Nieuws- en Advertentieblad
J. W. de Jong
V. s.
Pepermunt
gaat voorl
OOK IN
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
It
I
I
kraag/ iileedó
53uimama/ynmcik
nud a cd dikcwiccteft
Waarom zult ge elders
Uwe BRIL koopen,
nu ge thans in eigen
woonplaats vakkundig
wordt bediend?
JAMMER
1 i ONGEDACHT
jREEPEN
Gestat Jdtufcatatafctf
1
No. 42.
ZATERDAG 17 OCTOBER 1925;
51ste Jaargang.
Officieel Gedeelte.
4
Bekendmaking.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45. --
4
4
4<
Bekendmaking.
VACCINEEREN.
'do
de
A. WAGENAAR Azn.
en
Optiek - Workum
KWALITEIT
Vraagt dus merk
V. S.
ra,
k-
>e-
:el
er
Ift
,n-
ar
n-
m
a,
ar
li
ar
a,
n-
s.
ir
t-
v-
it
e
r
It
6
4
Burgemeester en Wethouders der
Gemeente WORKUM brengen ter ken
nis, dat is opgemaakt, vastgesteld en
aan den Gemeente-Ontvabger ter invor
dering toegezonden, het 2de suppletoir
kohier der belasting op de honden,
dienst 1925, dat zij, die mochten ver-
meenen tegen hunne aanslagen bezwa
ren te hebben, die binnen één maand
na de uitreiking der aanslagbiljetten
schriftelijk behooren in te dienen bij
hun College.
Workum, den 10 October 1925.
Burgemeester en Wethouders
voorn oemd,
A. WAGENAAR Azn., Burgemeester.
A. DE VRIES, Secretaris.
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats-
ruimte. Buiten Friesland, uit-
gezonderd Familieberichten,
10 ets per regel. Bij abon
nement belangrijk lager.
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Don
derdags voorm. in te zenden.
Advertentiën tot uiterlijk Don-
derdagsavonds, uitgez. familieber.
nogmaals vergi
Gaast en te Wc
van vestiging der, fabriek, Workum
aangi
derd met denzelfden spreker, ook met
de boeren uit het Heidenschap, en de
vergadering gaf voldoende blijken van
ving circuleerde, voor het laten op-
A.--
snel was óók de tweede
zending droogbussen uit
verkocht.
De derde partij is onder
weg, zoodat we nu weer
oogenblikkelijk kunnen
leveren.
Vraagt ze den winkelier.
Mooie droogbus met
alle toebehooren en 50
prima SIGAREN voor
slechts f 4.
Alleen bij
TROMP, Sneek.
- x De Coöperatieve Stoomzuivel-
fabriek „De Goede Verwachting’’
te Workum 19001925.
Voor oningewijden, ingezetenen zoo
wel als vreemdelingen, die hun loop
langs den Stationsweg namen, was
het duidelijk, dat er iets zeer bijzon
ders op til was ten opzichte van de
Coöperatieve stoomzuivelfabriek „De
Goede Verwachting”, wijl in de na
bijheid der fabriek een groote tent,
50 bij 15 M., was opgebouwd. En geen
wonder, want op Woensdag 14
ber zou met ruim 600 genoodigden
het 25-jarig bestaan der fabriek op
feestelijke wijze worden herdacht.
Een afzonderlijk, met groen en vlag
gen versierde, toegang voerde naar
de ruime, doelmatig ingerichte, met
een overdaad van bloemen versierde
feesttent, waarvan het ruime tooneel
als in een bloementuin was herscha
pen, waaronder prachtige bloemstuk
ken, o.a. gezonden door den Bond van
Directeuren, door den leider en mede
werkenden aan de revue, door den
Bond van Coöperatieve Zuivelfabrie
ken, door het Gemeentebestuur van
Workum, Notaris Tj ebbes en Motor-
dienst Westendorp.
Een Jazz-band orkest, onder lei
ding van den heer Scheepstra van
Leeuwarden, bracht de te 3 uur reeds
binnenstroomende menigte in een op
gewekte, feestelijke stemming dat zelfs
tot in den vroegen morgen de moed
er in wist te houden. Ofschoon op 3
uur gesteld, was het echter reeds bij
vieren, dat de heer N. W. Schotanus
namens de feestcommissie, de tegen
woordige leden en een groote schare
.van oud-leden, een hartelijk welkom
toeriep, in het bijzonder de mede ju-
bileerende heeren S. J. IJbema, voor-
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van be
langhebbenden, dat de MIDDEN-
STANDSWONING aan den Stations
weg, thans bewoond door den Heer M.
J. Schootstra, omstreeks medio Decem
ber a.s. opnieuw voor verhuring be
schikbaar is. Aanvrage om inhuring kan
reeds nu geschieden.
