Nieuws- en Advertentieblad i
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
ZOETE BROODJ ES vóóraan
aa »moole preatjesc er bjj, kunnen tijdel^k succes hebben, maar verhin
deren kunnen ze niet, dat toch telkens weer zonneklaar blykt, dat deze
factoren niet duurzaam z{jn, maar dat de factor, die alles beheerscht, be
rust op systematische door en door soliede behandeling, die op den duur
een band van VEBT BOUWEN schept.
Sneek. Firma JOHs. TROMP
ZATERDAG 20 AUG. 1921.
47ste Jaargang.
No. 34.
Binnenlandsch Nieuws.
AdVertMTWa dost verioopsn nosmd de Burgemeester.
1
e
e
Openbare vsrgadsring v*a den Rssd
haar slaap gowekt door
dat
heet, heersohte groote verwoesting- schadepost, die veer menigeen Sehiodamscheweg te Vlaardtegen, uit
Gaze 20 jaren bestaande zaak durft zich in bet openbaar opwerpan
als hebbende dien band in den volsten zin steeds beoefend en gexocbt.
Wederverkoopers, groot en klein, wgzen wy dan ook met
aandrang en vrijmoedigheid op onze zaak voor den inkoop in den uitge-
breidsten zin van CHOCOLADE-en SUIKERWERKEN, CACAOPOEDER,
BANKET, BISCUITS, enz enz enz.
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
o 65 cents; franco per post
o 1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
IIngezonden stukken Don-
I derdags voorm. in te zenden,
o Advertentiën tot uiterlijk Don-
11 derdagsavonds, uitgez. familieber.
een persoon
een raadsel blijven.
De slag was zoo ontzettend «waar,
dat hij tot buiten de stad werd gehoord
De bewoners uit Watergraafsmeer ver
klaarden om kwart over drie gewekt te
te zijn door een iwaren knal. Ook zij
dachten aan onweder en sloten de ramen-
Eveneens werd aan
de stad, Overtoom
gehoord. De arbeider Vogel, die aan de
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
nement belangrijk lager. j
Daar lagen groote brokken steen van
den ingestorten fabrieksohoorsteen en
balken van het vernielde dak, dooh de
eigenlijke omvang der verwoesting was
op dat oogenblik in de duisternis ter
nauwernood te zien. De ontzaglijk «ware
gemetselde brokken zijn door de solders
heengeslagen, als waren deze laatste van
papier. Balken zijn versplinterd, groote
draadglasruiten fijn gemalen, ijzerwerk
verbogen en metselsteenen van muren
tot kleine stukjes verbrokkeld.
Op het moment der explosie waren
vijf mannen in de fabriek. Zij hadden
te voren geen gaslucht geroken. Toen
de ontploffing geschiedde meenden zij
eerst, dat het geheele gebouw inviel.
Half versuft door het geweld en de
gassen, vluchten zij het gebouw uit. Een
stoker scheen eerst opgesloten aan de
achterzijde der fabriek, dooh kon, toen
hij van den schrik bekomen was, het
gebouw verlaten.
Hoe de ontploffing ontstaan is, is nog
niet met zekerheid uitgemaakt. De mo
gelijkheid bestaat, dat het gas, waarmede
de gasovens der broodbakkerij gestookt
worden, uit de toevoerbuizen ontsnapt
s, zich jn de schoorsteenruimte opge-
roopt heeft en daar, door een tot dusver
onopgehelderde oorzaak, tot ontploffing
s gebracht. Ook kan een der toevoer-
>uisen van de ovens gesprongen zgn
Iet spreekt vanzelf dat de gasleiding
waarna het daglicht afgewacht werd, om
de ware oorzaak vast te stellen,
Wat te den nacht nog vermoed werd,
>leek helaas juist te zgn. De portier
luipers was bij de ontploffing omgeko
men. Een politiehond wees tusschen puin-
lopen de plaats aan, waar het slachtoffer
«dolven was. Hg lag te de gaastokerij
onder steen- en balkenmassa’s. Uit de
verwonding viel af te leiden, dat hij aan
iet hoofd door een steen getroffen en
was. De
ongelukkige was 48 jaar oud. Hij was
I ehuwd en laat zes kinderen achter.
