Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
47ste Jaargang.
ZATERDAG 24 JULI 1921.
No. 30.
Binnenlandsch Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
beide armen voor het lichaam
F
klacht meer, integendeel, allen zijn dank
baar. De eene wel drenkt een wijden
omtrek. Het is niet onmogelijk, dat hot
slaan van wellen ook op andere plaatsen
uitkomst aon kannen brengen.
Het N. V. V. en
de Werkeloosheids ver zekering.
In eene vergadering van hoofdbestu
ren der bij het N. V. V. aangesloten
bonden, werden de vragen door minister
Aalberse inzake de Wer klooien verzekering
aan den Werkloosheidsraad gesteld, na
eene inleiding van den 2en voorzitter
H. J. Bruens, uitvoerig besproken.
De besprekingen leidden tot de vol
men aangenomen conclusies:
a. Het huidige systeem van Werk-
loozenverzekering blijft gehandhaafd;
b. In de wet op de Werkloosheid ver
zekering wordt een maximum gesteld
aan de te betalen contributie, welk
maximum een voor
vast te stellen bedrag niet mag over-
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor
Handel, Nijverheid en
voor
get hoe meer critiek. Het turfgraven
heeft dit juar maar 6 of 7 weken ge
dtiurd en dat j, de tijd dat anders het
geld verdiend moet worden. De arbeiders,
die anders daarmee werkzaam /ijn en
de hoofd verdienste thuis mosten brengen
loopen thsns ledig Alleen de droogma
ken en zoo nu en don voor het verschepen
hebben enkele arbeiden werk.
De steunregeling in deze gemeente
is ontzettend moeilijk. De gemeente moet
5 pot. betalen en volgens de berekening
van den burgemeester zou dat de ge
meente, alleen dit na- en voorjaar onge
veer f 50 000 kosten, waartegenover de
gemeente geen cent in ontvangst kan
stellen, maar bovendien B. en W. geen
kans zien gelden te krijgen om de uit-
keoring te kunnen doen. De subsidie»
en toezeggingen van de regeering zijr
alle vaag en er wordt vooraf geen gele
verstrekt. Het atntal werkloosen is veel
grooter dan het aantal ffiokel bij de
arbeidsbeurs ingeschrevenen.
Verschillende verveners laten momen
teel geen enkel stuk werk verrichten,
behalve een schipper laden.
De ontevredenheid onder de arbeiden
neemt sterk toe en er wordt gesproken
over het stopzetten van het droogmaken.
De wegenplannen schieten niet op.
Blijkbaar weigert het demjssionnair kabinet
een'gen ingrijpenden maatregel.
De toeetand wordt bij niet spoedig
ingrijpen ellendiger dan ooit en zal zeer
onrustbarend worden, vooral daar thans
het weerstandsvermogen der arbeiders,
dat vroeger door de txtraverdienste in
de oorlog» jaren bestond, schoon uit geput is.
Een snel en krachtig ingrijpen der
regeering zal alleen kunnen voorkomen
dat men geen ernstige gevolgen krijgt,
daar de bevolking ongeveer uit 2/3
arbeiders bestaat.
Wellen,
Wij lezen in de »N. Rott. Crt.cc
Nu de dtoogte rampspoedige gevolgen
heeft, is de volgende ervaring leerrijk.
Eenige jaren geleden liet iemand in
de buurt van Zwijndrecht, daar hij zijn
moestuin besproeien wilde en ook bron-
gas hoopte te vinden, op goed geluk een
wel slaan. Het gas kwam niet uit het
boorgat te voorschijn, maar het water
spoot op als een machtige fontein, de
omliggende siooten raakten boordevol en
er kwam een klacht van het polderbe
stuur. Het gevolg was, dat de wel dicht-
geworpen werd. Wegens de droogte is
rij nu pas weer opengemaakt en het
water spoot nog altijd met macht en
geweld op, zoodat het wenschelijk bleek,
haar rendement te temperen. Intusschen
liepen de siooten, die by kans leeg waren,
opnieuw vol en op ettelijke plaatsen
werden duikers en sluisjes opengeset, om
aandeel te krijgen van den zegenrijken
punt gevonden heeft, waar zij zich ver
een gen.
