Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
ui
Leest de Advertentiën in dit Blad
i
t
DOELmatig i
MUNT'
47ste Jaargang.
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1921.
No. 45.
Kort Nieuws.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
S
l
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. -
,uii
om
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor T
colaas Witsenstraat te sollen komen.
Dat deed hij ook, braoht een derde fiets
en een flesoh chloroform mee en maande
G. aan mee den tocht te aanvaarden.
Deze weigerde, zeggende in Zaandam
voor een door hem verkochte woonschuit
De BURGEMEESTER der
gemeente Workum brengt ter
kennis van belanghebbenden,
dat op den 7 November 1921,
des namiddags te 2 ure, in het
lokaal van het gemeentehuis
(ingang Bagijnestraat) gelegen
heid zal bestaan om zich gra
tis te doen vaeeineeren
door Dr. IJ. HIEMSTRA.
Workum, den 2 Nov. 1921.
De Burgemeester voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
B. en W. van Slochtercn kunnen
met hun verhoogde tr&ctementen gaon
genoegen nemen. De wethouders mennen,
dat het thans geen t$d is om de salaris
sen te verbeteren en zullen hun verhooging,
voor elk een bedrag van f100, terug stor
ten in de gemeentekas. De burgemeester
acht het genoten salaris, f 4200, voldoende,
en zal een verhooging van f800 niet in
ontvangst nemen.
Het huis van Harm Schutrups te
Douwenerveen, die thans in de strafgevan
genis te Assen in voorarrest zit, in verband
met den afschuwalijkon moord op den 90-
jarigen Harm Trip te Buinerveen, is, naar
’t «Hbl.a meldt, door onbekende oorzaak
tot den grond toe afgebrand. Het huis
was zeer laag, de inboedel in ’t geheel
niet verzekerd.
Ook is de vorige week Schutrups
ingebroken en een belangrijk bedrag aan
geld gestolen, zonder dat de dief is ont
dekt. Begrijpelijkerwijs bestaat in de om
geving niet veel deel neming.
Het is niet alleen do besmetteljjke
ziekte onder het pluimvee, waarmede de
Volondamsche eendeuboeron te kampen
hebben, ook hebben zy, zegt het «Hbl.c.
last en schade te verduren van hot ont*
zettend groot aantal ratten. Er z|jn er
bj als katten zoo grootop sommige
plaatsen is het aantal dier knaagdieren
zóó aanmerkelijk, dat men tijdens het
voederen maar onmiddelljjk bjj de hokken
bljjft, omdat anders de ratten meer van
het voer weghalon dan do eenden.
Een gelukkig vader van ruim 77
jaar kwam dezer dagen ten gemeentehuize
te Barneveld aangifte doen van de geboorte
van zijn vierde spruit. Ongeveer 9 jaar
geleden is, vertelt het «Hbl.a. deze krasse
baas voor het eerst van zijn leven in het
huwelijk getreden met ’n vrouwtje, juist
een halve eeuw jonger dan hij zelf.
Een zandschipper uit Katwfik, J, de
B., die mot zjja schip aan den Trekweg
te Don Haag lag, is door het inadomen
van kolendamp bewusteloos gevonden. H(j
overleed aan de gevolgen.
Te Ter Apel (Gron.) werd een woon
wagen van een arm gezin door een ande
ren wagon omver gereden. Door den val
viel een ketel kokend water van de kachel.
Do vrouw en een klein kindje kregen
ernstige brandwonden.
Da marskramer die onder Doorn
door een mede-zwerveling langs dan groo-
ten weg word vermoord, is gebleken te
zijn C. Pruis, uit den Haag. De verdachte
P. v. d. Lee, bevindt zich nog steeds in
arrest.
In do buurt van Wedde (Gron.)
moet zich volgens modedeelingen in het
»N. v, h. N.a een wild beest ophouden,
volgens beschrijving van monschen een
gestreepte hyena, volgens anderen een
wolf of boer. Eenige jagers hebben er,
tot nog toe zonder succes, jacht op ge
maakt. ’t Roofdier hebben ze niet gezien,
wel een groot diep gat, dat het hol van
hot dier kon zijn.
