Nieuws- en Advertentieblad
Vervolgonderwijs
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
ZATERDAG '17 SEPT. 1921.
47ste Jaargang.
No. 38.
Officieel Gedeelte.
Plaatselijk Nieuws.
Binnenlandsch Nieuws.
VOETBAL.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
Zij, die wenschen te worden
toegelaten tot het te geven ver
volgonderwijs aan de Vereenig
de Burgerschool, vanaf 1 Oct.
1921 tot 1 Maart 1922, kunnen
zich daarvoor aanmelden bij
het betrokken Hoofd der School
den Heer IJ. OOSTEN, vóór
25 September 1921.
Burgemeester en Wethouders
van Workum,
A. WAGENAAR Azn.
De Secretaris, A. DE VRIES.
OPWEKKEND
FRISO
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54.
haar complex wonin-
h. N. gaat de
Geslaagd voor het examen candidaat-
landmeter onze stadgenoot de heer R. de
Wit.
HINDELOOPEN. Beroepen b(j de Herv.
Gem. t< Schettens en Longarhouw ds. A.
N. Tonsbeek alhier.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
Afschuweltfke moordaanslag.
Te St. Maartensbrug bij Alkmaar heeft
een afschuwelijke moordaanslag plaats
De prijs der Advertentiën a
I is van 15 regels 60 cents, a
elke regel meer 7 cents. a
Grootere letters naar plaats- a
ruimte. Buiten Friesland, uit- X
gezonderd Familieberichten, a
10 ets per regel. Bij abon- a
nement belangrijk lager. a
Voorheen Herhalingsonderwijs.
lang gewerkt moe en worden a’vorens
de zaak tot uitvoering gereed is. Er zijn
evenwel groote voordeelen aan verbonden
Ten eerste wordt het spoorwegverkeer
regelmatiger. De invloeden van weer en
wind worden vrijwel ui'gewhakeld. Ten
tweede zou bij algeheele electrificaüe
der spoorwegen een belangrijke hoeveel
heid steenkool worden bespaard.
As Zondag 's middags twee uur een
groote voetbal-oefening, terrein by de Vreeze.
Bolsward’s F. O. A. hoopt hier revanche
’t Was met negen man dat >S. V. W.»
11. Zondag naar Leeuwarden trok om op
d« Serie wedstrijden door >Friesland< ge
houden, uit te komen. Negen man dank
zy een zeer eigenaardig wegbljjven twee
onzer.
Toch werd de kamp begonnen en wel
tegen «F. V. C< van Leeuwarden, een der
sterkste ploegen van dit tournooi.
Met de straffs wind in ons voordeel
hielden we vrjj gemakkeljjk stand, doch
na da rust werd 't een ploeter. Toch
wisten we de score schoon te houden,
vooral ook door ’t prachtige spal van onzen
keeper. De stand bleef 00
Daxr niet werd verlengd besliste ’t lot
en wel ten onzen voordeele.
In de tweede omloop kwamen we tegen
aSneeke, Friesland’s kampioen, te spelen.
Dit werd zoo mogeljjk nog harder stryd.
Tegen de wind in maakte Sneek geen
kans, onze driekoppige voorhoede speelde
daarentegen uitnemend. Heihaaldeljjk
mooie schoten op ’t Sneaker doel; vooral
onze Stam was in actie.
Waarlyk wg hadden wel een goal ver
diend toen *t half time fluitje werd ge
blazen.
Na draaien waren de bladen natuurlek
omgekeerd. Twintig minuten hebben onze
negen daar een ontzettende druk van Snoek
op Workum’s doel weten te weerstaan,
zelfs nog zonder dat er een oogonblik
sprake was van een insluiting.
Aanval op aanval word afgaslagen ter
wijl door interessante doorbraken de vjj-
andelijke verdediging nooit met rust werd
gelaten. Onze doelwachter gaf oen dus
danig bljjk van keeperstalenten dat wjj
hopen voorloopig geen ander onder onze
doellat aan te treff.n.
Zoo duurde do worsteling voort tot ’t
eind met blanke scores kwam.
Daar in de tweede rondo wel verlenging
werd gegeven bjj een onbesliste partij,
speelden we nog 2 maal 5 min.
