pepermunt!
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Goed adres voor Sigaren
HET TOPPUNT
van gemak en zindelijkheid is
verwarmen of koken met gas.
Banket, Biscuits, Chocolade,
Suikerwerken, Cacao, enz., enzlevert
in grootste sorteering vlug, degelijk ver
pakt, tegen concurreerende prijzen
VrU gesproten I
V.S. Pepermunt
is ook zoo
Geen wonder
49ste Jaargang.
ZATERDAG 16 JUNI 1923.
No. 25.
Binnenlandsch Nieuws.
TROMP, Sneek.
TROMP, Sneek.
Uitgi.ve van T. GAASTRA Bz. te WORKUM.
Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Ruiterskwartier 85
Vele
t
l
t
l
den iocsSand verkeerds.
De cfficier van justitie u van dji vonnis
in hooger beroep gegaan.
t
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents, a
elke regel meer 7 cents. X
Grootere letters naar plaats-
ruimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten, a
10 ets per regel. Bij abon- T
nement belangrijk lager. X
hetzij goedkoops of S,andsardtnerkeD, is
Vele nieuwe soorten Sigaretten
ontvangen.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor
Handel, Nijverheid en
voor 1 --
Vraagt inlichtingen ten kan
tore der Gasfabriek.
een
gesteld) voor
zien wij ons
werkweek te moeten inkorten en ons
personeel thans en waarschijnlijk ook in de
naaste toekomst te moeten inkrimpen.
In verband met dese aangelegenheid
heeft het gemeenteraadslid, de heer A-
Bekhuis, aan den burgemeester verzocht,
hom in de gelegenheid te stellen, over
dese aaak eenige vragen te doen n.l.,
of B. en W. werkelijk werkgelegenheid
hebben tegengehouden of het B. en W.
bekend is, op welke wijze da firma
Nering Bögel de hulp van de regeeiisg
in deze zou htsbben ingeroepen.
Het blad verneemt nader, dat reed*
aan 10 of 12 arbeiders van de fabriek
ontslag is aangezegd.
ADRES VAN VERTROUWEN.
3* IJ de kwaliteit
der
VERLEIDELIJK
Overal verkrijg
baar.
1 verovert
S eiken dag nieuwe
afnemers.
de eertjjds zoo solide belegging van
kapitaal in onroerend goed en hypothe
ken een onherstelbare en niet te over-
ziene schade zal worden toegebraoht.
Boefjes.
Vier kleine jongens, de oudste was pas
elf jaar, hebben den geheelen inventaris
van »Hot Witte Huist te Purmerend,
waar de kindervoeding onderdak had ge
vonden, vernield. De electrische lampen
zijn naar beneden gehaald en op den
vloer stuk gesmeten, het elecirieoh kook-
apparaat en ’t verdere kookgerei vernield
en toen dat alles kapot en verstrooid lag,
hebben ze hun vernielzucht verder bot
gevierd aan de ruiten en het behangsel
Tenslotte zijn ze aardappelen gaan koken,
’t Mag een wonder heeten, dat er geen
brand is ontstaan.
Toen een voorbij komende politieagent
ontdekte dat in »Het Witte Huize iets
bijzonders gebeurde en naar binnen ging,
vluchtten de kinderen naar den tuin,
waar ze zich in het lange gras verstopten.
Daar vond hen de politieagent.
De jongens zijn binnengekomen met
behulp van meegenomen sleutels, wrar-
van er een op de deur paste.
Gratis logies, lunch en diner.
De 33 jarige koopman P. A. C. on zijn
vriend E 8. uit Den Haag hadden een
oplossing gevonden voor het dure leven
en waren in het bezit van het geheim om
gratis in hotels te logeeren en n restau
rants te lunchen en te dineeren. Overal
waar zij kwamen moest E. 8. na afloop
van diner, lunch of ontbijt zich verwij
deren. C stond dan na eenigen tijd ook
op en zeide, dat zijn vriend die direct
terug zou komen, alles wel bot&len zon.
