Gein. Electr. Bsdr. Vorkam.
Boaz-Bank Workum. Heden, 31 Aug., zitting van 6-7 uur
PEPERMUNT
is volle waarde
voor het geld!
Verkwikkend en opwekkend
werkt bij sport en spel
V. 8. Pepermunt
Nieuws- en Advertentieblad
SIGAREN
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Wist U wel
VAN SLOOTEN’s Pepermuntfabriek
HARLINGEN
FEESTEN
TROMP, Sneek.
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1923.
49ste Jaargang.
No. 36
t
Binnenlandsch Nieuws.
t
Eerste hands adres
Plaatselijk Nieuws
Uitgive van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. -- -
i
l
M.
n
t
1
j
s
n
n
X
t
e
e
d
3-
S
e
e
e
r
!-
e
i-
i
i
t
1
ij
it
n
k
d
n
Ir
s
n
r
n
,r
Overal verkrijgbaar.
n
s,
ir
P
i-
Jt
e
P
!S
k
n
t-
It
is
t,
n
ij
e
werktuigen ook in de z g avond
uren te gebruiken. De prijs van
dezen stroom is bepaald op
60 ct. per K.W.Ü.
dat juist in het voor- of najaar
een gaskachel in Uw kamer de
grootste voordeelen biedt?
Neemt tijdig Uwe maatregelen
en vraagt inlichtingen ten kan
tore der Gasfabriek.
ft
Aan gebruikers van Electr.
stroom voor kracht-doeleinden
wordt medegedeeld dat het
voortaan is toegestaan hunne
1
1 Dit blad verschijnt des Za-
1 terdags en kost per kwartaal
1 65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
1 Ingezonden stukken Don-
1 derdags voorm. in te zenden.
1 Advertentiën tot uiterlijk Don-
1 derdagsavonds, uitgez. familieber.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
Een brandstichter.
Als verdacht van stichting van
brand in zijn eigen woning werd door
de marechauosée te Mierlo aange
houden en ter beschikking der Justitie
naar Roermond overgebracht de
33-jarige kleermaker J. v. d. E. uit
Mierlo.
In de afgeloopen week was twee
maal ten huize van E. brand ontstaan,
doch deze had zich beperkt tot een
binnenbrand op een zolderkamer. De
vrouw van E. die eveneens was aan
gehouden, in verband'met deze brand
stichting, is op vrije voeten gesteld.
Een onbekende gever.
Maandagavond laat werd aan de
huisbel getrokken van den koster der
en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam
Tel. Intercomm. 1114.
ningen der Vrijwilligers uit de Ver
banden Friesland, Groningen, Drenthe,
Vollenhove, Twente en De IJssel.
De overige Verbanden zijn ver
deeld over het tweede, derde en vier
de deel, en bevatten eveneens de
handteekeningen der Vrijwilligers.
Vóór de handteekeningen der Vrij
willigers van elk verband zijn die
van de leden der Gewestelijke Com
missie in het Verband geplaatst,
waarboven het wapen der provincie,
c. q. de wapens van een drietal belang
rijke plaatsen in het Verband zijn
aangebracht.
Het vijfde deel houdt in een verza
meling fotografiën, welke op de Bij
zonderen Vrij willigen Landstorm en
op de Vrij willigen Landstorm Korp
sen „Motordienst'’, „Vaartuigendienst”
en „Spoorwegdienst” betrekking heb
ben.
De aanbieding zal plaats hebben op
6 September ten Paleize te Amster
dam, waarbij de Voorzitter der Nati
onale Landstorm Commissie, de Heer
L. F. Duymaer van Twist, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal,
de gevoelens zal vertolken, waarme
de de Bijzondere Vrijwillige Land-
stormer jegens Hare Majesteit en
Haar Huis is bezield.
De deputatie, welke hierbij zal
tegenwoordig zijn, wordt gevormd
door de leden der Nationale Land
storm Commissie, tachtig leden van
Gewestelijke Commissiën, en twintig
jp Vrijwilligers van verschillenden rang.
•dj Het album is vervaardigd door de
Gebr. Grevenstuk, Hof-calligrafen te
Amsterdam, dezelfde firma, welke ter
gelegenheid van het Huwelijk van
H. M. het album heeft ontworpen,
hetwelk destijds aan Hare Majesteit
is aangeboden.
