Nieuws- en Advertentieblad
f
i
V.S. Z0ÜT1 DBOP.
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
ZATERDAG 8 DECEMBER 1923.
No 50
49ste Jaargang.
Officieel Gedeelte
Binnenlandsch Nieuws.
t
ZOUTE DROP
Sa binn’ der.
hoest en verkoudheid
Engros VAN SLOOTEN
Bekendmaking.
Bekendmaking.
Uitgive van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. ---
en
de hoogte
jongen.
Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam
Tel. Intercomm. 1114.
laar jaar op het landgoed. Weldam
'wente valt te constateeren,
jgenden vruchten, in
figuurlijken zin, af-
jaar weer, onder de pachters
een gewassenwedstrijd uitgeschreven.
Hieronder is iets heel anders te ver-
Amnestie aan Nederlandsche
„deserteurs”.
Tijdens den oorlog vertoefden ver
schillende Nederlandsche dienstplichti
gen in ’t buitenland en hebben toen
Wij maken de beste
oudste en beste middel tegen
werktuigen, zullen worden uitgeloofd.
Men wil daar nog iets verder gaan.
Namelijk ook prijzen uitloven voor
zoons van pachters, die met goed ge
volg een landbouwcursus hebben ge
volgd voor een diploma met zeer veel
vrucht f 7.50, met veel vrucht f 5.
met vrucht f 2.50. Zij zullen worden
uitgereikt niet in geld, maar in goede
landbouwleerboeken. Dit zijn verblij
dende dingen. Teekenen van groeiende
belangstelling in het lot van den
pachter, van een meeleven met hem;
van een streven om door daadwerke-
lijken steun de positie der pachters te
verbeteren en in ’t algemeen mee te
werken tot opheffing van den land
bouw in de streek.
Nou, binn’ hja tige liberael,
Den, danich foar it aide,
Hjoed, scille hja it mei de moer,
Moarn ’t mei de dochter halde.
’t Giet hjar lyk as en partje kij
Dij wadzje yh ’e sleatten,
Om nou ’ris fen de iene wal
Fen d’ oare strak to fretten.
Anderen bladen ■*- vak- en nieuws
bladen wordt beleefd verzocht dit
artikel over te nemen.
het
Het lost de slijmen open
neemt de prikkeling weg.
Wij merken ieder stukje
drop met ons merk V.S.
opdat U de beste soort
zult kennen.
Vraag voor Uwe HOEST
Overal verkrijgbaar.
Harlingen Leeuwarden.
Tot plaatsing van
Wirdt ien dy ’t mei de winder haldt
En tiid yn eare halden,
Sjoch einliks de ljue him troch,
Den is hy glêd forkalden.
Ien dy mei alle wynen waeit
Der kin gjin minske op boue,
Fient nije noch fen ’t aide Ijocht
Scil nimmen him betrouwe.
Burgemeester en Wethouders der
Gemeente Workum brengen ter ken
nis van het publiek, dat aan Jan Fei-
kema, directeur der Coöperatieve
Stoomzuivelfabriek „De Goede Ver-
wachting“, wonende te Workum en
zijne rechtverkrijgenden, vergunning
is verleend tot uitbreiding dier fabriek,
staande in wijk G no. 113, kadastraal
bekend Gemeente Workum, Sectie A
no. 2866, door vergrooting van het
karnlokaal in dat
Workum, den 1
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
satie-oproep van de Nederlandsche
regeering. De betrokkenen worden als
deserteurs beschouwd, zoodat zij niet
ongehinderd in hun vaderland kunnen
terugkomen. Men hoopte aanvankelijk
dat de Koningin, ter gelegenheid van
haar regeeringsjubileum, aan de be
trokkenen amnestie zou verleenen. Nu
deze wensch niet in vervulling is ge
gaan, hebben eenige afdeelingen van
de vereeniging «Nederland in den
Vreemde» besloten onmiddellijk de
noodige stappen te doen om zoo spoe
dig mogelijk de rehabilitatie van de
verschillende «deserteurs» te verkrijgen.
Bovendien ligt het in het voornemen
een der leden van de Tweede Kamer
te verzoeken in verband met deze
kwestie 'n interpellatie te houden.
Branden.
