voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
liswe Aboané's. I
Gemakkelijk en goedkoop
dat wordt Uw oordeel wanneer
ge op gas kookt, bakt, braadt enz.
Vraagt inlichtingen ten kantore
van het Bedrijf.
Nieuws- en Advertentieblad
I
Hwst in rsdenear sei fen
de V.S. pipermnni
No. 25.
ZATERDAG 14 JUNI 1924
50ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
Adverteert in
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM. -
Friso”.
YN JUNI.
Binnenlandsch Nieuws.
Bekendmaking.
DE UITGEVER.
e«
S
e-
e-
3-
i-
Zij die zich met 1 Juli op
FRISO wenschen te abon-
neeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers
g-ratis.
Engros by VAN SLOOTEN
Harns.
RISO
arbeiders werkzaam.
I
lit
de
•e-
1
dt
ig
n
s-
is
is,
iet
er
tn-
ÏS-
le
h,
ag
3-
g
1-
n
t,
ri-
>e-
>r-
in
ag
an
'ijf
er
r-
>r
sr
o,
r-
ie
ir
k
e-
"is
N.
en
iet
er
jn
e-
n-
id
ij
le
m
in
ie
ri
et
’i-
sn
>e
it
r-
of
d
n,
[•-
T
e
is
e
sr
>r
’P
id
ie
Q-
an
es
58,
ar
rs
et
ij-
■e-
ht
P
n
n
;e
n
e
g
i-
n
ie
ia
is
g
al
t.
g
ie
t-
ït
k
■e
3
De vergiftigingszaak te Amers
foort.
Een drogist te Amersfoort stond voor
de Utrechtsche rechtbank terecht we
gens poging tot vergiftiging van zijn laden, jakkerde met
vrouw.
Eerst had hij gepoogd haar chocolade
en
an
ch
de
ie-
ag
ke
Beenen afgeknepen.
Bij het aanmaken van een sleep aan
hetKaterveer raakte een schippersknecht
met de voeten in een staaldraad ver
ward. Toen de sleepboot aanzette,
werden hem beide beenen afgeknepen.
In ernstigen toestand werd hij naar het
ziekenhuis te Zwolle vervoerd.
■♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦IB
De prijs der Advertentién
is van 1 5 regels 60 cents,
elke regei meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland, uit
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
■♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦«♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦I
laten. De chauffeur stapte beleefd af
en hielp de menschen uitstijgen. Nau
welijks stond de laatste van hen op
straat of een der andere passagiers
sprong op, plaatste zich aan het stuur
rad en reed er met de nog volle bus
zoo snel hij kon vandoor.
Een paar straten verder werd de wa
gen opgemerkt door een inspecteur van
politie. Hij zag dat de bus overbeladen
was en fietste haar na. De passagier-
chauffeur, zich achtervolgd ziende, gaf
nog wat meer gas en trachtte zoo aan
zijn vervolgers te ontkomen. De politie
man echter kon op z’n fiets beter door
de drukte komen dan de groote bus
zoodat hij de auto langzaam inhaalde.
Stoppen, riep hij tegen den chauffeur,
terwijl hij hem langszij kwam, doch de
man reed door. De inspecteur plaatste
toen zijn fiets dwars voor de auto, zoo
dat de man wel stoppen moest. Alle
menschen moesten uitstappen en de
vrijwillige chauffeur, die flink beschon
ken bleek, werd naar ’t politiebureau
gebracht om daar zijn roes uit te sla
pen.
De strijd in de textielindustrie.
Het hoofdbestuur van >Unitas« deelt
mee, dat de fabriek Nieuw Engeland te
Enschedé, van de firma Van Heek en
Co., weer in werking is gesteld. Zater
dag werkten in Oostburg en Transvaal
515, Kremersmaten 240 en in het com
plex oude weverij Noorderhagen 192,
in totaal 947 arbe^ers. Alle fabrieken
van de firma Van Heek en Co. zijn nu
weer in werking, behalve de spinnerij
Noorderhagen en de kleine weverij.
Volgens een opgave van >De Een
dracht waren Zaterdag in de in wer-
toen is zij het huis uitgevlucht.