Voor de wind was er weer geen gevaar;
in de wind ging ’t eerst ook nog goed,
doch de laatste drie min. warden ons nood
lottig. Door niet onverklaarbare afmatting
van ons team in deze titanenstrijd kreeg
Sneek’s rechts buiten te veel vrQ spel.
Zoo kwam hjj in de gelegenheid kalm voor
te zetten naar de gevreesde Sip Brood
winner, die hard inschoot.
Onze keeper hield ’t schot uitstekend,
*t leer sprong hem evenwel weer uit de
handen en als de razende Roland was
Sneek’s linksbinnen er by om de bal in
't net te loopen.
Toen zakte de moed der onzen, ’t geen
zoo’n wonder niet was, zoodat Sneek, hoe
wel op gelukkige wjjze, vlak voor tfjd nog
eenmaal scoorde.
Met 2—0 kwam zoo ’t voor Workum
zeer eervolle einde.
’t Publiek was enthousiast over Wor
kum’s spel en da tegenstander zelf bekende:
«tsjongs wat waren jullie taai vandaage.
De strijd om de 3e prys hebben we er
verder aan gegeven. Dit omdat men vlak
na do zware partij tegen Sneek ons deze
match wou laten spelen en omdat ’t met
asgen man tegen een volledig elftal haast
vochten togen windmolens is.
De volledige uitslag van do serlowed-
strjjden isle prjjs Sneek, 2e Voorwaarts
van Sneek, 3a V. C. U. van Leeuwarden,
4e Wotkum.
VAN DE
Fi r ma
JOH* TROMP 1
5NlE.k’ 1 I i
WORKUM, 16 Sept. Het Wmkelweek-
comité kan tevreden z^jn, want de mede-
werkiag komt nu van alle kanten los. O >k
het zwakke punt waarop we verleden
wezen: de fiiaec ëu zal nog in orde komen
Ongetwijfeld zullen er nog zeer vele
ingezetenen zjjn, die hunne aanvankelijke
terughouding overwinnen. Nu men ziet
welk oen zorgvuldig programma wordt
geboden, zullen velen nog eens diep in
den buidel taston en den penningmeester
(den heer J. W. do Jong) ferme toezen
dingen doen. Alles kost zooveelen vier
dagen aarééa telkens watmen begrijpt
wat daaraan vastzit.
Terzake
De étalagewadstrjjd zal 77 neelnemers
tellen. *t Wordt waarlik één tentoonstel
ling in ’t kleine Workum. Behalve de be
kroningen door Pi. Belang toegezegd, kwa
men ook nog eenigo medailles van elders
in, doch er moeten nog wat by. Er zijn
nog eenige beduidende zaken in Workum
die niets van zich lieten hooren, doch die
natuurlijk niet zullen achterblijven. Het
comité (adres zie boven) neemt gaarne
toezeggingen in ontvangst.
De dag van Woensdag zal een feestdag
zjjn voor al wat kakelt, loeit en blaat.
Prachtige twee- en viervoeters zullen
dan een lust dar oogen vormen. K'ppen,
konjjren, schapen, koeien en paarden zul
len wedijveren om hunne eiebte eigen
schappen.
Donderdag vieren eerst da kinderen
hoogty. Welk feest is denkbaar zonder dat
de kleinen er een deel aan hebben. Zjj
dus eerst.
Maar daarna van 2—10 uur Greate Pier.
Zoodra men kennis maakt met het be
schrijvende programma (en dit moet men
bezitten om het geheels schouwspel goed
te kunnen volgen) slaat men een gat in
de lucht van verbazing over het vele wat
daarmee wordt geboden. Wanneer men
bedenkt dat da draden van dit spel hoofd
zakelijk door twee leiders worden gespon
nen, dan ontstaat toch ontzag voor de
werkkracht, hier ontwikkeld Workum
krjjgt iets geheel einigs te genieten. Im
mers vermelden de publicaties zooveel
bizonderheden, dat men waarlijk geen
oogen genoeg zal hebben om al het in
teressante te volgen.
