Nieuws- en Advertentieblad
I
I
l
I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
BOHG
Firma Johs. Tromp, Snoek.
ZATERDAÖ|25 MAART 1922.
48ste Jaargang.
No. 12.
Officieel Gedeelte.
Kort Nieuws.
Plaatselijk Nieuws.
Binnenlandsch Nieuws.
- De Nationale Bond voor Be
zuiniging en zijn Program.
BEKENDMAKING
Kiezerslijst
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor
DRAISNIA -vzxru
VALKENBURG'S
LEVERTRAAN-:
LEEUWARDENS
!S
wettig gedeponeerd, an staande onder voort
durende scheikundige controle, U het bas
te k r 5 g t, wat er te leveren is
Vraagt dus uwen winkelier uitsluitend
D I T merk.
Vries en E. Ebeltjes, samenwerkende, hebben haar meermalen
in ook hier de brandende
De Tabakswet.
Naar het sioh iaat aunzien, schrijft de
H&agsche redacteur van de »Mab« zal
de tabaksbelasting nog niet kunnen wor
den ingevoerd op 1 Mei a.s. zooals aan
vankelijk in de bedoeling lag. Wel zou
zon men aan het Ministerie van Finan
ces met de voorbereidende maatregelen
tijdig voor dien datum gereed kannen
zijn, maar het is gebleken, dat de ter
mijn, welken men zich gedacht had voor
de fabrikanten om de banderollen te
betrekken en deze om de kistjes te
plakken, te kort is gesteld.
Omtrent de verzoeken om de invoering
van de tabaksbelasting nog één of twee
jaar uit te stellen, schijnt de Minister
van Financiën nog geen beslissing te
hebben genomen. Evenwel wordt de
kans, dat aan deze verzoeken gevolg
«al worden gegeven met het oog op den
financieelen toestand van ’a Rijks sohat-
h kist zeer gering geacht.
Een zomertjjd-verglssing.
Aan een gedeelte der werklieden van
de mijn «Willem Sophies te Spakholzer-
heide, werd Zaterdag bij vergissing mee*
gedeeld, dat Maandag de zomertgd zou
beginnen.
Alle arbeiders verschenen prompt een
uur vroeger op het werk, doch toen
bleek, dat de zomertijd nog een weekj»
zou uitblijven. De arbeiders verlangden
toen, dat hun voor dit extra uur betaald
zou worden. Een tweetal arbeiders, dat
hierbij nog al een hoogen toon voerde,
werd ontslagen waarop de overigen, 50
in getal, in staking gingen.
Nadat de directie des anderen daags
beloofde de twee ontslagenen weer in
dienst te nemen, besloten de mannen
weer aan ’t werk te gaan.
tl
■j
n
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags voorm. in te zenden.
Advertentiën tot uiterlijk Don-
derdagsavonds, uitgez. familieber.
geducht geteisterd.
Hoe heeft in deze landen niet die
vreeselgkrts van alle stormen gewoed,
die in 1106 al het landtuuchen Schok
land en Voilenhove deed verzwelgen en
Er klinkt door den lande een roep
om bezuiniging, om zuinig beheer van
onze belastingpenningen, en zulks is
niet te verwonderen, als men bedenkt,
dat terwijl de begrooting over 1914
een bedrag aanwees van 154 millioen,
de begrooting voor 1922 reeds is ge
klommen tot ongeveer 900 millioen.
En nog steeds dreigen de staatsuit
gaven de stijgende lijn te blijven ver
volgen, terwijl als gevolg van den toe
stand van malaise op zoo velerlei ter
rein, vooral op dat van handel en in
dustrie, de staatsinkomsten belangrijk
moeten gaan dalen. Zal men dus in
den Haag de uitgaven kunnen doen
kloppen met de inkomsten, dan zal dus
in weerwil van de lagere inkomens en
van de verminderde vermogens der
burgerij de aanslag in de belastingen
voor elk onzer in de hoogte gejaagd
moeten worden.
