Bekendmaking.
VerhuriDg van Tuingrond.
i Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
VACC1NEEREN.
48ste Jaargang.
ZATERDAG 18 MAART 1922.
No. 11.
Binnenlandsch Nieuws.
Hoofdelijke Omslag.
Officieel Gedeelte.
BEKENDMAKING.
BEKENDMAKING.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor 1
Oelisvïiide
inkoop van putman SIGAREN, als shjjd
uit da aller-serst® hsnd, verhoogd met zéér
sobere ■winst, stalt ons in staat, kwalitei
ten te leveren tegen prjjzen waaraan nie
mand tippen kan.
Wie derhalve concurreeren wil. kom»
onsmen zal zien, dat wij NIET over
dreven integendeel 1
TROMP, SSneek.
Bekend adres van vertrouwen.
Pracbtaanbiedingen in SIGARETTEN!
Besloten werd, zich gezamenlgk telegra
fisch tot den minister te wenden met
voizoek, alvorens toepassing van het be
sluit zal plaats hebben, door hem ge
hoord te worden.
Woningtoestanden.
Van de 1859 in 1920 te Amsterdam
gehuwde paren gingen er 60.1 pOt. in-
Aangezian hst wanschelQk is, dat de
grond, komende uit da door da stad ge
graven boomkuilee, eenigan tjjd aan da
lucht wordt blootgesteld, wordt, in ’t be
lang der nieuwe aanplanting, beleefd de
medewerking van het publiek ingeroepen
om te bevorderen, dat da kinderen zooveel
mogelgk uit da kullen bleven verwijderd
en zjj den daarbuiten ligganden grond niet
dicht trappen, waardoor da lucht als ’t ware
wordt buiten gesloten.
De Gemeente-Architect,
D. G. BOONTJE.
De BURGEMEESTER der
Gemeente Workum brengt ter
algemeene kennis, dat op
Woensdag 22 Maart 1922,
des namiddags te 2 uur, in
het lokaal onder het gemeente
huis (ingang Bagijnestraat) ge
legenheid zal bestaan om zich
gratis door den Heer S. de
WALLE, Arts alhier te doen
Workum, den 16 Maart 1922.
De Burgemeester voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
BURGEMEESTER an WETHOUDERS
van W O R K U M brengen tar kan nis van
Oudsrs an V^nydon, dat np Zaterdag 1
April as NIEUWE LEERLINGEN kun-
nan worden toagalatan tot de Veraanigde
Burgerschool alhier.
Kinderen, dia vóór 1 October 1922 den
leeftijd van z a s jaran bereiken, komen
voor toelating in aanmerking.
Aangifte bij het Hoofd dar School den
heer IJ. Oosten.
Workum, den 9 Maart 1922.
Burgem. en Wath. voornoemd,
A. WAGENAAR Az
De Secretaris,
A. DE VRIES.
Ten einde de belangrijk verhoogde ver-
volgingekosten te voorkomen, worden zg
die hun aanslag dienst 1921 nog niet be
taald hebban dringend verzocht, daaraan
alsnog VOOR HET EINDE DER VOL
GENDE WEEK te voldoen.
Workum, 17 Maart 1922,
De Gemeente-Ontvanger,
JAGER.
j De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
j Grootere letters naar plaats-
j riïimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten,
j 10 ets per regel. Bij abon-
j nement belangrijk lager.
(♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦I
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags voorm. in te zenden.
Advertentiën tot uiterlijk Don-
derdagsavonds, uitgez. familieber.
BURGEMEESTER en WET
HOUDERS der Gemeente Wor
kum brengen ter kennis, dat
is opgemaakt, vastgesteld en aan
den Gemeente ontvanger ter in
vordering toegezonden het
PRIMITIEF KOHIER der
BELASTING op de HONDEN,
dienst 1922 en dat zij, die moch
ten vermeenen tegen hunne
aanslagen bezwaren te hebben,
die binnen eene maand na de
uitreiking der aanslagbiljetten
schriftelijk behooren in te die
nen bij hun College.
Workum, den 15 Maart 1922.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
A. WAGENAAR Azn., Burgem.
A. DE VRIES, Secretaris.
BURGEMEESTER en WET
HOUDERS van Workum stel
len de gelegenheid open tot het
huren van stukjes tuingrond
van het perceel gelegen achter
de Emmakadè alhier.
Zij, die daarvan gebruik wen-
schen te maken, worden ver
zocht zich vóór 25 Maart 1922
schriftelijk aan te geven, onder
opgaaf van huurprijs en ver
langde oppervlakte.
