Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
De man dy ’t syn
holle forkoft hie.
7
1
46ste Jaargang.
ZATERDAG 24 JULI 1920.
No. 30.
t
t
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
T. GAASTRA Bz.
BOEKHANDEL,
BOEKBINDERIJ.
2 V2 ons Suiker,
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
't Léste folget.
de
144e
29
145e
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor F
bracht.
zee
1
Aanbevelend,
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats-
I ruimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
nement belangrijk lager.
Het verdwijnen van den Economfachen
Bond.
De Tel. maent, dat een liberale re
constructie verzekerd is, in dien zin, dat
een fusie tot stand zal komen, tusschen
den Bond van Vrije Liberalen, den Eco-
nomischen Bond en de Liberale Unie.
De nieuwe smokkelwoede.
Men schrijft aan ’t Hbl.
Nu de marken wat meer waard zijn
geworden, gaat het aan onze oostgrens
als in ’t ergste van den oorlogstijd. Ja,
haast nog ergertoen waren het tenmin
ste hoofdzakelijk maar vrouwen en ou
den van dagen, die aan do grens de
smokkelwaar van de Hollanders over
namen, maar tegenwoordig komen al
lerhande ongure elementen, totaal ge
demoraliseerd door den oorlog, gevolgd
door huiselijke ellende, in troepen ver-
eenigd en goed gewapend de grenzen
over op eenzame plaatsen, om mee te
nemen wat van hun gading is.
Vooral boter en kaas zijn den laatsten
tijd zeer gewilde artikelen en wel doen
onze komiezen en de mannen van de
militaire politie wat ze kunnen, maar
door hun betrekkeiijk gering aantal, 'ge
paard met fouten bij de organisatie, be
reiken ze op geen parten na wat er be
reikt behoort te worden. Ze zijn, willen
ze geen gevaar loopen om overmand on
afgemaakt te worden, in de eenzaamste
streken genoodzaakt in eikaars nabij
heid ^te surveilleeren, tengevolge waar
van geheele grensstroken totaal onbe
waakt gelaten moeten worden, zoodat de
steeds goed ingelichte smokkelaars daar
geschikt hun slag kunnen slaan.
De Zuiderzee-werken.
De voorbereidende werkzaamheden
inzake de drooglegging der Zuiderzee,
het beteugelen of dichtmaken van het
diepe vaarwater. >Het Amsteldiep” geeft
op het Westelijk gedeelte van
reeds een gezellige bedrijvigheid. Groote
Der stiene in hele rjgele Rgnschepen geladen met rijsthout en steen
ti
gekleurde.
Aan houders van Bruinbrood
kaarten wordt bekend gemaakt
dat de uitreiking- der
nieuwe kaarten
zal plaats hebben op MAAN
DAG den 26 Juli a.s. op de
bekende plaats en uren, en der
aanvullingskaarten
op DINSDAG 27 Juli a.s.
De Burgem, voornoemd
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 23 Juli *20.
üt, »mar« en hy loi syn han seaft
op ’e holle dy ’t Freark yn gebrfik
hie «ik leau, dat dizze de allerop-
merkelikste wirde scil fen allegjerre, en
lyk as jimme sjugge ha ik it foarnaemste
plak dan ek for him iepen haldeu.® Hy
wiisde op in leech plak midden yn ’e
rigele. «As dizze man® sa forfolge hy,
wylst er op Freark wiisde, «sa goed is
skielk, it eksemplaar yn to leverjen,
scoe ’t my goed dwaen, as jimme alle
gjerre by it findersiik wêze wolle. Dat
kin in wirkje wirde hwer ’t we wille
fen hawwe scille.
Freark gyng foart mei in nfiver bield
for syn geest, hy seach syn eigen keale
plasse mids de oaren stean en de koel
bloedige dokters dy ’t elk mei in stik
der fen yn ’e bannen stiene it oer to
mimerjen* Dat wie just net sa’n heel
bifallich bield om der altyd mei om to
rinnen.
Ditte, by it fortriet en de fornedering
fen gjin eigen holle to hawwen yn ’t
libben, die it dat er gjin wille mear to
wrald hie, en nei ’t er der lang oer
mimere hie, gyng Freark ris nei in yn-
spekteur fen plysje.
«Der scille we net folie oan dwaen
kinnes sei de ynspekteur, do *t it gefal
him duedlik makke wie. «In holle is al
tyd wirdich hwet men dar foar krije kin,
en as immen syn holle forkeapje wol,
ja, dat ia syn eigen seek. As bygelyks
in oar jou holle forkoft hie, dan wie ’t
hiel hwet oars. Makelarij yn libbene
hollen seoene wy, tink ik, net hoege to
gedogen, as yn etriid mei de publike
oarder, mar
«Mar sa net® redenearre hy by him
seis, »it wie dochs in foardielige keap,
hwent ik ha boppedien de dokter frij.