«Had je me maart
De heer C. de Gelder, de zoon van
>Had je me maar,* waarmee de Ra
paille-} artiji bij de laatstgehouden raads
verkiezingen te Amsterdam is uitgekomen,
heeft, naar aanleiding van het verbod
van den burgemeester van Amersfoort
tot het opvoeren van den «Had je me
maar«-film, het volgende schrijven aan
genoemden burgemeester gezonden
Ede'Achtbare Heer,
Het is mijn bedoeling uiting te geven
aan mijn gevoelens van oprechte dank
baarheid en waardeering voor Uwen
schitterenden maatregel, om te voorkomen
dat in Uwe gemeente althans geen ge
legenheid wordt gegeven tot opvoering
van den z.g. film «Had je me maart.
U Edel Achtbare heeft zich daarbij
laten leiden door betere en hoogere ge
voelens van menschelijkheid. De schande
lijke en onmenschelijke exploitatie van
den man, die zich mijn vader heet,
door een door en door geweten’ooze
bende, heeft mij meer gesmart en leed
veroorzaakt, dan ik in staat zou zijn te
kunnen zeggen. Slechts meer mensohelijk
gevoelenden zullen dit kunnen beseffen.
Uw mooie daad heeft op mij een wel-
dadigen indruk gemaakt en daarin heb ik
de behoefte gevoeld uiting te geven aan
mijn gevoelens van oprechten dank en
hoop ernstig een beroep te mogen doen
op Uwen machtigen invloed, opdat Uw
gunstig voorbeeld ook in andere gemeen
ten mag worden gevolgd.
Voorts deelde de heer De Gelder
mede, dat hij nog dagelijks de smarte
lijke gevolgen ondervindt van de «exploi
tatie van een willoos werktu’g als mijn
vader is en was in handen van een
aantal persmens.
De heer De Gelder wenscht op deze
wijze een luid protreat te laten hooien
over de schande hem en zijn vader
aangedaan en hoopt, dat het publiek
het v oorbeeld van den burgemeester van
Amersfoort zal volgen, opdat een einde
wordt gemaakt aan het door de familie
ondervonden leed.
Oplichting.
Da Rottardamsche recherche heeft aan
gehouden den op de Delfsche vaart wo
nenden koopman J. T. M., die verdacht
wordt in Belg.ë vooreen belangrijke waar
de aan Chineesch porselein te hebben op
gelicht. Onder den naam van baron en
baronesse Minkentempel, heeft hjj zich met
een Belgieche vrouw uit Mechelen, met
wie hjj kennismaakte, weten in te dringen
bjj een familie, te Aalst bjj Brussel woon
achtig. BjJ die familie stelde hjj zich voor
als reader van groote graanzeeschepen,
vertellende verschillende auto’s tot zyn
beschikking te hebben enz. Doel van xpn
komst was de bespreking over een lief-
dadigheidstentoonstelling. Voor dia tentoon
stelling zjjn hem, toen hjj het vertrouwen
der familie gewonnen had, verschillende
stukken Chineesch porcelain afgestaan, het
welk na eenige dagen terugbezorgd zou
worden. Van dit terugbazorgen kwam niets,
doch later bleek, dat zoowal te Rotterdam
als te Antwerpen en te Brussel, verschil
lende stukken van dit porcelain verkocht
waren. De te Rotterdam verkochte stukken
ijjn in beslag genomen, evenals eenige
Chineesche borden, die in de woning van
M. op de Dalfuchevaart zjjn gevonden.
Tentoonstellingsgebouw voor den
landbouw.
In het «Alg. Nederl. Landbouwblad*
worden mededeelingen gedaan omtrent
plannen voor een vatt tentoonstellings
gebouw voor den landbouw, welke in
1920 door het Koninklijk Nederiandzch
Landbouw-comité ter hand werden ge
nomen. Het Landbouw-comité heeft een
commissie van voorbereiding benoemd,
waarvan W. Baron van Voorst tot Voorst
voorzitter ie. Deze commissie heeft zich
in verbjnding gesteld met een bekend
bouwkundig ingenieur te ’s-Gravenhsge,
te komen, terwijl hij om brandge
le voorkomen den motor stilzette.