Bij dag krjjgt de stoet eene lengte van
_L. 300 me»er. Des avonds, ferërich ver
licht door Bengaalsch vuur enz., waarvoor
zich zeker vele ingezetenen mede zullen
beijveren dit aan te schaften, (het comité
kan niet alles doen) wordt deze door het
medevoeren van dan gevangen genomen
Admiraal met z’n geheele bemanning, nog
beduidend verlengd. Men leze hierover
maar eens het beschrijvende programma
Als alles goed slaagt en de enthousiaste
stemming staat daarvoor borg, dan beleeft
Workum een dag van zeldzaam historische
waarde.
Da Vrijdag zal ook tal van aantrekke
lijks bieden- Een gecostumeerde fietsring-
ryderij, wedstrijd voor drievoeten, de reis
naar Zandvoort, ringryderjj met paard en
tilbury, voorts p achtige zanguitvoering, en
tenslotte schitterend vuurwerksmein
liebehen was will’st du noch mehr?< Het
menu spreekt voor zich zelve.
Ten slotte Zaterdag sportdag. Onze
sportvereniging neemt dit deel voor hare
rekening en zal zeer zeker met veel ziens-
waardigs uitkomen. Onze tjjd staat in het
teeken der sport. Ongetwijfeld zal zy
daarvan goed partij trekken en door hare
praestatles eau groot publiek verbazen.
De electriscbe lichtinstallatie voor
32 woningen der Woningstichting te Heeg
en Oudega is opgedragen ^aan de fa. Joh.
Volkers en Zn. te Sneek.
Benoemd tot leden per Ouder-com-
missie voor de Vereenigde Burgerschool
alhier de heeren J. E Muller, J. de Jonge
en T. v, d. Meulen en de dames A. Crol-
v. d. Wal en H. Tjaerde—Moojen,
kas. Terecht heeft men dat tot nu toe
vermeden (het ie anderzijdsch voor de
bewoners van Zaanland en Alkmaar bij
zonder hard, dat zij nu sonder eenig
voordeel de lasten mede hebben te dra
gen, terwijl hun gemeenten bovendien
de vroegere uitkeeringen derven): op den
duur zou het er toe komen. Wij hopen,
dat men het zoover niet zal laten komen.
«Wij beweeren allerminst, dat het
nimmer noodig kan zyn op kosten van
de gemeenschap een met verlies wer
kende drinkwatervoorziening aan te leg
gen. Dan moet echter de gemeenschap,
die de kosten te dragen heeft, juist
weten èn wat de kosten zijn, èu wat de
voordeelen zijn, hoe groot het nut is.
’Deze methode, het samenkoppelen
van een quasi-commsrc'eel bedrijf mat
verliesgevende werken «ten algemeene
nutte,waarvan het algemeen nut al
leen door den bedrijfsleider wordt vast
gesteld, terwijl de kosten en het te lijden
verlies niet eens geraamd worden, lijkt
ons zeer verkeerd
Uitbreiding der verplichte ongevallen
verzekering
Het bestuur van de rijks verzekerings
bank vestigt de aandacht van belang
hebbenden er op, dat krachtens art 11
der ongevallenwet 1921 alle bedrijven
verzekeringsplichtig zijn, uitgezonderd de
bedrijven van landbouw, veehouderij,
tuinbouw en boschbouw, de zeevaart en
de zeevisschery.
Dientengevolge zijn, behoudens boven
genoemde uitzonderingen, alle werkgevers
die een bedrijf uitoefenen, dat vroeger
niet verzekeringsplichtig was, dus b.v.
alle winkeliers, bakkers, kleermakers,
kappers enz., die pesoneel in dienst heb
ben ook indien alleen eigen kinderen
in het bedrijf werkzaam zijn verplicht
daarvan aangifte te doen. Ten aanzien
van ondernemingen, waarin uitsluitend
administratief personeel werkzaam is,
zooaïs verzekeringsmaatschappijen, bank
instellingen, effectenkantoren, enz. enz
moet dus eveneens aangifte worden ge
daan. De daarvoir benoodigde formulieren
zijn ten postkantore kosteloos verkrijg
baar, alwaar ze na invulling en onder-
teekening tegen bewijs van ontvangst
weder behooren te worden ingeleverd.