Er is in de crisis-jaren enorm met
het geld gesmeten, roekeloos heeft
men achter de Regeeringstafel en in
de Kamer met de belastingpenningen
der burgers gespeeld, en heel wat lieden
zijn er geweest, die de kans schoon
hebben gezien om zich ten koste van
het algemeen te verrijken.
Zoo is een geest van ontevredenheid
geboren, en deze is nog versterkt om
dat het belastingbetalend publiek ook
begreep, dat de Regeering en de Volks
vertegenwoordiging in weerwil van den
nood der tijden maar steeds voortgin
gen met het in het leven roepen van
nieuwe diensten, die weer een nieuw
leger van ambtenaren noodlg maakten,
en dat terwijl ons land nu al zoo lang
gebukt gaat onder de lasten der amb
tenarij. Van die 900 millioen van de
tegenwoordige begrooting komt onge
veer 500 millioen voor rekening der
salarissen en pensioenen van de amb
tenaren van den Nederlandschen Staat.
In een Staat, gemeente of wat ook
heeft men natuurlijk zijn ambtenaren
noodig, en dan mogen die personen
ook gerust een behoorlijk salaris heb
ben iedere arbeider is zijn loon
waard maar de werkgever de
Staat dient toe te zien dat in zijn
dienst niet meer personen gehouden
worden dan strikt noodzakelijk zijn, en
hieraan ontbreekt heel wat, want in
vrijwel alle diensten vindt men heel
wat overtollig personeel.
En bovendien kan in alle takken
der Staatshuishouding ook buiten be
perking van het personeel heel wat
bezuinigd worden. En daarheen moet
het. Bezuiniging moet het parool wor
den want alleen bezuiniging kan ons
redden van het Staats-bankroet. Alle
WORKUM. Toogersdel 16 Meert bat
Mefrou A M. C. Q i«rles v«« Uff ord-Buma
ya «Rehoboth* ie iênug hélden oer »K<-
aing Aldgillls* feu D Kalma.
De seal setch ’r sijep üt.
Mineken fea üaderskate libbensskóging
wlerne gearkomd om to hearen nel de
taljochtlngs fan 'e fiif ütkomstzn en ’e
deklamaesje fea brokstikken üt dit fryske
kinstwirk.
Da foarsitter fea ’e Reciteerclub iepene
de gearkomste. ’t Dy blyken det by net
fan «jong-fryske smetten* frfl wier.
Darnel kaem mefrou Quarles fen Ufiford
oan it wird.
Eerst haarden wy nei de koarte dochs
kleara taljochtlng, hwernai folge de dekla-
maesja fan de foarste ütkomste.
«Kenlng Aldgillis* is ’n kinstwirk hwer
de jong-fryske blweging greatsk op wéte
mei. Wy weerden ’r dizze joua fen oer-
wjüge det de bea fen ’e Dichter yn dit
wlrk ütkomd is
Grienwéld en blide mar, ei jaen meigol
It sjong’s me löd det weirüst üt jim herte
Ek jim is ’t moed fen jonge manlid fol
Jim dylje yn liet wet lang de tier fortrette.
Sa staan my Ijeavjend by
Dat ik jim keinens wjj
Mei glans fen liet, mei Ijeafde’s teare lüien,
En laet my, elfen fee it rütjend wald,
Yn ’t skaed fen betmtaas grize tiid sa Aid,
Es bied my ring fen jim bitsjoende kiüden,
Se glanzget foar myn each,
Hwet lang yn dead forteach,
En ik yn witnissjonghwetoer it helt) én riist,
Nei 't my de Nome wiist.
It ferge folsleine oandacht fen ’e tahear-
ders, om de süvere tael fen ’e persoenen
yn dit stik, te folgjen. Det it sa goed gyng,
wier te tankjen oan bjar, dy *t dy tael as
wirdmuiyk hwer joech.
It wier in geniet deinei oant élve üro
to harkjen.
In fammekoar song de wiolesang oan it
big jin fen ’e t wedde en It koer fen nonnen
üt de fjlrde ütkomste. Hjarren sjongen
wier, ündor lieding fen de hoer Zwolsman,
tigo forstjinslik Spitich det do nonnen,
nei bjar jubelsang efkos ünrestich weerden.
