Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
De man dy *t syn
holle forkoft hie.
PZATERDAG 31 JULI 1920.
46ste Jaargang.
No. 31.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
2 72 ons Suiker.
De Brandstoffen-Commissie
te Workum
2 H.L. Gascokes a f2.10 per H.L.
2 H.L. Bries a f 1.65 per H.L.
aan huis bezorgd.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. -
I
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor
der roggebrooddistributie zijn nog geen
volledige cijfers binnengekomen, aange-
de holle dy ’t jy sela brAke wol ik ek
wol hawwe om der mei to piksjitten.
plaatsen meer heeft bedragen dan 50 pot.
Of het juist is, dat in de streken,
waar het roggebrood volksvoedsel is, het
roggebroodgebruik ten gevolge der prijs
stijging met meer dan de helft is ge
daald, kan de minister niet beoordeelen,
aangezien de benoodigde rogge uit den
handel wordt betrokken.
Over den juisten omvang van het
2 De prijs der Advertentiën 2
2 is van 15 regels 60 cents, 2
2 elke regel meer 7 cents. 2
2 Grootere letters naar plaats- 2
2 ruimte. Buiten Friesland, uit- 2
2 gezonderd Familieberichten,
2 10 ets per regel. Bij abon- 2
2 nement belangrijk lager. 2
j Dit blad verschijnt des Za-
j terdags en kost per kwartaal
o 65 cents; franco per post
o 75 cents. Enkele Nos. 5 ets.
I Ingezonden stukken Don-
o derdags in te zenden.
o Advertentiën Vrijdagmorgens
o vóór 11 uur.
zien deze opheffing eerst sedert eenige
weken heeft plaats gehad. Echter kan
aangenomen worden, dat het bruinbrood
gebruik, evenals het verbruik van witte
brood, sedert is toegenomen.
Slechts in sommige gemeenten zijn
nog overschotten regeeringsrogge in voor
raad over het algemeen is dit niet het
geval.
Aan gemeenten, waar nog restanten
rogge over waren, is aangeboden, deze
over te nemen tegen den dagprijs. Slechts
enkele gemeenten hebben van die ge
legenheid gebruik gemaakt voor onbe
duidende hoeveelheden.
De roggebroodprjjs.
De Minister van Landbouw heeft op
de desbetreffende, vermelde, vragen van
het Eerste Kamerlid, den heer Bergsma,
geantwoord, dat inderdaad de stijging
der prijzen van het grof roggebrood na
het ophouden van de verstrekking van
Leste.
«Krekt dat is *t im« foei Freark yn,
«puplike oarder Sok in oerienkomst is
krekt tsjin de publike oarder, en kin dos
fornietige wirde
«Ja, misskien® zei de ynspekteur, «mar
dat scoe troch de rjuchtbank utmakke
wirde moatte. Safier my bitreft, kinne
wy dit gefal allinne Ander de wet op
it lotsjen ensafoart bringe, mar ik wol
der net sekuer for yn stean as it der
ek Ander bigrepen wirde kin. As ik it
goed bigryp, dan soil de dokter, as jij
komme to stjerren f o a r dat al der ter-
minen ofbitelle binne, it Anbitelle part
der by winne?®
«Hy kriget de holle sAnder de folie
priis to biteljen« sei Freark, «en dat
makket him sa kitelhoarnioh. Him tinkt,
dat ik hear dea to gean®.
De BURGEMEESTER der
Gemeente WORKUM maakt be
kend, dat de volgende week
verkrijgbaar zal worden gesteld
op Bod No. 44 der Rijkssuikerkaart
De geldigheidsduur der Bruin
broodkaart is
145e tijdvak van 30 Juli tot en
met 7 Augustus de zwart
gekleurde.
146etijdvak van 8 tot en met 16
Augustus de rood gekleurde.
De Burgem, voornoemd
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 30 Juli '20.
maakt bekend, dat op BON No.
