Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
s
46ste Jaargang.
ZATERDAG 7 Augustus 1920,
No. 32.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
I
SIMMER.
- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
2 4/a ons Suiker.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor
In flinter wjukkelt rep en bliid,
Al barnt de sinne fel,
De bij fljuoht op en saeit war del,
*t Is non syn üngetiid.
Trooh ’t büntbiblomme polderlan
De moaiste blom Bocht Mem for my.
FRISO.
Hwet blinkt fen goudne sinneskyn
It lapke tfin. In sêfte gloed
Omtsjoend de roazen read as bloed,
It gêrsperk glinstert as satyn.
Dit blad verschijnt des Za-
l terdags en kost per kwartaal
I 65 cents; franco per post
7 5 cents. Enkele Nos. 5 ets.
I Ingezonden stukken Don-
derdags in te zenden.
Advertentiën Vrijdagmorgens
vóór 11 uur.
X De prijs der Advertentiën X
X is van 15 regels 60 cents, X
X elke regel meer 7 cents. X
X Grootere letters naar plaats- X
X ruimte. Buiten Friesland, uit-
X gezonderd Familieberichten,
X 10 ets per regel. Bij abon- a
X nement belangrijk lager. a
politiepersoneel,
nens B, en W.
Ik tink om dagen, lang foarby
'k Rin wer as barn oan Memmehtn
op nog steeds onverklaarbare wijze een
aantal kleedingstukken.
Een inwonend verpleegster had, van
een wandeling thuis gekomen, haar fon
kelnieuw manteloostuum, haar mof en
De BURGEMEESTER der
Gemeente WORKUM maakt be
kend, dat de volgende week
verkrijgbaar zal worden gesteld
op Bon No. 4ö der Rijkssuikerkaart
De geldigheidsduur der Bruin-
OModkaati is
146etijdvak van 8 tot en met 16
Augustus de rood gekleurde.
De Burgem, voornoemd
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 6 Aug. ’20.
te hulp om door de verhoogde subsidie
van f 33.056.50 en ook provincies en
gemeenten worden zich meer bewust van
de plicht tot geldelijken steun. Bij wijze
van proef werd een propagandist aan
gesteld. De vereeniging betreurt het,
dat het wetsontwerp-Rutgers nog niet in
het Staatsblad staat. Ook in andere
landen groeit hot verbods-idee, in het
bijzonder het idee plaatselijke keuze.
Meer dan vroeger zal de vereenigjng
den steun van de georganiseerde arbei
ders noodig hebben.
Op voorstel van de afd. „Rotterdam”
werd eene motie aangenomen, waarin
aan het hoofdbestuur werd opgedragen
te trachten, het besluit betreffende uit
sluitend blauwe medewerking aan de
blauwe week gewijzigd te krijgen, zoodat
er weer medewerking mogelijk zal zijn,
van vak- en politieke vereenigingen, en
waarin tevens het besluit was vastgesteld,
zich aan de samenwerking inzake de
blauwe week te onttrekken indien de
commissie voor de blauwe week bij het
nu ingenomen standpunt volhardt.
Besloten werd het hoofdbestuur uit te
breiden van 9 tot 20 leden. Herkozen
werden de hoeren mr. L. T. Britzel,
DokkumJ. Gerhardt, Bussum dr. H.
T. de Graaf, Zutfendr. W. Hinget en
P. van der Meulen, Utrecht; F. U.
Schmidt, Bassum; P, J. Schumacher,
Amsterdam; N, A. de Vries, Groningen
en A. N. Willemse Den Haag; gekozen
werden de heeren J. A. Bsrgmeijer, Dord
recht, H. de Boor, Leeuwarden; prof. dr.
R. Casimir, Den HaagA. Don, Rotter
dam ds. C. Horreus de Haas, Zwolle
J. C. Jansonius, HuizumL. M. Her
mans, ArnhemW. van der Sluis, Al
melo Y. C. van der Veen, Rotterdam
en de dames Suze Groeneweg, Rotter
dam en P. T. de Jong, Nieuwendam.
Besloten werd, dat da algemeens se
cretaris geen ambtenaar maar lid van
het hoofdbestuur zal zijn, die door de
alg. verg, benoemd wordt'
Pr ac tjjk- examens.
