4
Herhalings-Onderwjjs.
1
i
t
I WIJNHANDEL!
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
I Nieuws- en Advertentieblad
I
I A.ZE1JLSTRA, Hzn. I
I ra
No. 42.
ZATERDAG 23 OCTOBER 1920.
46ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
Plaatselijk Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. 1
2 V2 ons Suiker.
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Tel. Intercomm. 1114.
Verkwisting.
Hoe er in de gemeentelijke huishoü-
r
I Dit blad verschijnt des Za- J
t terdags en kostper kwartaal J
I 65 centsfranco per post
o 75 cents. Enkele Nos. S ets. J
IIngezonden stukken Don-
derdags in te zenden. I
I Advertentiën Vrijdagmorgens I
o vóór 11 uur.
1
1
I Ingerichte
wwkhaven met daarbg behooiend werk-
i De prijs der Advertentiën
X is van 15 regels 60 cents,
X elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats-
X ruimte. Buiten Friesland, uit-
1 gezonderd Familieberichten,
1 10 ets per regel. Bij abon-
X nement belangrijk lager.
Hst afschrift mag niet in de bus worden
geworpen, maar moot aan het postkantoor
worden afgegeven. Bij het verzanden van
dit afschrift moot op het postkantoor de Ijjst
mede ter afstempeling wordsn aangeboden.
De oude arbeidslijsten moeten allo met
24 October vernieuwd z^n.
In alle fabrieken of werkplaatsen, waar
door een of meer jeugdige personen of vrou
wen, of door vgf of meer mannen geregeld,
arbeid wordt verricht, moet een arbelds-
register aanwezig zijn, waarin de namen
der aldaar werkende personen zijn Inge*
schreven.
De arbeidsregisters kunnen aan het post
kantoor worden aangevraagd.
Arbeidsregisters vsu het model, laatste
lijk vastgesteld krachtens de Arbeidswet
1911 blijven nog twee jaren geldig.
Arbeidskaarten.
Voor alle jeugdige personen (dat zijn
arbeiders beneden 18 jw) en gehuwde
vrouwen in alle ondernemingen, moet het
hoofd of de bestuurder dier onderneming
in het bezit z(jn van een door of namens
den burgemeester der woonplaats van dien
persoon of die vrouw, onderteekende ar
beidskaart.
Da oude arbeidskaarten zijn niet meer
geldig.
Do Arbeidswet 1919 is niet van toepas
sing op landbouw, tuinbouw of bosebon-
dernemingen, veehouderijen, mijnarbaid en
op arbeid, waarop de Stesnhouwerswet
of de Stuwadoorswet van toepassing is.
(Hbld.)
Arbeidstijd in fabrieken of werkplaatsen.
Arbeidslijsten en arbeidsregisters in fa
brieken of werkplaatsen.
Arbeidskaarten voor jeugdige personen en
gehuwde vrouwen in alle ondernemingen.
Kinderarbeid.
Een kind beneden 14 jtar mag geen
arbeid verrichten.
Als overgangsmaatregel is toegestaan, dat
na 24 October 1920 arbeid verrichten
a. de op dien datum twaalfjarige kin
deren, die dan voldoen aan het bepaalde
in art. 22, sub 4 der Arbeidswet 1911.
b. de op dien datum dertienjarige niet
leerplichtige kinderen.
c. de niet leerplichtige jongens, die
tusschen 24 October 1920 en 1 Juli 1921
dertien jaar geworden zjjn.
Arbeidstijd in fabrieken of werkplaatsen.
Van 24 October a.s. af is de 8-urige
werkdag en da wekalykeeha arbeidsduur
van 45 uren verplicht geworden voor alle
arbeiders in alle fabrieken en werkplaatsen.
Zondagsarbeid is verboden voor jeugdige
personen en vrouwen. Voor manneo even
eens tenzij door bijzondere bepalingen in
het Werktijdenbesluit of ingevolge vergun
ning van den Minister van Arbeid of het
Districtshoofd der Arbeidsinspectie toege
staan. Zaterdagnamiddag na 1 uur mag in
fabrieken of werkplaatsen alleen dan worden
gearbeid, als dit is toegestaan in het Werk
tijdenbasluit of ingevolge vergunning van
den Minister van Arbeid of het Districts
hoofd dor Arbeidsinspectie.