De schok heeft een zeer eigenaardige
uitwerking gehad. Behalve het ingestorte
edeelte is er weinig schade te het ove-
rge fabrieksgedeelte. Zelfs zgn er tal
van ruiten heel gebleven. En gaat men
eens naar de overzijde van de Nieuwe
Prinsengracht kijken, dad ontwaart men,
dat alleen tusschen de Weesperstraat en
•nfokende Gracht 60 vernielde ruiten
n de voorgevels zgn. In *t midden der
Gracht staan drie peraeelen, waarvan
niet één een gebarsten ruit vertoont,
•aar eenige bewoners uit de stad zgn,
ileld de politie een wakend oog. De
lereeelen, die aan dezelfde zijde als de
>Ceres< gelegen zgn, hebben eveneens
veel schade aan de ruiten ondervonden
Vooral aan de achterzgde. Zoo is het
ook gesteld met de achterhuizen der
lieuwe Kerkstraat en der Weesperstraat.
Verschillende bewoners en bewoonsters
Jaagden hun nood. Er zgn er, die acht
tien, twaalf nieuwe ruiten, alléén aan
de achterzijde moeten laten tezeiten. Dat
HINDELOOPEN
op Diosdsg 16 Augustus 1921.
Voorzitter de Burgemeester.
Aanwezig de heeran Glashouwer, H. M.
v. Maskeren, W. Mulder, D v. d. Koofl
en J J van Elsalo.
Afwezig de heeren U. H. v. Meekeren
en J Meines.
1. De notulen der vorige vergadering
worden na voorleziag onveranderd vast
gesteld.
2, D* Voorzitter deelt mede dat B. en
W. prijsopgaaf hebben gevraagd van het
maken van een norlonpjtnp. Dit zou
minstens f 1300 a f 1400 raceten kosten,
welke uitgaaf voor deze gemeente te hoog is.
Ingekomen z{jn
a mededealing van G«d. Staten betref
fende goedkeuring kohier van schoolgeld,
2e kwartaal 1921.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
b. een adres van het bestuur van de
Provinciale Frlesche Vereeniging voor
Vreemdelingenverkeer, houdende verzoek
een jaarltyksche subsidie uit de gemeente
kas te verleenen.
Wordt besloten te behandelen bjj de
begrooting van 1922
c. de begrooting der inkomsten en uit
gaven van het Stads-Burger-We»shuis al
hier voor 1922.
d. een adres van het Bestuur van do
Wontngvereeniging om een voorschot tot
een bedrag van f794, voor de gebouwde
zes arbeiderswoningen alhier, te willen
verleenen.
e. een verzoek van den heer J. Simo
nides om hem ingaande 15 November a.s.
eervol ontslag te willen verleenen als ge-
meente-ontvanger.
Al deze sukken worden gesteld in handen
van B. en W. om advies.
Verder komt aan de orde de voorloopige
vaststelling der gemeonterekening, dienst
1920
De commissie voor onderzoek dezer re
kening brengt rapport uit van haar on
derzoek en adviseert tot voorloopige vaststel
ling van da rekening zooalszty is aangeboden.
De uitgaven voor drukken van verorde
ningen enz. en aanschaffing van drukwerken
vindt de commissie tameljjk hoog, waarom
zg in overweging geeft over te gaan tot
aanschaffing van een schrijfmachine, waar
door op deze uitgaven bezuinigd zal kunnen
worden,
De Voorzitter zegt de commissie dank
voor het door haar verrichte onderzoek.
Het doet spreker genoegen dat de commis
sie adviseert tot aaanschaffing van een
schrijfmachine omdat hierdoor op de ad
ministratiekosten bezuinigd kan worden
en tevens de werkzaamheden ter secretarie
zal vergemakkelijken.