De winkeljuffrouw bij beklaagde deel
de mede, dat beklaagde haar vroeger
eens gezegd had, dat hij maar wilde dat
zijn vrouw weg was en dat hij alleen
om het geld met haar was getrouwd.
De off. van Justitie eischte de maxi
male straf die opgelegd kan worden,
n.l. twintig jaar gevang.
Misdrijf.
Maandagmiddag te vijf uur is den
38-jarigen V. B. bij een twist ten huize
van V. d. S. in de Westerbaanlaan te
den Haag, waar zwaar gedronken was
met een bijl ernstige hoofdwonden toe
gebracht. In zijn bloed badend is het
slachtoffer in zorgwekkenden toestand
naar het ziekenhuis overgebracht. V. d.
S. bekende na zijne arrestatie het mis
drijf te hebben gepleegd, naar hij zegt
uit noodweer. De dader is in arrest
gehouden. Het slachtoffer heeft een
jonge vrouw met een jeugdig kind.
Een race tusschen een politieman
en een autobus.
Een Rotterdamsche autobus, over-be-
een flink vaartje
door de straten. Op 't Beursplein wil
den enkele passagiers den wagen ver- niet al te best en waarschuwde de po-
Nou 't Juni, simmermoann er is,
Ha eak wer d’anglers tier
En binn' hja jouns en moarns bytiid,
Wer lyke drok yn ’t spier.
As al en oar to sliepen leit,
Binn’ hja noch op ’e lappen,
Om by en fiets lantearneljocht.
De wjirmkes to snappen.
Men treft hjar net mear efteróf
Om der tomük to stropen
En loeren alle kanten üt
Foar ljue mei glèdde knopen.
Neat is hjar nou mear yn ’e wei
Eak gjin poliesje yn boargerdracht
Hwertroch fen skrik ien lichems diel
Hjar oars sims 8X R slacht.
Nou sitt’ hja uren oer ien boech
To brieden yn ’e sinne,
Mei miswaer, oan ’t hja blau fen kjeld
En stiif as harten binne.
En wirdt it op en djür to rou,
Den mei de fangst nei hüs,
De great sten yn it netsje, en
De lytsen yn ’e büs.
As 't by gefal net bite wol,
Den komt soks nearne fen,
As det it waer ef ’t ies net doogt,
Nea leit it oan de man.
En bears dy mei de hoek üntkomt,
Is grif en kanjer west.
Miskien wol ien fen trije poun
Fen twa poun det stiet fêst.
En snije aide fiskers op,
Oer fangsten fen alear,
Fêst is der ien wol by de ploech,
Dy fong noch helte mear.
Troch jagers wirdt jamk wol oerdreaun
To minsten nei’t men heart
Nou lit det wêze sa it wol,
Det docht en angler net,
Alear altyd heasich en skoar yn
’e kiel;
Men koe tny mar amper forstean.
Nou brük ik V.S. en ’t foroaret
alhiel.
Gjinien scil in wird méér üntgean.
Burgemeester en Wethouders der
Gemeente WORKUM brengen ter ken
nis van het publiek dat aan JAN P.
HOEKSTRA, koek- en banketbakker
te Workum en zijne rechtverkrijgenden
vergunning is verleend tot het oprich
ten van een koek- en banketbakkerij in
het gebouw plaatselijk gekwoteerd wijk
C no 23, kadastraal bekend, Gemeen
te Workum, Sectie A, no2840.
Workum, den 7 Juni 1924.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
De Loco-Secretaris,
G. G. GROENENDAL.
Auto- en motorongelukken.
Een klein meisje van tien jaar te
Rotterdam, reed een zuigeling in den
kinderwagen. Een vrachtauto reed tegen
den wagen op, die geheel vernield werd.
De baby bleef gespaard, doch haar
kleine begeleidster werd zoodanig ge
wond, dat zij op weg naar ’t zieken
huis overleed.
Te Groningen is een 5-jarig jongetje,
A. Wiegers, bij den Ganzevoortsingel
door een vrachtauto overreden en ge
dood.
