enz. enz.
0IBKK1IDI1ID
1 Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren,
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45.
Hwet in redenear sei fen
de V.S. pipermunt.
ZATERDAG 26 JULI 1924
No. 31.
50ste Jaargang.
Binnenlandsch Nieuws.
Plaatselijk Nieuws
Adverteert in dit blad
te
A. Alt
te
1
verkanon. De proef is genomen door
de Ffojlandsche Industrie- en Handel-
Maatschappij in Den Haag, ’n dochter-
resp.
de
Blathmacher
Mozart
met het feit dat gasverwarming
zeer veel, en met succes, wordt
toegepast is misschien oorzaak
dat U nog niet tot aanschaf
fing zijt overgegaan.
Vraagt inlichtingen ten kan
tore van het Bedrijf.
o Dit blad verschijnt des Za-
11 terdags en kost per kwartaal
JI 65 centsfranco per post
JI 1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
11 Ingezonden stukken Don-
I derdags voortn. in te zenden.
I Advertentiën tot uiterlijk Don-
11 derdagsavonds, uitgez. familieber.
rijwielbelasting,hetwelk hy jarige Martinus Tielemans, redde Dins
dagmorgen te Lemmer met levensge
vaar een meisje van 6 jaar, dat in de
diepe zeesluis gevallen was.
Bene misrekening.
Verleden week kwam te Harlingen
binnen de Katwijksche logger Gérard»
met aan boord, drie Delftsche inge
nieurs, die een nieuwe uitvinding had
den gedaan voor het lichten van het
goudschip »Lutine<. Zooals m«n weet,
gemachtigd WOUTERS' Algemeen Advertentie-, Reclame- en
Roeiboot omgeslagen.
Zondagmiddag bevond zich de 19-ja- had dit schip veel goud aan boord,
rige woonschuitbewoner E. de Groot
met een roeibootje op de Rotte bij
Rotterdam. Daar waren eveneens een
viertal meisjes van 10 tot 19 jaar aan
het roeien. De meisjes riepen den
jongen aan en deze roeide daarop naar
de meisjes toe. Toen de bootjes naast
elkander lagen, sprongen twee der
meisjes tegelijk over. Het bootje sloeg
om en zoowel de jongen als de twee
meisjes geraakten te water. De jongen
slaagde er in de meisjes boven water
te houden tot hulp kwam opdagen,
doch toen zij op het droge gebracht
waren, verdween de jongen, blijkbaar
uitgeput, in de diepte. In bewusteloo-
zen toestand werd hij opgehaald. Een
verpleger gelukte het door middel van
kunstmatige ademhaling de levens
geesten weer op te wekken. In zeer
maatschappij van Mij. Vlessing en Co., de Belgische kust ernstig heeft getei-
aldaar. Het geschut is vervaardigd op
de scheepswerf P. Smid en Co. te Rot
terdam met behulp van twaalf terzake
kundige meesterknechts van de Duit-
sche geschutfabriek Erhardt. Tijdens
den aan maak van deze batterij hebben
Nederlandsche militaire autoriteiten her
haaldelijk een bezoek gebracht aan de
scheepswerf, en thans worden door het
Nederlandsche leger proeven met deze
kanonnen genomen. De veldhouwitsers
zijn stukken van 10.5 cM.
Het betreft hier een proef om te
zien, in hoeverre Nederland zich onaf
hankelijk kan maken van het buiten
land, wat betreft geschuts-industrie.
Het is een proef van genoemde maat
schappij in Den Haag. De batterij is
aan niemand verkocht, zoomin aan de
Nederlandsche als aan een buitenland-
sche regeering. Het Nederlandsche le- ftig^of^geen hulp kon worden geboden
ger schiet thans de kanonnen in, om
te zien, hoe de proef is gelukt.
Brandstichting.
Twee gebroeders, landbouwers
De prijs der Advertentiën a
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats- 2
ruimte. Buiten Friesland, uit- X
gezonderd Familieberichten, 2
10 ets per regel. Bij abon- 2
nement belangrijk lager. 2
lA^AAA AAAAAA A a AAA A A A A 1 a SI X
rW V^F W W W^F^^F^V WW^FW
Aiear altyd heasich en skoar yn
’e kiel;
Men koe my mar amper forstean.