Hiermede wordt tot stemming overgegaan
en met algemeene stemmen besloten de
gemeenterekening
vast te stellen.
Ontvangsten
Uitgaven
Batig saldo
verzocht daarom dan
keizer om een half millioen Mk. Maar
deze liet zich niet verbidden en de kroon
prins moes, zien, dat hij toekwam Daar
na heeft de kroonprins zgn vader gevraagd
hem geen toelagen meer te geven, maar
zgn vermogen voorloopig reeds te ver
deelen en hem zgn deel te geven. Maar
de keizer wilde daarvan niets weten.
Een middel erger dan de kwaal.
Te Rijnsburg had de eohtgenoote van
W. K. veel last van vliegen en op haar
dagen had zij den zonderlingen raad
ontvangen de lastige dieren door gas te
verdrijven Een dubbeltje gas was daar
voor voldoende, aldus het advies. De
>roef zou genomen worden. Da kinderen
werden te een schuur aan het spelen
jezet, vrouw K. sloot de deuren en
vensters en zette de gaskraan open. Ze
zou zelf intusschon aan het werk blijven
en tegelijk den massadood der vliegen
oonstateeren. Door den grooten toevoer
van gas in het gesloten vertrek raakte
de vrouw zelf buiten bewustzijn en viel
op den grond neer. Door een toevallige
omstandigheid kwam een der kinderen
die zich over zgn speelkameraadje wilde
>eklagen, de woning binnen en moeder
zoekend vond hij deze op den vloer lig
gen, schijnbaar dood.
Het kind liep huilend
over 1920 voorloopig
f 99.662.45
f 98 474 085
f 1188.365,
Da wethouders onhialdan zich van mede
stemmen.
Hierop wordt met algemeene stammen
besloten aan den Burgemeester een crediet
toe te staan voor de aanschaffing van een
schrijfmachine.
4 Da Commissie voor onderzoek van
de rekening [van het Burgeiljjk Brmbe-
stuur, de rekening van het Burger-Wees-
huis en van het Distributiebedrijf over 1920
adviseert tot goedkeuring van deze reke
ningen zooals zjj z|jn ingediead.
Met algemeene stemmen wordt besloten
deze rekeningen goed te keuren
a. van het Burgerlek Armbest.Ont
vangsten f231711, Uitgaven f2312.92, ba
tig saldo f4,19.
b van het Stais-Burger-Weeshuis
Ontvangsten f474.82, Uitgaven f243.99,
batig saldo f220.83 en
c. de rekening van het Distributiebe
drijf met een nadeelig saldo van f 447 305.
5. Voor de benoeming van 4 leden voor
de Commissie van toezicht op het corres
pondentschap der arbeidsbemiddeling wor
den door den Burgemeester en Wethou
ders aanbevolen: voor leden-werkgevers
de heeren M. van Meekeren en J. IJpma,
voor leden-werknemers F. Blom en J. Valk,
Met algemeene stemmen worden deze
heeren benoemd.
Als voorzitter der commissie wordt be-
en schreuwend
naar buiten, waarop een met zgn
wagen voor de deur staande bakker het
mis insnelde en de vrouw naar buiten
droeg. De ontboden geneesheer slaagde
er na behandeling van V/s uur >n* d®
levensgeesten weer op te wekken. Het
slachtoffer van den »gosden< raad on
dervindt echter nog steeds de nadeelige
gevolgen. (»Msb.<)
De ontploffing te Amsterdam,
Omtrent de hevige gasontploffing te
de meel- en broodfabriek Ceres lezen
we in het N. v. h. N. de volgende bij
zonderheden
Tegen halfvier werden de bewonen
van de Weesperstraat, Nieuwe Prinsen
gracht en omgevingen uit hun slaap op
geschrikt door een geweldigen knal, die
de onde huizen aldaar op hun grond
vesten deed daveren. Eon oogenblik
wm het doodstil, daarna klonk een geluk
als van een rollenden donderslag, geac
oompagneerd door een lang aangehouden
schel gerinkel van glasruiten.