De uitvoering van het omvangrijke
boekwerk is geheel in overeenstem
ming met de groote innerlijke waarde
en beteekenis, welke hierin gelegen
zijn, dat een zoo groot aantal Vrij
willigers uit alle plaatsen des lands
in de gelegenheid kon worden ge
steld, met hunne handteekening de
eenmaal afgelegde verklaring te be
zegelen.
Ingericht voor levering van spoed
bestellingen. Vele nieuwe artikelen.
TROMP, Sneek.
Uit Drenthe.
Nu verschillende arbeiders eenigen
arbeid bij de landbouwers gevonden
hebben, is de Centrale Commissie voor
Steunverleening in de gemeénte Em
men er in geslaagd, vrijwel alle werk-
looze arbeiders, die volgens de voor
de werkverschaffing geldende bepa
lingen voor tewerkstelling in aan
merking komen, bij de werkverschaf
fing te plaatsen. In het geheel zijn uit
Emmen nu omstreeks 2000 arbeiders
tewerkgesteld bij de diverse werk
verschaffingen: graven en verbreeden
van kanalen, aanleggen van wegen
en het graven van wijken met sub-
SIGARETTEN, waaronder zéér vele
nieuwe merken.
zich naar de voordeur, maar mocht
niemand ontdekken. Toen hij, denkende
dat een postbeambte had gescheld, in
de brievenbus keek, vond hij tot zijn
groote verbazing vijf bankbiljetten
van f10, die in een papiertje gewik
keld waren. Bij nader onderzoek ble
ken ze echt te zijn. Wie de goede
gever was, vermocht de koster niet
te ontdekken. Hij heeft een en ander
aan de politie medegedeeld. Deze
stelt een onderzoek in.
Gevaarlijk heer.
Dinsdag is te Tiel gevankelijk uit
Buren binnengebracht H. B., verdacht
van poging tot doodslag. Hij zou Za
terdagnacht getra cllt hebben, zekeren
J. van Setten te Buren te verdrinken.
B. is in het huis van bewaring inge
sloten.
WORKUM. Naar wij vernemen zal
de Zangvereeniging „T.a.v.e.n.u.” al
hier a.s. Maandag 3 September deel
nemen aan het Concours van Zang
verenigingen, dat te Pingjum wordt
gehouden.
Onze vroegere Stadgenoote Mevr.
L. Wieringvan Terwisga te Zuid-
laren slaagde Zaterdag j.l. te Zwolle
voor de hoofdacte.
Naar wij vernemen, heeft een
kuiken van A. S. Vlas, mach, gebroed,
geboren 26 April, opgefokt met Sluis
opfokvoer heden 29 Augs. haar eerste
ei gelegd.
29 Aug. In de heden avond ge
houden vergadering van het Kiescol
lege der Ned. Herv. Gemeente werd
tot predikant beroepen Ds. J. Kijne
te Zevenhuizen (Z.-H.)
De Directeur van het Post- en
Telegraafkantoor maakt bekend dat
op 5 September (Bid- en Dankdag)
het kantoor gesloten zal zijn van 9
uur v.m. tot 1 uur n.m.
Op 6 September (Huldiging van H.
de Koningin) is het kantoor geslo
ten van 10 uur v.m. tot 1 uur n.m. en
van 3 tot 6 uur n.m. Verder gewone
diensten.
In de Dinsdagavond j.l. gehouden
vergadering van den Raad dezer
Gemeente werd o.m. de Gemeente-
rekening over 1922 voorloopig goed
gekeurd en vastgesteld in ontvang op
f308.637.76!/2> in uitgaaf op f295.294.54' '2
met een batig saldo van f 13.343.22.