Da BURGEMEESTER der gemeente
Workum maakt bekend, dat in ver
band met de inwerkingtreding der
dienstplichtwet
op 1 Maart 1922, aan het gemeente-
huie zijn aengeplakt publication betref
fende KOSTWINNERSVERGOEDING
en BEPALINGEN TEN BEHOEVE
VAN DIENSTPLICHTIGEN, VER
LOFGANGERS. GROOT VERLOFGAN
GERS der MILITIE, LANDWEER-
PLICHTIGEN alsmede LANDSTORM-
PLICHTIGEN, die gediend hebben.
Workum, den 15 Maart 1922.
De Burgemeester voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
de bestaande regeling in de steden met
zich medebrengt.
In da tweede plaats is gebleken, dat
het stelsel, volgens hetwelk thans ver
gunningen tot verlenging of tot verschui
ving van den normalen arbeidstijd wor
den verleend, noodwendig en spoedig
aanvulling behoeft en dat wel in dien
zin, dat maken voor een bepaalde groep
van ondernemingen dezelfde omstandig
heden afwijking van de normen der wet
noodzakelgk seizoendrukte enz. de
mogelijkheid moet worden geopend, om
de gelegenheid daartoe ta bieden.
Het uitreiken van een vergunning aan
iedere onderneming is onnoodig omslach
tig. Daarom zal zulks moeten gebeuren
hetzij krachtens een algemeene ministe
rieels beschikking geldend voor alle, tot
die groep behoorende ondernemingen,
hetzij ingevolge een algemeene machti
ging aan de districtshoofden, om aan alle
of een aantal ondernemingen dier groep
zoodanige vergunning te verleenen.
Eene belangrijke vereenvoudiging in
de behandeling van overwerkvargnn-
ningen zal nog verkregen worden, wan
neer zooala in het ontwerp in overweging
wordt gegeven, het verleenen van mach
tigingen als bovenbedoeld, voortaan in
plaats van door den minister, door den
directeur generaal van den Arbeid zal
geschieden.
De wijzigingen dio bij het ontwerp
worden voorgesteld, kunnen als volgt
worden eamengevat
1. In plaats van dan 8-urigan arbeids
dag en de 45 urige arbeidsweek in
fabrieken of werkplaatsen, komt de ar
beidsdag van 8V2 on de arbeidsweek van
48 uur met behoud van den vrijen Za
terdagmiddag.
2. Op grond van verzoeken, geza
menlijk gedaan door vakverenigingen
van werkgevers en arbeiders in een
bedrijf, kan de minister afwijkende rege
lingen van de bepalingen omtrent de
arbeidstijden toestaan, ook bij het ontbre
ken van omstandigheden, die een over-
werkvergunning zouden motiveeren.
3. In de regeling der ovorwerkver-
gunningen zoowel die tot verschuiving
als tot verlenging van den werktijd
worden belangrijke wijzigingen aangebracht
waardoor veel tijdsverljes bij het verkrij
gen der vergunningen on administratieve
omslag bespaard wordt. De districtshoof
den kunnen deze vergunningen zonder
voorafgaande machtiging voortaan ver
leenen voor 14 dagen (thans 6 dagen).
4. Krachtens de voorgestelde wets
wijziging zal voorloopig tot 24 October
1924 in continufabrieken zonder Zondags-
onderbreking in 3 ploegen kunnen
worden gewerkt met een gemiddelde
56 urige werkweek per arbeider.
5. Teneinde tegemoet te komen aan
do bezwaren die de groote bakkeraon-
dernemingen door do concurrentie van
het kleinbedrijf ondervinden, wordt het
mogelijk gemaakt dat krachtens vergun
ning van den minister in bakkerijen met
6 of meer gezellen één uur vroeger dan
thans met den bakkersarboid wordt
aangevangen, dus om 3 uur des voorm.
met den voorarbeid en om 5 uur met
den overigen arbeid. Gedeeltelijk om
dezelfde reden wordt in de wet een
algemeen verbod gesteld om deeg en
versch of opgewarmd brood vóór negen
uur des voormiddag^ te vervoeren en
vóór 10 uur dos voormiddags te verkoo-
pen of af te leveren,
6. Tenslotte worden o.m. verschillende
verruimmingen voorgesteld ten aanzien van bakkersbedrijf ten gevolge zal hebben,
den arbeid van het bewakingspersoneel
en van hen, die buiten de uren voor
den eigenlijken bedrgfsarbeid bestemd in
fabrieken of werkplaatsen voorbereidenden
of voitooiïsgsarbeid moeten verrichten.
Uit de tabakenjj verheid.
Da Nederl. federatie van aigarenma*
tegemoet te komen een bezwaren, die ken wenecht niet te spreken over een
De wijziging der arbeidswet.