Te Veghel is brand ontstaan in de
stalhouderij van den heer G. H. Smit.
De remise werd een prooi der vlammen;
de rijtuigen en wagens konden in
veiligheid worden gebracht. Met veel
moeite wist de brandweer het woonhuis
te behouden. Verzekering dekt de
schade.
en op jammerlijke wijze ver-
Burgemeester en Wethouders der
Gemeente Workum brengen ter ken
nis van het publiek, dat aan de
Maatschappij tot Detail verkoop van
petroleum „De Automaat“ te Rotter
dam en hare rechtverkrijgenden, ver
gunning is verleend tot het oprichten
van een ondergrondsche benzine-be-
waarplaats met aftapinrichting in het
gebouw staande te Workum, in wijk
B no. 95, kadastraal bekend gemeente
Workum, Sectie A nos. 4215 en 2417.
Workum, den 1 December 1923.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
En wirde dy al tier en fet
Op kosten fen en oar,
It dourret eak mar ta en tiid,
Den komme hja oan ’t tsjoar.
Dy minske sleatsje wadders
Dy loer’ op jild ef eare,
Dy kinne sjogge hja s’an kou
Der dit oars wol fen leare.
Gong ’t jongfolk him alear,
Oan slokjes wol to buten,
Oan bier en oan biljetten,
Kwatta het nou dy ear
Hja koaye apenüten,
En sobje op sigaretten.
Det ien tsjin ’t süpen is
It lit hem wol forstean
Mar wirdt it eak gjin tiid
It fretten tsjin to gean
gebouw.
December 1923.
om toelating tot het
examen zijn vrij van zegelrecht en
moeten vóór 1 Jan. 1924 met de ge-
boorte-acte, een bewijs van den burge
meester der geboorte- of woonplaats,
dat de candidaat Nederlander en on-
hèwd is en een bewijs dat hij aan de
nationale militie heeft voldaan, bij het
Ministerie van Financiën zijn ingekomen.
Broekhuys biedt 100 pCt. aan.
De Broekhuys-loterijen zijn, zooals
men weet eerst door hemzelf uitgege
ven, toen door de zgn. Broekhuys-
banken, zijnde de Hollandsche Cre-
dietvereeniging te Rotterdam, de Hol
landsche Verzekeringsmij. te Amster
dam en de Zuid-Nederlandsche Cre-
dietbank te Heerlen. Al deze banken
zijn, evenals Broekhuys persoonlijk, be
nevens de vennootschap Oostergarage
te Rotterdam, waarin hij ook betrokken
was, in staat van faillissement verklaard.
Thans biedt Broekhuys, aldus de
»L. K.«, in al deze faillissementen een
uitkeering van 100 pet. aan.
De fiscus is crediteur voor een be
drag van ongeveer een half millioen
gulden, terwijl de groep der voor De
Dag aangenomen journalisten, die hun
vorderingen aan een trustee te Amster
dam hebben toevertrouwd, een geza-
melijke vordering doet gelden van
circa 21/, millioen.
De redactie van „De Veldpost”
zendt ons haar blad van 1 December
met verzoek onderstaand Hoofdartikel
uit dat blad over te nemen.
CiEWASSENWEDSTRIJD.
Kijk, wanneer overal een dusdanige
samenwerking bestond tusschen
pachter en verpachter of diens rent
meester, om de akkers tot hoogere
vruchtbaarheid te dwingen, als sedert
een paar jaar op het landgoed Weldam
in Twente valt te constateeren,
wat zou dat gezegenden vruchten, in
letterlijken en figuurlijken zin, af
werpen! Daar is n.l. verleden jaar
en dit jaar weer, onder de pachters
een gewassenwedstrijd uitgeschreven.
Hieronder is iets heel anders te ver
staan, dan een gewassenkeuring, zoo
als die sedert jaren op tentoonstel
lingen plaats vindt. Hier werden en
worden dikwijls bijeengebracht keur
garven en andere keurvruchten, die
volstrekt niet het bewijs leveren, dat
de akkers, waarvan zij afkomstig zijn,
over ’t geheel zulk een best of ook
’t Is iets nieuws, waarop we met
verheuging de aandacht vestigen.