Die van het Burgerlijk Armbestuur
in ontvang op f 13769.70, in uitgaaf op
f 12.463.76, met een batig saldo van
f 1305.94 en die van het Stads-Weeshuis
in ontvang op f 2676.721/-, in uitgaaf
op f 1803.57, met een batig saldo van
f 873.151/Op een adres van de
Oranje-Vereeniging tot bekoming van
een subsidie in de kosten van kinder
en volksspelen enz. ter gelegenheid
van het regeerings-jubileum van H. M.
de Koningin, groot f 300, werd in zoo
verre gunstig beschikt, dat van Ge
meentewege een eventueel nadeelig
saldo zal worden gedekt tot hoogstens
f300. Tot lid der plaatselijke Commissie
van toezicht op het correspondent
schap der Arbeidsbemiddeling, in de
vacature H. Beimin, werd benoemd
de heer E. Ydema met 7 stemmen.
Op den heer Tj. de Harder waren
4 stemmen uitgebracht. Aangenomen
werd een voorstel van B. en W. tot
het doen van een aanvraag om ver
lenging van concessie tot tolheffing
op den weg WorkumBolsward.
Idem een voorstel van B. en W. tot
wijziging der Genmente-begrooting
voor den dienst van 1923, waardoor
het eindcijfer in ontvang en uitgaaf
werd gebracht op f 278.785.59'/2. Op
een adres van R. Hendriksma te Nij-
huizum, om onderhands in huur te
bekomen de een gezins-middenstands-
woning werd afwijzend beschikt, doch
deze aan den tegenwoordigen bewoner
L. van Ringen vanaf 6 November a.s.
afgestaan naar een huursom van f400
per jaar. Op een verzoek van H. de
Jager, om vergunning tot het leggen
van een loop brugje over de sloot,
loopende tusschen den Stationsweg en
het erf zijner woning, werd gunstig
beschikt. Een adres van W. Aukema
te Idzega, om ontbinding van de met
G. Holkema aangegane huurovereen
komst in rechten te willen aanvragen
oe.(' fiem voor den nog loopenden huur-
Oosterkerk te Amsterdam. Hij begaf tijd November 1923 tot 12 Mei 1924
als huurder aan te nemen, werd naar
aanleiding van een ingekomen schrij
ven van Notaris Heringa te Sneek,
voor kennisgeving aangenomen. Na
eene bespreking inzake de verhuring
en verpachting van de bij G. Holkema
in huur en pacht zijnde eigendommen
en rechten, werd de afwikkeling dezer
kwestie aan B. en W. overgelaten.
Nog werd de verordening op het ver
volgonderwijs ingetrokken en besloten
dit onderwijs onder te brengen bij de
vakteekenschool. Aan J. Cornel werd
aan den Stationsweg een stuk grond
afgestaan in erfpacht voor het bouwen
van een woning. Tenslotte richtte de
Voorzitter een woord van afscheid
tot de heeren S. Haijtema, S. S. Hobma,
T. Banning, F. Faber en J. Barnas,
die niet weer in den nieuwen Raad
zullen terug keeren.
Salarisverlaging.
Naar de „N. R. Ct.“ verneemt, over
weegt de regeering op dit oogenblik
ten ernstigste het plan om de salaris
sen van het geheele rijkspersoneel,
onderwijzers inbegrepen, met ingang
van 1 Januari 1924 te verminderen
met 20 pet., in dier voege, dat voor
het jaar 1924 een bijslag van 10 pet.
over het verminderde salaris zal
wordèn toegekend, zoodat vergeleken
bij 1923 de achteruitgang in dat jaar
12 pet. zal zijn.
Voorts schijnt de regeering voor
nemens te zijn de eerste 3jarengeen
periodieke salarisverhoogingen toe te
kennen.
Wat in één maand in ons land is ver
brand.
Alles bij elkaar geteld, blijkt dat in
ons kleine landje nog heel wat door
het vuur verteerd wordt. In „Vuur en
Water”, orgaan van de Kon. Ned.
Brandweervereeniging, geeft de heer
Tuckermann een opsomming van
branden gedurende de maand Juli. In
die maand zijn aan het vuur ten offer
gevallen50 boerderijen, 4 fabrieken,
3 werkplaatsen, 40 woonhuizen, 19
landbouwschuren, 1 loods van de Ned.
Spoorwegen, 2 brandstofloodsen, 3
winkelhuizen, 3 bakkerijen, 1 slagers
winkel, 1 hotel, 3 koffiehuizen en 3
autogarages.