Nou brük ik V.S. en ’t foroaret
alhiei.
Gjinien scil in wird meer üntgean.
Engros by VAN SLOOTEN,
Harns.
Te Ostende zelf heeft de storm een
geweldige schade aangericht. Men
meldt, dat een auto door den wind is
omgekanteld en de bestuurder ernstig
werd gewond.
Bortnianski
Zijderlaan
Zöllner
F. Pijlman
C. Kuntze
>loma boek
houden van het Ned.Hanaelsinstituut
Mej. B. Gielstra, leerlinge van den
heer H. de Jager alhier.
Tot de eerste klasse der R. H.
B. S. te Sneek zijn op verklaring toe
gelaten onze stadgenooten A. G. Grol.
S. de Jong, K. de Jonge en A. Visser.
Bevorderd van de 3e naar de 4e
klasse B. Engelsma, Arij Gaastra,
A. Noordenbos en J. Wiersma, van
de 2e naar de 3e klasse B. Gaastra.
Na afgelegd examen werd tot de
lessen aan de Chr. H. B. S. te Hooge-
veen toegelaten Jac. L. Kroes te
Berghuizen, Ruinerwold.
de
en
weer
in de Terschelliger haven. De nieuwe
toestellen waren niet eens geprobeerd.
Immers, de Delftenaars hadden een
groote fout gemaakt, ze hadden niet
gerekend met den diepgang van den
logger en met het feit, dat ter plaatse,
waar de *Lutine« in ’t zand zit, bij
laag tij niet meer dan 6 voet water
staat. En de logger ligt wel een paar
meter (liep.
Zoo hadden de heeren geen water
genoeg om hun, op de studeerkamer
opgezette plannen ten uitvoer te brengen.
Of ze ’t nog eens zullen probeeren,
dan met een platbodemschuit, is thans
onbekend.
Op het strand werden ongeveer 70
ul en 20 totaal
vernield. De tusschenkomst der politie
was noodig, om te beletten, dat daar
dieven hun slag zouden slaan.
Ook te Blankenberge heeft het ge
spookt. De storm stak op toen te
i zee
waren gestoken. Het duurde niet lang,
of een 15-tal sloepen werd op de kust
geslagen. Op den middag werden nog
5 groote sloepen vermist. Men vreesde
dat de golven over den zeedijk zouden
slaan. De zee was zoo woelig, dat de
haven niet meer te bereiken was, en
de sloepen de haven van Zeebrugge
moesten binnenvaren.
Op de Schelde is het ook ernstig
gegaan. De Engelsche stoomboot Gram
pian werd op de reede van Austruweel
van haar anker geslagen. Het schip
kon echter na groote krachtsinspanning
weer worden vastgelegd. Een ramp kon
hierdoor worden voorkomen.
De lichter »Lily< met een lading
tarwe, is ter hoogte van Walsoorten
gezonken.
Het Fransche schip »Galatée< is ter
hoogte van het Hellegat (Oosterschelde)
door het stormweer overvallen. Het
schip kreeg veel water in de ruimen;
de sleepboot »Brussel<, die het schip
sleepte, kreeg zooveel water in de
machinekamer, dat de vuren doofden.
Sleepboot en schip dreven dan ook
weldra hulpeloos rond. Zij zijn later
door een sleepboot echter bijtijds op
gepikt en de haven te Dintel binnen
gesleept.
Mr. Baels, Kamerlid van Ostende,
heeft Dinsdag in de Kamer over de
Noordzee-ramp geïnterpelleerd, waarbij
waarbij hij vooral heeft doen uitkomen,
dat het tekort aan reddingsmateriaal de
grootste oorzaak is geweest, dat zoo
veel visschers zijn omgekomen.
De regeering antwoordde, dat zij de
kwestie zal laten onderzoeken en de
In-
tusschen zijn in de kuststreek steun-
lijsten in omloop gebracht voor de fa
milieleden der slachtoffers. Koning
Albert zond een persoonlijke gift van
10.000 francs.