In den laatston tijd wordt van par
ticuliere zijde in ons land getracht kapi
taalkrachtige Nederlanders over te halen
zich in Californië te vostigon, waar mot
fruitteelt heel wat verdiend zou kunnen
worden. De directeur van de Ned. Ver.
»Landvorhuizing< waarschuwt echter, aan
deze voorspiegelingen geen geloof te hech
ten, doch, alvorens een besluit te nemen,
zich tot hem om inlichtingen te wonden.
Te Oud dorp is in den tuin van den
landbouwer H. H. een pompoen gegroeid,
die maar eventjes 121 pond zwaar was.
Te Kohlscheid, bQ Kerkrede, bestal
een knecht telkens een slager, maar do
bewijzen ontbraken. Dezer dagen vond
de slager op een zolder 100 pond spek
gereed liggen om weer stilletjes verkocht
te worden. Hg haalde hot spek uit den
zak en legde er steenen in. Des nachts
klom de knecht stilletjes naar boven. Toon
hg zag, dat het spek in steenen was ver
anderd, begon hjj op zgn patroon te schol
den. De politie, die mede op de loer zat,
arresteerde hom.
Do enorme stapels brandhout ge
zaagd en gekloofd door den ex-kolzer,
worden nu te gelde gemaakt. Door mid
del van don notaris te Amorongen enden
afslager wordt het hout tegen den zeer
hun dar® marken, hun papiertjes, die
eiganlgk alle handelswaarde verloren, en
die eigenlijk alleen nog hnn geld konden
opbrengen als men er in Duitschland
zelf goederen voor kocht. Die weg is de
markenbezitten nu ook afgesloten.
’t Hbi. laat een krachtig protest hoeren
tegen de maatregelen van de Duitsche
overheid. Want diezelfde overheid is
schuldig aan de daling van de waarde
der rijktsmark in het buitenland. «Jarsn
lang heeft zegt het blad Duitsch-
land de nabuurstaten overstroomd met
«banka-papier. Deze biljetten kwamen
echter niet uit de gewone circulatie,
maar werden speciaal als uitvoerartikel
gefabriceerd. De bankbiljetten-drukpers
in Dnitaohland werkt nacht an dag om
door het produceeren van schijnmarken
het verschil aan te vullen tuesohen het
geen Duituohland inderdaad ter beschik
king heeft voor aankoop in het buiten
land en datgene, wat het gaarne in het
makkelijk weer het mes tot hei heft in
het hout steken Dit schip bleek, toen
het op de Paap schoon werd gemaakt,
naar ons werd medegedeeld, lek te zijn.
Met zeildoek werd het lek gestopt en
zoo kou men behouden binnenkomen.
In hst schip kon de bemanning door den
romp heen den kaaimuur zien, ’t schip
heet nu weer in orde, er is volgens
onzen zegsman, een stuk touw in het
lek gestopt. En in de kooien lekt het
roastwater door, zoodat de bemanning,
wanneer ze zich ter ruste heeft gelegd
by slecht weer klets nat wordt.
Van Zaterdag op Zondag heeft de
«Eems IIIden tweeden storm meege
maakt. Tusachen vier uur en kwart voor
vijf was de zee zoo kokend, dat de drie
mannen, die de wacht hadden en vast
gebonden aan het dek stonden, niet
dachten, dat ze ’t zouden halen, In die
vreeselijke drie kwartier hebben ze geen
woord tot elkear gesproken. Huizen hoog
kwamen de zeeën met de witte koppen
aanrollen, het krakende schip werd van
den oenen naar den anderen kant ge
gooid. Ieder oogenblik stond de villa
het lot van de vlla te wachten. *t Is
goedgegaan gelukkig Zondagnacht
is de schoener de haven binnengeloopen.
Wat ’n ellende hebben die mensohen
aan boord doorgestaan wat ’n angst is
er weer geweest in de families van de
opvarenden.