Maar 8. kwam al evenmin terug als C.
Deze vinding ken men echter in isdea
établissement slechts een keer toepassen
In do lunchroom «The Hagen» te Rot
terdam is men hun te slim afgeweest.
Ook daar verweiderde 8. zich, nadat men
ruimschoots gebruik had gemaakt van fos-
co, chocolade, limonade, krentebroodjes
en roomsoezen. C. wilde eenigen tijd later
ook opstaan en zich verwijderen met de
mededeeling dat zjjn vriend direct terug
zou komen om de vertering te betalen
Mzar de juffrouw, die den ongewone eet
lust van haar klanten met eenige verbazing
gevolgd had, ging voer den uitgang staan
en verzocht C eerst de kleine formaliteit
aan de kassa in orde te maken. Toen viel
C. door de mand. Men haalde de politie er
bij, die C. mesnam en aan het bureau al
spoedig vernam, dat verschillende hotels
en csfé’s daar ter stede nog een kleine
vordering op C. en zijn vriend hebben.
C. bleef aan het bureau, maar 8. is
onvindbaar en ongetwijfeld bezig zich van
klein geld te voorzien ofvan een
anderen vriend, vertelt de Tel.
Een geoorloofde overtreding der
winkelsluitingsverordeniag.
Iemand had des middags bij een i b
ciën aan de Keizersgracht te Amsterdam
een bril gekocht. Het bleek, dat de
glazen niet goed waren en ’e avonds on
geveer half tien, begaf de kooper zich
wederom naar den optici a om een anderen
bril. Een agent maakte wegens overtreding
der winkelsluiting^ verordening prooer-
verbaal op tegen den opticiën. Deze werd
door den kantonrechter tot een geldboete
veroordeeld. In hooger beroep sprak de
den opticië i vrij, op grond, dat de heer,
dio de bnlleglazen kocht na het slukinge-
Niet mopperen.
Duizenden menschen mopperen tegen
woordig over het weer. Maar weinigen
beseffen daarbij, hoe onbillijk ze zijn,
meent »de Tel.» Want de Nederlander
kan over ’t algemeen deze weersom
standigheden uitstekend verdragenvoch
tige dagen zijn voor ons gestel beter
dan droge en heete.
In het leger vooral merkt men het
aan het weerstandsvermogen. Groote af-
standcmarschen op vochtige dagen worden
uitmuntend verdragen, maar wanneer de
zon blakert, is het mis dan vallen er
velen flauw, alsof ze omver geblazen
worden. De ervaring leert ook, dat de
gutsende regen niet bevorderlijk is aan
de verbreiding van besmet telg ka ziekten.
De vorst, vaak als heel gezond betiteld,
staat in dit opzicht ver bij den regen achter.
En voor de kinderen is het ook een
voordeel, dat ze in plaats van in over
verhitte lokalen thans in frissohe scholen
kunnen ver big ven. Het onderwgs is er
stellig mee gebaat. Ook de eetlust en
de slaap worden in gunstigen zin beïn
vloed.
Al zien we dus op a’n tijd graag de
zon als levenwekkendon factor in ons
leven, ’t is toch wel een beetje ondank
baar, in deze dagen alleen maar te
mopperen.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Handels-
informatiebureau van Van der Graaf en
Co’s Bureaux voor den Handel zijn over
de afgeloopen week, eindgende 8 Juni
in Nederland uitgesproken 53 faillisse
menten tegen 51 faillissementen in de
zelfde week van het vorige jaar.
1 Januari tot en met 8 Juni
1797 faillissementen tegenover
hetzelfde tgbperk van het
Van
1923
1240 over
vorige jaar.
Machinaal melken,
veehouders in Noord-Hollaud
maken tegenwoordig gebruik van een
uit Zweden ingevoerde melkmachine.
Daarbg wordt, vertelt »de Tel.«. met
een riem de melkpan aan de koe be
vestigd, de epeenkoppen worden op de
4 spenen gep'aatst en omsiuiten deze,
zoon s anders met de hand geschiedt.