1 van de Brandstoffen kaart in
de maand Augustus verkrijg
baar wordt gesteld:
100 K.G. Bruinkolen-Briketten
a f4.20 per 100 K.G.
op BON No. 2:
of
ZITTING wordt gehouden op
elke Maandag, Woens
dag en Vrijdag- van 9 tot
1 uur, Kantoor Brandst.-Comm.
genoemd.
Deze strijdmethode kan nimmer in het
belang zijn van de organisaties. Lijdelijk
verzet zal ergernis wekken bij het pu
bliek, zelfs by hen, die voor de eischen
waaraan door het lijdelijk verzet kracht
moet worden bijgezet, gevoelen. Lijdelijk
verzet zal de actie van het spoorweg
personeel in hooge mate doen worden
en wij begrgpen niet, zegt
het blad, hoe een verstandige vakorga-
De broodkaarten.
Naar „Het Volk” verneemt, heeft
Maandag een bijeenkomst plaats gehad
van vertegenwoordigers van de gemeente
besturen van eenige groote steden en
enkele plattelandsgemeenten, die door
den minister van landbouw daartoe waren
uitgenoodigd. De minister wilde het oor
deel der verschillende besturen vernemen
omtrent een scherper controle op het
bruinbroodverbruik en gaf het voornemen
te kennen om naast de bruinbroodkaar-
ten daartoe ook nog het Amsterdamsche
controlestelsel in de bakkerijen toe te
passen.
De heer de Miranda, wethouder voor
de levensmiddelen in Amsterdam, be
pleitte ann de hand der gegevens en de
in Amsterdam bereikte resultaten, af
sohaffing van het broodkaartenstelsel. De
meesten der aanwezigen sloten zich bij
zijn betoog aan, zoodat de minister ten
slotte verklaarde, bereid te zijn het
Amsterdameche stelsel (zonder brood
kaarten dus, maar met het controlesy
steem zooals dat thans te Amsterdam
wordt toegepast) in te voeren. De brood
kaarten blijven dus voor Amsterdam
afgeschaft en zullen nu ook in de andere
gemeenten verdwijnen.
Zonder suiker en gist.
In de winkels van Maastricht is al
ianger dan een week geen suiker meer
te krijgen. De winkeliers zeggen, dat de
grossiers en handelaren geen suiker naar
Maastricht zenden, omdat ze die voordee-
liger in de grensplaatsen van de hand
kunnen doen, waar ze dan tegen hooge
prijzen aan de Duitschers wordt verkocht.
Wieringen zit al drie dagen zonder
wittebrood, omdat een zending gist op
weg naar dat eiland is zoek geraakt.
Boschbessen.
De boschbessenpluk te Apeldoorn is
thans zoo goed als geëindigdde ver
zending naar het buitenland is opgehou
den. Er werden dit jaar ongehoorde
prijzen besteed50 cent per pond werd
meermalen uitbetaaid, eens ging het zelfs
tot 80 cent per pond. De oorzaak hier
van ligt in hoofdzaak in de scherpe
concurrentie tussohen de georganiseerde
en losse opkoopers. ’s Middags te vijf
uur beurden jongens en meisjes menig
maal zes acht gulden. Men kan dus
nagaan, dat er voor een aanzienlijk be
drag dezer kleine, in *t wild groeiende
vruchten in de uitgestrekte bosschen en
parken is bijeengegaard.
Het spoorwegpersoneel.
Het „Utr. Dgbld.” kwalificeert het
systeem van lijdelijk verzet, dat het
spoorwegpersoneel wil toepassen, als on;
teur, «is it wol sekuer in soarte fen
lottery. En lotsjen is fensels for bean.
Kinne jy dat oandraeije frege
Freark happioh.
«Wy kinne alles forfolgje, mar it
minste is hjir, dat wy twongen wêze
scille om bislach to lizzen op alles hwet
mei de «saek® anneks giet en yn dit
gefal scoe hjirfinder fensels wol it eerst
de holle begrepen wêze«.