Bünzo it jong-fryske bloed sa forheftich
troch dizze fammoieren Don is üs orger-
nlsso forkoaro ta bliidonsl
Nei *t de spr. for it skoft al oanjound
hier, it élhiol ogen plak, dat prinses Jüle
yn dizze eprysko forbylding ynnimt, haar
den wy yn ’e fyfte ütkomste de profesijo
fen Jüle oangoande de takomst fen Fryslén.
Dyn siel riist yn in dream fen surer ijocht
For ivlch frjj, dyn langste wirdt forst ie»,
it«a» we er voor, dat wanneer U PEPER
MUNT neemt, waarin gestempeld de
drie letters J_-.Tr
De raad van Sijbekarspel heeft, ge
zien den gunstigen toestand der gemeente-
fioanc>ën, besloten de eerste 4 maanden
?an 1922 geen belasting te heffen, meldt
het N. v. d. D.
Het Dnitsche meisje te Nancy is
Zaterdag door de moeder afgehaald, nadat
do Dnitsche legatie het door de pleegou
ders geëlschte kostgeld had betaald.
Drie kinderen van Landru, één
dochter on twee zoons een andere doch
ter is getrouwd hebben de regeering
verzocht om hun geslachtsnaam Landru
te mogen verwisselen veor dien van Rémy.
Da Alkmaarsche rechtbank veroor
deelde een koopman uit Nijmegen, dia een
bakker te Alkmaar voor f 50 oplichtte on
der het voorwendsel z^n aan tuberculose
ladende dochter met wonderkruiden te
zullen genezen, tot zes maanden gevange
nisstraf.
De Noderlandsche koopman P. A.
Bos, die mot zjjn familie een pleizierreis
door Noord-Italië deed, is te Milaan het
slachtoffer geworden van een treindiof, die
een handtasch met ju woelen, eenige ringen,
een beurs met geld, enz., ter gezamenlijke
waarde van 250 000 lire stal.
De kapitein van het stoomschip
«Potomac*, uit Bremen, meldde bjj aan
komst ia de haven van New-York, dat er
op 2 Maart brand aan boord was uitge
broken. Het was daarbij noodig gebleken
om de 104 passagiers, die zich aan boord
bevonden, in hun hutten op te sluiten ter
voorkoming van een paniek. Do officieren
trokken hun revolvers en dworgen daar
mede de stokers op hun post te bljjven.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
der gemeente Workum maken bekend dai
op heden de vastgostelde
voor het jaar 1922—1923 van 23 MAART
tot en met 21 APRIL 1922 ter Secretarie
der gemeente voor een ieder ter inzag»
is nedorgelegd en tegen betaling der kos
ten, in afschrift, en stemdistrictsgew^ze
in uittreksel verkrijgbaar wordt gesteld
en dat tot en mot 15 April 1922 een ieder
bjj het gemeentebestuur verbetering van
de vastgastelda kiezerslijst kan vragen op
grond dat hg zelf of een ander, in strg*
met da wet, daarop niet voorkomt, of niet
behoorlek voorkomt.
Het verzoekschrift kan op ongezegd*
papier worden gestold.
Workum, don 22 Maart 1922.
Burgemeester on Wethouders
voornoemd,
G. G. POSTHUMUS, L -Burgem
A DE VRIES, Secretaris.
hadden vreeaelijke brandwonden bekomen,
die het ergste deden vreezee.
Onmiddellijk werd geneeskundige bulp
ingeroepen van dokter Ronge en de
wijkverpleegster, die het noodig achtten,
dat de ongelukkige kinderen aanstonds
werden vervoerd naar het ziekenhuis te
Coevorden, hetgeen dan ook dadelijk
geschiedde.
Alle moeite ie helaas vruchteloos ge
bleken, want Zaterdagavond overleed
bet jongste en Zondagmorgen het oudste
meisje. Emm. Crt.
Rampspoedig Genemuiden.