Tot plaatsing van
en Geldwezen buiten de Gemeente Workum is uitsluitend
sterd meldden de Belgische bladen nog,
dat drie booten nabij Ostende op het
strand zijn geslingerd. Van drie sloe
pen, die zijn aangespoeld wordt de
bemanning vermist. Van de sloepen
»O 138< en >O 92« was men Vrijdag
avond ook zonder het minste nieuws
In den avond werd vernomen, dat de
sloep »O 138< met man en muis is
vergaan.
Geheel de visschersvloot was Vrij
dagmorgen reeds in zee, Van op den
Zeedijk zag 't samengeschoolde publiek
hoe talrijke verraste garnaalvisschers
bovenmenschelijke pogingen aanwend-
den om aan wal te geraken. Een tragisch
schouwspel was het te z;ep, dat de in
hun bootje door de woeste haren rond
geslingerde yisschers het noodsein had
den geheschen, en hun toch maar wei-
Ongevallen,
Bij het baden in zee zijn Maandag
te Ter Heide een vrouw en een kind
verdronken, vermoedelijk moeder en
dochtertje. Toen de drenkelingen aan
land gebracht werden was het reeds te laat
De namen der slachtoffers bleven on
bekend. De vrouw was met ’t meisje
achterop naar het strand gekomen.
Maandag is te Wageningen de 14-
jarige J. v. d. B. bij het zwemmen in
de haven verdronken.
Branden.
Maandagavond, omstreeks half elf
brak brand. hit in de garage, gelegen
ach,ter aan het huis van den heer Nij-
burg, aan den Soesterbergschen straat
weg. In de garage bevonden zich
twee autobussen, waarmede juist dezer
dagen de dienst AmersfoortBaarn
zou worden aangevangen. Beide bus-
Sevenum (L.), resp. 16 en 36 jaar C
oud. waren door de rechtbank te badkoetsen beschadigd
Roermond veroordeeld tot 2 en 4 jaar
gevang., terzake dat zij op 15 Maart
te Sevenum opzettelijk de boerenhui-
zinge van H vd. Sterren in brand
- J perso-
De rijwielbelasting.
Thans heeft de minister bepaald dat
de wet op de rijwielbelasting met 1
Aug. in werking treedt. De merken
moeten bevestigd worden:
hetzij aan de balhoofdbuis of aan
één der buizen van het stuur;
hetzij, binnen 15 centimeter afstand
van het stuur, aan de bovenbuis van
het rijwiel.
De hoofden van gewinnen, die in
de Rijksinkomstenbelasting over het
loopende belastingjaar niet zijn of wor
den aangeslagen en voor het rijwiel,
dat zij voor hun beroep of bedrijt
noodig hebben, volgens artikel 1, laat
ste lid der wet kosteloos een belasting-
merk wenschen te ontvangen, moeten
zich daartoe in persoon aanmelden
ten kantore van den ontvanger der
accijnzen over hun woonplaats, ten
einde aldaar een schriftelijke aanvraag
te doen.
Pe >Karppioen» meent de leden
ernstig te mogen aanraden alleen plaat
jes aan te nemen, waarvan de gaten
behoorlijk in het midden zitten, en te
weigeren de plaatjes, waarbij dit niet
het geval is.
Te Haarlem kwam, iemand bij de
politie aangifte doen dat het merk
voor de i’
eenige uren te voren had gekocht en
aan zijn fiets oevestigd had, gestolen
was.
Pet eerste slachtoffer I Opgepast I
De minister van financiën heeft be
slist, dat het postpersoneel, dat zijn
eigen fiets gebruikt ten behoeve van
den dienst, de rijwielbelasting geheel
zelf behoort te betalen.
Advertentiën en Reclames voor Handel, Nijverheid
Uitgevers-Bureau »Neerlandia”, Zuiderplein 101, Leeuwarden. Telefoon Intercomm. 14°5.
ernstigen toestand is de jongen naar
een ziekenhuis vervoerd.
De kosten van levensonderhoud.
