Nieuws- en Advertentieblad
Héél veel
PEPERMUNT
gaat er
mee!
i
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Pepermunt
wint altijd door
kwaliteit.
ZATERDAG 15 MAART 1924.
No. 12.
50ste Jaargang.
Officieel Gedeelte
1
Binnenlandseh Nieuws.
111911 we soorten Koekjes
ontvangen.
UT STARUM.
Ik worstel en
ontzwem
v.s.
N.V. R. G. VAN SLOOTEN
Suikerwerkfabriek Harlingen.
t
t
Plaatselijk Nieuws
Bekendmaking.
nieuwe leerlingen
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. -- -
Bekendmaking.
i—-
pers.
5
Hja hyssen der de flage omheech.
Nou waeit de needflage yn 't want,
En sit d’ald stêd fêst wol yn ’t leech
Do hie fêst nimmen op ’e rekken
Ho alles gau foroarje kin,
Hu lyts det greatske Starum waerd,
Kin elts nou yn 'e krante sjen.
Der wierne fiskers dij yn sé,
Troch 't iis hast al hjar want forlearen,
En thus der jild foar op to rinnen,
Wier fêst beswier tsjin bij de hearen.
Voor winkeliers in halve blikken bij
TROMP, Sneek.
Do Starum 't is noch koart mar lyn
Sa’n drokte hie oer sels-bistjür,
En spriek it fiere frije wird,
Gjin frjemd oan board en oan it roer.
heel Twente hielden Maandag een de
monstratie te Enschede, om uiting te
geven aan hun ernstigen wil tot vol
houden in den stakingsstrijd. De heer
Stenhuis, van het N. V. V. de de
monstratie ging uk van de moderne
groep zei, dat het N. V. V. tot
nog toe reeds f 400 000 aan steungeld
heeft betaald. Maar het was niet voor
niet. Reeds nu hebben de arbeiders in
andere vakken van den strijd in
Twente geprofiteerd (bij Philips, in de
hout en meubel-industrie, in het
schildersbedrijf, de bouwvakken en de
steeuindustrie). Als de steun blijft
vloeien als nu, aldus sprekar, kunnen
wij de zaak nog 9 maanden financieren.
Bericht.
Het Bestuur van de Vereeniging
„Het Nederlandsche Handelsinstituut”,
gevestigd te Asterdam, deelt ons mede,
dat haar Praktijk- en Leeraarsexamens
thans onder persoonlijk toezicht st"au
van den WelEd. Gestr. Heer Mr van
der Biesen, lid van het Rijksschool-
toezicht, oud p.rechter a, h. Arrondis-
sements-gerechtshof te Amsterdam,
die eveneens de door deze Vereeniging
uit te reiken diploma’s zal teekenen.
Deze nieuwe en belangrijke aanwinst
voor het Nederlandsche Handels
instituut zal haar examens zeer zeker
ten goede komen.
Nou gean hja op ’e skoai om ütens,
Gjin need., it jild det komt er wis
Mar, tsjin een heeche priis, jins skamje
Det men fen Starum, boarger is
WORKUM Mrt 1924. Behoudens een
enkele goedkeuring hoopt de Chr.
Muziekver. „Crescendo” hare jaarlijk-
sche uitvoering te geven op 21 April
a.s. (2de Paaschdag) in de Ned. Herv.
Kerk, met welwillende medewerking
van „Klein Gemengd Koor” (zang) en
de heer IJ. Wielinga (orgel). Gewoon
lijk werd die uitvoering gegeven in
de maand Februari. Het aantal bezoe
kers was de laatste keeren niet zoo
groot, dan voor „Cresendo” wel wen-
schelijk zou zijn, hetgeen wordt toe
geschreven aan de felle kou en de
drukke vergaderingen die er meestal
om dien tijd plaats hebbon, alsmede een
misschien te hooge entree. Deze be
zwaren achten wij opgeheven doordat
met Paschen alle kans bestaat op zacht
weer, ook denkt het bestuur de entrée
te verlagen tot 50 ct. p.
Een en ander zal nader worden aan-
gekondigd per advertentie in dit blad.
Waar „Crescendo” voor het eerst
met hare nieuwe instrumenten in het
openbaar zal optreden, waardoor in
de muziek een reuzenverhetoring ver
wacht kan worden, vooral wat de zui
verheid betreft, vertrouwen wij dan ook
dat het niet aan voldoende belangstel
ling zal ontbreken en bevelen wij deze
altijd muzikaal hoogstaande uitvoe
ring met genoegen aan.
Op Vrijdag 28 Februari hield de
„Ver. Geref. Schoolonderwijs” haar
jaarvergadering en ouderavond in de
Geref. Kerk.