Ingediend is een wetsontwerp tot wij
ziging van de arbeidswet 1919. Aan de
memorie van toelichting is het volgende
ontleend
Bij het in studie nemen van de vraag
in welke opzichten dc arbeidswet 1919
wijzigingen behoefde, werd aanvankelijk
nitgegaan van de gedachte, dat In hoofd
zaak met een technische herziening zou
kunnen worden volstaan. De heerschende
economische omstandigheden hebben
echter de overweging noodzakelgk ge
maakt, van wijzigingen van verdere
strekking dan in het voorontwerp van
wet waren opgenomen.
Met name mocht de vraag niet onbe
antwoord blgven, of de beperking van
den arbeidsduur in fabrieken of werk
plaatsen tot 45 uren per week ook voor
het vervolg zou kannen worden gehand
haafd, zonder dat het bedrijfsleven ten
onzent meer zou worden bemoeilijkt dan
in deze zorgelgke tijden toelaatbaar is te
achten, dan wel deze werkweek vervan
gen behoort te worden door een 4 8 urige
die in een aantel der ons omringende
staten is aanvaard.
Men kan de vraag ook zoo stellen;
Kunnen wij den absoluten 8 uren dag
handhaven; of moeten wij gelijk alle an
dere couourreereude landen den gemid
delden 8-urendag aanvaarden? De mi
nister meent, dat laatstbedoelde stap in
derdaad moet worden gedaan.
Met vergunning voor werktijdverlenging
kan niet meer worden volstaan. Voor
eerst, omdat thans voldoende zekerheid
bestaat, dat andere landen, nu op de
internationale arbeidaoonferentie te Was
hington voor ngverheid-ondernemingen
als norm de 48-urige werkweek is aan
genomen, niet tot invoering van een
kortere werkweek dan de 48-urige zullen
overgaan en het niet gewenscht is de
Ned. nijverheid in een wettelgke positie
te laten, die ongunstiger is dan die van
de met ons concurrerende landen. En
in de tweede plaats, omdat verlaging der
productiekosten mede door werktgdsver-
lenging over de geheels lijn noodzakelgk
is, wil het bedrijfsleven de crisis, waar
onder het gebukt gaat, te boven kunnen
komen.
Laatstgenoemde overweging noopt er
toe ook voor bedrijven, dia niet beïnvloed
worden door de buitenlandsohe concur
rentie, de 48-urige werkweek toe te
staan.
Da minister meent daarom in het be
lang van onze industrie en daardoor
middellijk in dat der arbeiders te hande
len, door de normale arbeidsweek voor
fabrieken of werkplaatsen tot 48 uur
te verhoogen.
Komt de voorgestelde wijziging tot
stand, dan zal voortaan in fabrieken of
werkplaatsen gedurende 8lli uur per dag
en 48 uren per week arbeid mogen
worden verricht.
Bepalingen tegen den kinderarbeid
zullen worden verscherpt.
De ondervinding heeft aangetoond, dat
in het gedeelte der wet, dat betrekking
heeft op den arbeid in broodbakkerijen
enkele belangrgke wgsigingen noodig zijn
Dezo wijzigingen bedoelen vooreerst
loonsverlaging van 15 pot., die de mo
derne, de R. K. en de Chr. bond in
beginsel hebben aanvaard.
De heer S. Deenik, oud-voorzitter van
de Vereeniging van Sigarenhandelaren,
heeft een brief gericht aan den minister
van financiën, waarin hg betoogt, dat de
invoering van de tabaksbelasting duizen
den ten ondergang doemt, den staat geen
voordeel zal brengen en de grootste
klein-induetrie in Nederland zal vernietigen
Schrikbewind in het bouwbedrijf.
Zoo kwalificeert het Hbl. den toestand
in het bouwbedrijf te Amsterdam, waar
volgens het bestuur van Amstel’s Bouw
vereniging een groot deel van de ar
beidersorganisaties alle mogelijke en
daarbij ook moreel ongeoorloofde midde
len toepast om het bouwen onnoodig
veel te duur te houden.
Voor den bouw van 24 woningen
wenschte een der leden van genoemde
bouwvereniging het metselwerk uit te
besteden onder eenige productieve ar-
beiderscoöperaties. Er werd geantwoord,
dat die coöperaties onderling hadden
uitgemaakt, wie barer het werk zou uit
voeren en deze kwam met de prijsopgave
146.60 per 1000 steenen (in 1915 was
de prijs f6.50 per 1000). De onderne
mer nam nu in Limburg metselaars en
opperlieden aan, die het werk voor f 17
per 1000 zouden uitvoeren, waarbij dan
nog zouden komen de kosten voor stei-
gerhout, enz. Deze Limburgers werden
nu op alle mogelijke manieren in hun
arbeid belemmerd. Onder leiding van
syndicalisten wist men het ten slotte tot
een staking te doen komen. Het lossen
van fcteenen uit een schip werd stilgezet,
zoodat tot nu toe reeds f 2000 liggeld
moet worden betaald. Er zijn reeds tal
van besprekingen gehouden, maar ontdaan
van allen schijn, zegt het bestuur der
bouwvereeniging, is de strijd er uitslui
tend een tegen de arbeiders van buiten,
ter bescherming van veel te hooge ta
rieven.