De heer van Dalfsen te Apeldoorn
schrijft aan de «Mepp. Crt.«:
Het pont veer bij Genemuiden, dat den
reizen den gelegenheid geeft, het Zwarte
water over te steken, waar deze rivier
die gemeente van het land van Voilen
hove scheidt, heeft in de laatste weken
een treurige vermaardheid gekregen
Niet licht zullen de bewoners dezer stre
ken de vreeselijke ramp vergaten, di*>
daar op den 8iten Maart j.l. heeft plaats
gehad.
Het Ie echter niet de eerste maal,
dat bij dit oude en nu zoo noodlottige
veer een ongeluk plaats had.
't I* misschien een twintig jaar onge
veer geleden, dat er drie menschen ver
dronken, die met hei kleine roeiboo'j»
op de daar passeerende Amsterdamsohe
boot zouden worden gebracht. De oner
varen roeier naderde de boot in de ver
keerde richting, zoodat de passagiers bij
het snei draaien van het vaartuig in het
water slingerden en eenigen in de diepte
verdwenen.
Het Genemuider veer js al zeer oud
Reeds in de 14a eeuw wordt er melding
van gemaakt.
In 1275 had bisschop Johan van Nas
sau aan de villa* Genemuiden stads
rechten geschonken en bepaald, dat het
een vrije stad zou zijn. Zijn opvolger
de ook in Van Lenneps roman «Roos
van Dekama*, voorkomende bisschop
Jan van Arkel bevestigde die rechten
en de welvaart dezer landen voorstaande,
schonk hij Genemuiden het recht tot
visschen in alle de wateren tusschen
Waterstein en de Voorst. Ook verleende
hij het landstadje het recht van den
veerstal, d.i. de overvaart overvaart over
het veer, onder voorwaarde, dat men
hem daarvoor jaarlijks 60 pond was op
zijn kasteel te Voilenhove zou leveren
Die rechten en voorrechten moesten
door alle volgende bisschoppen van U-
trecht, tot welks gebied deze landen van
Overgeel behoorden worden bevestigd.
De 50ste bieschop van Utrecht, Floris
van Wevelikhoven, bedong hierbij voor
zich, zijn ambtenaren en zgn gesin de
vrije overvaart over het veer en schonk
de plaats in 1332 drie jaarmaarkten.
Van Genemuiden kan men zeggen, dat
veel ramspoed haar deel is geweest.
Water, vuur en stormwinden, somtijds
partijen schrijven nu dan ook een zui-
nigheidsparagraaf in hun program, ten
minste alle burgerlijke, maar zij ver
geten of willen doen vergeten dat zij
in de verloopen jaren ook hebben me
degewerkt tot het toestaan van al die
millioenen, die ons land feitelijk niet
meer betalen kon. Zouden deze mede
schuldigen aan den benarden toestand
van tegenwoordig de redders in den
nood kunnen zijn, zouden zij ons land
weer uit het moeras kunnen trekken,
waarheen zij het zelf gebracht hebben.
Zelfs in deze voor ons land zoo zwa-
ren tijd hebben de Kamerleden dier
verschillende partijen zich niet ontzien
om successievelijk hunne schadeloos
stelling van 2000 gulden op te voeren
tot 5000 gulden plus pensioen plus
pensioen voor vrouw en kroost.
De Nationale Bond verlangt dan ook
verlaging der «schadeloosstelling*.
In alle takken der Staatshuishouding
is bezuiniging mogelijk en moet dan
ook bezuinigd worden. De belastingen
zijn voor velen haast ondraaglijk ge
worden,
De hoofdlijnen van den Nationalen
Bond voor Bezuiniging zijn dan ook
bezuiniging in alle takken van dienst
en minder staatsbemoeienis, ergo dus
behoud van meer individueele vrijheid.
z!oo alleen is te voorkomen, dat de
belastingen nog meer omhoog gejaagd
worden, en is te bereiken, dat de druk
der belastingen weer verminderd wordt.
Nu dreigt de Regeering met hare ar
beidswetgeving den landbouw weer in
den knel te brengen.