De prijs der Advertentiën o
is van 15 regels 60 cents, o
elke regel meer 7 cents. o
Grootere letters naar plaats- j
ruimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
nement belangrijk lager. J
(♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦O
financieel bij machte te zijn. Het kan
niet anders, of een dergelijke inflatie
van het ruilmiddel moet tot een voort
durende waardevermindering aanleiding
geven. Men betaalt het buitenland niet
met goed geld (of wat hetzelfde is, met
goedo vorderingen), maar met slecht geld
en slechte vorderingen, die elk volgend
oogenblik een kleiner aandeel in het
maatschappelijk product, en dus een
kleiner koopkracht, vertegenwoordigen,
dan een oogenblik te voren het geval wasa.
Het verbod van uitvoer naar het bui
tenland komt, zegt hei Hbl. hierop neer,
dat men thans in Duitschland met ge
merkte kaarten speelt. Men betaalt bui-
tenlundsche vorderingen met biljetten,
die bij de buitenlanders de waan moet
opwekken, dat zij een papier in handen
krijgen, dat in Duitschland een waarde,
en dus een zekere koopkracht, vertegen
woordigt. Maar men belet ze vervolgens,
die koopkracht uit te oefenen, en maakt
daarmede de in het buitenland gehouden
biljetten feitelijk waardeloos, nadat zij
reeds door het steeds sneller draaien van
de Duitsche biljettenpers te voren een
groot deel van haar waarde hadden
jngeboet.
Het blad hoopt, dat onze regeering
zal opkomen voor de rechten der zeker
reeds zoo gednpeerde houders van bui-
tenlandsche bezitten aan Duitsoh bank
papier.
De moord te Houtdorp.
Nadat Donderdagmiddag de vijf direct
en indirect bij den dubbelen moord te
Garderen betrokkenen naar Harderwijk
overgebraoht eu in de oude kazerne der
koloniale troepen waren opgeborgen, zijn
zij met Gerber geconfronteerd. Emmer
en Dijkslsg herkende hij als de mannen
eenige malen aan zgn woonschuit ge
weest om hem over te halen, mee de
daad te gaan verrichten.
De Graaf had zich nimmer aan hem
vertoond. De juiste namen der beide
mannen, die hij herkende, wist hij zelfs
Donderdagmiddag nog niet. Dat ze het
waren gaf ook Marines Emmer toe, die
alles bekent.
Na den tocht naar Garderen, door
Emmer en Gerber op de «Indiana op
dien Zondagmiddag gemaakt, verklaarde
laatstgenoemde onmiddellgk, dat het een
te gevaarlijk karwei was. Toch liet
Emmer, die het zich nu eenmaal in het
hoofd had gezet dat dit voor hem de
eenige manier was om zgn terugslag in
zaken te boven te komen, niet af. Hij
sprak met G. af op een Zondag, met
Doodslag of ongeluk
De bekende Friesohe declamator J.
Ligthart, van Sneek, is Maandagavond
onder Goënga dood gevonden. Zgn fiets
en zgn geweer (L. was op jacht geweest)
lagen bij hem. Omtrent de oorzaak van
den dood verdiept men zich in gissingen,
Nader wordt ons gemeld:
De heer Ligthart had op den weg
onder Goënga een ontmoeting met den
28-jarigen T. de L. van Sneek. Beiden
fietsten, en volgen- de L., van wien men
zegt dat hij niet geheel nuchter was,
week Ligthart niet genoeg uit.
Hierover ontststond een woordenwisse
ling, die door de heftigheid de aandacht
trok van iemand die zich in de nabijheid
in het land bevond.
Wat er toen verder precies gebeurd
is kan de getuige niet zeggen, want het
was reeds te donker om alles te zien,
doch plotseling viel er een schot, en de
getuige zag de een hard wegfietsen, en
bij zgn aankomst op den weg vond hij
Ligthart stervende. L. was toen nog bij
kennis en vroeg den ander om spoedig
een dokter te halen. Dit heeft evenwel
niet mogen baten. Niet lang daarna gaf
de gewonde den geest.