De machine is door een gummislang
aan een motor bevestigd, die in de
boerderij geplaatst is. Wanneer een koe
uitgemo&en is, wordt de pan geledigd
en aan een ander beest bevestigd. In
enkele dagen gewennen de dieren aan
deze behandeling, die uit hygiënisch
oogpun' veel voordeel heeft boven de
oude melk wijze. Eén machine brengt per
uur gemiddeld 60 L. melk uit. Eén
man kan 4 machinos bedienen, zoodat
op een grooten veestapel een belangrijke
besparing van arbeidsloon verkregen
wordt.
Om een voetbalwedstrijd te kunnen
bijwonen.
Een besteller, die belast met het sor-
teeren van brieven aan het postkantoor
te Amsterdam, uit een brief van een
Hasgaohe Voetbaivereen, twee plaats
bewijzen stal voor een in het Stadion
te houden wedstrijd, hoorde voor de
rechtbank zes maanden gevangenisstraf
tegen zich eiechen, Ook is bij zijn be-
opti- trekking kwjjt.
Tegen den vriend van den besteller,
die op een der kaartjes naar het Stadion
was gegaan, werd drie maanden gevang,
geëischt.
De loonen der landarbeiders
In noorde'ijk Friesland heerscht onder de
landarbeiders, zoo bericht men ons, groote
ontevredenheid over de thans geldende
'oonen, welke voor de mannen zijn vsstge-
steld op 25 oent per uur en voor de vrouwen
op f 1 f 1.20 per dag. Op verschillende
plaatsen worden protejiver^aderingen be-
uur, «onder lorgnet in een hulpbehoeven- tegd, terwij’ da Nederlanlfcha Liadarböi-
derabond wederom eene bespreking hoeft
aangevraagd mei d» werkgeversorganisa
tie in het landbouwbedrijf. L. Ct.
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam
Tel. Intercomm. 1114.
’s Rijks Munt.
Aan de Munt zijn 18 werklieden en
4 ambtenaren ontslagen. E«n verrassing
is dat overigens niet, volgons het »U. D.<
Er zijn onlangs ook al verschillende leden
van het personeel ontslagen, en de werk
zaamheden zijn dusdanig ingekrompen,
dat het noodzakelijk ie geworden mat zoo
weinig mogelijk menschen voort te gaan.
De werkzaamheden zijn eigenlijk tot een
minimum gereduceerd. Dit komt doordat
in oorlogstijd de aanmaak van nieuwe
munten met groote hoeveelheden heeft
plaats gehad. Ons land heeft nu op 't
oogenblik zilveren ruilmiddelen genoeg en
Indië, dat altijd het belangrijkste afneem
gebied is geweest, speelt op het t ogen
blik ook geen rol in de afname van
zilvermunt. Het gevolg is, dat de arbeid
aan de Munt zoo goed als stil staat.
Intussohen is men bezig te verkrijgen,
dat een hersmelting zal plaats hebben
van het grove zilver, terwijl *t niet mo
gelgk is, dat ook op andere wijze nieuwe
arbeid gevonden wordt.
De dure spoor en de auto-concur-
rentie.
Dat de spoor niet uit kan, ligt niet aan
het feit, dat ze hare tarieven niet hoog
genoeg zou hebben gesteld. Die hooge ta
rieven zijn juist oorzaak geworden, dat de
spoor meer en meer concurrentie krjjgt van
vrachtauto’s en auto-bureen.
De Minister van Waterstaat ziet die
concurrentie met leede oogen aan en heeft
aan de pas geïnstalleerde staatscommissie
voor het vervoer de vraag voorgelegd, of
niet gedacht moet worden aan vrijheids
beperking» en «belasting» van die con-
ourreerende auto’s.