«Goede grytsjel® röp Freark. «Asje-
bleaft n e t m e a r bislach lizze op myn holle
it kin mei dokter allinne wol mear as ta.®
«Mar ik wit ek noch net«, sa bigyng
de ynspekteur wer, «as wy de fingers
der wol efter krije kinne. Dit kin ek
noch wol biskoud wirde as in gefal fen
«pekulaesje en net fen lottery. En dan
binn’ wy der óf. It béste soil wol wêze
dat jy de holle mar wer fen dokter
keepje.
Mar hwet for kans wie der for Freark*| Ik scoe der wol sin oan hawwe om der
om syn holle wer to keapjen Wit hwet
de dokter der wol net for frege, en hwer
seoed er it jild wei krije?
It ienige ding fen weerde dat hij bisiet
wie de holle, en der koed der gjin hipe-
theek op nimme, om dat in oar der oan-
spraek op hie. It siet mArrefêat. Freark
koe him der mar nei sette dat er gjin
eigen holle oait wer kaem to bisitten.
En in oarmans brAke foldie him sa min.
Nou moest jk ek noch ris in wiif ha,
tocht er wol ris, hwet scoe dy dan sizze
fen hjar man sAnder kop. It wie in
frjemd spul. Sjuch, as ik dy dokter syn
kop net mei hoechde to tögjen, dan koe
’k as «de man sAnder hollet de merken
wol ouswalkje, en dan forhjinne ’k jild
as wetter. Dan hie ’k gau jild genóch
om wer to keapjen, d a 11 e hwet ik
noadich hie om jn heel minske to wezen.
9a gyng er in jier foart, en Freark
prakkeseare er jimmer oer ho ’n wille
as er hawwe scoe as er in heel minske
wer ris wie earst. Dokter waerd ho
langer ho Anfordraecheliker. Hy forwiet
him dat er in jilddjvel wie en sa de hele
tiid uttsjinne. Dan wiisde er wer tige
krekt it plak oan der ’t er skielk syn
plasse trochboarre wol. O, dat like him
sa moai taJa, Freark net fensels
En sa gyng dat altyd mar.
Mar hwet barde Freark erfde Anfer
wacht in protte sinten fen in fiere omke
Toalwe tAzend goune, asjebeaft. Dat
scoe him Atkomst jaen kinne.
«Hwet wolle jy nou mei dat jild
dwaen?® frege de abbekaet dy ’t it
Freark tafelde.
«In holle keapje, mynhear® zei Freark.
«Hwet for in soarte holle frege de
abbekaet forheard.
«In minskeholle.®
«Fen hwa?«
«Ja sjuch, ik ha dizze, en Freark
wiisde mei de finger nei de knop to
brfiken, mar hy heart eigentlik dokter
Snoek ta. Mar omt er my goed foldooht
en ik wol hwet mei him op ha, soil ik
sjen as ’t mines ek wirde kin.®
Do abbekaet tocht dy man is net goed
mei de holle, en dat seach Freark ek
wol oan de man syn gesicht. Derom
sei hy der mar gau oerhinne
«Ja mynhear, sa is ’t hjer, en net
oars. Sjen my mar grif for fol oan.®
«Dan soil ’t wol yn oarder wêze,«
sei de abbekaet twiveleftich. «Mar ik
kin der net by, in holle keapje to wol
len, wylst men seis wol jen hat
«Mar in minske wol doohs graech eig
ner fen syn holle wêze.®
«Fensels. Mar ik ha ek noch noait
ien sjoen dy ’t dat net wie.®
«Dan sjuch je nou sokken ien. Dit is
myn holle net.®
«Net
«Wel né Fen ’t krop óf en dan
oan de neii fen de greate tean ta, dat
is mines.®
«Hwa praet dan op heden tsjin my
door plannen, welke, ook al mocht het
lijdelijk verzot gelukken, de beweging
dermate leiden op het verkeerde spoor.