De dagelijksche arbeid mag niet vroeger
beginnen dan te 7 uur v.m. en niet later
eindigen dan te 6 uur n m., tenzij door
bjjzondero bepalingen in het Werktijden
besluit vroegere of latere arbeid, als ook
arbeid des nachts is toegestaan. Ook het
Districtshoofd der Arbeidsinspectie kan af
wijkingen toestaan voor speciale gevallen.
Do arbeidsduur per dag bedraagt ten
hoogste 8 uren behalve voor dien arbeid,
nader bepaald in het Werktijdenbesluit en
die, aangegeven in het Ovsrgangsbesluit
Het Districtshoofd der Arbeidsinspectie kan
indien zich bijzondere omstandigheden voor
doen, overwerkvergunning geven, Voor
mannen ten hoogste 11 uren per dag en
62 uren per week, voor vrouwen en jeug
dige arbeiders van 16 jaar en ouder ten
hoogste 10 uren per dag en 55 uren por
weak.
Da arbeid van personen, niet zynde hoofd
of bestuurder, dia aan het hoofd staan van
inrichtingen of van esu afdeeling en uit
sluitend of in hoefdzaak belast zijn met
da leiding daarvan, valt niet onder de
bepalingen betreffende den arbeidsduur an
arbeidstijd. Ook valt niet onder deze be
palingen de arbeid van den fabrlcage-chef,
chef de bureau, enz. voor zoover zij met
leiding over personen werkzaam in die
afdeelingen, zgn belast.
Broodbakkerijen.
Hiervoor gelden speciale bepalingen.
Zondagsarbeid is verholen ook voor den
werkgever.
Nachtarbeid is verboden, ook voor den
werkgever. Als nachts wordt gerekend de
tijd tusschen 8 uur ’s avonds en 6 uur
’s morgens, met de volgende uitzonderingen
Op Zaterdag mag om 4 uur worden
begonnen.
In den nacht van Zondag op Maandag
mag te middernacht door één persoon be
gonnen worden met het stoken van heete-
lucht- en heetwaterovens.
De arbeidsduur is voor bakkersgezellen,
loopwerk inbegrepen, ten hoogste 8 uren
per dag en elf uren op Zaterdag, doch niet
meer dan 45 uren per week.
Voor jeugdige personen en vrouwen geldt
de algameene regeling voor fabrieken en
werkplaatsen.
Bijzondere afwijkingen zQn toegestaan
voor tan hoogste 10 dagen in een jaar en
voor Joodsche bakkersen en in bijzondere
omstandigheden met vergunning van het
Districtshoofd der Arbeidsinspectie of van
den Minister van Arbeid.
Arbeidslijsten.
In alle fabrieken of werkplaatsen moet
een arbeidslijst aanwezig zjjn, waarop de
arbeidsregeling is aangegeven. Deze rege
ling moet worden gevolgd. Bjj wijziging
van de arbeidsregeling meet een nieuw
blad der lijst worden ingevuld.
De arbeidslijsten zyn uitsluitend op het
postkantoor verkrijgbaar. Van elk blad
moet een afschrift worden gezonden aan
het Districtshoofd der Arbeidsinspectie,
waartoe zich aan dat blad «en briefkaart
bevindt.
De BURGEMEESTER der
Gemeente WORKUM maakt be
kend, dat de volgende week
verkrijgbaar zal worden gesteld
op Bod No. 66 der Rijïssuikerkaart
De Burgem, voornoemd
J. QUARLES VAN UFFORD.
Workum, 21 Oct. '20.
Volkstelling.
De Minister van Binnenlandsohe Zaken
heeft aan de gemeentebesturen bericht,
dat het in zijn bedoeltng ligt te bevor
deren een vergoeding van de gemeenten
voor de aanstaande volkstelling van 12
et. per getelden persoon, tegen 41/, et.
bij de vorige telling.
