1
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Boeken in de Schoonmaak.
No. 17
ZATERDAG 24 APRIL 1920.
46ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
2 1/2 ons Suiker,
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor
Wie niet adverteeren wil omdat
dit geld kost, moet ook geen dienst
personeel houden, want dat kost
ook geldt e
kleurde kaarten.
De Burgem, voornoemd
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 22 April ’20.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats- j
j ruimte. Buiten Friesland, uit- J
j gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon- J
nement belangrijk lager.
[♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦I
De BURGEMEESTER der
Gemeente WORKUM maakt be
kend, dat de volgende week
verkrijgbaar zal worden gesteld
op Bon No. 30 der Rijkssuikerkaart
De geldigheidsduur der Witte-
bwodkaait is
134e tijdvak van 22 tot en met
30 April de HOOD ge
kleurde kaarten.
135e tijdvak van 1 Mei tot en
9 Mei de BLAUW ge-
Luchtvaart.
De «Times» publiceartde Eigal-scha voor-
wsarden nopens da invoering van een ge-
regeldan luchtvaartdienst tusschen Enge
land en Nederland. Het contract moet
worden aangegaan voor sen termijn van
drie jaar, tarwyl de directeur-generaal der
posteryen in Engeland zich het recht voor
behoudt, het contract eerder te doen ein
digen in geval van failissement, liquidatie
of herhaalde nalatigheid van den contrac
tant. De vliegkampen voor den dienst
tullen in Engeland gevestigd zyn te Croydon
nabij Londen of elders naar gelang de
directeur bepaalt, en in Nederland hetzy
nab$ Amsterdam, Rotterdam of Den Haag.
Da mails van Engeland zullen dagelijks,
uitgezonderd Zondags, worden vervoerd en
uiterlijk 3 uur nam. m het Nederlandsche
vliegkamp moeten aankomen. Het Neder
land mhe postverkeer zal de expresbrieven
tusschen 3 en 7 uur ’s avonds per specialen
besteller doen zenden naar Den Haag,
Amsterdam en Rotterdam, terwjjl zy naar
andere- plaatsen in Nederland per trein
zullen worden doorgezonden.
De mail vanuit Nederland zal eveneens
om 3 uur nam. te Londen aankomen. De
brieven, daarmede overgebracht, zullen te
Londen om 5 uur worden besteld. Naar
andere plaatsen in Engeland zullen zij per
trein worden gezonden.
De Engelsche maatschappij, welke het
vervoer aanneemt, zal alleen verantwoor
delijk zijn voor het overbrengen van de
mail van Engeland naar Nede-landzij
moet dien dienst idtvoeren, ook als de
dienst van Nederland naar Engeland mocht
falen of zou worden onderbroken.
Het wordt wenschelyk geacht, dat de
aannemer van den Engelschen dienst tracht
samen te werken met de maatschappij,
die in Nederland den dienst van daar naar
Engeland aanneemt. Er zullen uitsluitend
brievenmalen worden vervoerd, n.l. brieven,
briefkaarten, couranten, handelpapieren
en monsters, al of niet aangeteekend.
Mond- en klauwzeer.
De Algem. Nederl. Zuivelbond heeft
in een adres aan den minister van Land
bouw ©r op aangedrongen, dat van re-
geeringswege wederom zoo spoedig mo-
gelijk maatregelen worden getroffen om
het mond en klauwzeer te bestrijden,
zulks naar aanleiding van berichten uit
verschillende deeien des lands, volgens
welke het mond en klauwzeer onder
het vee zich onrustbarend nitbreidt.
Waar dergelijke stallen bij herhaling
worden aangetast, blijkt zegt adres
sant© de vroeger gehuldigde meening
als zou vee, eenmaal de ziekte gehad
hebbende, niet meer worden aangetast,
ongegrond te zijn en vervalt daarmede
z.i. de vorm van bestrijding, welke in
het zg. doorziekenwerd gezien.