As ik siik wird. Hy waerd kjel
fen dizze gedachten. «Mar hearken®
rei er Ifid op, «ik mocht wol gek wêze,
as ik my Ander bihanneling stelde fen
de eigener fen myn holle. As hy ris An-
gedildich waerd, hwet scoe my dan boppe
de holle hingje
Mei dit tinkbield foar ’e eagen naem
hy de earste de béste gelegenheid waer
om de dokter to sizzen, dat hy fen syn
dokterstsjinsten mar gjin gebrék meitsje
woe.
«Ha jy dan gjin bitrouwen yn myn
bikwamens?® sei dokter.
«Ik ha der tofolle fortrouwen yn« sei
Freark. «Ik ha der safolle fortrouwen
yn dat ik jou net yn foreüking bringe
wol. Jy seoene myn holle nedich hawwe
kinne, en ik scoe ’t jou mar Ijeaver net
sa gemaklik meitsje wolle om him to
krijen.®
«Mar ’t is myn holles fierde de dok
ter oan, «en ik ha it rjuoht der foar to
soargjen dat er mei tawijing en opmerk-
sumens bihannele wirdt. As jy Angemak
hawwe oan hert en longen, kinne jy nei
in oare dokter gean, mar as der hwet
hapert oan jou holle, dan hearre jy der
mei by my to kommen.
«Jy meije him fen tiid ta tiid Ander-
siikje om to sjen oft er yn goede kon-
dytsjes is en as der goed op past wirdt,
sloech Freark foar. «Mar eiker man it
is dochs for my ek wol fen bilang seis
to soargjen for jou holle.
«Dat soil ’k net Antkinne® sei dokter.
«Mar jou bilang is fordeeld de holle
is net jy ienigste soarch, lyk as hy for
my is en ik mei jou wol forgoed op
it hert drukke der foarsichtioh mei to
wêzen. As jy bygelyks in hAn of foet
of in ribbe brekke wolle, dat is jou saek,
mar bisteen it net om in dakpanne of
soks hwet op myn holle félle to fitten
Om dit jy biwarder binne fen myn eigen
dom, is ’t jy plicht tige noed der fen
vader, moeder en drie volwassen zoons
en dochter. De mannen waren gewapend
met schoppen en vorken, de vrouwen
met emmers, waarin kokende vloeistoffen.
De werklieden vonden de situatie te
en ruimden het veld. De po-
iitie sommeerde de familie het verzet op
te geven. Hieraan werd niet voldaan,
zoodat een formeele veldslag ontstond.
Toen eindelijk een paar politiemannen
het te kwaad kregen en de familie nog
van geen toegeven wilde weten, werd
van do vuurwapens gebruik gemaakt.
De oude W. werd het eerst getroffen
en zakte in elkaar. Een der zoons moest
tevens het veld ruimen, daar bij in zijn
been geschoten was. Een tijdlang luwde
thans de strijd. Door den geneesheer
Prakker, die te H. aanwezig was, wer
den de gewonden verbonden.
De burgemeester van Oostellingwerf,
met het gebeurde in kennis gesteld, ver
scheen. Een tweede zoon werd over
mand en in het arrestantenlokaal opge
borgen. De overgebleven strijders trokken
zich toen terug. Onder de aanwezig
heid van oen groote schare volks werden
nu eindelijk de boomen, onschuldige aan
stichters van zooveel ellende, geveld.
De zoon is niet ernstig verwond; de
wonde van den vader is echter ernstiger.
»Tel.«
De Spaansche schatgraver.
De Spaansche schatgraver is weer
aan het werk. Uit verschillende plaatsen
ontvangt de „Maasb.” berichten van le
zers, die een in ’t Fransch gestelden
brief uit Madrid ontvingen, waarin een
anonymus het bekende verhaal doet, dat
hij wegens faillissement gevangen zit, en
in een Fransch station een koffer heeft
staan met 800,000 francs aan bankbil
jetten. Om het beslag daarop opgeheven
te krijgen is geld noodig en als da ge
adresseerde daarvoor zorgt krijgt hij een
derde van den inhoud van den koffer.
Telegrafisch antwoord wordt gevraagd
bij den tusschenpersoon Antonio Moreno,
Lista Correos, Segovia, Spague.
Een schrik,
In Amsterdam en omliggende plaatsen
loopt het gerucht, dat er een partij
valsche zilverbons in omloop zijn, ter
waarde van een millioen. De bons, zoo
zegt men, vertoonen een kleurendruk
eenigszins afwijkend van ’t normale.