Onzin, zegt de »N. R. Ct.«. Zulk
eene politiek kan wellicht liggen in de
lijn van de tegenwoordige regeering,
die veel voelt voor verplaatsing van
lasten, maar daarmee wordt feitelgk
niets gewonnen. Zoowel de minister als
de voorzitter der commissie hebben er
op gewezen, dat de malaise, die de
schuld voor een goed deel van het tekort
der spoorwegen draagt, waarschijnlijk
nog van langen duur zijn zal. Welnu,
als dit soo is, dan moge de commissie
vóóral overwegen, dat in deze malaise-
jaren aan niets zoo zeer behoefte zal
zjjn, en niets zoozeer zal kunnen bij
dragen, om de ongunst der tgden te
overwinnen, dan goedkoop vervoer.
Het auto- vracht- en personenvervoer
dat zich zoo sterk aan het ontwikkelen
is, dankt vooral hieraan zijn snelle op
komst: in de eerste plaats, dat het
goedkoop is, en vervolgens, dat het zich
gamakkelijk aan de behoeften van het
oogenblik aanpassen kan. Het heeft
waarschijnlijk nog een zeer groote toe
komst, en het kon wol eens blijken, dat
het ook op den duur, wanneer de ma
laise voorbij is, nog een ernstige con
current van de spoorwegen blijven zal
wegens de gemakken, die het boven
deze laatste kan aanbieden. Niets is
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post Z
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets. X
Ingezonden stukken Don- 2
derdags voorin, in te zenden, a
Advertentiën tot uiterlijk Don-
derdagsavonds, uitgez. familieber.
kortziohtiger, dan nu, ten bate van de
spoorwegen, maatregelen te willen bera
men, die de ontwikkeling van het auto
vervoer zullen tegengaan.
Het motorvervoer is het moderne in
opkomst zijnde vervoer, en men zal zich
met deze gedachte vertrouwd hebben te
maken.
Gelijk de opkomst van de spoor- en
tramwegen de beteekenis van het ver
voer te water hebben gewijzigd, zal het
auto-vervoar op zijn beurt de beteekenis
van het spoorwegvervoer niet verminde
ren want voor massa-vervoer en het
verkeer over lange afstanden zullen dc
spoorwegen nog wel voor langen tijd
het hoofdvorkeersmiddel blgven maar
wel veranderen.
Het moge noodzakelijk blijken, van
het vervoer per auto eene bgdrage te
gaan vorderen in de door dat vervoer
buitengewoon verhoogde kosten van aan
leg en onderhoud onzer wegen, als be
ginsel moet voorop gesteld worden, niet
dat het autovervoer een lastige concur
rent is geworden van onze spoorwegen,
die met een jaarlijks aanzienlgk tekort
hebben te kampen, maar dat het een
uiterst nuttig e» gemakkelijk vervoer
middel is, waarvoor de voorwaarden om
tot verdere ontwikkeling en volmaking
te komen ook van staatswege behooren
te worden geschapen.
Malaise.
De directie van de Deventer Ijzer
gieterij en Machinefabriek v.h. J. L.
Nering Bögel en Co. te Deventer heeft
Zaterdagmorgen aan haar personeel ken
nis gegeven, meldt de »N. R. Cc», dat
ze door da voortdurende malaise in haar
bedrijf genoodzaakt was, voorloopig des
Zaterdagsochtends niet te laten werken.
»Wjj hebben», aldus schreef de directie,
«sinds weken gehoopt, dat de gemeente afgelegen porcoelen,
Deventer, die een brug van ongeveer
f 70.000 had te vergeven, deze brug
tou bestellen bij een der Hollandsche
fabrieken, die zich tegenover ons ver
plicht hadden, in dat geval, voor een
zelfde bedrag aan gietwerk bij ons te
plaatsen. Evenwel hebben noch de wet
houders van publieke werken en van
sociale aangelegenheden, de hoeren mr.
de Boer en Kelderman, noch de direc
teur van gemeentelijke werken, de heer
Van Gedt, daartoe kunnen besluiten,
daar de Nederlandscho fabrieken onge
veer f 6000 hooger hadden aangeboden,
dan de firma Wm. H. Müller en Co.