Was het hem gelukt in het water of
bijv op de telegraafdraden langs den
spoorlijn te vallen, dan was de schok
waarschijnlijk gebroken, nu viel de ma
chine met een smak op den kruin van
den heerdijk, de beide vleugels waren
geheel stuk, de motor en andere metalen
deelen geheel verwrongen, de staart was
het minst beschadigd. De vlieger waz
zwaar aan het hoofd gewond, had ver
schillende gapende wonden aan het lijf
en toen de eerste hulp ter plaatse kwam,
was hij reeds besweken.
Ven Vlissingen, Souburg en ook van
Middelburg kwamen zeer velen een kijkje
nemen, naar de nïue van de machine
Het lijk van Sch. werd per spoorweg
wagen naar het station en vandaar per
brancard verder vervoerd.
Regen en onweer.
Boven ’s-Hertogenbosch heeft het hevig
geonweerd. De bliksem was niet van de
lucht. Een geweldige stortregen deed de
riolen over vloeien. In de straten kon men
zwemmen. Verschillende woningen werden
onder water gezet.
Boven Hedel heeft ’t ook erg geon
weerd en geregend. Wegen en velden
werden overstroomd. De aardappels spoel
den uit den grond, het te veld staande
koren werd geheel tegen den grond
geslagen.
Een goederentrein, juist aan ’t ran-
geeren, werd getreffen, waardoor eenige
wagens uit de rails werden gelicht.
De wicheroede.
De directie van een der grootste kwee
kersen te Naald wijk heeft in dezen wa-
ternood haar toevlucht genomen tot een
wiohelroedelooper. ’t Is dezen gelakt een
paar bronnen met zoet water te vinden,
waarvan de best gelegen bron, aange
boord tot op een diepte van 29 M
overvloedig zoet water bevatte.
Omtrent de verrichtingen van den wa-
terzoeker vertelt de Westlandsche Crt.
«Zijn bezigheden zijn zeer merkwaar
dig, inzonderheid door hun eenvoud. De
wichelroede bestaat niet uit een takje
van een hazelaar, doch uit een lus van
aliuminium met twee rechte einden. De
looper neemt deze rechte einden van het
toestelletje in de zacht gesloten handen,
in elke hand één stang. Dan loopt hg
met de
gestrekt over den bodem, de lus goed
in ’t oog houdend. Bevat de bodem zout
water, dan beweegt de lus zich van het
lichaam af. Is het water zoet, zoo gaat
de beweging in tegengestelde richting,
terwgl de lus stilstaat, als de bodem
geen water bevat. Bij het opaporen van
een krachtige bron beweegt de looper
zich langs de wateraderen tot hjj het
J Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Don-
derdags voorrn. in te zenden.
Advertentiën tot uiterlijk Don-
derdagsavonds, uitgez. familieber.
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. V. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
gewijd worden aan, of gaan dronk uit
gebracht worden op Neder'and.
Alle meeningen, ook de krankzinnigste
moeten immers worden ontzien zoo eischt
het de hoog geprezen «onzijdigheid.*
Het vliegongeluk te Vlissingen.
Men meldt ons nader uit Vlissingen
Zooal* bekend is, heeft do heer Fok
ker te Veere in de loodsen en op de
terreinen van den marinevliegdienst een
vliegtuigen fabriek in exploitatie geb; acht,
waarin vooral Duitschers werkzaam zijn
Zaterdagmorgen was een pas gemon
teerde eendekker naar het vliegterreir
nabij Vlissingen overgebraoht en de»
middags zou de 31-jarige ingenieur, Ottu
Sol iitzemeister, geboren te Eöfgen,
Duitschland, met de machine oen protf
vlucht msken. Hij steeg op, doch spoe
dig bleek een der vleugels, die van het
nieuwe Triplex» ystcem waren, gebroke:
te zijn en was behoorlijk dalen bijna
niet meer mogelijk. Volgens de bewe
gingen der machine heeft de heer
Sol iitzemeister getracht in het kanaal
neer
vaar
RQksmiddelen.