Ten einde zooveel mogelijk tegemoet
te komen aan de moeilijkheid tot beko
men van geschikt personeel hebben de
Minister van Oorlog en de Minister van
Marine a. i. aich bereid verklaard mili
tairen met den graad van onderofficier,
korporaal of soldaat, die daartoe geschikt
on genegen rijn, tegen f 2.50 per dag
voor een onderofficier en fl.25 vooreen
korporaal of soldaat, behulpzaam te doen
apn.
Voor zoover het totaal der vergoedin
gen aan militairen in een gemeente meer
dan tien percent besparing blgkt te geven
aal do rjjkauitkeering naar een in ver
houding lageren grondslag zijn te bepalen.
Voor gemeenten met ver verspreid
liggende woningen kan de r^ksnitkeering
iets hooger worden bepaald.
Het Zuiderzeefonda.
De ingediende begroting vanhetZui-
derzeefonda voor het jaar 1921 beloopt
oen totaal van f 5 millioen.
Blpkens de Memorje van 7
moot met het oog op de werken, waar
van de uitvoering in 1921 wordt aan
gevangen of voorbereid, voor dit jaar
worden gerekend op het aankoopen en
op Wieringen of op daartoe geschikte
losplaatsen nabij Den Helder en te Sta
voren, aanvoeren van een belangrijke
hoeveelheid set-, stort- en linkstoen,
waarvoor een uitgaaf van f 1.000.000
wordt noodig geacht.
Ofschoon do plannen voor het maken
van den afsluitdijk tusschen Wieringen
on do Frieoohe kust en voor de in de
afsluiting aan te brengen sluiien nog
niet geheel rijn uitgewerkt, staat hot
toch vast, dat voor do uitvoering dier
werken in elk geval moet kunnen wor
den beschikt ovor een goed
Zij, die wenschen te worden
toegelaten tot de te geven
Herhalings-lessen
aan de Vereenigde Burgerschool
im’-
1 November e.k., kunneiT zich
daarvoor aangeven bij het be
trokken Hoofd der School, den
Heer IJ. OOSTEN, vóór den
30 OCTOBER 1920.
Burgemeester en Wethouders
van WORKUM,
J. QUARLES VAN UFFORD.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
terrein aan de ooatpunt van het eiland
Wieringen.
Met den aanleg van een ruime werk-
haven bij Den Oever, die gereed moet
rijn vóórdat de afsluiting kan worden
ter hand genomen, moet daarom spoedig
worden begonnen.
De koeten van een dergelijke haven,
met den aanleg waarvan in het begin
van 1921 dient te worden begonnen en
en die zoo mogelgk in dat jaar voltooid
moet worden, rijn geraamd op f 2.100.000
Wanneer tegen het tgdstip, waarop
de afsluiting van de Zuiderzee gereed
komt, wordt begonnen met de indijking
en droogmaking van de Wieringermeer
tot vorming van de eerste der ontworpen
Zuiderzeepolders, zal te zelfder tijd, voor
zien moeten worden in de afwatering
der op dit deel van de afgesloten Zui
derzee looiende boezems en polders. In
het in 1914 verschenen uitgewerkte plan,
voor de indijking en droogmaking van
de Wieringermeer, hetwelk was op
gemaakt in verband met het in 1917
WORKUM. Het aantal veresnigingen
ta dezer stede is met één vermeerderd,
door da oprichting eener Chr. Jongeman-
nenveracn. (C. J. M. V.)
Het voorlooplg ledental is 23 Bestuur:
R. van ’t Veer, Voorz., K. van dar Meulan,
Sacr., H. Wiersma, Panaiagm., D. Notten,
M. Kemker.
Doelhet samenbrer.gan van joogamat’-
ten van diverse kerkeiyke es politieke
richtingen, die de chr, beginselen, los van
alle partyzucht zijn toegedaan, Dit doel
tracht men te bereiken door wekelijks
te vergaderen. Da agenda bevat pract.
bijbribespreking, behandeling van soclaal-
economische vraagstukken enz- De verg,
worden gehouden op Maandagavond te 8
uur in »Rehoboth<.
