote toestellen.
Bjj de leiding van het passagebureau
staat de directie de ervaring van de
E. L. T. A. ten dienste.
De machines, waarmee passagiersvluchten
ondernomen worden, zullen worden be
stuurd door bekende, goed getrainde vlie
geniers en staan bovendien onder voort
durende contrdte.
Behalve deze passagiersvluchten, die
dagelijks vanaf 12 uur zullen worden
ondernomen, zullen er in den namiddag
vliegdemonstraties worden gegeven met
medewerking van verschillende bekende
luchtacrobaten. Gedurende eenige avonden
zullen nachtelijke demonstraties met bege
leiding van zoeklichten worden gegeven,
waarbij ook het publiek in de gelegenheid
zal worden gesteld aan nachtvluchten deel
te nemen. »L. Ct.<
Hoog water.
De «Maasb.c geeft het volgende verhaal
van de doorbraak te Cuyk.
In den donkeren nacht had het Maas
water zijn boeien verbroken en was als
een stortzee de straten van Cuyk binnen
gegutst. Het loeide en brulde en kookte
en suisde, maar boven dat alles uit snerp
ten kreten van angst en om hulp. Er
ontstond in het stadje een wild geraas en
gevlucht, uit de afgelegen buurten snelde
men naar de hooger gelegen kom, vrou
wen met kinderen, mannen met inder
haast meegenomen beddegoed. Een eerste
onderkomen werd gezocht in bet klooster
der Zusters van Liefde, die zoo goed en
kwaad als het ging allen opnamen. Dan
dreunde de noodklok, maar er kwamen
geen werkers om zich te spoeden naar den
d|jk, ieder was op eigen veiligheid bedacht.
Opeens flapte tot overmaat van ramp het
electrisch licht uit, de Centrale was over
stroomd en Cuyk lag in het donker. De
scholen by de Zusters, waar de kinderen,
vrouwen en oude mannen een toevlucht
hadden, gevonden, liepen onder en moes
ten worden ontruimd. Het vee moest er
uit de stallen worden gehaald. Da koeien
werden geplaatst in de waranda en de
varkens en geiten in de glimmende kloos-
terkeuken. Dan kwam de morgen en het
daglicht, die in plaats van redding, een
nieuwe catastrophe bracht. De spoordijk
De BURGEMEESTER der
Gemeente WORKUM maakt be
kend, dat de volgende week
verkrijgbaar zal worden gesteld
op Bon No. 17 der Rijkssuikerkaart
Tevens wordt bekend ge
maakt dat de Wittebtoodkaatl
geldig is
124e tijdvak van 23 Januari
tot en met 31 Jan. de zwart
geklemde kaarten.
De uitreiking der Brood
kaarten zal plaats hebben
op Dinsdag den 871 Ja
nuari a.s. en de uitreiking
der aanvullings-brood-
kaarten op Woensdag
88 Januari a.s.
De Burgem. voornoemd,
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 23 Jan. ’20.
En Japik dy andere droevich
«Ik bin noch pas njuggentsien jier,
Mar ’k folgje dy yn dea en yn libben,
Al is ’t den ek wol hwet ier.<
Een wereldrecord.
Tilly Alcartra, een 10-jarige Neder-
landschef koe in Amerika, heeft wederom
alle records voor de opbrengst van melk
en boter geslagen.
Nadat deze koe voor de derde maal had
gekalfd, behaalde ze met 13825 K G. melk
het record en werd van alle rassen de
eerste koe, welke een opbrengst van 13620
K.G. in één jaar overtrof en wel onder
eene nauwkeurige officiëale controle.
Dit record werd overtroffen door eene
andere Nederlandsche koe Lutsche Vale
Cornucopia, waarvan de opbrengst in een
jaar 14230 K G. melk bedroeg, doch Tilly
Alcartra maakte wederom vordering, ter
wijl deze 15174 K.G. melk gaf in 365
dagen.
Voor de curiositeit, zegt Landmands-Ti-
dende, waaraan dit bericht ontleend is,
voegen wjj een staat van de melkopbrengst
hieraan toe sedert het dier twee jast oud
was en toen voor de eerste maal een kalf
brak door en het water overspoelde de
hei en het verafgelegen land, waar de ver
spreide hutten en kleine woningen staan
der «keuterboertjes». Al werd de ramp
daardoor vergroot, een goed gevolg was,
dat het water in Cuyk onmiddell(jk een
halven meter viel.
Toen had men terstond de handen in
eengeslagen om hulp te brengen. De bur
gerwacht vormde het eerste reddingscomité.
De burgemeester seinde overal om red-
dtngsmateriaal, want er was gebrek aan
schuiten, aan dekens, waterlaarzen, enz.
Da hulp kwam van de Algemeens Waters-
noodcommissie, de Spoorweg-Mjj. en ver
schillende particulieren uit Nymegen.