De voorzitter P. Veenstra, die deze
vergadering leidde, sprak een kort,
maar ernstig openingswoord naar aan
leiding van Spr. 22 vers 6a„Leer den
jongen de eerste beginselen naar den
eisch zijn wegs.“
Nadat de vergadering met groote
belangstelling naar de gebruikelijke
jaarverslagen van den penningm en
den secretaris geluisterd had, werden
als nieuwe bestuursleden gekozen de
broeders C. Riemersma en E. Wouda.
Een drietal referaten werden door
personeel der school ten gehoore
gebracht.
’t Hoofd der school, de heer S. Rie
mersma behandelde ’t onderwerp
„Bijbelsche geschiedenis,” en sprak
over de groote waarde die ons hoofd
vak heeft voor de verstandelijke, ze
delijke en godsdienstige vorming onzer
leerlingen en over de zware eischen,
die dit vak aan den onderwijzer stelt.
Scoe men it wapen fen ’e stêd
Nou net op nij foroarje kinne f
Yn ’t plak fen biskops steaven, Kearels
Dy mei en biddelnapke rinne?
behooren tot de laagste van het land.
De loonstandaard in den landbouw is
laag, aanhoudende werkloosheid drukt
op de arbeiders in die bedrijven, zoodat
al naar gelang van de verschillende
streken van het land, de weekloonen
varieeren van f 11 tot f 18.
Brutale indringers.
Omstreeks drie uur Dinsdagmiddag
belden twee personen aan bij een dame
wonende Spuistraat 226 te Amsterdam.
Ze zeiden, dat zij den gasmeter kwa
men controleeren. De vrouw des huizes
liet de onbekenden daarop binnen en
terwijl de een een boekje te voorschijn
haalde, sloeg de ander eensklaps de
dame met een breekijzer op het hoofd.
Toen zij daarop luidkeels begon te
schreeuwen, sloegen de indringers
ijlings op de vlucht. De daders hebben
nog den tijd gevonden een trommel
open te breken, doch vonden daarin
niets van hun gading.
De aangevallene maakt het vrij goed.
Voor het arme Drentsche school
kind.
Bewogen door het gebrek, dat door het
schoolgaande kind in de gemeente Em
men geleden wordt, slecht gevoed en
gekleed als het is, doet het comité van
schoolhoofden in die gemeente een be
roep op de mildheid van het Nederl.
Volk, ten bate van deze arme kleinen
De langaanhoudende winter, waardoor
de bevolking in de veenstreken langen
tijd werkeloos bleef en bij gebrek aan
voldoende ondersteuning nood leed,
heeft niet het minst de schooljeugd het
hard te verduren.
Waar de ouders niet bij machte zijn
het kind behoorlijk te voeden en te
kleeden, en de gemeente aan het in
stituut schoolvoeding en kleeding niet
voldoende fondsen kan verschaffen,
bleef voor het kind niets anders over,
dan geduldig ontberingen te verdragen
of thuis te blijven.
Het is daarom, dat de comité leden
die als onderwijzer deze ellende moeten
aanzien, een dringende bede tot onze
landgenooten richten, om, indien men
nog wat af te zonderen heeft voor een
noodleidend medeschepsel, aan ’t comité
te willen denken. Giften in geld
worden ingewacht aan het adres van
den secr.-penningm. W. A. van der
Velden, Hoofd der R.-K. School te
Klazienaveen kleeding voor de kinde
ren zende men aan de voormalige
schippersbeurs, café T. Zuidinga te
Klazienaveen. Alles komt ten goede
aan de kinderen van de openbare en
bijzondere scholen (in totaal 51.)
Herdenking mobilisatie 1914.
Zooals bekend, heeft zich eennatio-
naai Comité gevormd tot herdenking
van de mobilisatie van 1914. Reeds is
men druk bezig de organisatie uit te
bouwen.
Voor de verschillende provinciën en
de drie grootste gemeenten zijn comi-
té’s in wording. Daarna zal volgen de
vorming van Kring- en plaatselijke
commissies.
De herdenking zelve is, in hoofd
lijnen, als volgt gedacht; 31 Juli (de
dag waarop in 1914 het oproepingste-
legram werd aangeplakt), algemeene
herdenking door de geheele bevolking
In den avond (na afloop der dagelijk-
sche bezigheden) plaatselijke samen
komst van degenen die gemobiliseerd
zijn geweest en van belangstellenden.
1 Augustus (in 1914 de eerste mo-
bilisatie-dag) landelijke herdenking te
’s-Gravenhage door afgevaardigden uit
alle gemeenten van Nederland.