Zoo langzamerhand begint onze stad
op verschillende gedeelten een florissant er
aanzien te krijgen. Vooral de uitbreiding
van winkelzaken heeft hierin een groot
aandeel. Thans heeft de liser J. Flapper
op het Noordeinde een winkel in heeren
modeartikelen geopend dia gezien msg wor
dsn. Op een vrjj somber en donker ge
deelte der stad staat een flinke winkel,
die vooral in deze omgeving door de schit
terende verlichting uitstekend tot zijn recht
komt. Voor het eena raam lokken stoffen
voor hearencostuums en gemaakte pakjes,
hoeden en petten, en voor het andere alle
mogeiyke heeren modeartikelen, voorbij
gangers tot koopen. In den winkel na
tuurlek meerdere voorraad van deze arti
kelen, en verschillende stoffen voor heeren-
costuums. Achter de winkel bevindt zich
een ruims paskamer en daarachter weer
de werkplaats voor het vervaardigen der
kleeding.
De oprichting van dergelgke zaken is
voor onze plaats zeker een aanwinst on
zal by sommigen wel sans de vraag naar
voren brengenIs ’t nog wel zoo noodig
dat ik m(j elders van kleediug ga voorzien
We wenschen den heer Flapper met
zjjn nieuwe zaak, veel succes.
Zaterdag 16 October heorschte er
op het Postkantoor alhier een feeststem
ming. De Directeur, de heer P. Schmidt
herdacht dien dag het fait, dat hjj 25 jaar
geleden in dienst trad van ds administratie
der P. T, en T, Wilde de jubilaris met de
hem eigen bescheidenheid deze mijlpaal in
zjjn ambteiyken loopbaan ongemerkt pas-
seeren, het mocht niet zoo zjjn. ’t Zou
dan ook wel jammer zjju gewmi, als
dat U, het onderwijl trachtende op te
bouwen, de nooddruft liet in de gezinnen
der onderwijzers en daarmee het graf
dolf voor Uw eigen hervormingen.
Vechtpartij.
Maandagnacht ontstond in een kroeg
aan den Zeedijk te Amsterdam ruzie
tusschen drie Eogelsche matrozen. De
politie bemoeide er zich mede. Twee
agenten wilden het drietal naar het
bureau Warmoesstraat brengen. Daar er
verzet gepleegd werd moesten vijf agen
ten te hulp komen. Twee der matrozen
waren reeds in het bureau, doch nummer
drie draaide zich op het laatste oogenblik
om en loste eenige revolverschoten. Het
publiek stoof uiteen en de Engelechman
vluchtte, achtervolgd door de politie. In
de vele dopjes en steegjes in deze buurt
was het niet gemakkelijk den vluchteling
te pakken. Drie kwartier later zag een
politieagent achter een boom den ont
snapten arrestant. Toen deze een bewe
ging maakte alsof bij weer den revolver
te voorschijn haalde, trok de agent z^n
wapen en loste drie schoten, welke troffen.
De gewonde werd naar het bureau
Warmoesatraat en daarna per auto naar
het gasthuis vervoerd. Hei bleek, dat hij
op het oogenblik, dat bij getroffen werd,
geen revolver meer bij zich had. Dit
wapen was op de vlucht in de Olofs-
poort weggeworpen.
De toestand van den gewonde is zeer
ernstig.
omgesprongen bewijst weer het volgende,
dat aan de >Nieuwe Courante in den
Haag wordt mededeeld.
Aangevraagd is een orediet van f 2900
voor het inrichten van oen pakhuis in
de Riemerstraat tot wachtlokaal voor
lantaarnopstekers.
Een tiental jaren geleden is een politie-
wachthuis gebouwd op het einde der
Elandstraat, waardoor dat aan het einde
der Werierbaanstraat kwam te vervallen.
Het sterke en niet onaierlgk gebouwtje
is toen gewordenwachtlokaal voor lan
taarnopstekers en bleef tot 1917 a's
zoodanig dienst doen tot het overbodig
werd door reorganisatie van dan ver-
liohtingedienst. Terstond zijn toen door
handelaars die er hun waren wilden op
slaan, goede huren geboden. Sint Bureau-
cratius vond het echter al te dwaas een
leegstaand gebouw rendabel te maken
en stuurde er verleden jaar mannen mst
mokers op af, die het hechte dak en de
muur tot tuinmuurhoogte wegbraken.