Woninbouw door particulieren.
Te Amsterdam bouwen particuliere
houwers tegenwoordig woningen voor
f50(M), f5500 en f 6000 per woning,
bevattende drie a vier kamers en flinke
keuken. Deze woningen voldoen aan
redelijke eischen, slechts is alle luxe
uitgesloten.
De directeur van het gemeentelijk
bouw- en woningtoezicht in de hoofdstad
wees hierop, in een vergadering van de
Gezondheidscommissie, om aan te toonen,
dat het goed zou zijn, om het particulier
bouwen te steunen met bouwpremies en
hypotheek;.
Ware het rijk bereid, evenals in Eu
geland geschiedt, ook aan particulieren
hypotheek te geven tegen matige rente,
of bestonden hier vereenig ngen in het
belang der volkshuisvesting opgericht,
die de huizen, door particulieren opgerioht,
kochten, dan twijfelde bij er niet aan,
of in korten tijd zouden talrijke goede
en goedkoope woning.m door particulieren
worden gebouwd.
De havenstaking
Naar het persbureau Vas Diaz ver
neemt, hebben de ondorhandelingen, ge
voerd door het Bestuur der Int. Trans
gezet, welk bedrag na beëindiging van
het conflict, ter beschikking der organi
saties wordt gesteld.
Een politieagent doodgeschoten.
Maandagnacht is te Amsterdam een
politieagent doodgeschoten. De aanlei
ding daartoe was het volgende.
Om half drie trok een detachement
politie van het bureau Warmoesstraat,
onder leiding van den inspecteur Cohen,
er op uit, om een inval te doen in de
nachtkroeg aan de O.Z. Achterburgwal
37, teneinde daar overtreding van de
Drankwet te kunnen oonstateeren.
De eigenaar van de kroeg, Van Pat
ten, had zich meermalen aan zulk een
overtreding schuldig gemaakt
De politie werd echter door van Patten
en diens gasten, die ten getale van dertig
aanwezig waren, minder hartelijk ont
vangen. Nauwelijks had de politie den
drempel van de kroeg overschreden, of
er klonken onmiddellijk revolverschoten.
Inspecteur Cohen vond het tactisch zijn
detachement even te doen terugtrekken,
teneinde intusschen versterking te vragen,
welke hij onmiddellijk verkreeg.
Doch groot was de ontsteltenis onder
de politiemannen, toen zij bemerkten,
dat de agent van politie F. J. Draad,
badend in zijn bloed, op den drempel f
lag. Het bleek, dat hij door drie kogels
in het hoofd, in den mond en in de borst
was getroffen. Hij was onmiddellijk dood.
D. was 27 jaar ond en laat een vrouw
en een kind na. Ook de agent van
politie P. J. Breukel had een kogel in
het dijbeen gekregen, zoodat hij naar het
ziekenhuis moest worden overgebracht.
Inmiddels was de politie den toestand
volkomen meester. Geen enkele der
bezoekers durfde meer eenig verzet ple
gen, daar zij door de politierevolvers
werden bedreigd.
Voor de plolitie bleef er geen twijfel
over, dat de kroegbaas van Putten den
politieagent had vermoord, doch hij had
intusschen weten te vluchten. Een aantal
andere verdachten werd naar het politie
bureau overgebracht en daarna werd het
huis van onder tot boven onderzocht.
Van Patten was echter verdwenen, doch
de politie gaf het niet op. Zij bracht
ook een bezoek aan de aangrenzende
perceelen, waar zij bij het aanbreken
van den dag op een dakkamertje van
Patten, die zich in een bed had ver
scholen, vond.
Naar het politiebureau overgebracht,
werd Van Patten door den commissaris
van politie, den heer Van Soest, aan
een scherp verhoor onderworpen. Deze
achtte voldoende aanwijzingen tegen den
kroegbaas aanwezig, om hem in verze
kerde bewaring te stellen.