Blijkens het overzicht de Rijksmiddekn
was de opbrengst in Juni f 40 833 970 10
tegen f 39 064 463 76 verleden jaar in
Juni, zijnde thans f 1 769 333.34 meer.
Ee opbrengst over de eer-te 6 maan
den van 4921 was f215 013 262 68
tegen verleden jaar f 205 091 791 66,
zijnde f9 921 471.02 meer.
Aan de oor’ogewinstbelasting werd in
Juni ontvangen f5 380 399 49 eo be
nirg^opcenten f42 527 596 751/g.
België en Nederland.
Het Antwerpsche blad «Neptune*
heeft een zeer waardeerend artikel ge
wijd atn de a.s. Jaarbeurs te Utrecht
en spoort de Belgische industrieelen aan
producten naar Utrecht te zenden om
ze daar te «xposeeren. Tusschen Hol
land en Belg zoo schrijft ’t blad, zijr
nog vele teere kwesties hangende. Maar
dat die vraagstukken nog geen oplossing
gevonden hebben is toch geen reden om
ons te onthouden van handelsbetrekkin-
gen, die de nabuurschap van de twee
landen en het voordeel, dat zij beiden
er van kunnen hebben, onvermijdelijk,
noodzakelijk maken. Er is meer. Als
er nauwe handelsbetrekkingen worden
aangeknoopt, wanneer Holland er toe
gebracht wordt het Belgische fabrikaat
en de goede werkmethoden van onze
producenten meer en meer te waardee-
ren, zullen de kansen ep een vriend
schappelijke en vreedzame regeling van
de hangende coi fl oten toenemen. Twee
volken die samen levendigen handel
drijven, waardeeren elkaar. Twee volken
die elkaar waardeeren, zullen nooit toe
laten dat een discussie verbitterd wordt.
Wanneer zij elkaar goed kennen en een
goede opinie over elkaar hebben, zullen
de vreedzame handelsrelaties weldra op
de politieke verhoudingen invloed hebben
en den toon er van aangeven.
Bezuiniging.
De Minister van Justitie heeft aan
autoriteiten, colleges en ambtenaren,
ressorteeren de onder zijn Departement,
een circulaire gericht, waarin het vol
gende wordt gezegd
De steeds Biggende Rijks uitgaven
maken het dringend noodzakelijk, dat
wettelijke en andere maatregelen worden
getroffen, welke tot vermindering van
die uitgaven kunnen leiden. In verband
daarmede zal ik het op prijs stellen, dat
door u ernstig worde overwogen, in hoe
verre bij de inrichting van uwe admini
stratie vereenvoudiging kan worden aan
gebracht, welke tot bezuiniging kan
leiden zonder dat de belangen van den
dienst of het algemeen belang daardoor
worden geschaad. Hierbij gelieve u o.m.
aandacht te schenken aan de vraag, of
in voldoende mate gebruikt worden de
moderne hulpmiddelen op het gebied der
administratie als daar zgn schrgfmachines,
kaartregisters, feuilles, enz. waarvan het
gebruik tot besparing op personeel kan
leiden. Voor zoover de noodige vereen
voudiging slechts tot stand kan worden
gebracht door wijziging van regelen,
vastgesteld bij wet, Koninklijk besluit of
ministerieele beschikking, zal ik dienaan
gaande gaarne de noodige voorstellen
ontvangen. Voor de verwerking deser
voorstellen komt het doelmatig voor, dat
ieder voorstel, ten aanzieu van een bepaald
punt op een afzonderlijk vel of afzonder-
Igke vellen papier wordt gesteld. Overleg 8e“de’ met °P twe® na *>g®n»e®ne stem-
ter zake met de daarvoor in aanmerking
komende onder u werkzame ambtenaren
■al, naar ik vertrouw, in verschillende
gevallen wel in het belang der zaak wezen.