Het indexcijfer van de totale kosten
van levensonderhoud bij arbeidersge
zinnen vertoont, volgens opgave van
het Bureau van Statistiek, in Juni 1924
een daling van 18.9 pet. sedert Maart
1920. Stelt men deze laatste maand op
10Q, dan bedraagt het in Juni 1924 dus
81.1. Het vorige driemaandelijksche in
dexcijfer, voor Maart 1924, bedroeg
83.8, of een daling van 16.2 pet. be
neden het peil van Maart 1920. Van
Maart 1924 tot Juni 1924, is dus een
daling te constateeren van 83.8 op 81.1
d.i. 2.7 op 83.8, of 3.2 pet. In Sep
tember 1920 had de duurte haar hoogte
punt bereikt met een indexcijfer van
106.§ op de basis van Maart 192Q 1Q0.
Sedert September 1920 is er dus in
Juni 1924 een daling van 106.8 op
81.1 of 24.1 pet. Het hiermede over
eenstemmende cijfer bedroeg in Maart
1924 slechts 21.5 pet.
Voor de voeding afzonderlijk is de
daling sedert Maart 1920 in Juni 1924
22 pet. tegen 16.7 pet. in Maart 1924
Van Maart 1924 tot Juni 1924 is er t o
een daling wr te nepien van $4 pet. ®en nablJ den Schreierstoren te
Voor de voeqipg a(zqnderlijk is de
taling sedert (Ie vorjge drjetpaandpijk-
s:fie berekening dys
dan voor de totyle kosten yan Igyén*
onderhout}-
De meeste prijsverschillen, waarmede
de statistiek in het afgeloopen kwartaal
te rekenen kreeg, betreffende uitgaven
voor de voeding. De prijsbeweging
onderscheidde zich in de periode van
Maart tot Juni 1924 hierdoor, dat de
daling zich ditmaal tot verscheidene on
derdeden heeft uitgestrekt. De daling is
zoo goed als algemeen.
Naar Frankrijk.
Uit Qost-Groningen is weer een 12-tal
jonge landbouwers naar Noord-F rank
rijk vertrokken.
Auto- en motor-ongelukken.
Nabij Vries is een vrachtauto van
de firma Lieftinck, uit Groningen, te
gen een boom gereden. Twee inzitten
den werden zwaar gewond.
Te Eemnes is een 7-jarig meisje
door een auto doodgereden.
Het in de Zuiderzee gezonken
vaartuig.
De juiste naam van den schipper,
die met zijn vrouw en 4 kinderen,
waarvan de oudste 15 jaar Vrijdagmid
dag op de Zuiderzee is verdronken, is
Roeland Tielemanshet tjalkschip is
de »Onrust» uit Den Bommel.
De eenige overgebleven zoon, de 16-
aanzienlijker bet ^eyen Se^ost. Een Ford-auto
- J waarin niet minder dan 7 personen
zaten, reed in snelle vaart langs de
Geldersche kade in de richting van
het Centraal Station.
Ook in de bocht nabij den Schreiers
toren werd de vaart niet verminderd.
De auto botste met volle kracht tegen
een paal van het geleidingsnet der
electrische tram. Alle inzittenden wer
den uit het voertuig geslingerd. Drie
van hen werden zeer ernstig gewond
en door den geneeskundigen dienst
naar h^ Binnengasthuis vervoerd, waar
bij aankomst bleek, dat twee van hen
waren overleden.
De andere vier inzittenden bekwamen
minder ernstige verwondingen en be
hoefden niet naar het Ziekenhuis te
worden vervoerd.
Uit het voorloopig door de politie
ingestelde onderzoek is gebleken, dat
de inzittenden allemaal in sterke mate
onder den invloed van sterken drank
verkeerden. De auto bood bovendien
slechts plaats voor 4 personen ^epyyl
er 7 in zaten. De bes^uyrder van dien auto
i§ dpor de politie in hechtenis genomen
en zal ter beschikking van de justitie
worden gesteld.
Kanonnen.
