1 Nieuws- en Advertentieblad
Slechts met één lucifer
steekt U een gaskachel of kook-
toestel aan en U heeft direct
de volle warmte in üw vertrek
of onder Uw kookpan.
V s
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
PEPERMUNT
U ’t meeste
[waard,
N.V.R, G. VAN SLOOTEN- Harlingen
Openbare kennisgeving.
49ste Jaargang.
ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1923.
No. 34.
Officieel Gedeelte.
Binnenlandsch Nieuws.
- Uitgt.ve van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. -
ST. N1COLAAS
TROMP, Sneek
g
i
a
r
i
r
r
een
I
e
i,
n
d
Vraagt inlichtingen ten kan
tore der Gasfabriek.
>t
.t
n
e
ti
U
Inweer en wind,
In ’t hoekje bg
[de haard,
altijd is
toezicht, is gebleken, dat van schuld bij
de uitvoeders van het heiwerk in het
geheel geen sprake is. De ambtenaren
van Bouw- en Woningtoezicht, die de
heistelling Maandag en Dinsdagmorgen
hadden gezien, verklaarden, dat de
veiligheidsmaatregelen volkomen in acht
waren genomen. De losgeschoten tuipaal
zat meer dan anderhalven meter in den
grond. De grond naast de overblijfselen
van de muren der oude Amstelsluizen
schijnt echter door de langdurige droog
te zeer rul te zijn geworden, zoodat de
wrijvingsweerstand voor den paal onvol
doende was geworden. Het geldt hier
dus een ongeluk, waarvoor niemand
eenigen blaam treft.
De 60-jarige grondwerker Smit, is
reeds vrij spoedig na de aankomst in het
binnengasthuis, waar hij ter verpleeging
was opgenomen overleden. Dit is des te
tragischer, daar het zeer waarschijnlijk
aan het optreden van deze man is te
danken, dat een groot aantal kinderen
aan een groot gevaar is ontsnapt.
Relletjes.
In den loop van den middag keerde
Zondag een havenarbeider naar zijn wo
ning in de Lange Frankens.raat te Rot
terdam terug. De man verkeerde in be
schonken toestand en viel de voorbijgan-
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam
Tel. Intercomm. 1114.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Worknm brengen ter kennis der
ingezetenen, dat het KANTOOR van
den GEMEENTEONTVANGER, met
ingang van Maandag 20 Augustus
a.a. zal worden verplaatst naar het per
ceel Wijk G no. 129b aan den Stations
weg.
Workum, den 15 Augustus 1923.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
G. G. POSTHUMUS, L-Burgem.
A. DE VRIES, Secretaris.
Het Gemeentebestuur van WORKUM
brengt ter openbare kennis, dat de
bewaking en afsluiting van openbare
overwegen over de spoorwegen is opge
heven en dat deze overwegen kenbaar
sullen worden gemaakt door waarschu
wingsborden bestaande in een in zwart
witte kleuren geschilderde paal, hoog
ongeveer 2.75 M., met aan het boven
einde twee elkaar kruisende borden,
lang 1.30 M. en breed 015 M., waarop
onderscheidenlijk vermeld staat: «onbe
waakte overweg* en «let op de treinen.*
Voorts zai op die wegen, waarover
ook rijverkeer bij nacht plaats heeft,
aan den paal aan de van den api orweg
afgekeerde zijde een roode redactor
worden aazgebracht.
Een ieder zij bij het passeeren van
de spoorlijn bij overwegen op zijn hoede.
Workum, den 14 Augustus 1923.
Het Gemeentebestuur voornoemd,
De L.-Burgemeester,
G. G. POSTHUMUS.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
Dit blad verschijnt des Za- Z
terdags en kost per kwartaal Z
65 cents; franco per post 2
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets. 2
Ingezonden stukken Don-
derdags voorm. in te zenden. X
J Advertentiën tot uiterlijk Don-
I derdagsavonds, uitgez. familieber.
doorloopen aanmaande. Dit was hem niet
naar den zin en het heerschap attaqueer,
de den politieman. Deze floot om assis
tentie. Spoedig arriveerden eenige colle-
is nog veraf, maar FEESTEN op bgna
alle plaatsen zijn dichtbij.
Prima waar. Nette verpakking.
Concurreerende prgzen. Snelle levering
Bekend en vertrouwd adres.
Een heistelling omgevallen.
Op het midden-Damterrein te Am
sterdam, is sedert eenige dagen een
begin gemaakt met de fundeeringswerken
veer de tribune, welke daar ter gelegen-
heid van het a.s. regeeringsjubileum zal den aanvaller met de sabel te
verrijsen. Een aantal palen wordt in den
grond geheid.