Maar het meest in 't oogloopend gebrek
is, dat de cijfers op den rug niet ge
spikkeld zijn, doch geheel wit. De bur
gemeester van Zandvoort liet bekend
maken, dat al de bons, dje er zoo uit
zagen,' valsch waren. Velen konden
daardoor dat papiergeld niet meer kwijt.
In Naarden begon de politie oen klop
jacht om al het papiergeld met de niet-
gespikkelde cijfers in beslag te nemen.
Gelukkig komt nu de «Tel.® vertellen
dat deze bons met valsch zijn. Toen n.l.
de nieuwe series bons van f 2.50 gedrukt
werden, kon men den tot dusverre ge
bruikten inkt niet meer krijgen. Zoo
doende is de bedoelde serie van een ge
prononceerder blauwe kleur en komen
de spikkels in de cijfers f 2.50 aan de
ichterzijde niet voor.
«Mar for my ek,« liet Freark der oer
hinne falie.
«Ja fensels,® joeoh dokter ta. «Mar
’k soil ’t dan mar sa litte, dat ik him
sa nou en dan ris Andersiikje.«
In tiidlang gyng alles sa nei ’t sin,
det Freark him mei ’t kontrakt forienigje
koe. Hy hie ek noch hwet wirk foun
en ienkear yn ’e wike gyng er nei
dokter ta om syn sechtich goune op to
striken. Yn ’t earst waerd him it jild
flot en «Ander praetsjes tateld, mar al
gau bigyng dokter hwet bokkiger to wir-
den. Dat foun misskien syn oarsaek hjiryn,
dat de holle al fiks by dokter yn ’t boek
bigyng to stean en bygefolch de kans
for him bigyng to persjen. Op in kear
do ’t Freark by him kaem mei in bAde
op ’e foarholie wie dokter mar tige
noartsk en min to sprekken.
«Jy hawwe myn holle knoeid,® rop
er, «dat kin ik net hawwe. Ha jy faeks
oan ’t fjuchtsjen wést en myn eigendom
der oan weage Dat moat net wer barre.
Tink ris ta ho ’t myn bilangen biskadige
wirde kinnen hiene, as sa ’n kearel ris
in hakmes nomd hiel®
«En myn bilangen net minder I® tocht
Freark.
Op in oare kear róp de dokter Freark
op ’e dyk fen fierren ta, en dat wol
midden yn ’e bArren
«Freark bring my myn holle hjir ris.®
De minsken seagen om en Freark oan,
hwet him just net sa noflik wie. En om
it noch monger to meitsjen bigyng dok
ter him meiiens it mannewaer op to
lézen, omdat er Andor in steger troch
roan der ’t in pear timmerfeinten op
oan ’t wirk wieme. «Stel jy ris foar,
as ien fen dy feinten ris in hammer op
myn holle falie litte hienen rop dok
ter. «Ik warskou jy net sa roekeloas
mei myn spul om te springen. It is in
skandael dat jy myn holle oan sokke ge-
faren bleat stelle.®
It folk bigyng der om hinne gear to
rinnen.
«Ik woe for den divel, dat jy jou bi-
roerde kop hiene,® balte Freark.
«Jaen him my dan man® snaude dokter.
«Mar ik fiel wol hwet® forfolge dokter,
«jy binne ynklauwerich. Jy binne fen
plan al de hfindert terminen óf to libjen,
allinne om my it malle fel oan to jeijen.
De wittenskip lit jou kaldde saek, dat
de wrald mei Angeduld wachtet op ’e
kennis, lit jy onforskillich. Jy fielle for
soks neat. *t Is jy mar allinne om jild
to dwaen. Mar pas op heite, wêz hwet
forsichtiger mei in oarmans gfid of ik
bring it oan.®
Ho langer it durre, ho mear teikens
as der kamen fen de dokter syn Ange-
dild. Hwer en hwennear hy Freark
mar binei kaem, moast dy de holle op-
nimme litte, ta forbazing fen frjemden,
en Freark foun faek oare geleerden by
dokter op dy dagen as er syn Atkearing
der wei helle. By sokke gelegenheden
joech de dokter bijken fen bilangstelling
yn syn eigendom op in menier, dat Freark
de divel yn hie.
«Hwet tinkt jou fen myn nijkeap?®
frege de dokter wer ris op in kear.
«Freark kom der hjir ris mei
En Freark hie him mar Ander in
Andersiik del to jaen nei in geleerde
redenaesje. En do naem dokter initens-
panne fit ’e kas en sloech dy Freark op
*e kop dat de diggels him op *e skou-
ders leine.
«Der ha jy it ’rjucht net tarop
Freark poer.