Te Haarlem op de Bismouskade is
een kind door een vrachtauto over
reden. Het werd stervende opgenomen.
.Een motorrijder uit Amsterdam, de
Tot plaatsing van Adv. en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de prov. Friesland is uitsluitend gemachtigd het Alg. Adv.-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr, 76-78, Amsterdam
voor Friesland Filiaal D. Y. ALTA te Leeuwarden, Ruiterskwartier 85 Tel. Intercomm. 1114.
en melk te drinken te geven, waarin hij
lood arsenaat (arsenicum) gedaan had
en later probeerde hij ’t met gasvergif
tiging- Hij sloot eerst de hoofdkraan
af, en zette toen de gaskraan in de
slaapkamer open. Toen wachtte hij tot
zijn vrouw zich ter ruste begeven had,
en hij opende daarna de hoofdkraan,
waardoor het gas in de slaapkamer
stroomde. Gelukkig sliep de vrouw nog
niet, zij hoorde 't gas suizen, rook de
gaslucht en ontvluchtte het slaapver
trek.
Voor de rechtbank bekende de man
gedeeltelijk zijn opzet. Hij deelde mee,
dat zijn huwelijk tot stand gekomen
was door middel van een advertentie.
Hij had geldgebrek, en een vrouw met
geld gezocht.
Dat was tot zekere hoogte gelukt,
want zijn vrouw bracht f 16 000 mee
Hij kocht daarvoor een autotje en
stortte de rest van ’t geld in zijn zaken.
Als getuige werd gehoord de vrouw, king gestelde fabrieken in totaal 3984
die bijna 't slachtoffer was geworden
van 's mans boos opzet,
Zij deelde mee, dat zij onmiddellijk
na haar huwelijk veel last had van
moeheid. Haar man zeide, dat zij maar
veel melk moest drinken, maar in de
melk vond zij een eigenaardig bezink
sel. Toen zij hierover met haar man
sprak, zeide deze dat het niets te be-
teekenen had, doch zij werd steeds zie
ker, zoodat zij tenslotte ter verpleging
moest worden opgenomen in het zie
kenhuis en later te Putten. Omstreeks
Kerstmis kwam zij weer thuis, maar de
verhouding met haar man was toen
niet goed. Op 18 Januari hadden hui
selijke onaangenaamheden plaats ge
vonden naar aanleiding van familiari
teiten van haar man met de dienstbo
de bovendien constateerde getuige,
dat van de ramen op haar slaapkamer
de koorden waren doorgesneden, zoodat
zij niet meer open konden. Er bevond
zich onder haar bed een gaskraantje.
Op 19 Januari hoorde zij onder haar
Jhr. Mr. A. F. de Savornin
Lohman, f
Uit ’s Gravenhage komt het bericht
dat aldaar in den ouderdom van 87
jaar is overleden de Minister van Staat
Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman,
oud-minister van Binnenlandsche Zaken
oud-lid der Tweede Kamer.
Jhr. de Savornin Lohman is een der
meest bekende politieke figuren van Ne
derland geweest, die in de laatste halve
eeuw van zich heeft doen spreken. De
schoolkwestie bracht hem, die eerst bij
rechterlijke macht zijn ambitie toonde, in
de politiek, waarin hij met Keuchenius,
Kuyper en Mackay tot de leiders der
anti-revolutionaire partij behoorde en
later een werkzaam aandeel nam inde
stichting der Vrije Universiteit te Am
sterdam.
Meeningsverschil met dr. Kuyper, dat
zich in 1894 spoedig tot een beginsel-
verschil uitbreidde, ten opzichte van het
bekende artikel 80 der Grondwet en
later noopte om in 1896" te bedanken
als hoogleeraar aan de Vrije'Universi
teit, leidde tot stichting der Christelijk-
Historische Partij, welks orgaan „De
Nederlander” de heer Lohman de ta
lentvolle hoofdredacteur werd. Eerst
voor enkele jaren trad hij alszoodanig
af.
Hij was van 1879 tot 1890 lid der
Tweede Kamer voor Goes. Daarna mi
nister in het kabinet-Mackay. In 1892
werd hij lid der Eerste Kamer voor
Gelderland, in 1894 weer lid der Twee
de Kamer. Hij bleef dit tot in 1921
bijna 40 jaar.