Dinsdagmiddag ongeveer half drie, zou
do heistelling worden verplaatst. Het
zwaro blok hing boven-in tusschen de
geleipalen. De staaldraden waarmede de
stelling staande wordt gehouden, waren
verbonden aan vijf tuipalen, welke cirsa
anderhalven meter diep in den grond
waren gedreven.
Tijdens de verplaatsing is een van de
tuipalen, geplaatst binnen de schutting
op denhoek van den Dam en den Vis-
schersdam, uit den grond geschoten. De
zware geleipalen gingen daardoor be
wegen, eerst even langzaam, om daarna
met een zwaren smak neer te vallen op
het gedeelte van de schutting tegenover
de Beursstraat.
Twee van de drie palen knapten als
lucifers af, een gedeelte van de schut
ting was totaal vernietigd. Even voor
het neervallen van de stelling speelden
ongeveer 20 kinderen bij de schutting,
Een 60 jarihe grondwerker, genaamd
Smit, van het Van Hogendorpplein, die
toevallig aanwezig was en niets met het
werk had te maken, had juist de kin
deren tot voorzichtigheid aangemaand,
omdat zij dreigden in aanraking te
komen met heipalen, welke werden
binnengesleept. De man stond naar de
kinderen te kijken, toen de stelling naar
beneden sloeg. De uiteinden van de
palen vielen hem op het lichaam. Ge
lukkig slaagden de grondwerkers en
eenige toegeschoten agenten erin den
man spoedig uit zijn benarde positie te
bevrijden. Hij bleek ernstige wonden
aan het hoofd te hebben en zijn linker
been was gebroken. Hij was evenwel
niet bewusteloos.
De tuipaal, welke uit den grond was
gerukt, vermoedelijk tengevolge van de
zanderigheid van den bodem, is door de
lucht gevlogen en kwam op het trottior
buiten de schutting terecht.
Het mag een wonder heeten. dat op
den vrij drukken verkeersweg, niet meer
slachtoffers onder de vallende palen zijn
geraakt.
De politie stelde een ondersoek in
naar de oorzaak van het ongeval. De
losgeraakte tuipaal is in beslag genomen.
Zoowel uit de verhooren van den
aannemer en van de werklieden als uit
gers lastig, waarom een agent hem tot SIGAREN
zoowel GOEDKOOP en GOED
als 8TANDAARD-MERKEN,
benevens SIGARETTEN
in enorme keuze bij
TROMP, Sneek
moest worden gehaald, geen redding kon
brengen.
Met ontzetting zagen de dorpelingen,
dat de brand met niet te stuiten felheid
op de aangrenzende en in de nabije om
geving gelegen huizen oversloeg. De
boerderij van Bareids was weldra ook
één groote vuurzee. Daarop volgde de
winkel van de manufacturier H. Warring.
Ook daar woedde het vuur dadelijk met
groote kracht.
De boert erg van Flokstra trof spoedig
hetzelfde lot. Zij brandde aanstonds in
haar vollen omvang.
De huizen aan de andere zijde van
den straatweg waren evenmin veilig voor
het alles verslindende vuur. De boerderij
arnex café van den heer Zantinge ging
weldra in vlammen op, evenals de Sy
nagoge met daarbij behoorende school-
gebouwtje en de aangrenzende smederg
van den heer Rieske.
Ook het huis van den veehandelaar
Hendrik Broers werd vrij spoedig aan
getast en brandde tot den grond toe af.
De in de nabijheid liggende boerderij
met winkel van den heer H. Piest bleef
niet gespaardze maakt weldra ook
deel uit van de vuurzee, evenals de wo
ning van den arbeider L. Smit.
De dorpelingen deden intussohen wat
ze konden. Ze zwoegden rusteloos om
de nog niet aangetaste huizen, die wel
gevaar liepen, zooveel mogelgk nat te
houden, waarbij de brandzeilen van veel
nut bleken te zijn. Aan hun krachtig en
energiek optreden ie het te danken, dat
de openbare school, die wel even ge
brand heeft, het huis van het schoolhoofd
en het café van den heer De Wal
gespaard bleven.
Plotseling werd bemerkt, dat ook de
peervormige koepel van den toren der
Ned. Herv. Kerk door het vuur was
aangetast. De vlammen waren niet meer
te stuiten, en huiverend sagen de dor
pelingen de vernieling van hun mooien
toren aan. Tot zes uur deed het uur
werk van den toren zijn plicht. Zes
slagen klonken tusschen het geloei der
vlammen. Daarna werd het opgenomen
in het groote vernielingswerk. De klok
ken vielen naar beneden; een er van
smolt in den vuurpoel.
Ook de kerk begon te branden. Mach
teloos stond men er tegenover. De Ned.
Herv. Kerk dateert van 1492 en werd
gerestaureerd in 1639. Van deze kerk
en den 35 meter hoogen toren bleef
slechte een ruïne over. Slechts de mooie
antieke kroon kon gered worden. Ook
het orgel ging in de vlammen verloren.