SgDe spoorwegorganisaties kunnen hun
wenschen naar betere levenspositie te
recht gronden op het algemeen belang,
dat door de werkzaamheden der spoor-
wegmannen in bijzondere mate wordt
gediend. Daar tegenover staat dat dit
algemeen belang ook bijzondere ver
plichtingen meebrengt, dat men,
zelfs indien ernstige grieven en verlan
gens er toe zouden leiden, met dat al
gemeen belang niet spelen mag. Een
gemeenschapsbedrijf als dat der spoor
wegen vertoont een ander beeld dan een
gewone arbeidsverhouding, er zijn hier
verplichtingen tegenover een derdehet
publiek.
Is het gerechtvaardigd de Directie
aan de sociale zijde van haar taak te
herinneren, niet minder behoort het per
soneel gewezen te worden op de sociale
verplichtingen die zij moeten behartigen.
Wie gevoelt voor den nood van het
spoorwegpersoneel, roept de geheele ge
meenschap op, zich ten bate van deze
werkers de offers te getroosten, welke
een tariefsverhooging brengt. Het zou
onsympathiek en ergerniswekkend zijn,
indien het personeel daartegenover een
maatregel zou gaan toepassen, waardoor
het publiek in de eerste plaats zou ge
troffen worden.
Klopjacht op een Hollandsche dame.
Het Brusselscha dagblad „Ons Vader
land”, schrijft
De Hollandsohe familie U., sinds jaren
te Brussel gevestigd, had onlangs een
dochter uitgehuwd aan een Duitsoher
het jonge paar verblijft in Holland.
Enkele dagen geleden verkeerde de
oude mevrouw U., in stervensgevaar en
de dochter werd aan het sterfbed ge
roepen. Man en vrouw sprongen den
trein in; te Essohen werd hun pas ge
vraagd de Duitsche echtgenoot was in
orde, maar zijn dame had den tijd niet
gehad. De gendarmen lieten haar niet
door alhoewel een vriend van den familie
borg stond voor de vrouw.
De eohtgenooten gingen tot tweemaal
toe den Belgischen Consul te Roosen
daal opzoeken, maar die heer was niet
thuis te vinden. Daarop besloten zij zon
der pas de grens over te steken, zooals
500.000 Belgen in 1913 Holland in
trokken zonder geld of goed en daar ge
holpen werden.
De gendarmen waren echter op hun
post. De man mocht door, maar niet
tegenstaande het gesmeek van de vrouw,
werd deze meegesleurd tot den grens
bij Roosendaal, waar zij zonder hoed en
met gescheurde kleederen aankwam.
De Belgische consul was nog niet thuis.
Man en vrouw zoeken dan een ande
ren weg om België binnen te komen,
langs zij wegen en bosschen. Maar door
de gendarmen weer opgemerkt moeten
zij op de vlucht slaan, achtervolgd als
wilde dieren. Gelukkig bereiken zij een
stoomtram en komen als twee bedelaars
of misdadigers te Brussel aan. Te laat
echterde oude mevrouw U. is reeds
dood.
Een Fransohe dame zou men op de
handen naar Brussel hebben gebracht I
Maar voor Holland dat onze havelooze
soldaten herbergde, hebben de Belgen
maar de liefde van den dief voor zijn
weldoener.
De Zuiderzeevisscherjj.
Nog geen enkel jaar is de malaise in
de verschillende takken der Zuiderzee-
vissoherg zoo ernstig geweest als thans,
zoo schrijft men uit Huizen aan de Tel.
De visschers durven met ’t oog op de
drooglegging geen nieuw materiaal meer
aanschaffsn en behelpen zich met allerlei
oud materiaal, waardoor de uitkomst der
l en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
ris in Sneinneimiddei mei om to ke
ge)jen.«
«Soa jawol,« sei dokter iiskald, «nou
feint ik bin net fen plan om ien fen
beiden my kwyt to meitsjen.®
Freark waerd der raer fen do *t er
dit hearde mar hy liet neat skine.