Spoedig had men de beschikking over een
twaalftal bootjes en enkele karren, waar
mee het reddingswerk kon worden begon
nen. Militairen werden naar Cuyk gezon
den met wagens en veldkeukens, op het
stationsemplacement werden een menigte
spoorrytuigen en een trein waggons ge
plaatst, waarin de uit hun huizen verdre
venen en het vee kon worden onderge
bracht.
De eerste boot, die de verslaggever zag
aankomen, bracht een gezin aan van negen
personen, waaronder zeven kleine kinderen.
Men had ze van hun huis gehaald, op byoa
een half uur afstands. Den geheelen nacht
hadden ze kleumend op den zolder ge
zeten. Hun weinigje vee was verdronken
en het achtergedeelte van hun huis, dat
meer dan een manshoogte onder water
stond, ingestort. De arme menschjes be
zaten zoo goed als niets meer en weenend
zagen ze nog eens over den plas, die hun
welstand en hun toekomst had vernietigd.
Een kar stond gereed, die schokkend hun
verder door het water voerde naar de in
gerichte verbleven by de Zusters en in de
St. Joseph Vereeniging.
Andere booten brachten nieuwe slacht
offers en varkens de menschen hadden
een nacht op het dak van hun huis
moeten doorbrengen en wisten te vertel
len, dat er in de hei nog velen op de
daken zaten. Een vierde, een vyfde boot,
ja zoo vaak er een aankwam, bood een
beeld van troostelooze ellende. De menschen
waren ziek, verkommerd en uitgeput. Zy
jammerden om hetgeen ze verloren had
den, of moesten achterlaten in den vloed,
en menigeen dacht zjjn huis nog nooit te
zullen terugvinden, daar het zoo onsterk
was en de storm zoo krachtig, die het
inbeuken zou met zyn vernietigend geweld.
Zoo was aller litanie van ’t lyden en geen
troostwoord vermocht hier iets. Doch naast
die ellende kon men hier ook iets grootsch
aanschouwen. Het was de onvermoeidheid,
waarmee de redders telkens weer de zee
opgingen, als de geweerschoten knalden
om te beduiden, dat er nog menschen in
nood waren. Mag aan het reddingswerk,
dat inderhaast was ineengezet, iets hJb-
ben ontbroken, dit is zeker, dat het kleine
getal een reuzentaak verrichtte. Honder
den slachtoffers hadden zij reeds aange
bracht, veel vee ook gered, al ging de
sprook, dat er nog wel duizend in nood
zaten en het aantal stuks vee, dat ver
dronken was, niet te schatten viel.
Soms ging bet reddingswerk met groote
moeilijkheden gepaard. Een oude vrouw
van in de zeventig jaar had men moeten
redden door een klein dakvenster met de
grootste omzichtigheid moesten over het
water enkele vrouwen vervoerd worden,
die in zekere omstandigheden verkeerden
een teringlijder in hooge mate moest van
’t dak worden gehaald, waarop hjj was
gevluchtnog een ander zat op den schoor
steen van zyn huis en zoo ging haast
iedere redding met groote moeilijkheden
gepaard. Velen werden intusschen aange-
troften, die hun woning niet wilden ver
laten, al was de nood nog zoo hoog, zij
gingen niet of ook hun vee moest worden
gered. Zoo had het reddingswerk zjjn
eigenaardige moeilijkheden, waar nog by-
kwam, dat levensmiddelen en brandstoffen
moesten worden aangevoerd naar de wo
ningen, die niet terstond moesten ontruimd
worden.
Dat er menschen omgekomen zouden
zjjn, is totnutoe gelukkig niet gebleken.
Individuen hebben zich niet ontzien, om
te stelen.
Het omliggende land is door een groote
ramp getroffen. Reusachtige hoeveelheden
ingebouwde aardappelen en rapen z|jn ver
loren. Van het gezaaide winterkoren
vreest men, dat er niets terecht komt.
Voorraden in de schuren worden met
verrotting bedreigd. Honderden stuks
vee, vooral varkens, zijn verdronken. In
En wrakseljend yn ’e weagen,
Sonken al hiel ta syn kin
Róp er: «Klas non is ’t dyn bar,
Dou sjachst ho fier ’t ik al bin!»
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
2 jaar
Geene koe I
tallen kunnen
een aantal goederenwagens loeiden tien
tallen geredde koeien van da honger.
Men heeft geen voeder voor deze beesten.
Gevaarlijke inbrekers.
Dinsdagmorgen omstreeks 6 uur zagen
twee surveilleerende politieagenten aan
den Bezuidenhoutschen weg te ’s Graven-
hage twee personen, die door hun wijze
van doen argwaan opwekten. Zij hielden
ze aan, en verzochten hun mede te gaan
naar het politiebureau.
Toen de beide agenten met hun ar
restanten op den hoek van de Konings-
>kade waren gekomen, rukten de beide
laatsten zich los, losten twee schoten op
de agenten en gingen aan den haal.