Deze gewassenwedstrijden of -keu
ringen behoeven niet beperkt te
blijven tot het gebied der pachters
zij' moeten zich verder uitstrekken
en niet alleen door rentmeesters of
welwillende pachtheeren worden ge
organiseerd, maar ook en vooral door
plaatselijke landbouwver-
eenigingen. Hier is een mooi
terrein, waarop deze alzijdig praktisch
werk kunnen verrichten. Zonder gel-
delijken steun van andere zijden zal
het in vele gevallen moeilijk gaan,
want de kassen dier vereenigingen zijn
in den regel niet zoo goed gespekt.
Maar die steun is o. i. wel te verkrijgen.
Men kloppe vrijmoedig daartoe aan
bij de Boerenleenbank ter plaatse
heel vaak kan die zonder bezwaar
van haar reserve of behaalde winst
eenige tientallen guldens voor dit
landbouwdoel afstaan. En dan zullen
er vrij wat landbouwaankoopvereeni-
gingen zijn, die ook wel iets kunnen
en willen missen: het komt immers
den geheelen landbouw ten goede.
En omdat dit inderdaad in den ruim-
sten zin het geval is, en hier daarom
niet zonder grond mag gesproken
worden van een algemeen belang,
mag men ook o.i. met de meeste vrij
moedigheid steun zoeken bij het ge
meentebestuur. Er worden heel wat
subsidies verleend, welke minder te
rechtvaardigen dan één voor dit doel.
In de meeste plattelandsgemeenten
behooren ook boeren tot de vroede
vaderen. Welnu, zij zullen zeker het
inzicht toonen, dat een subsidie, niet
te karig, voor dit doel verleend, alles
zins goed besteed is, en allerminst in
strijd met het thans algemeen voor
zittend en prijswaardig streven naar
bezuiniging.
Zóó hebben dan ook de gemeente
besturen van de Overijselsche ge
meenten WIERDEN en RUSSEN
(zetter, met vette letters s.v.p. de
namen dezer gemeenten!) ingezien.
Op het voorbeeld van Weldam hebben
zij dit jaar gewassenkeuringen, door
de landbouwvereenigingen ter plaatse
georganiseerd, krachtdadig gesteund.
Hulde aan deze besturen, en in ’t
bijzonder aan den burgemeester van
Wierden, die, zooals we lazen het
initiatief in deze heeft genomen.
Moge allerwegen deze nieuwigheid
ingang vindenMogen zeer vele ge
meentebesturen den ruimen blik
toonen te bezitten, dat het hier
inderdaad een zaak geldt, welke
ter wille van het gróote belang
zonder bekrompenheid dient ge
steund te worden. Dan zal er werk
aan den winkel komen ook voor onze
Rijkslandbouwconsulenten, landbouw-
leeraren, landbouwonderwijzers en
andere deskundigen, wier bijstand
noodig zal zijn voor de keuring der
akkers. Maar van de medewerking
dier heeren meenen we ons bij voor
baat verzekerd te mogen houden. Als
het eerst maar zoover kome!
BLOKKER.
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel tneer 7 cents.
Grootere letters naar plaats-
ruimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon-
nement belangrijk lager.
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags voorm. in te zenden.
Advertentiën tot uiterlijk Don-
derdagsavonds, uitgez. familieber.
gevallen
dronken.
Toegeschoten hulp bleek te laat te
zijn. Het lijk is opgehaald. De man
laat een vrouw met zeven kinderen
onverzorgd achter.
Examens voor kommies der directe
belastingen.
Op 29 April 1924 en volgende
dagen zal te Arnhem het vergelijkend
examen voor kommies der directe be
lastingen, invoerrechten en accijnzen
worden gehouden, ter vervulling van
200 plaatsen, welke in 1924 of later
mochten openvallen.
Om tot het examen te worden toe
gelaten moet men ongehuwd zijn, bij
den aanvang van het jaar 1924 den
vollen ouderdom van 22 jaar bereikt
en dien van 28 niet overschreden heb
ben en de lichamelijke geschiktheid
voor den actieven dienst der belastingen
bezitten.