De aangifte moet geschieden tueeohen
1 Ooi. 1921 en 1 Jan. 1922 en door
de werkgevers, wier bedrijf eerst aan
vangt na 16 December 1921 binnen 14
dagen na den aanvang van het bedrijf,
Voor de ^drijven, welke vroeger niet
verzekeringsplichtig waren, gaat de ver
zekering der werklieden in op 1 April
1922. Eerst van dien datum af hebben
zij bij voorkomende ongevallen recht op
de bij de wet vastgestelde schadeloos
stellingen en zijn de werkgevers verplicht
premie aan de Ryksverzekeringsbank te
betalen. Door het bestuur dier Bank
kan de werkgever op diens verzoek
worden toegelaten om, hetzij zelf het
risico te dragen der bij de Ongevallen
wet 1921 geregelde verzekering zijner
werklieden, hetzij dit over te dragen
aan een naamlooze vennootschap of
rechtspersoonlijkheid bezittende vereeni-
ging, mits aan de daarvoor gestelde voor
waarden is voldaan.
Krachtens de bepalingen der Onge
vallenwet 1921 kan de werkgever zelf
zich vrijwilbg bij de Ryksverzekerings
bank verzekeren tegen geldelijke gevol
gen van ongevallen, hemzelven in ver
band met de uitoefening van het bedrijf
overkomenmet een werkgever wordt
gelijkgesteld hij, die voor eigen rekening
zonder personeel een verzekeringsplichtig
bedrijf uitoefent,
moeten snbsidieeren, via de provinciale gehad. Een twintigjarig meisje, Trijntje
Blauwboer, was met haar vrijer naarde
kermis geweest en pas in den morgen
terruggekeerd. Toen ze overdag, terwijl
haar familie naar de kermis wao, even
ging slapen, kwam bij den knecht van
haar vader, die buiten bezig was hout
te hakken, ’t denkbee’d op het meisje
te vermoorden. Hij was jaloersch op
haar vryer en daarom wilde hij haar
maar van kant maken.
Met zijn bijl ging hy naar haar toe
sloeg haar op ’t hoofd. Daarna wilde hij
zich zelf ophangen. Op ’t laatste oogen-
blik bedacht hij zich echter en liep naar
de politie om ’t gebeurde te vertellen.
Het meisje is naar het Si. Elizabeth-
gesticht te Alkmaar vervoerd. Haar
toestand geeft weinig hoop op herstel.
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags voorm. in te zenden.
Advertentiën tot uiterlijk Don-
derdagsavonds, uitgez. familieber.
De waterleiding als overheidsbedrijf.
Een provinciaal waterleidingsbedrijf,
het ideaal van velen die de hyg'ëaische
voordeelen van zoo’n bedrijf heel hoog
aanslaan.
Maar de kosten. Die tellen ook mee.
Eo niet zuinig.
Ia Noord-Holland heeft men een pro
vinciale waterleiding De gemeentelijke
netten te Zaandam en Alkmaar zijn er
in opgenomen, en 't eerste gevolg is,
dat de tarieven voor die plaatsen enorm
stijgen.
Een Zaanlander, die vroeger voor zijn
woning f 37.50 per jaar betaalde, betaalt
nu f 101 en een woningbouwvereeniging
te Wormerveer springt van f 396.45
per kwartaal voor
gen op f 1280.
Hoe het komt, dat de tarieven in
Noord-Holland zoo tegenvallen
Het Hbl. zoekt de oorzaak hierin vooral
dat er veel te veel dun bevolkte streken
zijn, waar het water door uitgebreider
net en andere oorzaken veel te duur
zou komen als men den kostprijs liet
betalen. Men laat nu eenvoudig de
dichter bevolkte plaatsen meebetalen voor
de dunner bevolkte, de stadbewoners
aldus dwingende tot milddadigheid jegens
hun dorpsoollsga’s.