En sizze hünjend strak üs bourren
Soks hien’ we for j i m m’ doar net
[socht
Nou, dat we s a fier hinne wierne,
S a earm, hien’ we seis net tocht,
De Burgemeester der Gemeente
WORKUM brengt ter kennis van be
langhebbenden, dat de vervallen jacht
akten voor het seizoen 1923/1924 op
verzoek van belanghebbenden door hem
kunnen worden bevestigd tot den ver
valdag en voorts dat de houders van
buitengewone machtigingen, als bedoeld
in art. 26 der Jachtwet van 1857, waar
van de geldigheidsduur op 1 Maart j.l.
nog niet was verstreken, deze machti
gingen kunnen opzenden aan het De
partement van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw, waarna zij ten spoedigste
tot den vervaldag bevestigd, zullen
worden teruggezonden.
Workum, den 8 Maart 1924.
De Burgemeester voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
ouders en voogden, dat op Dinsdag 1
April a.s.
kunnen worden toegelaten tot de Ver-
eenigde Burgerschool alhier.
Kinderen, die vóór 1 October 1924
den leeftijd van zes jaren bereiken,
komen voor toelating in aanmerking.
Aangifte bij het Hoofd der School
den heer IJ. Oosten.
Workum, den 4 Maart 1924.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
Ernstige brand te Amsterdam.
Tegen elf uur Dinsdagavond is brand
uitgebroken in perceel 432 aan de Kei
zersgracht te Amsterdam, een oud huis,
dat door verschillende families wordt
bewoond.
Direct na het uitbreken der eerste
vlammen klonk uit de ramen van twee
etages angstig gegil. Vrouwen riepen
om hulp, kinderen schreeuwden, terwijl
de vlammen knetterend uit de tweede
verdieping sloegen. De politiebeambte
Klein, die den brand had opgemerkt,
waarschuwde de brandweer en begaf
zich in gezelschap van een burger naar
het dak van perceel 430, waarin de
Independant Orde of Oad Fellows is
gevestigd. Hij slaagde er in een gat te
trappen-in het dak van het brandend
perceel en op deze wijze zes kinderen,
een man en een vrouw te redden.
Spoedig daarna was de brandweer aan
wezig, waarna deze, geassisteerd door
de overige bewoners van het perceel
nog vijf personen bevonden zich in
het met rook gevulde achterste gedeelte
van het huis in veiligheid wisten te
brengen.
Na een half uur reeds was men den
brand meester. Een gedeelte der ge
redden zijn voorloopig in het I. O. O.
F.-gebouw ondergebracht.
Zes kinderen werden per auto-bran-
card naar de quarantaine-inrichting aan
den Zeeburgersdijk gebracht, waar ze
verder verzorgd zullen worden.
Uit een onderzoek is gebleken, dat
de brand ontstaan is op twee hoog
voor, waar een der bewoonsters met
haar rok bleef haken aan een petroleum
kachel en deze omtrok.
De rijwielbelasting.
Het hoofdbestuur van den Ned. Bond
van Arb. in het Landb.-, Tuinb.- en
Zuivelbedrijf heeft een adres gezonden
aan de Tweede Kamer met verzoek
het wetsontwerp tot heffing van een
belasting op rijwielen niet aan te ne
men. In de memorie van toelichting
wordt gezegd, dat meer dan voor eene
groep der bevolking het rijwiel voor
de landarbeiders in den breeden
zin des woords een voorwerp is van
dagelijksche behoefte.
Zonder het rijwiel zou het groote groe
pen van land-, tuin- en veenarbeiders
werkelijk onmogelijk zijn dagelijks hun
werk, op vaak grooten afstand gelegen,
te bereiken, temeer waar Spoor- en
Tramwegen in vele streken ontbreken,
of zóó die vervoermiddelen wel aan-
wezig zijn, de landarbeiders daarvan
Hwent dij ljue hwer en oar nei heart, toch geen gebruik kunnen maken, daar
hun werkdag in den regel reeds om 5
a 6 uur des morgens begint. De land
arbeiders maken in het algemeen op
Zon- en feestdagen van hun rijwiel
weinig gebruik.
De voorgestelde belasting zal boven
dien op de landarbeiders zeer zwaar
drukken. Allereerst wordt opgemerkt,
dat het landarbeidersrijwiel meestal uit
de tweede of derde hand gekocht, da
gelijks op veld en tuin blootgesteld
aan regen of zon, spoedig is versleten
en zeer veel kosten meebrengt voor re
paraties aan banden, ketting, enz. De ge
middelde waarde van hetlandarbeidersrij-
wiel is zeker niet grooter dan f 15 a f 20.
De voorgestelde belasting is dus enorm
groot tegenover deze zeer geringe
waarde. Daarenboven wordt deze be
lasting gevraagd van bezitters van rij
wielen, wier inkomsten, zooals het ge
val ia by land*, tuin- en veenarbeiders,
De prijs der Advertentién
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
Burgemeester en Wethouders der
Gemeente WORKUM brengen ter ken
nis, dat is opgemaakt, vastgesteld en
aan den Gemeente-Ontvanger ter invor
dering toegezonden, het primitief kohier
der belasting op de honden, dienst
1924, dat zij, die mochten vermeenen
tegen hunne aanslagen bezwaren te
hebben, die binnen één maand na de
uitreiking der aanslagbiljetten schrifte
lijk behooren in te dienen bij hun Col-
lege.