De Vereeniging „Het Nederlandsche
Handel-Instituut” (Koninkl. goedgek.)
houdt hare practijk-examens in Boek
houden, Stenografie en Handelscorrespon-
dentie (10 talen, waaronder Russisch,
Maleisch en Esperanto) in de maand
November a.s. des avonds te Amsterdam,
Assen, Arnhem, Deventer, Dordrecht,
Eindhoven, Enschedé, Groningen, Den
Haag, Den Helder, Hengelo, Hertogen-
bosoh, Kampen, Leeuwarden, Maastricht,
Middelburg, Nijmegen, Roermond, Rot
terdam, Rozendaal, Snoek, Tilburg,
Utrecht, Venlo en Zwolle. Ook zullen
op die data worden af genomen de Leeraar-
Examens in Handelscorrespondentio en
Stenografie, zoomede het nieuwe examen
Boekhouder-Correspondent, waartoe de
vereeniging officieel gemachtigd is bij
Koninkl. Besl. van 15 Mei 1919, Nr. 64,
Staatsbl. 155.
De examens van de Vereeniging „Het
Nederlandsche Handels-Instituut” geven
vrijstelling van de taal-examons van wege
de „Ned. Bond van Accountants”.
Ingevolge besluit van Zijne Excellentie
den Minister van Oorlog, kunnen mili
tairen gedurende de examendagen studie
verlof verkrijgen op vertoon van een
oproepingsbrief.
De inschrijving sluit 5 November 1920.
Inlichtingen verstrekt de secretaris
Dr. Otto Klipp, Postbox 426, Amsterdam.
Diefstal.
Ongeveer twee jaar geleden, 't was
in November 1918, verdween in een der
Zonder hoofdelyke stemming aangenomen
een voorstel van B. en W. om het verzoek
tot wederopzoggans toe te staan betreffend»
2 lokalen tegen een vergoeding van f 30
per maand, daargelaten een nader te ple
gen overleg met het bestuur der teeken-
school.
Punt 6 Aanbieding van het verslag der
Gemeentelijke gasfabriek over 1919. De
Voorzitter stelt namens B. en W. voor dit
verslag nog gedurende 14 degen ter inzage
te leggen ter Secretarie voor de leden. De
heer de Boer vraagt daarbjj nog overleg
ging van een staat van verbruikt gas voor
de fabriek en don Directeur, alsmede de
verantwoording van 120 H.L. coces voor
het kantoor der fabriek, waaraan door den
Voorzitter zal worden voldaan.
Punt 7 Adres van H. Faber en A. Meyer
alhier, houdende verzoek het perceel W\jk
C no. 10, onderhands in huur te ontvangen.
Zonder hoofdelijke stemming goedge
keurd de huur nog een jaar te bestendigen
tegen een huursom van f100.
Punt 8Voorstel van de Commissie der
Gemeentelijke gasfabriek, tot aankoop van
terrein ten behoeve van de uitbreiding van
het gasfabriekterrein.
B. en W. stellen voor aan het verzoek
der Commissie om van den heer D. Groen
hof?) in koop over te nemen een stuk
grond, lang 30 en breed 14 M., voor de
som van f 25.00 te voldoen, waartoe zonder
hoofdeljjke stemming wordt besloten.
Punt 9Vaststelling van den staat van
oninbare posten, wegens Hoofdeljjke Om
slag, hondenbelasting en schoolgelden.
Besloten wordt omtrent enkele aanslagen
deze nog te varhalen, terwjjl tal van ande
ren oninbaar worden verklaard.
Punt 10: Aanbieding dor Gemeente-
rekening over het jaar 1919. Deze rekening
in ontvang bedragende f23839511, in
uitgaaf f 238 346 951/2. sluitende met een
batig saldo van f 48.151/2wordt in handen
gesteld eener Commissie, ter fine van on
derzoek en rapport, bestaande uit de hee
ren S. Hobma, R. de Boer en P. Veenstra.
Punt 11Voorstel van B. en W. tot
het aanvragen ïeener verlenging van con
cessie tot tolheffing op den wegWorkum-
Bolsward.
Omtrent deze concessie, affoopend 1 Mei
1921, wordt aangenomen een voorstel van
B. en W., die concessie opnieuw aan te
vragen, wjjl men de tjjd van opheffing nog
nog niet gekomen acht.
Punt 12Adres van het Hoofdbestuur
van den Algemeenen Nederlandscben Po
litiebond, betreffende eene betere regeling
der jaarwedden van het
De Voorzitter stelt namens
voor, dit adres in handen te stellen der
salaris-com missie, wijl zjj, na het gevallen
besluit in een vorige vergadering, behan
deling nu niet noodig achten, waartoe zon
der hoofdel|jke stemming wordt besloten.