«Kom, kom,® sei er, sabeare grap-
pich, «hwet scille jy mei twa hollen
dwaen, doch der ien fen oer oan my,
ik ha net ien, set ’m mar op jild.®
«Ja, hwet krekt in minskeholle wir-
dich is kin men net mei ien en twa
wirden sizze. En derby scoe ’t ek sa ’n
forlies for de wittenekip wêze. Hwet
dy holle for de wittenskip net wirdiob
is! dat bald net op!®
«As jy him >net oan my forkeapje
wolle,® sei Freark, «scil ik myn 12 tA
zend goune oan séreizen forpankoekbakke.
«Mar kearel as jy fordronken, wier
de hele kop nei syn groatsje
«Krekt.®
«As ik in liifrinte joeoh op ’e holle,®
bigoan dokter bidaerder.
«Dy ha ’k al. Ik wol bislist myn
jou holle hawwe, der helpt neat
oan. As jy seis ris sAnder kop omroan
hiene dokter, dan sooene jy prate kinne
oer myn tastan.®
Dokter wist ha», net ho ’t er cooe,
mar hy woe der net op bite om de
holle fieane to litten.
«Myn earste utstapke wirdt in reis
om ’e wrald en dat mei in seilskip
«Kinne wy it ek noch op in ab
koardtsje goaije?® frege dokter. «Ik
jaen jou frij oer de holle to biskikken
as jy him my ta meitsje yn jou teste-
mint, en my Antslaen fen it fierder ut-
biteljen.®
«Scil er dan alheel wer myn eigen
dom wêze Scille jy der dan neat oer
to sizzen hawwe salang it mines is?<
«Né, neat
«Gelok er mei.®
Der foei dokter in stien fen ’t hert,
mar Freark ek. Dy wier sa op ’e trie
dat sa gau as de pompieren klear wieme,
hy nei do abbekaet fleach.
«Nou ha ’k myn eigen holle wer,
mynhear.
«It liket sAver gelyk op iboare® tocht
de abbekaet.
«It is ’t oare ek,® sei Freark, «mar
’t gefal like jou lésten dien hwet nA-
vrich ta, en derom kom ik bjir noch ris
om jy for wier to sizzen, dat it myn
eigendom is.®
De abbekaet koe der kop noch stirt
oan fine. Mar Freark koe *t sa net
swetse of mynhear halde yn syn ge
dachten fol: «Dou bist in nAvre baes
en aetou net in slach mei de moalpAde
hawn hatste dan ha ik der ien mei hawn®.
FRISO.
«Yn dat gefal®, bifêstige de ynspek- frege de abbekaet.
Dat wier in slimme frage.
«Hald op mar!® sei Freark, «meitsje
’t mar net mear yn tizen. Ik bin der
hast al simpels fen. Dit is nou al in jier
lang sa gien.®
«Ik scoe der leau ’k, mar net to lAd
fen roppe dat jy jou holle bjuster bin, goedkoope regeeringsrogge op sommige ridderlijk, vooral als geen datum wordt
se koene jo ris nei Frentsjert bringe.®1
«Dat hat gjin noad,« sei Freark.
«Binnen it etmel ha ’k im werom, der
stean ik jou for yn.®
Sa gau as Freark syn jild hie sette
er nei dokter Snoek. «Ik wol myn holle
werom keapje.®
tMyn holle,® sei dokter.
«Goed, jou holle dan mar.®
«Hokker fen mines?® frege dokter.
«Jou holle, dy ’t ik brük,® sei Freark
duedlik. «En,® foege hy der oan ta, «en
bruinbroodgebruik sedert de opheffing impopulair
nisatie haar eigen belangen wil riskeeren vissoherij sterk verminderd wordt. Het