«Stel jy mar net sa oan, da ’s neat,®
sei dokter. «It wie wol in weachstikje,
mar ik hie myn holle der for oer, om
for dizze hearen myn sizzen wier to
meitsjen®.
Do gyngen hja meielkoar nei in stu-
dearkeamer.
De BURGEMEESTER der
Gemeente WORKUM maakt be
kend, dat de volgende week
verkrijgbaar zal worden gesteld
op Bon No. 43 der Rijkssuikerkaart
De geldigheidsduur der Bruin-
bwodkacwt is
tijdvak van 20 tot en met
Juli.
tijdvak van 30 Juli tot en
met 7 Augustus de zwart
binnen enkele dagen te laten zakken
eerste zinkstok, wordt in gereedheid ge-
Verder aanschouwt men er op
de werking van drie groote bagger
molens, welker machineageronk voort
durend hoorbaar is. Deze baggermolens gevaarlijk
halen grond en zeeklei van den bodem
der zee, om ze weer in groote bakken,
welke er naast gemeerd liggen, over te
storten. Zoodra deze bakken gevuld zijn,
worden ze door een sleepboot wegge
trokken naar het Amsteldiep, om daar
weer in zee gestort te worden.
Een 5-tal sleepbooten heeft geregeld
werk, om de gevulde en ledige bakken
heen en weer te vervoeren. Dat or op
een dag een groot aantal hakken met
grond in het Amsteldiep wordt gestort,
ligt alzoo voor de hand.
Vele Wieringers en ook van elders
overgekomen arbeiders, voor het maken
der zinkstokken, verdienen met deze
voorbereidende werkzaamheden een flink
stuk brood.
Een niet-allodaagsche veroordeeling.
Een koopman te Arnhem werd, vol
gens het Hbl., failliet verklaard met
een passief van f14000 on een actief
van f 160,
De curator diende tegen den gefail
leerde een klacht in op grond van bui
tensporige verteringen.
Bij het gerechterlijk onderzoek bleek,
dat beklaagde aich in de oorlogsjaren
had beziggehouden met kettinghandel.
Op enkele artikelen had hij verloren
Het meeste verloor hij echter bij het
kaartspel; meermalen betaalde hij vol
gens gehoorde getuigen zijn verliezen
met bankbiljetten van f 100. De koop
man werd tot 2 maanden gevangenis
straf veroordeeld.
Lichamelijke tuchtiging op school.
Een jongen te Rotterdam, leerling van
een school aan do Rechthuiestraat, een
bijzonder lastig klantje, had een stuiter
gestolen van een dar andere jongens.
Een onderwijzer hoorde daarvan, hij
vond den stuiter in een zak van den
diefachtigen knaap, maar deze zat met
een onverstoorbaar gezicht te beweren,
dat *t «zijn edge” was, omdat hij hem
zelf gekocht had.
De meester werd ten slotte, toen hij
met den jongen niets kon aanvangen,
door alles heen van kwaadheid, en hij
heef: den jongen mishandeld, op een
manier, die zeker in alle opzichten de
perken to buiten gaat. Zelfs moest de
jongen onder doktersbehandeling worden
gesteld.
Voor dit feit heeft thans de onderwij
zer terechtgestaan, ’t Hoofd der school
en collega’s gaven de meest gunstige ge
tuigenissen omtrent hem, doch de Off. van
Just, eischte f100 boete of 20 dagen
hecht.
Bjj ernstig verzet tegen de politie.
Aan den nieuw aangelegden kunstweg
van Hauler wijk naar Veenhuizen staat
de woning van den veehouder F. W.
Voor deze woning staan of liever ston
den vijf lindeboomen, die het verkeer
belemmerden, waarom de gemeente ze
wenschte te verwijderen. Hiertegen werd
door W. en z’n huisgenooten geprotes
teerd. Zg gaven te kennen, dr.t zij niet
goedschiks zouden toelaten, dat de boo
men werden verwijderd.
Nadat ook door den landmeter was
uitgemaakt, dat de boomen in gemeente
grond stonden, werd Maandag door het
gemeentebestuur aan arbeiders opdracht
gegeven, de linden te vellen. Naar aan
leiding van de dreigementen van de fa
milie W. zou dit geschieden onder be-
Wieringen scheming van twee marechaussee’s en
drie veldwachters.
Toen de arbeiders met de werkzaam-
l en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
I 65 cents; franco per post
75 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Don-
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
I vóór 11 uur. 4
«Der binne njjsgjirrige by« lei dokter
beden wilden beginnen, werden ze aan
gevallen door de heele familie, zgndc
worden er dagelijks aangevoerd en ge
lost. Het eerste vlechtwerk voor het
FK
I 0 0 4^ 0 8S