»Wy zijn niet blind zegt het blad
voor de hygiënische voordeelen van
een goede watervoorziening. Maar wij
meenen toch ook, dat er grenzen zijn
aan de altruïstische «overheidsbemoeiing,
Gaat men de meest afgelegen en dus
minst productieve gebieden ook aanslui
ten, dan komt er zeker een oogenblik
waarop de kosten niet meer uit tariefs-
verhooging zijn te halen, en dus uit de
provinciale kas moeten komen, zooals
met ’t Provinciaal electrisoh net. Dan
zouden de inwoners van Amsterdam en
andere plaatsen, die ten koste van zeer
groote uitgaven voor zich zelf hebben
gezorgd, ook nog het provinciale bedrijf
Mr Treub de onberekenbare
Van mr. Trenb gteft de anti-rev.
Rottterdamtner de volgende schets
«Mr. Treub handhaaft ryn reputatie
van de onberekenbare.
Ia 1913 nam bij afscheid uit de po
litiek, bedankte als Kamerlid voor Assen,
deed alle Kamerleden een kaartje p. p.
c. toekomen en een maand daarna
kwam hij als minister in het Kabinet
Cort van der Linden te voorschijn.
Treub geeselde den staatspenronnee
ringstwendel der concentratie om haar
houding tegenover de ouderdomsvoorzie
nitg onttrok hij zich aan de actieve po
litiek en luttele maanden daarna
diende hij een ontwerp in, dat staats
pensionneering bracht.
In 1916 was verder aanblijven in het
ministerie Cort van der Linden onmoge
lijk en... in 1917 kwam hij alweer als
opvolger van Van Gijn terug.
In 1918 richtte bij met grootgedruisoh
en enorm enthousiasme den Economischen
Bond op en in 1920 draaide hij het
jonge wicht reeds den nek om.
Ia 1921 werd hij leider van den nieu
wen Vrijheidsbond enen enkele
maanden daarna keert hij aan de actieve
politiek den rug toe.
Dit verbluffend aantal evoluties maakt
het moeilijk te voorspellen, dat ook thans
weer geen frontverandering in zicht is.
Wij althans zien geen reden om eene
politieke necrologie op mr. Treub te
schrijven, maar roepen den onbsreken-
baren, maar frisschen, oorspronkelyken,
energieken Treub een tot weerziens in
de politieke arena toe.c
Groot Groaingen.
Het voorloopige plan tot annexatie
van verschillende gemeenten om Gronin
gen ontmoet allerwege verzet.
Ia Haren is een comité gevormd, dat
zich schrap zal zetten tegen inlijving,
Ook in de andere gemeenten wordt blijk
baar voor het plan niets gevoeld.
Het merkwaardige is, dat n et een
gemeentebestuur van te voren op de
hoogte was gebracht der plannen. Men
kwam die te weten, toen alles kant en
klaar was gemaakt.
Volgens het Nbl. v.
annexatie-idee niet uit van Ged. Staten
maar hebben deze een wenk van het
Departement van Binnenl. Zaken gekre
gen, om de enorme vergrooting van
Groningen voor te stellen, omdat men
meent, op deze wijze te kunnen bezui
nigen.
Electrische spoorwegen
De stoomtrein heeft zijn tijd gehad,
dat staat vast, zegt ’t Hbl. Hoe lang
het nog duren zal, eer de electrische
zijn plaats inneemt, kan niemand zeggen.
De verandering is trouwens een proces
van jaren eneigenlijk bij ons al
begonnen in het jaar 1908, toen de
nieuwe lijn ScheveningenRotterdam
direct voor electrische tractie werd ge
bouwd. Sedert zijn in ons land geen
hoofdspoorwegen meer geëlectrifioeerd,
maar een geleidelijke eleotrifioatie der
voornaamste lijnen, beginnende met de
lyn AmsterdamRotterdam, mag thans
jn de naaste toekomst wel worden ver
wacht.
Hoeveel studie en theoretische voor
bereiding de zaak noodig heeft, weten
maar enkelen. Op ’t oogenblik wordt
aan de voorbereidingen van verschillende
zijden gewerkt. Ten eerste in Maastricht
Daar zetelt het Bureau van de «Hoog
spannings Commissie nit de Vereeniging
van Directeuren van Electrieiteitsbedry-
ven. Deze commissie werkt in het alge
meen allerlei berekeningen uit, die als
voorbereiding tot een stelselmatige elec-
trioiteitsvoorziening voor ons land noodig
zyn.
Er zal echter nog heel veel en heel