De L. is op last van de justitie in
arrest genomen. Vermoed wordt niet, dat
hij het doodelgke schot zou hebben ge
lost. De situatie op de plaats van het
ongeval zou er op wijzen, dat Ligthart,
misschien ter afwering, met het geweer
naar de L. heeft geslagen en de moge
lijkheid bestaat dat daardoor het schot
is afgegaan, Ligthart in zgn lichaam tref
fend. Het geweer moet zgn gebroken.
Een en ander staat echter nog vol
strekt niet vast. (L.N.)
De metaalbswerkersactie
In antwoord op het telegram der R.-K
Werkgeversvereeniging is door de R.-K
organisaties het volgend telegram gezon
den.
In antwoord op uw telegram, ver
zoeken wij uw bestuur een onderhoud
met vijf leden der combinatie van me
taalbewerkers. Tot zoolang is de staking
opgeeohort.
Van de 1164 stakers ie Utrecht be
hoord er 388 tot den Modernen Bond,
259 tot de Katholieke, 100 tot de chris
telijke organisaties, 27 tot de federatie,
28 zgn neutraal en 362 ongeorganiseerd.
In de 13 fabrieken werken te Utrecht
nog totaal 55 arbeiders.
Dinsdag ia door de werkgevers in de
metaalindustrie te Utrecht een manifest
aangeplakt, waarin zg den werklieden
aansporen om niet blindelings het advies
der leiders te volgen en in staking te
gaan, doch wel te overwegen dat de
loonsverlaging nauw verband houdt met
de groote malaise in de metaalnijverheid.
Te Schiedam ie, blijkens de «Sohied.
Crt.a de staking vrijwel algemeen. Bij
de fabrieken waar gestaakt wordt, wordt
dag en nacht gepost.
Oplichting.
Te Amsterdam zgn aangehouden de
makelaar in assurantiën H. d. G. en
mej. C. A. M. verdacht van oplichting
van f 80.000 ten nadeele vvn mr. R.
Naar aanleiding van een huiszoeking bij
de beide aangehoudenen vond de Haag-
sche justitie termen om de d. G. en
mej. M. te arresteeren.
De «Msb.a meldt, dat deze oplichting
reeds dateert van 1913 af. Twee Am
sterdammers, de makelaar in assurantiën
H. d. G. en mej. C. A. M., een fami
lielid van de G„ werden verdacht onder
valsche voorwendselen van notaris R.
een bedrag aan geld los gekregen te
hebbenin het geheel tot een waarde
van f 80,000. Kort na het overlijden
van den heer R. bleek uit diens na
latenschap, dat er een groote som gelds
vermist werd. De Haagsche recherche
heeft zich daarop tot de justitie gewend
met het verzoek om te Amsterdam bij
de genoemden d. G. en mej. M. een
huiszoeking te doen. Met medewerkirg
I Dit blad verschijnt des Za-
11 terdags en kost per kwartaal
o 65 cents; franco per post
JI 1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
o Ingezonden stukken Don-
I derdags voorm. in te zenden.
3 Advertentiën tot uiterlijk Don-
I derdagsavonds, uitgez. familieber.
^JjjDEZE
FIRMRJ0H? TROMP SNEEK.
te moeten gaan afrekenen. Het uitstapje
werd daarna door Emmer acht dagen
uitgesteld. Dan zouden E. en Dgkslag
wederom op Zondag ’s middags te één
uur aan het einde van den Overtoom
wachten.
Gerber vond dat goed, doch kwam
niet, omdat hij van verschillende zijden
van het «linkejongeusgildea gewaarschuwd
bij zichzelf besloten had niet aan hoi
voivoeren van de daad deel te namen.
Den Dinsdag volgende op dien Zon
dag, dat was dus den 18en October j.l.
kwam Emmer tegen den avond aan de
schuit ®n vertelde, dot hij van het ple
gen van de daad had afgezien. Nauwe-
lijks was hij vertrokken of Gerber las
in de krant, dat het toch gebeurd was.