Talrijk is de reeks zijner geschriften
talrijk ook het aantal redevoeringen en
adviezen, die hij nalaat. Hij was een
krachtige, eerlijke persoonlijkheid, be
ginselvast en wars i
Beminnelijk in den omvang en aristo
craat in zijn optreden.
Lohman was geboren Groninger, hij
had zijn geboorteplaats lief en heeft
dit getoond door curator der Gromng-
sche Universiteit te willen blijven zoo
lang zijne krachten het hem toelieten.
Zijne werkkracht en werkzaamheid
werd geprezen door allen die hem
kenden.
Hij was commandeur in de Orde van
den Ned. Leeuw.
i-1
litie. Deze bracht den knaap naar den
post aan de Oosterkade. Daar vertelde
hij, dat hij in Heerlen woonde. Zijn
moeder was verbrand en zijn vader
dood, terwijl zijn broer in een mijn
verongelukt zou zijn. Hij was daardoor
alleen achtergebleven. Bij een voogd,
bij wien hij gekomen was, had hij het
ook niet lang uitgehouden. Hij was bij
een boer gaan werken in Brunssum.
Toen hij f 10 verdiend had, liep hij
weer weg en kwam in Rotterdam te
recht. Met een boot had hij daarna 4
reizen naar Nijmegen gemaakt, doch
toen stond hij weer op straat. Hij zwierf
een tijd in Amsterdam en daarna in
Rotterdam, waar hij Donderdagmorgen
werk was komen vragen. Hij vertelde
verder, dat hij 18 jaar was en J. J. L.
heette. De politie, wie het verhaal wel he^r H; Bie- kwam te Laren te
wat twijfelachtig voorkwam, informeer
de te Heerlen. Daar scheen men den
jongen wel te kennen, doch voor na
dere inlichtingen verwees men de po
litie naar Amsterdam. Daar vernam de
politie, dat het verhaal van de knaap
op onwaarheid berustte. De jongen is
pas 14 jaar oud en was bij zijn ouders,
die op de De Ruyterkade te Amster
dam wonen, weggeloopen. De knaap is
op transport gesteld naar Amsterdam
om aan zijn ouders te worden terug
gegeven.
De teruggang der vakbeweging.
Het 14de verslag van den Nederl.
Bond van werklieden in overheidsdienst
geeft belangwekkende gegevens over
den teruggang in de vakbeweging.
Zoowel de ledentallen van de ver
schillende vakcentrales, aldus het ver
slag, als die van de organisaties van
overheidspersoneel, zijn vrij belangrijk
teruggeloopen.
Gaat men uit van de tijdstippen,
waarop het hoogste aantal leden door
de 5 verschillende vakcentrales was
bereikt, en vergelijkt men die cijfers
met de ledentallen, welke deze vak
centrales op 1 Januari 1924 hadden,
dan blijkt, dat niet minder dan 170.000
georganiseerden hun bonden hebben
verlaten.
Had het N. V. V. in de periode van
1920 tot 1 Januari 1922 het meest van
de vakcentrales te lijden onder den
teruggang van het ledental, in de pe-
bed een geruisch alsof er gas ontsnapte riode van 1922 tot 1 Januari 1924 is
dit niet meer het geval geweest. Het
N. V. V. liep over den tijd van 1 Jan.
1922 tot 1 Januari 1924 van 223.818
leden op 182.893, dus met 40.925 leden
terug of met 18.22 pCt., het R.K.
Vakbureau van 151.762 op 101.110 of
met 33.38 pCt., het Christelijk Vak
verbond van 73.549 op 53.967, dat is
met 19.582 of 26.62 pCt., het Neutraal
Vakverbond van 49.602 op 32.222, dat
is 17.380 of 35.04 pCt., het N. A. S.
van 31.382 op 13.527, dat is met
17.855 of 56.90 pCt.