Gepasporteerde onderofficieren, die
12 jaar als militair hebben gediend,
zoomede kommiezen te water, deze
laatsten ook indien zij gehuwd zijn,
kunnen echter tot het examen worden
toegelaten, indien zij bij den aanvang
van het jaar 1924 den vollen ouder
dom van 34 jaar, en gepasporteerde
militairen, die 6 jaren als zoodanig ge
diend hebben, indien zij op gemeld
tijdstip den vollen ouderdom van 30
jaar niet hebben overschreden.
Verder wordt van alle personen, die
in hun functie bij het Rijk kunnen
worden gemist, op wachtgeld zijn ge
steld of op wachtgeld zullen worden
gesteld, de leeftijdgrens voor toelating
tot het examen verhoogd tot 34 jaren,
indien zij 12 jaren, en tot 30 jaren,
indien zij 6 jaren den lande hebben
gediend.
De verzoeken
Te Glanerbrug is Maandagavond de
boerderij van J. Agka afgebrand. Een
bedrag van ongeveer f 300 ligt waar
schijnlijk onder het puin.
Te Reek brandde door onbekende
oorzaak de boerderij van A. H. af.
Het vee werd gered.
Ongevallen.
In een woning van den Westerweg
te Den Haag heeft Maandag een ern
stig ongeluk plaats gehad. De vrouw
des huizes moest iets van de boven
verdieping halen en liet de twee kin
deren alleen in de huiskamer achter.
Tijdens de afwezigheid der moeder
schijnt een der kinderen een vierjarig
meisje, te dicht bij de brandende ka
chel te zijn gekomen, tenminste toen
de bewoonster terugkeerde, zag zij tot
haar ontzetting het kind geheel in
vlammen gehuld. Zoo goed en zoo
kwaad als dat ging, trachtte de ont
stelde moeder met doeken de vlammen
te dooven. De arme kleine had echter
over het geheele lichaam brandwonden
bekomen en moest in zorgwekkende
toestand naar het ziekenhuis worden
vervoerd. De brandwonden waren zoo
ernstig dat herstel uitgesloten was en in
den loop van den middag is het meisje
reeds overleden.
Ook de moeder bekwam bij het
blusschen vrij ernstige brandwonden.
Zij kon echter, na verbonden te zijn,
thuis blijven.
Dinsdagmiddag zijn drie werklieden
door het breken van een steiger bij de
in aanbouw zijnde theologische school
te Kampen naar beneden gestort. Twee
hunner kwamen met lichte kneuzingen
vrij, doch de derde is naar het zieken
huis vervoerd.
Te Alkmaar is Dinsdag een
P. P., van een schuit in het kanaal
gevallen en verdronken.
Dinsdag heeft te Rijpwetering een
spoorwegongeval plaats gehad. De
trein, die ongeveer half zeven vertrekt,
reed tegen de geopende ophaalbrug,
waardoor de staaldraad doorknapte en
de brug dichtsmakte.
Van de locomotief werd de pijp
afgerukt, de wagons bleven onbe
schadigd.
Het ongeval is, volgens de «Tel.”
te wijten aan grove nalatigheid van het
spoorwegpersoneel. Nadat een schip
was doorgelaten, vergat men de brug
weder te laten zakken, doch trok het
sein op veilig. Het verkeer ondervond
een uur vertraging.