In den Nationalen Bond is plaats
voor een ieder, die het ernstig met
bezuiniging meent. Hij is volmaakt
neutraal, kijkt niet naar links of naar
rechts, doch vraagt alleen practische
menschen in de Volksvertegenwoordi
ging. Wie lid wenscht te worden,
wende zich met schrijven of naam
kaartje tot ondergeteekende.
Dr. VAN DER MIJLE,
Voorz. Nat. Bond voor
Bezuiniging.
HEEZE, 18 Maart 1922.
Dei zomertijd.
Na de Eerste Kamer ook het wets
voorstel in zake den zomertijd heeft aan
genomen en de wet reeds is afgekondigd
«al de minister van Binnenlandsohe Z»
ken bevorderen, dat de zomertijd dit
jaar zal ingaan op den 26en dezer te
2 uur in den voormiddag, das in den
nacht van Zaterdag op Zondag.
Twee kinderen verbrand.
Znterdagmid dag. gebeurde te Klazina-
veen een vnieselgk ongeluk. Voor het
huis van den arbeider Jan Sohonewille,
aan den Bliedeaweg, waren eenige kin
deren aan het vuurtjeratoken. Onder deze
cinderen bevonden zich ook 2 meisjes
*an Schoner rille, die zelf in ’t veen
werkte en wlnns vrouw cok even afwe
ng was. H et schijnt, dat de kinderen
«ich te dicht bij het vuur gewaagd heb
ben, althans op een gegeven oogenblik
vatten de kleertjes vlam.
Een der b oren, M. Moes, ontdekte
net vreeselijk onheil en snelde direct ter
hulp op het angstgeschrei der kleinen.
Het mocht in gelukken de vlammen
bij het oudste meisje, van pl.m. 5 jaar
te blusschen, waarop het kind zelf nog
naar huis liep. Dadel ijk daarop bemerkte
Moes tot zgn grooten schrik, dat ook
het 2-jarig docht hertje van Sohonewille in
brand stond. M et behulp _van_ andere
buren, J. de
slaagde men er
kleertjes te dooven. Moes verwondde zich
nogal ernstig aan et band en ook ver
brandden eenige kle eren van hem.
Bejde kioderes, A vooral de kleinste,
X
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents, a
elke regel meer 7 cents. Z
Grootere letters naar plaats- 2
ruimte. Buiten Friesland, uit- 5
gezonderd Familieberichten, 2
10 ets per regel. Bij abon- 2
nement belangrijk lager. X
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦O
menschen en vee in deu vloed deed om
komen, terwijl geheele deden van het
land, met hamjes er op, wegdrevea.
Eu nu, bijna een eeuw geleden, had
de meer bekende vloed van 1825 plaats
toen het zeewater over den zwaren dijk
sloeg, waarlangs de Langstraat ligt en
aan menschen en vee het leven heeft
gekost.
Maar ook het vuur is voor Genemui
den meermalen een bron van groote
ellende geweest. Wat hebben hier al
een branden gewoed, in den loop der
tijden. Zoo in 1625, daarna in 1698,
toen 80 haizen en 50 scharen in de
asoh gelegd werden. Een ander gedeel e
der plaats brandde af in 1741 en ouden
van dagen weten nog van den grooten
brand van Genemaiden in 1868, toen
meer dan 100 huizen een prooi der
vlammen werden en daaronder ook het
fraaie stadhuis, met het daarin aanwe
zige archief. Eenige jaren later, in 1883
verbrandde het gedeelte, waar de Ned.
Herv. Kerk staat. Dat deze branden
zoo hevig waren, is zeker veor een deel
toe te schrijven aan de sterkte van den
zeewind, maar mede hieraan, dat de
meeste huizen met riet gedekt waren.
Zoo heeft Genemuiden, in de 650 jaar
van haar bestaan ruim haar deel gehad
van de verschrikkingen, die de elemen
ten in de natuur kunnen doen ontstaan.
Wij zwijgen nog van wat >n vroeger
eeuwen de oorlogen het volk hebben
doen lijden.
en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam,
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Ruiterskwartier 85 Tel. Intercomm. 1114.
FRISO