Het eerste, waaraan men dacht, was
aan het inslaan van den bliksemh»t
duurde echter niet lang of er werd aan
alle kanten hulp geroepen. Deuren
werden opengeworpen, lichten aangesto
ken. Wel honderd menschen liepen in
nachtkleeding de straat op, van angst
gillende. Er waren moeders, die haar
kinderen opnamen en er zinneloos van
angst mee over straat renden. Kortom
de Weesperstraat «n de Nieuwe Prin
sengracht boden op dat moment een
aunblik van een exodus. Men liep door
elkaar, men gilde en schreeuwde. De
een maakte den ander bang en het
scheen, alsof aan dien chaos geen eind
sou komen.
>Ik heb nog nooit zoo iets gezien,
meneer, verklaarde een agent, die op
de Nieuwe Prinsengracht surveilleerde.
Ik dacht dat ik door den luchtdruk te
’t water geslingerd zou worden Een
seconde later hoorde ik een donderend
gekraak, toen een gerinkel van glasrui
ten. Overal waar ik keek, zag ik te
het schijnsel der lantaarns glinsterende
stukken glas liggen. In een oogwenk
waren de straten gevuld met menschen
in nachtgewaad. Niemand wist waf er
gebeurd was en niemand had iets gezien.
Maar ik had even na den slag een von-
kensuil de lucht zien iegasn, boven de
meel- en broodfabriek >Ceres<.
En zoo was het. De >Ceres< had
weer van zich doen spreken, evenals te
dien Aprilnacht van 1916, toen een felle i
brand het gebouw teisterde.
Maar wat thans te het inwendige der i
fabriek is gebeurd, zal wel voor altijd
die vermosdelijk het huis was binnen- ^®r gS‘<1<anla
gedroegen door het tuimelraam van de
W C. Op dringenden toon vroeg hij da
dame om geld, en zoo zij dit niet gaf,
zou hij geweld gebruiken.
De man had een touw en een open
knipmes bij zich. De cordate damaging
niet op de sommatie in, waarna hij haar
aanviel, met het doel, haar te binden
en een prop te den mond te duwen.
De dame verzette zich hevig. Het ge
lukte haar, zich loa te wringen en naar
het raam te snellen, dat zij opensohool
waarna op haar huipgeroep de dienstbode
en baren kwaman toeschiets-n Da man
was inmiddels verdwenen.
Dinsdagmorgen gelakte het da politie
hem te arresteeren. Hij bleek te zgn
zekere B., van beroep kleermaker en
wonende te Vlaudingen. Zoowel het
ondergoed van de dame, alsook het goed
van den man zat vol bloed.
De man, die een volledige bekentenis
heeft afgelegd, is jn verzekerde bewaring
gesteld.
Ex-keizer en -kroonpins.
In zgn reeds meermalen besproken
boek »Hohenzollern« vertelt Kurt Heine
ook van de verhouding tusschen keizer
Wilhelm en den kroonprins.
De kroonprins leed aan een chronisch
geldgebrek en schilderde zgn vader her
haaldelijk den galdelijken nood, waarin
bij verkeerde. De kroonprins moest reeds
in 1919 het ook niet groote vermogen
der kroonprinses aanspreken. De door den
keizer gegeven toelagen waren verteerd
en waren niet voldoende.
Het vermogen van den kroonprins te
baar geld is zeer gering en zgn effecten
bezit bedraagt nauwelgks 170 000 Mk.
Dit is een zeer kleine som, wanneer men
berekent dat daarmede het slot Oels moest
verbouwd worden en daarvan de belas
tingen en andere uitgaven moesten be
taald worden.
De kroonprins
niet te dragen is.