Dinsdagavond te 10 uur is de 56-ja-
rige arbeider P. de Swart, te Buiten
post, van een buurpraatje terugkee-
rende, door de duisternis misleid, bij
de steenen wal van de ijzeren spoor
brug in het kanaal DokkumStroobos
Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en
voor Friesland I iliaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Ruiterskwartier 85
maar een goed gewas voortbrachten, voor prijzen tot een totaal bedrag van geen gevolg gegeven aan den mobili-
En ook wanneer die akkers te voren f 100.—, in den vorm van landbouw-
in oogenschouw waren genomen, gaf 1-i—11-J
hetgeen op de tentoonstelling werd
aangevoerd, in den regel niet het beeld
weer van het gewas te velde. Zulke
keuringen hebben dan ook een geringe
of betrekkelijk geringe waarde in
vergelijking met een gewassenwed
strijd, als ’t vorige jaar voor het eerst
op Weldam werd uitgeschreven. Daar
werd het geheele gewas beoordeeld,
en bij die keuring werd gelet op
allerlei, dat de boer in acht heeft te
nemen, wil hij van zijn akkrs het
hoogste rendement behalen. De ras
echtheid van het gewas komt dus
allereerst in aanmerking, voorts in
hoeverre het land o n k r u i d v r ij is,
dan de stand van het gewas en de
ziekten, welke zich vertoonen. Men
ziet direct, dat zulke wedstrijden,
wanneer er belangstelling voor ge
wekt kan worden in een streek van
groot practisch nut en voordeel kun
nen zijn. En die belangstelling ont
breekt op Weldam niet. Eerst was de
deelneming niet groot; dat deed het
vreemde, het nieuwe. Maar dit jaar
waren er een 30-tal pachters, die zich
opgaven. Dat waren er dus 30, die
met zorg hun zaai- en pootgoed
gingen kiezen; die zich moeten be
ijveren om schoon land te krijgen;
óm de verschillende ziekten, b.v. in
het aardappelgewas, teleeren kennen,
de oorzaken daarvan en de middelen
ter bestrijding; die zich hadden af te
vragen, welke voor een bepaalden
akker en voor een bepaald gewas de
doelmatigste bemesting zal zijnwelke
grondbewerking moest worden toege
past; kortom, die zich op de hoogte
hadden en hebben te stellen van alle
factoren, welke op de opbrengst en
kwaliteit van den oogst van invloed
kunnen zijn, ’t Spreekt van zelf, dat
dit alles niet het resultaat is of kan
zijn van een enkel jaar. Maar zoo’n
wedstrijd zal natuurlijk in de volgende
jaren worden voortgezet.
De wedstrijd op Weldam had be
trekking op een 3-tal gewassenrogge
aardappelen en haver. Er waren
prijzen uitgeloofd want zulk een
rechtstreeksche prikkel mocht niet
ontbreken tot een totale waarde
van 350 gulden. De keuring geschiedde
door den Rijkslandbouwconsulent en
den rentmeester. De laatste is zeker
ook alleszins deskundig te achten,
want, vergissen we ons niet, dan is
dit de voormalige Rijkslandbouwcon
sulent te Zutphen, de heer De Lange.
De uitslag was, dat voor rogge een
le prijs kon worden toegekend aan
een 4-tal personen, voor aardappelen
aan een 2-tal, voor haver eveneens
aan een 2-tal personen. Voorts werd
een 2e, 3e, 4e enz. tot een 8e prijs
voor rogge toegekend aan onder
scheiden personen, voor aardappelen
le tot en met 7e prijzen, voor haver
een le, 2e en 3e prijs. Tal van akkers
werden bekroond, en verschillende
pachters waren zoo gelukkig meerdere
prijzen te verwerven, ’t Kan niet
anders of zoodanige wedstrijden
brengen de streek vooruit en het
denkbeeld daartoe achten we bijzonder
gelukkig. Trouwens, velen zullen zich
herinneren, dat de heer De Lange
ook vroeger als Rijkslandbouwleeraar
blijken heeft gegeven, dat de belangen
van den boei' hem ter harte gaan, en
hij daarvoor zich gaarne moeite wil
getroosten. Zeer juist is de opmerking
in het verslag, dat door deze keuring
een nauwer contact ontstaat
tusschen den p a c h t e r en den rent-
m e e s t e r, die elkaar wederzijds beter
leeren kennen. Inderdaad, want niets
is meer geschikt, lijkt ons toe, om den
pachters te doen zien, dat de rent
meester, geroepen om de belangen
van zijn heer te behartigen, daarom
zeer goed ook aan de zijde der pach
ters kan staan om dezen te steunen
naar zijn vermogen en ook hun stof
felijk belang krachtdadig te bevorde
ren.
Dat vooruitzicht van een nauwer
contact in onzen tijd vooral zoo ge-
wenscht, zal, dunkt ons, een krachtige
prikkel tot navolging zijn van dit
mooie voorbeeld. Wij lazen dan ook
al, dat op het landgoed Junne, onder
Ommen, ’t volgend jaar.eveneens een
gewassenkeuring zal plaats vinden.
En wel bij de gewassen rogge, haver,
aardappelen en mangelwortelen, waar-
4