De man, die de Koningskade opvluchtte,
wierp zijn revolver weg en werd spoedig
gegrepen, de andere ging in de richting
van het Haagsche Bosch, achtervolgd
door den anderen agent. Ten slotte
verschool de vluchteling zich achter een
De agent, die meende, dat de
zijn patronen had verbruikt, ging
toen voor de eerste maal een kalf
ter wereld bracht:
6736 K.G. melk,
ter
253 K.G. boter.
wereld heeft deze ge-
bereiken noch voor de
melkopbrengst noch voor de boterproductie.
Eene Jerseykoe Sofia der Hoodfarm®
behaalde tot dusver het wereldrecord voor
de productie gedurende een lang tijdsbe
stek, doch de vergelijking met deze ge
tallen bewjjst, dat Tilly Alcartra meer dan
tweemaal zooveel melk opbracht en 272
K.G boter meer gedurende eene even
lange periode.
I De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats-
ruimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
nement belangrijk lager.
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
75 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
Dure boter.
Men schrijft aan het »N. v. h. N.t
Een bekend Deensch zuivelorgaan
van recenten datum bericht, dat weder
om het grootste gedeelte van de Deen-
sche boter naar Engeland wordt ver
scheept.
Omtrent onze boter wordt medege
deeld, «dat de Nederlanders groote pak
huizen met boter hebben, doch dat
hunne prijzen te hoog zijn.« Het ligt
dus voor de hand, dat men op de we
reldmarkt rekening zal houden met de
omstandigheid, dat wij vroeg of laat
togen lageren prijs onze boter van de
hand zullen moeten doen, eene om
standigheid intusschen, die naar onze
meening, eenige kans biedt, dat op de
buitenlandsche markt onze boter alleen
tegen verlaagden prijs van de hand zal
moeten worden gedaan. Daar dit artikel
nu niet in alle opzichten een speculatie-
artikel is en ook groote pakhuizen een
maal vol kunnen komen, vragen wij ons
zelven af, of de tijd niet gekomen is om
tot prijsverlaging over te gaan, zoodat
ook onze burgerij het zeer begeerde
artikel wederom tegen civiele prijzen
kan inkoopen, temeer omdat wij de
groote boterproduotie hier te lande
wederom beginnen te naderen. Het
komt ons voor, dat minder dure boter
zoowel in het belang onzer zuivelindustrie
is als in dat der geheele burgerij.
Dat men ook in andere landen er op
voorbereid is, dat de prijzen der zuivel
producten omlaag zullen gaan, blijkt uit
een mededeeling van den heer Benternd,
inspecteur der zuivelfabrieken in Noor
wegen, alwaar hij schrijft: «Zonder
twijfel staan wij voor een belangrijke
daling der prijzen van de landbouw
producten, waardoor van de zuivelpro
ducten in ieder geval de melk en de
kaas zullen worden getroffen. Boter zal
misschien zich ten opzichte van den
prjjs kunnen handhaven. De val daar
van zal niet sterk en plotseling zijn,
doch na verloop van een paar maanden
zullen wij het verschil in prijs met heden
wel kunnen bemerken.
De dalende veeprjjzen.
De dalende beweging die sinds eenigen
tijd in de vleeschprijzen viel waar te
nemen, heeft zich in de afgeloopen week
op de verschillende veemarkten in ons
land, niet alleen gehandhaafd, doch een
dergelijken omvang aangenomen, dat
thans met goeden grond verwacht mag
worden, dat men nu algemeen van good-
kooper vleesch zal kunnen profiteered
Wat varkensvleesoh betreft, deelt men
aan «de Tel.» mede, dat in tijd van
drie weken de prijs daalde van fl.05
per pond, geslacht gewicht, tot f 0.70
per pond. J.l. Vrijdag arriveerde te
Amsterdam o.m. een wagon varkens van
den Geldersohen Boerenbond, welke voor
70 cent van de hand gingen.
Met de koeien is het evenzoo gesteld.
Vergeleken bij een maand geleden, aldus
verzekerde men uit vakkringen, valt een
prijsdaling te constateeren van f250 a
f300 per koe.
Moet eerstens de groota vee-voorraad
in ons land als oorzaak dezer scherpe
prijsdaling aangemerkt worden eveneens
dient gewezen op een anderen factor,
welke de daling in de hand werkt.
Ten gevolge van den watersnood in
tal van streken van ons land, geraakt
men in de onmogelijkheid om al het in
veiligheid gebrachte vee, onderdak te
bezorgen, zoodat gedwongen duizenden
stuks vee verkocht moeten worden, welke
anders nog niet dadelijk voor de slacht
bestemd zouden zijn.
Een verdere prijsdaling acht men in
vakkringen dan ook zeer voor de hand
liggend.
Hy tóte foar ’t lest noch syn Klaske,
Lei klean en pet oan ’e dyk,
En sprong ien-twa-trge mei ’n oanloap
Do yn ’t midden fen ’e wyk.
^4»
1
FRISO.