Behalve de slachtoffers van den
bliksem kregen 1 schildersknecht en 2
kinderen zeer ernstige brandwonden,
terwijl een 512-jarig meisje verbrand
de door het omgooien van een bran
dend petroleumstel. Een vrouw over
leed aan verwondingen, die veroor
zaakt werden door het aanmaken van
een fornuis met petroleum.
Door brand kwamen 1 paard 5'gei-
ten, minstens 10 koeien, 52 varkens,
en veel pluimvee om.
Zes gevallen van brand werden
veroorzaakt door kinderen die met
lucifers speelden. Ten gevolge hier
van gingen 2 boerderijen, 2 werk
plaatsen, 1 woonhuis en een hooiberg
verloren.
sidie. De barakken bij het kanaal
Beilen—Nieuweroord zijn nu ook ge
reed. Het is gebleken, dat de huis
vesting in deze zeer goed is.
Het kanaal, dat een verbinding zal
worden tusschen de Hoogeveensche
Vaart en de Drentsche Hoofdvaart,
zal het verkeer in Midden Drente heel
wat verbeteren. De kosten zijn begroot
op f 1.200.000. De werkzaamheden
zullen drie jaar duren.
Tengevolge van het regenachtige
weer ziet de toekomst er in het veen-
bedrijf voor verveners en arbeiders
zeer donker uit. Immers het grootste
gedeelte van het product van dit jaar
staat nog in een zoodanigen toestand
op het veld, dat men bijna niet meer
durft hopen, dat er iets van te recht
komt. Andere jaren was een groot ge
deelte van de lange turf op 1 Sep
tember al gevuurd d.i.in hoopen
gezet en nu staat vrijwel alles nog
nat in de ringen.
Wanneer de turf niet droog wordt
vóór het begint te vriezen, is zij bij
een behoorlijken winter vrijwel waar
deloos, daar een nat bevroren turf in
den handel niets waard is, omdat zij
dan niet zóóveel hitte afgeeft bij ver
branding, dat de steenfabrikanten hun
steenen kunnen bakken.
Dit beteekent tevens, dat de ver
veners het volgende jaar, omdat zij
financieel onmachtig zijn, of geen zet-
veld hebben, niet veel turf zullen
laten graven, waardoor de werkeloos
heid weer op onrustbarende wijze zal
toenemen. Het gebrek aan zetveld
zal, wanneer de turf niet droog wordt,
zeker zijn invloed doen gelden, omdat
de natte turf niet gevuurd kan wor
den, maar in ringen zoogenaamde
vlammen blijft staan, waardoor er
voor het nieuwe product geen plaats is.
Bij de baggerproductie is de toe
stand wel gunstiger, maar ook daar
is de kans groot dat vele bagger niet
droog zal worden.
Op de turfprijzen heeft dit alles na
tuurlijk zijn invloed, daar verscheep-
bare turf bijna niet te vinden is. De
land Engeland gelden. Voor verhoo-
ging der accijnzen zouden, naar ver
luidt, o.a. in aanmerking komen
bier, koffie en thee. Het meerdere
bedrag, dat men uit invoerrechten en
accijnzen voor de schatkist denkt te
winnen, wordt op ongeveer 20 millioen
geraamd.
Natuurlijk zal ook getracht worden
door bezuinigingen op verschillend
gebied de staatsuitgaven te vermin
deren, maar door boven aangegeven
maatregelen zou het tekort reeds met
100 millioen slinken. Aan de uitwer
king der plannen wordt nog gearbeid,
zoodat men slechts kan zeggen, dat
zij in groote lijnen de richting aan
geven, waarin minister Colijn zal
trachten het evenwicht in de begroe
ting te herstellen.
Het jubileum van de Koningin.
Het huldeblijk, dat de Bijzondere
Vrijwillige Landstorm aan Hare
Majesteit de Koningin zal aanbieden,
bestaat uit een in vijf deelen gebonden
album, waarin voorkomen vier-en-
dertig duizend handteekeningen van
vrijwilligers en van leden der Land-
storm-Commissiën
Het eerste deel bevat achtereen
volgens
De opdracht van den Bijzonderen
Vrijwilligen Landstorm. De Oorkonde
van aanbieding. De handteekeningen
van de Nationale Landstorm Commis
sie. Een historisch overzicht van het
ontstaan en de ontwikkeling van het
instituut. Een kaartje, aangevende de
grenzen der Landstorm-Verbanden.