Workum, den 12 October 1925.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
bleek niet ongegrond, zoodat hulp
en steun voor degenen, die dit óver
kwam, moest worden gezocht bij de
zuster coöperatie’s te Koudum en
Warns. In net eerste boekjaar meld
den zich aan 36 veehouders, melken
de 756 koeien, waarvan de groei tel
ken jare is toegenomen, zoodat thans
de melk van nagenoeg 3000 koeien
wordt verwerkt waarmede thans deze
Coöperatie de tweede plaats in de rij
barer zusteren inneemt.
Een interessant staatje van het ver
loop gedurende 25 jaren moge hier
volgenGedurende deze kwarteeuw
werd verwerkt 215 699.028 K.G. melk,
5.455.138 K.G. boter en 14.500.000 K.G.
kaas. Aan melkgeld werd uitbetaald
f 16.503.119, aan werkloonen f617.922,
aan melkvervoer 457.256, aan onder
houd, nieuwe werktuigen en afschrij
vingen f207.076, aan brandstof f 157.284,
aan zout f 92.400 en aan stremsel
f 50.000. Gedurende 1925 is van 125
leden verwerkt 10.000.000 K.G. melk,
267.000 K.G. boter en 700.000 K.G. kaas,
terwijl aan melkgeld werd uitbetaald
f 1,033.800, aan werkloonen f 45.000 en
aan melkvervoer f30.000.
Op 8 Juni 1900 werd de heer J.
Feikema, destijds te Koudum, benoemd
tot Directeur. Met al deze gegevens
voor oogen, meent de heer IJbema,
dat er thans alle reden bestaat, om
dat 25-jarig bestaan der fabriek op
eenigszins feestelijke wijze te her
denken.
De heer U. Kooistra, Secretaris
van den Bond van Coöperatieve Zui
velfabrieken, verkrijgt daarna het
woord voor het uitspreken eener
feestrede, en brengt in de eerste
plaats de groeten en gelukwenschen
over van zijne medebestuurders de
heeren Tijsma en Veeman, die door
ongesteldheid verhinderd zijn, dit feest
bij te wonen.
Als Secretaris van den Bond acht
hij zich verplicht, aan de tot hem
Burgemeester en Wethouders der
Gemeente WORKUM brengen ter ken
nis, dat is opgemaakt, vastgesteld en
aan den Ontvanger ter invordering
toegezonden de lijst van verschuldigde
retributie wegens het wegvoeren van
faecale stoffen over het jaar 1925
(derde kwartaal), dat zij, die mochten
ver meenen tegen hunne aanslagen be
zwaren te hebben, die binnen ééne
maand na de uitreiking der aanslag
biljetten schriftelijk behooren in te
dienen bij hun College.
Workum, den 10 October 1925.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
A. WAGENAAR Azn.
De Secretaris,
A. DE VRIES.
watervoorziening, maar door de in het
leven geroepen polders, is dat geheel
anders geworden. Om dat beeld van
vroeger goed voor oogen te hebben,
raadt Spr. de lezing aan van het
stukje van Halbertsmain moarntiid
bij de boer, die zoo vaak op de plaats
„Westerein”, bij Workum vertoefde.
Doch dat alles zou anders worden,
want immers de vooruitgang van de
wetenschap heeft een groote omme
keer in de samenleving gebracht.
Die wetenschap begon zich ook te
bemoeien met het bedrijf, ofschoon de
boeren daarvan eerst 'niets wilden
weten, doch zij konden er niet aan
ontkomen, toen er andere werkwijzen
kwamen, toen Denemarken ons land
van de wereldmarkt verdrong. Nood
gedwongen kwamen de fabrieken en
in betrekkelijk korten tijd heeft de
Coöperatie zich sterk ‘ontwikkeld,
vooral sedert de oprichting der eer
ste Coöperatieve fabriek te Warga
in 1886, waardoor de fabrikatie der
boter werd verplaatst. Maar ook voel
de men bij de particuliere fabrieken
al gauw, dat de boeren niet veel te
zeggen hadden en zij maar moesten
afwachten, wat hen'zou worden uit-
betaald. Wel was in het begin de
Coöperatie iets geheel nieuws, maar
de boeren zijn allengs daarin opgevoed
wat ook het geval is geweest met de
Directeuren, doch zij werden gesterkt
door de idee, om de hun toevertrouw
de zaak vooruit te brengen en omhoog
te voeren, waarvoor zij Vrijdags te Leeu
warden bijelkaar kwamen, om in hunne
samenkomsten fabriekszaken te be
spreken, waaruit later de Bond van
Coöperatieve fabrieken is ontstaan,
die in zijn statuten als zijn doel om
schrijft samenwerking en wederkee-
rige voorlichting.
Door deze wijze van werken is be
reikt, dat de techniek van het zuivel
bedrijf nergens hooger staat dan in
Friesland, waarvan de buitenlanders
getuigen en waardoor het allerlaatste
er door de fabriek wordt uitgehaald.