Intussohen was naar alle kanten om
hulp gevraagd. De motorspuiten van
Assen en Meppol kwamen zoo spoedig
mogelgk ter assistentie op de plaats van
het onheil. Ook van Diever kwam de
opuit, terwijl uit de omb'ggende gehuchten
mannen met materiaal te hulp snelden.
Helaas! wat eenmaal brandde, kon
niet meer gebluscht worden. Maar de
hulp was toch welkom. Vele huizen, die
gevaar liepen, moesten nat worden ge
houden. Er werd dapper gewerkt, en de
heele dorpsbevolking nam aandeel in het
blusschingswerk. Een huis, dat viermaal
door den brand werd aangetast, kon
ten slotte toch nog behouden bljjven.
De schade wordt voor een groot deel
door verzekering gedekt. Vele huizen
en ook het kerkgebouw waren evenwel
te laag verzekerd. L. N.
Ook een Record,
De oplaag van »De Kampioene, het
orgaan van den A.N.W.B., Toeristen
bond voor Nederland, overschreed deze
week de 60.000 exemplaren.
De prijs der Advertentiën i
is van 15 regels 60 cents, I
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats-
ruimte. Buiten Friesland, uit-
j gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
nement belangrijk lager.
hertjes. Eerst dacht men aan een kwa
jongensstreek, maar later kreeg men ver
moedens tegen rijwielhersteller, die aan
dien weg bij de kruising met het fiets
pad Lage Vuursche—Laren een soort
vliegende reparatieplaats heeft opgericht.
Hg had het bar drukvoortdurend kwam
een in bandennood verkeerende fletser
bij hem. Spoedig merkte hij, dat de po
litie hem verdacht de spijkertjes met
voorbedachten rade op den weg te heb
ben gedeponeerd. Daar zijn geweten
sulver was op dit punt, ging hij, in
combinatie met de Hilversumsohe recher
che op zoek. Het spoor leidde naar de
woning van een B&arnschen aannemer.
Uit het ondersoek bleek, dat hij Woens-
te Hilversum vijf kilo kopspijkertjes had
gekocht en het pak achter op zijn mo
torfiets bevestigd. Op den terugrit naar
Baarn was het pak opengegaan. Toen
hij thuis kwam zaten van de vijf kilo
gram nog tien enkele spijkertjes in het
pak. De rest vormde een prikkelbaar
verband tusschen Hilversum en Baarn.
De rijwielhersteller is in eer hersteld en
de Soestdijkerstraatweg kan weder zon
der gevaar worden bereden.
De groote braad te Dwingelo.
De groote brand te Dwingelo, die
tien huisen en twee kerken vernielde, is
een ware ramp voor dit dorp geworden.
Het vuur greep zoo snel om zich heen,
dat binnen een kwartier het ganache
complex in lichte laaie stond.
Hooi, koren en krukdroge rieten da
ken voedden het vuur, dat met groote
felheid het eene huis na het andere
aantastte.
De oogst was juist opgeborgen. Overal
lag het hooi opgetast, overal waren de
schuren en zolders beladen met rogge en
hr ver.
Omstreeks half vijf Maandagavond brak
de brand uit in de boederg van Andreee,
naar men vermoedt in een stookhut. Met
eenige zekerheid is dit evenwel niet te
zeggen.
Onmiddellgk stond de geheele boerderg
in brand, zoodat aan het redden van
huisraad niet viel te denken. Do bewo
ners moesten zich in allerijl in veiligheid
brengen.
Zoo spoedig mogelgk begon men met
de handspuiten te werken, maar al heel
gauw stond het vast, dat hier het beetje
blusohwater, dat uit de z.g. brandkuilen
De plannen van minister Colijn.
Onder meer zou de nieuwe minister
van financiën, de heer Coign, het voor
nemen hebben, de salarissen van Rgks-
ambtenaren met 15 °/o te verminderen.
De Re abode. is echter van meaning,
dat het met die vermindering niet zoo’n
vaart zal loopen.
Het blad spreekt van de sensatiejour-
nalistiek van de Telegr., en deelt mee,
dat men het te bevoegder plaatse als
krankzinnig kwalificeerde.
De heer Coign, die voornemens is de
begrooting sluitend te maken, heeft ook
het voornemen en de machtiging van
den ministerraad, om op de salarissen
van het rijkspersoneel eenige millioenen
te vinden, maar hiervan is nog niets in
details uitgewerkt.
Een cijfer van 15 pCt. noemde men
echter een belachelgk verzinsel, zooah
ook de andere „Telegaaf’-mededeelingen
konden worden gekwalificeerd.
Het rijkspersoneel, aldus eindigt het
blad, late zich door dergelijke sensatie-
berichten niet het hoofd op hol brengen.