Punt 13: Voorstel van de Disiributie-
Commissie, inzake de regeling van het sa
laris van den Administrateur-Boekhouder
van het Distributiebedrijf. De Commissie
stelt voor, met het oog op vermindering
van werk het salaris, mot ingang van 1
October a.s. te bepalen op f600 per jaar
met recht op uitkeering aoner gratificatie
van 2 x f125
Zonder hoofdeljjke stemming daartoe
besloten.
Punt 14: Versterking van eenige uit
gaafposten der begrooting over 1920.
De Voorzitter deelt mede, dat inzake het
vergunningsrecht, de helft daarvan is ge
restitueerd, de verzekering tegen brand
schade moet worden verhoogd, de aansla
gen in de waterschapsrechten zjjn over
schreden en de subsidie inzake het werko-
looshoidbesluit dient verhoogd, waarom
wordt voorgesteld in totaal de begrooting
in uitgaaf met f 579.08 te verhoogen,
waartoe zonder hoofdeljjke stemming wordt
besloten.
Punt 15: Wijziging der Gemeentebe-
grooting, dienst 1920.
De Voorzitter deelt mede dat door de
Regeering, in verband met de aan de on
derwijzers toegekende verhooging, is toe
gestaan hen als voorschot f200 uit te be
talen. Behalve aan de 3 onderwijzers,
stellen B. en W. voor dit ook te geven
aan de onderwjjzeres mej. Hoekstra, ter
wijl mede f 200 moet worden uitgetrokken
voor den veearts, waarom zjj voorstallen
die f400 te bestraden uit den post: on
voorziene uitgaven, waartoe zonder hoof-
deljjke stemming wordt besloten.
VERSLAG van de Vergadering van den
Raad der Gemeente
WORKUM
op Donderdag 29 Juli 1920, ’s nam. 5 uur.
Voorzitter de heer Jhr. Quarles van Uf-
ford, Burgemeester.
Tegenwoordig alle leden.
Na opening der vergadering door den
Voorzitter, stelt deze als punt 1 der agenda
aan de ordeNotulen der vorige vergade
ring, welke na lozing door den Secretaris
onveranderd worden goedgekeurd en vast
gesteld.
Punt 2Mededeeling van ingekomen
stukken.
a. Een schrjjven van den heer Houthuis,
houdende aanneming zjjner benoeming tot
Gomeenteveearts.
b. Idem van den heer A. H. Wem pa,
betreffende zjjn benoeming tot lid van het
bestuur der vereeniging »Volkshuisvesting.<
c. Een schrjjven van de heeren W. van
der Meer en B. Terpstra, houdende aan
neming der voor waarden, waarop grond in
erfpacht is afgestaan.
d. Een apostille van Ged. Staten, hou
dende goedkeuring van het primitief kohier
van Hoofdeljjken Omslag, dienst 1920.
e. Idem houdende goedkeuring van het
Raadsbesluit tot deelneming in de oprich
ting der Centrale Ammoniakfabriek te
Weesper karspel.
f. Idem houdende goedkeuring van het
Raadsbesluit tot afstand van grond in erf
pacht aan W. van der Meer en B. Terpstra.
g. Een procesverbaal van de kasopname
van den Gemeente-ontvanger, waaruit bljjkt
dat op den vorlgen dienst is ontvangen
f238.395.11, op den tegenwoordigen dienst
f57.514.90, totaal f295.910.01, dat op den
vorigen dienst is uitgegeven f 238.346 95i/2,
op den tegenwoordigen dienst f53.638.59,
totaal f291.985 541/2, zoodat in kas moet
zjjn f3.924 461/2, welk bedrag kas en
boeken overeenstemmen.
h. Een verzoek van den Raad van Ter-
munten om adhaesie te betuigen aan zjjn
verzonden adres, om den Raad vr jj te laten
of deze al of niet boven f900 wil gaan
in den aftrek voor noodzakeljjk levenson
derhoud welke stukken zonder hoofdeljjke
stemming voor kennisgeving worden aan
genomen.
Punt 3: Schrjjven van het Burgerljjk
Armbestuur alhier, vergezeld van een bjj
zjjn College ingekomen verzoek van den
vader van het Armenhuis, om verhooging
van jaarwedde.