Daar in het dievengilde verraad, waar
voor dan ook, als de meest afschuwelgke
daad wordt beschouwd, bleef hij zwijgen.
Ten overvloede kwam iemand, die het
drietal goed kende, en met het vreese-
buitenland wil aankoopen, zonder hiertoe lijke voornemen op de hoogte was, de
drie mannen'in’’den ochtend van Dinsdag
«enigszins verfomfaaid in Amsterdam
tegen. Zij hadden de fietsen aan de hand
en waren van Garderen naar Amsterdam
gepeddeld.
Die man dan, vooral met het lot van
Emmer begaan, kwam Gerber bezweren
niets te zeggen. Een tweetal boeven
ook gelezen hebbende dat de dubbele
moord was gepleegd, hebben daarna tot
tweemaal toe gepoogd van G. geld los
te krijgen in de meening dat hij tot de
daders behoorde. Dit lukte, zooals voor
de hand lag. niet. Toen G. Donderdag
avond 20 October j.l. werd gearresteerd
is hem onmiddellgk gevraagd of hij dat
tweetal kende.
Het is gebleken, dat G. onschuldig ie
aan het misdrijf, hij werd dan ook reeds
Donderdagavond in vrjjheid gesteld.
Uit het voortgezet verhoor der drie
hoofddaders is gebleken dat Emmer en
De Graaf de vrouwen toen decloroform
niet voldoende verdoofde en zg speotakel
maakten, zoo zelfs dat met eenig ge
weld de wekker op den grond viel,
hebben doen stikken, door het in de
keel stampen als ’t ware van dikke
proppenlappen. Dgkslag heeft op den uit-
kijk gestaan. De Graaf en Dgkslag blij
ven echter hardnekkig ontkennen, alhoe
wel de bewijzen zich ook tegenover hen
opstapelen.
Toch zal het onderzoek nog geruime»
tijd in beslag nemen en zal de instructie
voor den rechter-commissaris te Zwolle
eerst over enkele weken kunnen begin
nen. (H.bld.)
Vrijdag heeft de politie een der hoofd
daders naar de woning, waar de misdaad
heeft plaats gehad, overgebracht, ten
einde nog enkele aanwijzingen te doen
Bij deze gelegenheid heeft hij in een
dennenboschje de plaats aangewezen,
waar de moordenaars o m. eenige beitels
een bijltje en een pakje hadden verstopt.
Deze voorwerpen, die bij het misdrijf
waren gebruikt, werden daar inderdard
gevonden. (Tel.)
De loodsschotners te Delfzijl,
Over het onderzoek dat het Kamerlid
K. ter Laan Zondag heeft gedaan naar
den toestand van het materiaal van het
loodswezen te Delfzgl, deelt de «Eems-
bodea nog het volgende mede
We hebben eerst den schoener die in
’t Dok in reparatie ligt, bezien. Het
schip krijgt nieuwe planken in den romp.
Naar ons echter werd verzekerd moeten
de inhouten niet deugen. Vervolgens
zgn we aan boord geweest van een kot
ter in de haven, die het geheele jaar
dienst heeft gedaan. De heer Ter Laan
was er getuige van, dat iemand een
knipmes, zonder moeite, tot aan het heft
in den romp stak. In de verschansing
waren een paar nieuwe stukken hout
gezet. Vlak er onder kon men heel ge
der Amsterdamsche politie heeft de
Haagsche recherche deze huiszoeking
ingesteld, naar aanleiding van welk on
derzoek de recherche termen vond
beide verdachten te arresteeren.
Het sluiten der Duitsche grenzen.
Duitschland nam maatregelen tegen het
leegkoopen van het land door marken- x
rjjke Nederlanders, want de eigen land- Dgkslag aan de woonschuit van de Ni-
genooten waren door die koopgraagte
der vreemdelingen niet in de gelegenheid
om 't noodzakelijke te bekomen. Dage
lijks stegen de prijsen der gebruiks-
grtikelen.
Daar zitten nu de Nederlanders met
1 en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Bagijnestraat 54. Tel. Intercomm. 1114.
SO.
is alleen