De tendens van een dergelijk bericht is
niet anders dan een politieke agitatie te
kweeken.
Dat daardoor onnoodig zorg en angst
in duizenden gezinnen worden gebracht,
deert een dergelijke journalistiek natuur-
lijk niet.
Mond- en Klauwzeer.
De stand van het mond- en klauwzeer
in Nederland gedurende de week van
29 Juli tot 5 Augustus 1923 luidt
Gelderland bij 2 veebeslagen in 1 ge
meente; Utrecht 11 en 8; Noord-Hol-
land 2 en 2; Zuid-Holland 120 en 36;
Limburg 5 en 5.
Uit Kerk-Driel wordt gemeld dat
verschillende gevallen van mond- en
klauwzeer zijn geconstateerd en dat
tevens de gevreesde longenpest bg var
kens is uitgebroken.
Meisje verbrand.
Terwgl de moeder, mej. Jansen,
boodschap in de buurt deed en even
haar vier-jarig dochtertje alleen had
achtergelaten in bed op de bovenver
dieping, zag deze plotseling vlammen
uitstaan uit dit deel van haar huisje te
Hilversum. Zg dacht direct aan haar
kind, en met behulp van de buren
werd haast het onmogelijke beproefd om
door den vuurgloed heen te breken en
het meisje te redden. De brand was
echter plotseling zoo in hevigheid toege
nomen, dat de pogingen moesten opge
geven. Toen de brandweer, die spoedig
aanwezig was, het vuur gebluscht had,
werd het geheel ve rkoolde Igkje gevon
den. Oorzaak van (lit droevig ongeluk is
vermoedelük het suelrn mot lucifers door
de kleine.
lijf gingen en hem een gat in het hoofd
sloegen. De beschonken» ging er toen
van door en snelde zijn huis binnen
de deur achter zich toewerpend.
Plotseling verscheen hg voor het open
raam en de palitie buiten weer in de
gaten krijgend pakte de man een theeser
vies en het op een kozijn zettend, begon bg
met de bestanddeelen er van te gooien.
Eerst ging de suikerpot naar beneden,
toen de melkkan, de theepot net zoo
lang tot de voorraad uitgeput was geluk
kig zonder iemand te raken. Dit bom
bardement had begrijpelijkerwijze een
grooten oploop veroorsaakt. De heele
omgeving stond overeind en er moest
hulp komen van de bureaux in de Meer-
mansstraat en de Lange Torenstraat. Het
volk drong zóó op, dat men zeven re
volverschoten in de lucht moest lossen,
ter schrikaanjaging. Ten slotte werd de
straat met den sterken arm ontruimd en
afgezet, tot de rust was weergekeerd.
De oorzaak van het relletje heeft
men zijn roes maar laten uitslapen, om
hem den volgenden morgen onderhanden
te nemen.
Een „bespijkerde” weg.
De Soestdijkerstraatweg van Hilver
sum tot Baarn lag de vorige week
Woensdag bezaaid met kleine kopspij-
Een botsing.
Omstreeks zes uur Dinsdagnamiddag
kwam een autobus van den dienst
SpangenCrooswijk den Nieuwen Bin
nenweg af, in de richting van Rotter
dam. In de bocht even voorbg de Mathe-
nesserlaan tegenover de Van Speijkstraat
trachtte de chauffeur een tramwagen
van lijn 8a te passeeren en haalde links
uit, zulks terwgl op dit punt de ver-
keeringsweg smal js en geen ruimte
toelaat tot passeeren buiten de tramrails.
De chauffeur had dan ook geen ruimte
om uit te wijken, toen plotseling uit de
tegenovergestelde richting een tramwagen
van Ign 8 aankwam. Hg trachtte door
rechts uif te wgken nog juist voorbg
Ign 8a, te glippen, doch .e laat. De
motorwagen van Ign de verklaringen van Bouw- en Woning-
met groote kracht tegen de andere tram. }g
Met luid gekraak raakte de bus tusschen
de tram gekneld, wat ’n paniek in de
3 voertuigen tengevolge had. Wonder
boven wonder werd evenwel niemand
gewond, de twaalf inzittenden van de
autobus, meerendeels vrouwen, bekwa
men niet het minste letsel en haastten
zich uit het vehikel, dat zwaar bescha
digd wae. Geen ruit bleef er van heel,
terwgl het onderstel zoo goed als geheel
ingedrukt bleek. Van den motorwagen
van Ign 8 werd het voorbalcon vernield,
terwgl Ign 8a uit de rails was gedrukt.
De chauffeur, een jonge man, was ten
zeerste overstuur en onder den indruk
van het gebeurde.
Het tramverkeer ondervond hier uiter
aard groote vertraging.
Handel, Nijverheid en
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Ruiterskwartier 85
j
i
i
t
FRISO.
I
5-
,u