De Voorzitter stelt namens B. en W.
voor het salaris van f 400 op f 500 te bren
gen, ingaande 1 Januari 1921. Zonder
hoofdeljjke stemming wordt aangenomen een
voorstel Brandsma, de verhooging te doen
ingaan met 1 Juli 1920.
Punt 4Voorstel van B. en W. Inzake
den wegaanleg Heidenschap—-Gaastmeer.
Mot hot oog op do groote kosten van aan
leg, do bezwaren, verbonden aan do op
richting van oen Waterschap on naar
aanleiding van een gehouden conferentie
met do Gemeentebesturen van Wjjmbrit-
seradeol en Hem. Old. en Noordwoldo
stellen B. en W. voor eerst nog eens een
nader schrijven tot adressanten te richten,
wjjl het ingezonden adres niet voor serieuze
behandeling vatbaar is, waartoe zonder
hoofdeljjke stemming wordt besloten.
Punt 5Adres van hot bestuur dor Ver-
ooniging voor Cristolflk Schoolonderwijs
alhier, om iahurlng van 8 lokalen der
school aan den Stationsweg.
Punt 16Adres van het Hoofdbestuur
van het Friesch Volkssanatorium vHerema
Staten te Jours, houdende verzoek de steun-
verleenfng te willen bestendigen.
De Voorzitter stelt namens B. en W, voor,
als voorheen, de bijdrage te bepalen op 1
cent per inwoner, maar zonder hoofdeljjke
stemming wordt aangenomen een voorstel
de Roest om die bjjdrage op 2 cent te
bepalen.
Punt 17Adres van G. Holkema al
hier, houdende verzoek om uitbreiding van
zjjne veestalllng.
Blijkens het voorgelezen adres is er
plaats voor 12 koeien en heeft de tegen
woordige pachter plaats noodig voor 25
koeien jong vee. De Voorzitter licht toe
dat de vorige bewoner nog een schuur in
huur had, deze niet, zoodat B. en W. aan
het verzoek wanschen tegemoet te komen,
maar hjj dan billijkheidshalve wat meer
huur moet geven. De begrooting van den
architect is f1350, waarom zij de tege
moetkoming wenschen te bepalen op f75
per jaar. Na eenige discussie worden B.
en W. gemachtigd tot aanbouw over te
gaan en naar den maatstaf der gemaakte
kosten de verdere huur te bepalen.
Punt 18Rapport der Commissie, be
last geweest met het onderzoek der reke
ningen van het Burgerljjk Armbestuur en
de Gemeentelijke Gasfabriek, dienst 1919.
Het rapport der commissie, bestaande
uit de heeren E. de Roest, S. Haytema en
F. Tiesma wordt voorgelezen en dien over
eenkomstig besloten de rekening van het
Armbestuur goed te keuren met een na-
dealig saldo van f 103.28 en die van da
Gasfabriek tot een bedrag van f52623 51
onder opmerking der Commissie, dat het
telefoontoestel in de woonkamer van den
Directeur der Gasfabriek een luxe wordt
geacht en het voorschrift der Armenwet
inzake den doortrekkende armlastige Sol-
kema, wien enkel een boterham is ver
strekt, de Gemeente f320 heeft gekost.
De punten der agenda zjjn hiermede af
gehandeld, maar de Voorzitter zegt, dat
nog enkele voorstellen zjjn ingekomen,
tegen wier behandeling do Raad geen be
zwaar maakt. In de eerste plaats het rap
port der Commissie, bestaande uit de hee
ren A. Brandsma, Tj. Banning en W.
Barnas, betreffende de rekening der Wees-
voogdij, houdende goedkeuring der ont
vangsten tot een bedrag van f 2271.651/2,
ds uitgaven tot f2256 08, met een batig
saldo van f 15 571/2. en verder die van het
Distrib.bedr. in ontvang met f 179.804 991/2,
in uitgaaf met f189 455 751/2, met een na-
deelig slot van f9650.76. Zonder hoofde
ljjke stemming wordt de conclusie goed
gekeurd.
Verder doet de Voorzitter nog mede
deeling van een adres van de Vereeniging
»Plaatseljjk Belangï om 30 0/0 subsidie in
het tekort van de vakteekenschool, groot
f648, ingevolge art, 27 der Njjverheidswet.
Zonder hoofdeljjke stemming goedgevonden
dit in handen van B. en W. te stellen om
advies.