Workum, den 8 Maart 1924.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd hét Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Ruiterskwartier 85 Tel. Intercomm. 1114.
x Dit blad verschijnt des Za-
x terdags en kost per kwartaal
X 65 cents; franco per post
X 1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
X Ingezonden stukken Don-
x derdags voorm. in te zenden.
X Advertentiën tot uiterlijk Don-
i derdagsavonds, uitgez. familieber.
Gehoopt wordt, dat een fonds kan
I worden gevormd ter ondersteuning van
hen, die door de mobilisatie in bijzon
dere moeilijkheden zijn geraakt.
Oplichting.
Bij een zekeren C. J. v. A. die in
de Pieter de Raadstraat te Rotterdam
woont, vervoegde zich dezer dagen een
persoon, welke informeerde of v. A.
misschien zonder betrekking was. Dit
was niet het geval, doch hij zou spoe
dig buiten betrekking komen en had
wel oor voor den bezoeker, die vertel
de, dat hij de zoon was van den direc
teur van de N.V. Industrie, gevestigd
in de Doedesstraat, v. A. zou daar een
betrekking kunnen krijgen als contro
leur en voorloopig f28, later wanneer
alles goed ging, f32 verdienen. Daar
hij dan echter het toezicht had over
de in- en uitgaande goederen, welke
meerendeels erg breekbaar waren, zou
hij een borgstelling van f 100 moeten
storten opdat men eventueel schade,
door zijn schuld veroorzaakt, op hem
zou kunnen verhalen. Men sprak af dat
de bezoeker nog eens zou terugkomen.
In den tusschentijd ging v. A. eens
in de Doedesstraat kijken, doch daar
bleek op het opgegeven nummer geen
N.V. Industrie gevestigd te zijn. Toen
de zoon van den directeur terug kwam
antwoordde hij dat dit het geval was.
De maatschappij had daar slechts een
kantoortje en was eigenlijk gevestigd
te Vlaardingen, aan de Visscherijhaven
Men kwam nu tot een beslissing en
de directeurszoon zou terugkomen met
een contract en een arbeidsreglement
en dan zou v. A. de f 100 betalen.
Deze vertrouwde de zaak echter niet
en toog naar Vlaardingen. Daar bleek
de Visscherijhaven niet te bestaan en
toen begreep v. A. dat men bezig was,
hem er tusschen te nemen Hij nam
de politie in den arm en tegen vijf
uur bevond zich een rechercheur in
zijn woning, die den directeurszoon
arresteerde, toen het heerschap aan
belde. Het bleek de 22-jarige expeditie-
knecht I. v. d H. te zijn, een goede
bekende van de politie, zoo pas na
tien maanden zitten uit de gevangenis
ontslagen.
Jeugdige brandstichtster.
Nadat Zondagmiddag brand was uit
gebroken in den hooiberg bij de erven
V. te Ermelo, is Maandagochtend al-
dns meldt de »Tel.« bij den buurman,
den smid B brand uitgebroken in een
houten schuur staande achter zijn wo
ning. De brandweer, die spoedig aan
wezig was, kon alleen de belendende
perceelen nat houden en voor verder
onheil bewaren. Het perceel brandde
geheel af. Kort daarop zagen de
buren dat de woning van B. in
brand stond. B. vertrouwde de zaak
niet en waarschuwde de politie. Nadat
met een paar emmers water deze brand
was gebluscht. werd een onderzoek in
gesteld. De verdenking viel op de 14-
jarige dienstbode, die bekende niet al-
het huis, doch ook de schuur in brand
te hebben gestoken. Het meisje is door
de politie gearresteerd.
Verkeersongelukken.
In het laatste kwartaal van 1923 zijn
door de politie te Amsterdam 3451
verkeersongevallen genoteerd, waar
onder 37 doodelijke en 283 zeer
ernstige.
Meer dan 25 pCt. van het totaal
aantal gevallen is door toedoen van
fietsen ontstaan. Nog grooter was ’t
aantal ongelukken door personen- en
vrachtauto’s veroorzaakt, n.l. 33 pCt.
De meeste ongelukken waren ’t ge
volg van verkeerd uitwijken der voer
tuigen.
Gaat men den leeftijd van de ver-
keersslachtoffers na, dan blijkt, dat
jeugdige personen en ouden van dagen
lichter een ongeluk krijgen dan de
menschen van middelbaren leeftijd.
Het textielarbeidersconflict
ia Twente.
Tienduizend textielarbeiders uit ge-