De handteekeningen van de Korpsen
„Motordienst“, „Vaartuigendienst8 en
„Spoorwegdienst8 en de handteeke-
M3. fabrieksturf is nu al meer dan f 1
duurder dan verleden jaar. Enkele
turfkoopers betaalden al meer dan
f 2.70 per M3., terwijl de prijs verle
den jaar omstreeks f 1.50 was.
Als het weer niet spoedig verandert,
zal deze prijs nog stijgen, misschien
wel tot den prijs van 1919f 3.50 per
M3.
Als dit jaar de productie mislukt,
dreigen verschillende verveners dezen
slag niet te boven te komen.
Opening Staten-Generaal.
De Koningin zal Dinsdag 18 Sep
tember persoonlijk de nieuwe zitting
van de Staten-Generaal openen.
Jubileumzegels.
Ingevolge Kor. Besluit van 16 Juni
zullen ter gelegenheid van het 25-jarig
regeeringsjubileum van de Koningin,
van rijkswege jubileumzegels worden
uitgegeven in de waarden van 2, 5,
71/., 10, 20, 25, 35 en 50 cents en van
f 1, f 2.50 en f 5.
De jubileumzegels van 2,71/2,10,20,
25, 35 en 50 cents dragen de beelte
nis van de Koningin, die van 5 cent,
f 1, f 2.50 en f 5 vertoonen een troo-
nende figuur met scepter en rijksappel.
Van 31 Aug. a.s. zullen bij de post-,
bij- en hulppostkantoren eenige soorten
van de hier bedoelde zegels verkrijg
baar zijn. De overige soorten jubileum
zegels worden, na gereedkoming, ge
leidelik verkrijgbaar gesteld.
Prijsverschil
Iemand in Groningerland verkocht
in 1917 zijn boerderij voor 1140,000
Dezer dagen heeft hij dezelfde plaats
weder teruggekocht, en wel voor
den prijs van f76,000. Zoo meldt de
N. Rt. Ct.
Maanregenboog
Maandagavond is te Rotterdam de
zeldzaam voorkomende Blaanregen-
boog te zien geweest. In h» et N.W. tee-
kende op den achtergrond van een
bui, met weerlichtverschiinselen, de,
boog zich zeer helder au ten 11.25;
zelfs was ten 11.28, hoewe 1 zwak, ook
de secd.-boog een paar mi. buten zicht-
baar. De hoofdboog vertoonde ook,
vooral aan de bovenzijde, eenige kleu
ren, wat zeer zeker zeldzaam is. Even
half twaalf was het verschijnsel voor
bij.
Dit wijst op zeer onzekeren en on-
gunstigen weerstoestand, zegt de N. Rt.
Crt., waaraan wij dit bericht ontlee-
nen.
De plannen van minister Colijn.
Er bestaat, naar de Haagsche redac
teur van de „Maasb schrijft, goede
grond om aan te nemen, dat de plan
nen van minister Colijn om tot een
sluitende begrooting te komen in
groote lijnen de volgende zijn:
In de eerste plaats zou worden over
wogen om de 6 pCt. staatsschuld in
5 pCt. leeningen te converteeren en
den termijn van aflossing der crisis
schuld van 30 jaar te verlengen tot
bijv. 60 jaar. Het bedrag, waarmee
door deze maatregelen het tekort 07
de begrooting zou worden vermindert
wordt op 50 millioen geschat.
Verlaging van de salarissen der
door het rijk bezoldigde ambtenaren
over de geheele linie, dus ook van
de onderwijzers, is reeds in bewerking.
De verlaging zou in het geheel 30
millioen moeten bedragen.
Voorts wordt een verhooging der
invoerrechten en accijnzen overwogen.
Deze verhoogingen zullen geen pro
tectionistisch karakter dragen en
percentsgewijze niet uitgaan boven
die, welke thans in het vrijhandels-
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid
voor Friesland I iliaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Ruiterskwartier 85
i,
3-
T
jl'.
r,
i
i
1
1
1
5
L
i
r
1
3
j
’t
n
r_
i.
FRISO.