Voorloopig blijft het perceel, waarin
de nachtkroeg was gevestigd, onder be
waking der politie.
Bij de confrontatie in het Binnen-Gast-
huis bleef van Patten zeer koel. Hij
zeide tot den inspectear Luteijn, dat hij
den agent Draad niet kende het was
mogelijk, dat hij hem wel eens gezien
had. Geschoten had hij niet en een
revolver had hij niet in zijn bezit gehad.
Daarentegen verklaarde de agent Breu
kel, die veel pijn lijdt de kogel is
ia het onderdijbeen binnen gedrongen
en ter hoogte van de lies blijven steken
dat hij van Patten heeft zien schieten.
Vermoedelijk hebben de eerste schoten
Draad reeds getroffendat was vóór hij
tijd had zijn revolver te trekken. Er
zijn ongeveer dertien hulzen, waaronder
die van Browningpatronen, in de gang
gevonden. Waarschijnlijk heeft Van
Putten met een Browning gevuurd.
Een dichte volksmenigte, waaronder
veel verdachte sujetten, omringde de
politiebrik, waarmee de verdachte, die
ter beschikking van de justitie is gesteld,
werd vervoerd.
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
75 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
pieren kinderen bij elkaar legt en dea
secretaris van het Algem Ned. Verbond
in uw woonplaats waarschuwt, dan zal hij
die boeken allicht gaarne bij u laten halen.
Hij zal alles wat hij aldus krijgt bij
eenbrengen en zenden aan de Boeken-
huis-commissie dezer groote Nederlandsche
Vereeniging. dia te Rotterdam gevestigd
isen waar geen afdeeling van het
A. N. V. bestaat, sture men de boeken
rechtstreeks naar Rotterdam. (Boeken-
hais van het A N.V., v. d. Duijnstraat 63.
In Rotterdam, waar die zendingen uit
het geheele land samenkomen, worden
er pakketten van gemaakt on groote
kisten moe gevuld, die dan worden ge
zonden naar alle dcelen van de wereld,
waar onze taal gesproken wordt, waar
afstammelingen wonen van onzen stam,
die het Hollandich trouw in hun hart
bewaren, die dankbaar zijn voor een
Hollaedach boek, Hollandsche tijdschrif
ten, platen en kaarten, alles wat maar
aan het Moederland doet herinneren.
Da zeemanshuizen ontvangen er gere-
reld van, en menig matroos zit ver, heel
ver van zijn vaderland zich nog ie ver
meien mot een boek, dat gij al lang
hodt «terzijde goiegd».
De Stoombootmaatschappijen vervoeren
die zendingen meestal gratis naar alle
havens.
In de eenzame vlakten, de bergen «-n
bossohen van Amerika of Afrika, daar
wordt zoo’n book nog weer ter hand
genomen als een goede gave van het
oude geboorteland daar doet het nut,
daar wordt het nog weer gewaardeerd
en is men er dankbaar voor.
Doch nu wij dit gezegd hebben,
weet gij ook, dat wij daarvoor niet alleen
vragen die heele oudjes, neen, schenk
ons ook voor onze stamgenooten in den
vreemde, voor de volwassenen en do
kinderen van Hollandsche bloede, boeken
van den laatsten tijd, tijdschriften, die
gijzelf toch zelden of nooit weer inziet,
die elk jaar maar weer opnieuw moeten
afgestoft, geklopt en weggezet worden
Romans en ook wetenschappelijke wer
ken, atlassen (waarop de stamgenoot zijn
medeburgers van andere nationaliteit kan
•sanwijzen, dat Nederland niet ligt in
Zwitserland en ook niet bij Berlijn, zoo-
als do domme vreemdeling wel eens
denkt), alles is aan die Boekenoom
missie welkom.
Zij schift met zorg hetgeen ze krijgt
reeds jaren is zij hiermede doende en
zij heeft veel ervaring verkregen omtrent
hetgeen men gaarne ontvangt in ver
schillende doelen der wereld.