Er zijn in Amsterdam ruim 400 werk-
looze timmerlieden, van wie een groot
gedeelte werk zou kunnen bekomen,
wanneer er metselaars van buiten wor
den ingevoerd. Het bestuur is van mea
ning, dat de autoriteiten geen uitkee-
ringen meer moeten verstrekken aan
werkloosen in de bouwbedrijven, zoolang
er nog zooveel werk is. Aan de bedoelde
24 woningen hebben de werklieden op
’t oogenblik reeds ongeveer f 20.000
loonderving.
Bakkersarboid.
De minister van arbeid heeft aan de
bakkersgespllen-organisaties meegedeeld,
dat hij besloten heeft, aan bedrijven met
9 of meer gezellen toe te staan, reeds
om 3 uur ’s nachts met voorarbeid te
beginnen en eenderde van de gezellen
om 5 uur te laten aanvangen.
De minister meent, ofschoon de Ar
beidswet nog niet gewijzigd is, dien
nachtarbeid te moeten toestaan, omdat
door het ontbreken van een verkoop
verbod (vóór 10 uur des morgens) de
nadoelen voor het grootbedrijf thans erger
zijn dan na een eventueele wetswijziging.
De vier bakkersgezellenbonden de
Algemeene, de Katholieke, de Christe
lijke en de Neutrale, hebben zich Zater
dag over dit ministerieel besluit verstaan.
Zg zgn het niet met den minister eens
en houden zich er van overtuigd, dat
eventueele toepassing van ’o ministers
besluit ernstige moeilijkheden in het
De Zomertijd.
In zgn Memorie van Antwoord op het
voorloopig verslag betreffende het wets
ontwerp tot wijziging van de wet van 23
Maart 1918, tot tijdelijke afwijking van de
wet van 23 Juli 1908 zegt de Minister van
Binnenl. Zaken het te betreuren, indien
de beraadslagingen in de vergadering
der Tweede Kamer op 7 Maart j.l. den
indruk bij sommige leden gewekt hebben,
als zou een internationale regeling, een
tractaat dus inzake den wettelgken tijd,
te verwachten zgn. Van de egde der
Regeering is aan de discussie geen deel
genomen, maar de minister wil wel ver
klaren, dat hij uit het gesprokene slechts
meende te kannen afleiden een toespeling
op een wetsontwerp als het thans aan
gebodene. Immers dit beoogt de aan
sluiting aan internationale toestanden
mogelijk te maken. Verder te gaan ons
te binden aan met andere mogendheden
vastgestelde regels, zou onze bewegings-
vrgheid te zeer beperken.
In Engeland en België heeft men,
evenals ten onzent, twee soorten van
tijdden tijd naar den meridiaan van
Greenwich en den z.g. zomertijd. De
tijdstippen, waarop deze laatste wordt
ingevoerd en weder vervalt, zgn zoodanig
dat ze vallen buiten de door onze wet
gestelde limieten. Dit geeft groote moei
lijkheden in het internationaal verkeer
en daaraan den pas af te snijden ie het
eenige, wat het ontwerp beoogt.
Dat de Regeering bij de bedoelde
beraadslagingen in de Tweede Kamer
had moeten meededen, welke materie
bij dit ontwerp wordt geregeld, meent
de minister met klem te mogen betwisten.
Het is een goede gewoonte, dat de Re
geering zich niet mengt in de regeling
van werkzaamheden. Te eer was er
geen aanleiding tot spreken, wijl de mi
nister niet den indruk had gekregen,
dat misverstand werd gewekt en tegen
hetgeen in de motie werd gevraagd, be
stond bij de Regeering geen bezwaar.
Afgezien van de vraag of de zomertijd
al dan niet gehandhaafd moet worden,
kan dit ontwerp zeer goed behandeld
worden. Daarover kan alleen zuiver
worden beslist, wanneer een zomertijd
bestaat, welke (de bezwaren van inter
nationalen aard opheft.
Aangezien dit de strekking van het
wetsontwerp is, moet ook naar de mea
ning der Regeering, de behandeling aan
de prinolpiöele beslissing voorafgaan.
l en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Ruiterskwartier 85 Tel. Intercomm. 1114.
FRISO