Eindeljjk doet de Voorzitter nog mede
deeling van een ingekomen adres van een
aantal werkoloozen om werkverschaffing,
waarover een zich schier eindelooze dis
cussie ontspint en gedurig in herhaling
wordt getreden, de grief naar voren wordt
gebracht, dat de persoon van R. Brussel
steeds de tusschenpersoon moet wezen, de
wenscheljjkheid wordt gauit, de architect
ter vergadering te laton komen, enz, om
ten slotte een voorstel de Boer aan te ne
men, het adres voor kennisgeving aan te
nemen en B. en W. te machtigen, voor
een volgende vergadering te komen met
een plan van uitvoering van grootere wer
ken, inmiddels dezen gelegenheid gevende,
het resteerende bedrag op de begrooting,
te laten verwerken.
De Vergadering wordt daarna gesloten.
en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
De 45-urige werkweek.
Het advies van den Hoogen Raad van
Arbeid om voor de metaalindustrie geen
overgangstijd voor de invoering van de
45-urige werkweek toe te passen, kwam
ter sprake in de vergadering van de
Kern der Machinefabriek van Gebr.
Stork en Co.
Volgens een verslag in de »Fabrieks-
bode« vroeg een der arbeiders hoe het
stond met de vermeerdering der vacan-
tiedagen, waarnaar reeds vroeger was
gevraagd. De voorzitter antwoordde
daarop
dat de djrectje deze vraag uitvoerig
heeft overwogen. Er is evenwel thans
een omstandigheid opgetreden, die het
onmogelijk maakt nu tot vermeerdering
der vaoantiedagen over te gaan. Gelijk
men in de couranten heeft kunnen zien,
werd door den Hoogen Raad van Ar
beid het voorstel om ook voor de metaal
nijverheid den werktijd als overgangs
maatregel op 48 uren vaat te stellen,
verworpen. Zaor waarschijnlijk zal dus
de minister zich ook aan dit besluit
houden. Het gevolg hiervan is, dat drie
uren por week, dat ja dus 150 uren per
jaar of 20 werkdagen, korter gewerkt
zal moeten worden. Mot groote lucht
hartigheid hoeft men dit standpunt inge
nomen, zonder te bedenken, hoe ver
strekkend de gevolgen kunnen zijn. Bij
de laatste loonsverhooging is deze ver
mindering van den werktijd niet in aan
merking genomen, en do directie zal
hebben te overwegen wat er nu aan de
loonen gedaan moei worden, wanneer
deze verkorting intreedt, want zeker
zullen de werklieden zich niet tevreden
stellen mst een belangrijke vermindering
hunner weekinkomsten. Het zou onver
antwoordelijk zijn nu op dit moment ook
nog extra vaoantiedagen te gaan invoeren.
Spreker betreurt het zeer, dat dit zoo
is, want in principe gevoelt de directie
veel voor een vermeerdering der vacan-
tiedagen, vooral voor hen, die langer in
dienst zijn.
Een der werklieden betoogde, dat de
verkorting van den werktijd voor de ver-
friesching van den geest lang niet zoo
veel beduidde, als een vermeerdering van
het aantal vaoantiedagen, omdat de vrije
uren te midden van de beslommeringen
van het huisgezin moeten worden door
gebracht.
Afschaffing van alcoholh. Dranken.
Te Zwolle is Maandag de 86ste al
gemeene vergadering van de Nederl.
Vereeniging tot afschaffing van alcohol
houdende dranken gehouden onder voor
zitterschap van den heer P. van der
Meulen, die er in zijn openingsrede op
wees, dat de krachtige groei van de
vereeniging, in de oorlogsjaren onder
broken, zich hersteld heeft, zoodat het
ledental dit jaar waarschijnlijk de 20.060
zal overschrijden. Spreker zeide, dat van
den invloed van de invoering van vrou
wenkiesrecht nog niet veel is gebleken.
Met den steun van de nieuwe gemeen
teraden is reeds veel bereiktondanks
de zeer groote gebreken van de drank
wet zijn in tal van gemeenten verstrek
kende besluiten genomen. De verkorte
arbeidsdag en de verhoogde loonen heb
ben een belangrijke toeneming van alco
holgebruik medegebrachtde accijns wijst particuliere ziekenhuizen te Amsterdam
op een stijging van 75 pot. dat wijst op
een verloren gaan van den invloed van
de vereeniging op het volk. Het droevigst
is, dat het drinken door de vrouwen in
alle kringen weer sterk toeneemt. Ge
lukkig komt de overheid de vereeniging pelskraag, haar hoed en schoenen in
FRISO