Daarna kwam de lieve jeugd dit werk
voltooien tot een echte ruïne en nam
passant den belandenden tuinmuur onder
handen, publieke werken noodzakend tot
bijmetselen en het plaatsen van een
houten heining met kostbare voorzieningen
teneinde weder «fbreken te voorkomen.
Nu blijkt het wachtlokaal weer noodig
en moet één straat verder een gemeonte-
perceel aan de woningexplotatie onttrok
ken en verbouwd worden.
Men trachtte eens te berekenen voor
hoeveel duizenden hier baldadig zijn weg
gesmeten.
En men beantwoordde eena de vraag
hoe een particulier zou optreden tegen
een beheerder die met zijn eigendommen
handelt als hier met die der zwaar-be-
laste Haagsohe gemeenschap geschiedde.
Arbeidswet.
We laten hier een uitvoeriger relaas vol
gen over het ia werking treden der nieuwe
Arbeidswet op 24 October a.s. wat betreft
Verbod van kinderarbeid beneden 14
jaar in allo ondernemingen (zie overgangs
bepaling hieronder).
Voorschriften betreffende gezondheid en
veiligheid van jeugdige personen en vrou
wen in fabrieken of werkplaatsen, kanto
ren, winkels, apotheken, hotels, of koffie
huizen en daarbuiten.
deze Gemeente, aanvangende ingediende wetsontwerp was daartoe
opgenomen do aanleg van een afwate
ringskanaal loopende van Aartewoud langs
de bestaande zeedijken tot nabij Den
Helder, en aldaar uitmondendo in de
bestaande buitengeul, genaamd het Nieuwe
Diep. Dit plan kan bg de uitvoering der
Zuiderzeewerken in hoofdzaak worden
aangehouden en het zal gewenecht zgn
om een gedeelte van het bedoelde kanstal
reeds aan te leggen tegelijk met den
afsluitdijk door het Anuteldiep, ten einde
in de afwatering van den Anna Paulowna
polder te voorzien. Om met de uitvoering verkwistend met het^ geM wordt
van dit werk in 1921 een begin te 1
kunnen maken wordt op deze begroeting
een eerste post van f 100.000 uitgetrokken.
Een open brief aan den minister van
onderwijs.
»Volksonderwije« heeft een open brief
aan minister De Visser gezonden, waarin
gepleit wordt voor een betere salarieering
der onderwijzers en onderwijzeressen
»Stel niet te leurzoo zegt de open brief.
»Wat het «Georganiseerd Overleg
als het noodige salaris u heeft genoemd,
is van f2200—f4500. En de geheele
pers niet alleen de school pers van
openbaar als bizonder onderwijs steunt
die vraag. Geen honderd of tweehon
derd gulden mag u daar beneden big ven,
Excellentie I
*t Kón niet minder.
Er gaan geruchten van somberen aard
er is angst in de rijen van onze onder
wijzers en onderwijzeressen, steeds meer
dere angst, grootere somberheid.
Er wordt gevreesd, dat het opnieuw
het onderwijzerskorps zal wezen, dat de
andere verhoogde uitgaven op de Btaats-
begrooting zal hebben te lijden, en dat
daardoor niet ten volle aan de cijfers
van het georganiseerd overleg zal wor
den voldaan.
Excellentie, dat mag niet, dat kan
ook niet.
Heel uw tot stand gebrachte onder-
Toeliohting wgs-hervorming loopt dan uit op niets
géén zevende leerjaar, bij gebrek aan
onderwijzers
géén kleiner klassen, by gebrek aan
onderwgzers
géén verbeterde opleiding, bg gebrek
aan jongelui, die zich voor het onvol
doend bezoldigd ambt van onderwgzer
willen laten opleiden
géénExcellentie, Uw door ona zoo
toegejuichte verbeterde onderwyswetge-
ving wordt een volkomen fiasco.
En als de Regeering niet wil, wat U,
met het «Georganiseerd Overlegt, met
heel de vaderlandsche pers en met ons
allen, wél wil, wel móet willen, Excel
lentie, treed dan af.
Laat het van U, die jn de geschiede
nis van ons onderwgs met eere kan wor-
dea genoemd, niet gezegd kunnen worden,
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
RISC
I
i
I