Men schrijft aan de N. Rt. Ct.:
Voor het eerst in Nederland heeft
een fabriek de vervaardiging onderno
men van kanonnen. Verleden week is -
de eerste batterij gereed gekomen den inventaris kon worden gered.
WORKUM. Bij goed weer geeft de
Zangvereeniging T.A.V.E.N.U. Woens
dag 30 Juli, 's avonds 81/2 uur eene
uitvoering op de Markt.
Het publiek wordt beleefd verzocht
gedurende de zangnummers niet heen
en weer te loopen.
Onderstaand programma uit
knippen.
1. Bondslied
2. Serenade van
een Landsknecht Orlando Lasso
3. Bede v/h Vaderland Valerius
4. De Twee Jagers
5. Morgenlied
6. De wereld een orkest Henri Dubois
15 minuten pauze.
7. Du Hirte
8. Sneeuwklokjes
9. De Spijskaart
10. Lentelied
11. Domme Hans
Geslaagd voor het dip]
Louden van het Ned. Handt
gouddelverswerk geheel stil.
Maar nu kwamen de hooggeleerde
heeren en zij zouden met hun nieuwe
vindingen het goud aan zand en baren
wel weten te ontrukken, zegt het
»L. Nbld.c
Dinsdag kwamen ze
aan, Woensdag voeren ze naar
strandingsplaats van de »Lutine«
Donderdag reeds lag hun vaartuig
sen, waarvan de een een groote waar- noodige maatregelen zal treffen,
de vertegenwoordigde, werden een
prooi der vlammen. De brandweer
moest zich bepalen tot het nathouden
van het aangrenzende perceel. Het
voorste deel van het huis bleef ge
spaard, doch werd ernstig beschadigd.
Verzekering dekt de schade.
Maandagmiddag brak brand uit in
de rijwielbergplaats van den heer C.
L. Breman te Ooltgensplaat. Onmid
dellijk stond de geheele zaak in volle
vlam.
Een jongen liep brandend de straat
op. Door hem over den grond te rol
len, wist men zijn brandende kleeren
te blusschen. De heer Breman zelf
kreeg ook ernstige brandwonden. Het
geheele perceel ging verloren. Niets
Jj111
vier veldhouwitsers en een ^.g.y. pul- Alles was slechts laag verzekerd.
De storm in België.
Omtrent den jongsten storm, die ook
waarmee de Engelsche troepen hier te
lande moesten betaald worden. Het
zou op de ree van Texel dit geld los
sen en dan de reis voortzetten naar
Hamburg en de rest zijner kostbare
lading de banken daar afgeven ter ver?
sterking van hun crediet.
De »Lutine< is toen bij stormweer
uit den koers geloopen, en het was
in 1799 op een der gevaarlijke drijf-
zandbanken voor Terschelling ge
strand. En daar ligt het schip tot op
den huidigen dag, meters diep
in het mulle zand weggezonken.
Er is al menige poging gedaan om de
waardevolle lading van het vaartuig te
bergen, wat ook gedeeltelijk is gelukt,
doch het heet dat daar nog enorme
schatten moeten bedolven liggen. In
de laatste jaren stond evenwel het
op Terschelling hebben gestoken, waardoor drie
nen in levensgevaar kwamen te ver- Blankenberge de visschers juist in
keeren en inboedel en kleinvee ver
brandden. De 80-jarige H. vd. Sterren
had de boerderij aan den oudsten be
klaagde verkocht, doch zou tot zijn
dood vruchtgebruik genieten. Daar be
klaagde echter wenschte te trouwen,
sommeerde hij den ouden man her-
haaldelij’k te verhuizen, wat niet ge
beurde. De jongste broer heeft toen
in overleg met de oudste den boel in
brand gestoken. De oude man had al
les zeer laag verzekerd, de huishoud
ster, die niets verzekerd had, werd
voor f500 benadeeld. In hooger beroep
voor ’t Hof te Den Bosch eischte de
adv.-generaal bevestiging der straffen.
Auto-ongeluk. Twee dooden.
Zondagnacht omstreeks kwart over
Amsterdam een ernstig auto-ongeluk
plaats gehad, dat aan twee personen
V
I
FRISO.