Nieuwe Hollandsche boeken zijn te
duur voor de vreemde stamgenooten, bij
den hoogen stand van ons geld is er geen
betalen aan voor hen, en zeker niet voor
hen, die niet ruim zitten in hun midde
len juist onder hen vindt men dikwerf
groote liefhebbers van lezen.
Laat deze oproep niet te vergeefs
zijnwij vragen geen geld) geen
levensmiddelen, alleen maar wat gij voor
Uw eigen gemak beter doet om aan
anderen te geven. Dat is toch wel het
eenvoudigste geschenk, het kost niets
en geeft U nog voordeel bovendien.
En voor ons zijn die boeken schatten,
waarmede wij onze stamgenooten in den
vreemde gelukkig kunnen maken en ons
eigen ook Uw geluk dienen, door
dat het lezen van onze taal de banden
telkens weer versterkt tusschen de Hol
landers in den vreemde, de stamgenooten,
de Vlamingen, de Zuid-Afrikaners, de
Hollandsche Amerikanen, de mensohen
in onze Koloniën, met het oude stam
land, het trouwe Nederland.
W. J. L.
We zitten midden in de schoonmaak
Welke tijd kan in ons lieve vaderland
halen, wat belangrijkheid betreft, bij
dien tijd
Hot is een tijd vol verrassingen, soms
minder prettige, als blijkt dat hier of
daar de mot leelijk huisgehouden heeft
in gordijn of kleedje, of hot behang
danig verkleurd is, nu de schilderijen
eens van haar plaats komen, maar
ook van heel aangename verrassingen,
van teruggevonden dingen, die men reeds
leng verloren waande, van nog heel goed
te pas komende voorwerpen, die te voren
op den rommelzolder terechtgekomen
waren.
En dan die verrassing voor alle niet-
mannelgke leden van het gezin, als een
kamer geheel schoon is en frisebgewas-
schen gordijnen de vensters sieren, een
nieuw kleed of karpet op den vloer ligt,
als onze stoel, die altijd nog wel zoo’n
beetje meekon, nu, nieuw overtrekken,
paradeert als een zeilree fregat voor
zijn eerste reis.
In dien tijd, dien tijd van zwoegen der
vrouwen en mopperen der mannen, ko
men er in menig huis heel wat zaken
voor den dag, die «nu maar eindelijk
eans weg moeten». Onder die voorwer
pen noemen wij oude boeken, die eens
sieraden van boekenkast of boekenrekje
waren, maar langzamerhand zijn verhuisd
naar donkere hoekjes, vergeten plekjes
van een logeerknmerkast of de vliering.
Elk jaar zijn ze met prijzenswaardigen
ijver afgestoft, tegen elkaar geslagen om
Eet stof er binnenuit te krijgen, nog eens
teederlijk bewerkt met den stoffer en
dan weer weggezet tot de volgende
schoonmaak.
Waarom
Doen die boeken daar nog eenig nut
Ja, heel vroeger misschien, of als het
steeds vacantie was en steeds pijpestelen
regende en wij op een onbewoond eiland
woonden, ja, dan zou men zo in eere
moeten houden, die kinderverhalen, oude
romans, geschiedenisboeken en wat niet al
Maar in den tegenwoorebgen tijd, waar
in telkens nieuwe lectuur komt en tijd
schriften en weekbladen elkaar verdrin
gen, daar stichten zulke oude boeken,
die telkenjare alleen met de schoonmaak
in handen komen, geen nut meer.
Ze kunnen gerust afgeschreven wor
den op den inventaris, afgevoord van de
sterkte.
Het zal ruimte doen winnen en tijd
sparen, als men ze weg doet.
En dan, als men ze weg doet, dan
kunnen ze nut stichten, véél nut zelfs
Als gij, huismoeders, nu deze schoon
maak eens al die oude, aftandsohe pa-
portarbeiders Federatie en de besturen
der Scheepvaartvereenigingen over be
ëindiging van de transportarbeidersstaking,
tot geen bevredigend resultaat geleid.