Met de voorgevels der Weesperstraet
is ’t al oven treurig gesteld. Groote
winkelruiten zgn naar binnen gedrukt
en hebben hun scherven en soherfjea
gezaaid over de etalages. Bij mewgeen
zgn de uitgestalde waren bedorven. Bij
anderen ia de ruit naar buiten gedrukt
en heeft do gordijnen meegenomen. Ie
een winkelraam was al het glas schoon
uit de sponningen geblazen. De grond
was bezaaid met papieren. De luchtdruk
heeft daar geen huis gespaard, geen
verdieping verschoond. Is de winkelruit
bij toeval heel gebleven, dan is er schade
op de bovenverdiepingen.
Het onderzoek naar de oorzaak van
de ramp wordt voortgezet.
De kelnerstaking.
De staking van het hotel-, restaurant-
en oaféperaoneel behoort naar men weet
tot het verledene.
De voorzitter van den modernen per-
soneelbond, de heer van Heusden, deelde
mede, dat van het bestuur van Horecaf
nogmaals bericht was ontvangen, dat
deze organisatie slechts tot overleg be
reid was, als vijf, met name genoemde
bestuurden van den modernen bond,
niet aan de onderhandelingen zouden
deelnemen Waar nu deze bond juist
vijf bezoldigde bestuurden telt, komt de
eisch van Horecaf practisch hierop neer,
dat het geheele bestuur zich op den
dadelgk na het ongeluk afgesloten werd, Mhtergrond zou houden.
De bond achtte den eisch niet voor
inwilliging vatbaar, en leidde er tevens
uit af, dat het niet mogelijk is met
Horecaf tot georganiseerd overleg te
komen. De vakoentralen hebben nog
gepoogd de patroonsorganisatie tot andere
gedachten te brengen. Echter zonder
succes.
Waar nu de zaken zoo stonden, meen
den de fondsbesturen, na gepleegd over-
met de vakoentralen, dat het beter is
den chaolischen toestand, welke tot nu
toe in het bedrijf hearschte, te bestendigen
en de staking op te heffen.
Zooals men zich zal herinneren is in
iet begin van den strijd aan alle stakers
ontslag aangezegd. Later heeft het cen
traal Bestuur van Horecaf besloten, dat
de patroons vrij zouden zgn eventueele
stakers terug te nemen Daarnevens js
echter gezegd, dat te geen geval werk
willigen zouden worden ontslagen ter
wille van de stakers.
Afgewacht dient nu hoevelen het
slachtofier van de actie sullen worden.
Tegenover eventueele raoune-maatre
gelen zal, in samenwerking met de vak
oentralen worden opgetreden.
Vast staat reeds, dat niet ieder staker
op zgn oude plaats zal terugkomen.
De afd. zUtrechta van Horecaf heeft
besloten, dat de stakers in de zaken,
waarin eg voorheen werkzaam waren,
niet teruggenomen sullen worden.
Inbraak.
Dinsdagnacht werd de 50-jarige alleen
wonende mej. G. Ver boon, aan den
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
i de andere zijde van
en Sloten, de explosie vermoedelijk dadelijk gedood
>Ceres« werkt, zeide ons»ik ging van
nacht naar de fabriek en was op den
Dam, toen ik een knal hoorde. Ik dacht
dat in de Warmoesstraat geschoten werd
en liep er heen. Er was evenwel geen
sterveling te zien.
Eone gasontploffing had te de »Ceres<
plaats gehad, waardoor de hooge fa-
brieksschoorsteen, welke te verband met
de gasovens te dit bedrijf, thans buiten
dienst is, tot op enkele meters inéénge
stort was, terwgl bovendien een groot
deel van het dak door de neervallende
steenmassa vernield was.
De brandweer en de geneeskundige
dienst werden dadelijk gealarmeerd. De
brandweer kwam uit het Osntraal-Bureau
waar ieder eveneens door den knal op
geschrikt was, met eenige wagens, doch
er was geen brand ontstaan. De auto
van den geneeskundigen dienst was ook
spoedig aanwezig, daar de mogelijkheid
bestond, dat er ongelukken gebeurd
waren.
In een ruimte, welke de pannen-sme*
f
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦OH
- - - -f, wo o wasr-