Vergelijkt men de cijfers, welke in
iet vorige verslag zijn gegeven ten
aanzien van den teruggang van het
loogste punt van het ledental dezer
centrales tot op 1 Januari 1922, waar
uit bleek dat het N. V. V. 14.6 pCt
R.-K. 4 pCt, Chr. Verbond 4.1 pCt.,
Neutraal Verbond 4.5 pCt., het N. A. S.
28.9 pCt. achteruit ging, dan blijkt,
dat het N. V. V. het minst in de
aatste twee jaren achteruit is geloopen.
Een jong avonturier.
Donderdagmorgen vervoegde zich bij
een schipper aan de Geldersche kade
te Rotterdam een jongen die om werk
vroeg. De schipper vertrouwde de zaak
^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦1
Dit blad verschijnt des Za-
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets. 1
Ingezonden stukken Don-
derdags voorm. in te zenden.
Advertentiën tot uiterlijk Don-
vallen doordat een hond voor zijn mo
torfiets sprong. Hij werd bewusteloos
opgenomen.
Op den Rotterdamschen dijk tusschen
Rotterdam en Schiedam is een mej. M.
de K. door een vrachtauto aangereden.
Een der wielen ging haar over borst
en buik. Zij werd naar het ziekenhuis
vervoerd, waar zij overleed.
Als je aan den weg gaat slapen.
Iemand uit Hilversum, die dezer
dagen een vroolijk avondje in Amster
dam had gehad, werd op weg
naar ’t station zoo door den slaap
overmand, dat hij zich in een portiek
van het Beursgebouw te slapen legde.
Den volgenden morgen ontwaakte hij
met stijve ledematen enzonder
schoenen. Een voorbijganger, die den
man had hooren snurken, had hem in
de stilte van den nacht, zonder dat hij
het merkte, van zijn schoenen ontdaan.
Salarisregeling.
De nieuwe salarisregeling voor de
rijks werklieden en voor het personeel
der posterijen, telegrafie en telefonie
luidt als volgt
Er zijn vijf loongroepen, t.w.onge
schoolde werklieden, geoefende, gewone
vaklieden, meer bekwame en voorlieden
vakman, met een driedeelige klasse-
indeeling.
Het minimum loon bedraagt in toon
groep I f 24 bij aanstelling in een ge
meente le klasse, met als maximum
na 5 jaar diensttijd f26.40; gemeente
2e klasse minimum f21.60, max. na 5
jaar f24; gemeente 3e klasse min.
f 19.20, max. f21.60 na 5 jaar.
Loongroep 2, gemeente le klasse
min. f 26.40, na 5 jaar max. f 28.80
gemeente 2e klasse min. f24, na 5 jaar
max. f 26.40 gemeente 3e klasse min.
f21.60, max. f24 na 5 jaar.
Loongroep 3, gemeente le klasse
minimum f 28.80, max. na 5 jaar f31.20,
gemeente 2e klasse, min. f26.40, max
na 5 jaar f 28.80 gemeente 3e klasse
min f 24, max. na 5 jaar f 26 40.
Loongroep 4, gemeente le klasse,
min. f31.20, max. na 5 jaar f33.60;
gemeente 2e klasse min. f 28.80, max.
na 5 jaar f31.20; gemeente 3e klasse,
-! min. f26.40, max. na 5 jaar f28.80.
Loongroep 5, gemeente le klasse
min. f33.60. max. na 5 jaar f36; ge-
van transigeeren. meente 2e klasse min. f 31.20, max. na
5 jaar f33.60; gemeente 3e klasse,
min. f28.80, max. na 5 jaar f31.20.
Ketelontploffing op een stoomtrei-
ler.
Woensdag is te IJmuiden binnenge
sleept de stoomtreiler Pelikaan van de
reederij Marezaten. Aan boord van dit
schip heeft op de Noordzee een ketel-
ontploffing plaats gehad, waardoor de
gehuwde stoker Karei Maas, woonach
tig te Scheveningen gedood werd. Schip
per R. Zegel, de kok en de machinist
bekwamen lichte brandwonden. De Pe
likaan was ruim een week geleden voor
de visscherij naar zee vertrokken, na
vier jaar opgelegd te zijn geweest.