Onze kaas in het buitenland.
Een commissie, gevormd uit een com
binatie van alle groote houders van kaas-
voorraden in Nederland, heeft in de
voornaamste landen een onderzoek inge
steld naar de vraag in hoeverre, zoo
noodig met behulp van credietverleening
groote partijen van onze kaas aldaar te
verkoopen zonden zijn. Tot dit doel
brachten tweo commissies van drie per
sonen een bezoek aan België, Frankrijk,
Zwitserland, Italië, Duitschland, Tsjecho-
Slowakije, Oostenrijk en Hongarije.
Uit de rapporten blijkt nu, dat ver
koop tegen redelijke condities van aan
zienlijke hoeveelheden Hollandsche kaas,
ook met behulp van crediet, op het
oogenblik niet mogelijk is in België,
Frankrijk, Zwitserland en Italië.
Op het oogenblik dat de Hollandsche
exporteur, met behoorlijke prijzen aan
de markt kon komen na verlaging
van da uitvoerpremie vond hij mark
ten die verzadigd, ten deele zelfs over
verzadigd waren door aanvoeren van uit
Amerika.
Verkoop van aanzienlijke hoeveelheden
kaas was niet mogelijk in Tsjecho-Slo-
wakije, Oostenrijk en Hongarije de aan
biedingen in uitzicht gesteld, met beta
ling op lang crediet, konden hierin geen
verbetering brengen. Alleen in Daitsoh-
land wilde men de aanbieding in over
weging nemen, maar slechts dan, wan
neer daaraan verbonden werd de leve
ring van groote partijen graan, enz.
Door ons langdurig van de markt
blijven, en door de exportheffiugen, die
buitensporig hooge prijzen veroorzaakten,
is een minder aangename stemming voor
ons artikel ontstaan.
Het transportbedrijf.
De onderhandelingen tusschen corpo
raties en Soheepvaartvereeniging moet
weer op niets zijn uitgeloopen, daar door
de laatste wordt vastgehouden aan den
eisch, onmiddellijk het werk te hervat
ten tegen f 6.50 per dag, het bedrag
dat bepaald werd toen de staking uit
brak en beneden het bedrag van f 7
bleef, dat toen door de patroons werd
aangeboden.
Bovendien blijft de Soheepvaartveree
niging bij haar eisch, dat voor alles de
internationale boycot opgeheven moet
worden.
Er heerscht volledige eenstemmigheid
tusschen den Centralen Bond en de Fe
deratie omdat men aan deze twee eischen
niet wil voldoen.
Dan eischt de Soheepvaartvereeniging
het afsluiten van een contract, althans,
dat het contract op langen termijn zal
worden gesloten.
De organisaties achten dit echter voor
alsnog onaannemelijk. Zij stelden voor
Hervatting van den arbeid tegen onmid
dellijke betaling van f 7 per dag.
In het tijdvak van 23 Maart tot 7
April heeft de Graanelevator Maatschap
pij te Rotterdam gelost de stoomschepen
«Moerdijk» met 4190 ton tarwe, de
«Dubhé» met 4954 ton tarwe, de «Java»
met 5217 ton mais, de «Thubau» met
5212 ton mais, de «Chili Marut met
5712 ton tarwe en mais, de «Beukels-
dijk» met 8854 ton tarwe, de «Mer-
wede» met 2537 ton tarwe en de
«Bronswijk» met 3063 ton tarwe.
Dinsdagmiddag is te Rotterdam be
gonnen met het lossen der levensmiddelen
voor Duitschland. De arbeid vangt aan
op het zeilschip »Afgard«, geladen met
graan. Er wordt een loon uitbetaald
van f 8 per dag. Daarvan wordt f 6 50
onmiddellgk uitbetaaid, terwijl fl,50 bij
de Soheepvaartvereeniging wordt vast-
en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
ISC
'f
o
1