In de veenstreek.
Uit Emmen sehrgftmen aan de >Tel.«
De toestand in de venen wordt hoe lan-
schrijden
c. Aan het hoofd van de werkloos
heids verzekering komt in plaats van der
huidigen Dienst der Werkloosheidsver
zekering een bestuur, dat gevormd wordt
voor de helft door vertegenwoordigew
der vak vereen'gingen met werkloozen
kassen en voor de andere helft door
vertegenwoordigers van Rijk Gemeente
en werkgevers
d. Op de contributies der leden word'
door Rijk en Gemeente te zamen min
stens 100 pet. bijslag gegeven
e. Van alle werkgevers wordt eer
premie, berekend naar het door hen be
taalde loonbedrag geheven. Deze premie
dient te worden vastgesteld in verband
met het werkloosheidsrisico in het bedrijf
waartoe de onderneming behoorten de
door de bij de verzekering aangeslotenen
betaalde premies
f. Deze werkgeverspremie wordt be
heerd door het bestuur van de werkloo-
zenverzekering, dat de helft dezer premis
ter beschikking stelt van de bedrgfswerk-
loozenkas'en in verhouding tot de premie
die door de verzekerden zal betaald
moeten worden, wanneer zij het risico
volkomen dekten, en de andere helfi
stort in een te stichten orieiefonda
g. Op de in het crisisfonds gestortte
bijdragen der werkgevers, wordt door
het Rijk i00 pot. subsidie gegeven. Dit
crieisfonds dient voor xtra snbsidies aan
werkloozenkassen in die bedrijven, welke
door crisis worden getroffen;
h. Wanneer in een bedrijf regelmatig
de werkloosheid zoo groot ie dat de uit
keeringen niet kunnen worden bestreden
door de maximaal vast gestelde premie, de
daarop verleende subsidies en de boven
genoemde werkgeversbijdrage, dan dient
de subsidie te worden verhoogd. Deze
verhoogde subsidie dient uitsluitend door
het Rijk te worden gedragen.
Zou betaling van werkgeverspremie
gepaard moeten gaan met medezegging-
sohap in het beheer der kassen, dan moest,
naar de eenstemmige meening der ver
gadering, elke werkgeversbijdrage wor
den afgewezen.
Onzijdigheid.
De Nederlandechen Journalistenkring,
zoo schrijft het R.-K. «Huisgezin* heeft
dezer dagen een uitstapje gemaakt en
werd te Dordtreoht feestelijk ontvangen,
Aan tafel was muziek, en plot eling
begon eeu strgkje de «Internationale*
te spelen.
De voorzitter van den Kring verbood dit.
Later werd het Wilhelmus gezongen,
waartegen thans van zoo.-dem. zijde
wordt geprotesteerd.
De Voorzitter van den Kring verdedigt
nu in een soo.-dem. blad zgn houding
en deelt daarbij mee, dat by met het
oog op de aoc.-dem die in het gezel-
waterstroom. Geen boer in den polder achap wareD) aan eenige 00nega-a die
zulks wilden doen, verzocht had geen
speech op de Koningin te houden.
Die speech bleef achterwege en nu
moest ik wel, zegt de voorzitter, mij ook
tegen de internationale verzetten.
Over het toch gezongen Wilhelmus
glijdt hij vluchtig heen.
Is het geval van bijzonder belang?
Op zich zelf zeker niet, maar het wijst
weer op een gewrongen houding.
Bij neutrale onderwijzersvereenigingen
hebben we al eerder hetzelfde beleefd
wat zich thans in den Journalistenkring
heeft voorgedaan.
Ook daar moest de Koningin worden
doodgezwegen, mocht bij een feestelijke
bijeen komst haar geen telegram worden
gezonden, daar sociaal-demokraten onder
de aanwezigen waren.
En is er in het gezelschap van jour
nalisten of onderwijzers één, die het be
grip vaderland een verouderd en belaohe-
ieder bedrgf nader lijk denkbeeld acht, dan mug ter wille
van de neutraliteit, zelfs geen woord
FRISO
t