Thans, nu deze brug aldaar besteld is,
en hierdoor ongeveer f 35.000 aan Icon
voor onze arbeiders (dat wil dus zeggen,
dat ongeveer 30 volslagen werklieden
heel jaar te werk konden worden
ons verloren is gegaan,
helaas genoodzaakt, de
Een pleit voor den strijkgeld-
schrijver.
De strijk- en verhooggelden bij vei
lingen van onroerende goederen zullen
worden afgesch&fi, heeft de Tweede
Kamer besloten.
Als de Eerste Kamer er ook zoo
over denkt, dan is het gebeurd.
Maar dat moet niet, bepleit iemand
in de »N. R. Ct.« Mst het verdwijnen
der verhooggelden kan hij vrede nemen,
omdat die de prijzen kunstmatig op dri
ven, vaak tot boven de werkelijke waarde.
Maar met de strijkgelden is het iets
anders. Die drgven de prgzen niet op,
maar bepalen min of meer de juiste
waarde.
De verkoopingen vooral op het
platteland worden geheel beheersoht
door het uitloven van strijkgeld De
strgkgeldsshrgver brengt ter wille van
een botrekkelgk kleine belooning het
perceel tegen niet op de waarde.
Vergist hij zich, en biedt hij te veel,
dan loopt bij de grootste kans het per
ceel te houden, en de door hem gebo
den som te moeten betalen. In de
meeste streken van het land zijn de
strijkgeldschrijvers dan ook de bij uitstek
deskundigen, die door langdurige praktijk
de waarde van de te veilen perceelen
zeer juist weien te tsxeeren. Wensoht
iemand een perceel te koopen, hij heeft
dan do gelegenheid dit voor de juiste
waarde te doen; aan het bod van den
strgkgeldschrijver heeft hij een maatstaf.
Koopt bij het dan, welnu de strijkgeld-
«chrijver heeft wat verdiend, zijn doel
is bereikt, maar de maatschappij heeft
nog grooter voordooi, want dan is het
goed verkocht voor de waarde, die het
heeft.
De kooper tracht het door hem be
geerde perceel zoo goedkoop mogelgk te
verkiggen, de verkooper wil gaarne zoo
veel mogelgk hebben, welnu de strijk-
geldzohrgver is de man, die tussohen
hen inslaat en het goed op de juiste
waarde brengt. En zijn belangetje ver-
dwijns geheel in het niet bij het belang,
dat de maatschappij er bg heeft, dat
onroerende goederen voor de juiste waar
de worden verhandeld.
Wordt het strijkgeld afgecchaft, dan
is ook de waardebepaling van het on
roerend goed verdwenen. Een’gszin?
waar maar een
enkel persoon belang bij heeft, zullen
voor een appel en een ei worden ver
kocht, immers niemand maakt het den
liefhebber van zulk een perceel last’g
Waar blgven op die manier de be
langen der minderjarigen en met hen
gelijkgesteiden, wier onroerende goederen
alleen in ’t openbaar verkocht mogen
worden Waar die van hypotheekhou
ders, als zij de kans loopen, dat bij
verkoop hunne zoo soiled jeaohte beleg
ging groot gevaar loopt?
De bij uitstek deskundigen de Broe
derschap van Notarissen en de Ver-
eeniging v. Directeuren van Hypotheek-
1 anken, hebben tegen dit ontwerp ge
waarschuwd I Waren hunne betoogen
niet de moeite van bespreking waard
Als men zich dez<- zaak dieper indenkt,
zegt de schrijver, dan rijst de vraag of
de Minister en de Tweede Kamer, welke
laatste over de minste futiliteit, als er
maar een politiek luchtje aan is, dagen
lang zoek maakt, zich wel genoegzaam
rekening hebben gegeven van de gevol
gen v*n dit heillooze ontwerp, dat den
geheelen handel in onroerend goed zal
knakken.
Als de Eerste Kamor dit ontwerp
aanneemt, zal de toekomst leeren, dat
i
i
5
3
I
i*
i
■W®