Door deze wijze van fabriceeren is
de kwaliteit van de boter en de kaas
omhoog gebracht, heeft ons land weer
zijn alouden, goeden naam herkregen,
ofschoon de wereldmarkt niet door
ons kan worden gedwongen.
Maar bovenal is van invloed geweest
het verhoogen van de opbrengst der
melk en het vetgehalte daarvan, dat,
van 3.1°/o in 1910 is gestegen tot 3.38%
verleden jaar en een meerdere op
brengst vertegenwoordigt van 3 milli-
oen, hetgeen door een particulier niet
kan worden bereikt. Verder is gedu
rende de laatste jaren de meerdere
zorg voor de gezondheid van het vee
van grooten invloed geweest. Maar
bovenal moet en kan een Coöperatieve
fabriek beter zorgen voor een billijke
verdeeling van het melkgeld, elk krijgt
bij die fabriek „sines”, wijl de waarde
der melk volgens zuiveren grondslag
wordt bepaald. Eigenaardig is het,
dat al die dingen van onderen zijn
opgekomen, doch een groote schare
heeft daaraan gedurende 30 jaren ge
arbeid, ook de fabriek te Workum.
Wel gaat deze steeds niet in alles di
rect mee, gaat zij niet over ijs van 1
nacht en heeft dit wel eens den in
druk gewekt, dat zij haar kracht
zocht in haar isolement, maar dat is
niet waar, Workum is steeds een goed
koopman geweest, heeft de voordeelen
gezocht waar zij waren te vinden,
onder leiding van een goed directeur
die zijn meening volstrekt niet achter
houdt, en waarvan ieder steeds heeft
kunnen profiteeren, maar die zijn
werk voorzichtig heeft opgebouwd.
Er zijn echter vaak verschillende
stroomingen, doch er moet naar even
wicht worden gezocht, die zal komen,
als het allen ernst is met het ééne
doel: het belang van Friesland.
Maar vraagt men nuis alles in
orde, dan moet het antwoord ontken-
Tot plaatsing van
waarden, om in het Friesch te spre
ken en dat niet al te lang te doen,
hem zijn taak vergemakkelijken. Waar
de Voorzitter een duidelijk overzicht
heeft gegeven betreffende de fabriek
te Workum, waarover hij echter in
bijzonderheden niet kan oordeelen,
zal de spreker zich bepalen tot de
zuivelbereiding in het algemeen. Hij
heeft sedert het jubileum in 1911 té
Warga, reeds veel mee gemaakt,
maar hoeveel te meer noopt een jubi
leum van een vereeniging zelve, om
stil te staan en terug te zien, om dan
morgen weer verder te gaan, ver
sterkt door den dag van heden. Ook
thans wil hij nagaan wat over
die 25 jaren is bereikt en of dat
moed kan geven, om met gerustheid
de verdere toekomst tegen te gaan.
De Coöperatie is nog van jongen
datum, zij is pas 30 jaar oud, hetgeen
noodzakelijk moest voortspruiten uit
den aard van het bedryf en uit de
opvattingen van den boer zelf. In
-vroeger tijden was de boerdery een
rijk op zich zelf en de boer, met zijn
gezin de koning van de plaats. Wel
heerschte de stad over den boer, maar
thuis was hij toch baas en koning, waar
hij echter gedoemd was, van den
vroegen ochtend tot den laten avond
te werken. Want het gemaak en de
markt waren toen voor hem groote
factoren en hij was feitelijk fatalist.
Met zijn buren had hij. feitelijk niets
dat U nog niet een proef
hebt genomen met VIS-
SER’s pakjes Koffie en
THEE.
Ze is toch zoo fijn I
Koffie in de prijzen van
45, 50, 55, 60, 70 ct.
Thee in de prijzen van
30, 32, 34, 36, 38, 40 ct,
Bovendien die heerlijke
Kwattareepen er geheel
gratis bij.
VISSER, Sneek.
Modern bedrijf;
opgericht 1794.
De Burgemeester der gemeente
WORKUM brengt ter algemeene ken
nis, dat op Donderdag den 22 October
1925, des namiddags te 2 uur, in het
beneden-lokaal van het gemeentehuis
gelegenheid zal bestaan om zich gratis
door den heer IJ. HIEMSTRA, arts
alhier te doen
De ouders worden verzocht
trouwboekjes mede te nemen.
Workum, den 15 October 1925.
De Burgemeester voornoemd, zitter> j Peikema; directeur en G.
Ketelaar, plaatsvervangend en thans
effectief bestuurslid, Burgemeester
Wagenaar, de vertegenwoordigers
van den Bond van Coöperatieve fa
brieken, Kooistra en Gerbers, de ver
tegenwoordigers der zusterfabrieken
te Koudum, Warns, Hemelum, De Voorzitter verzocht met een stillen
Balk Jen Heeg en de oud-com-
missaris, de heer C. Tjebbes. Geza
menlijk wordt nu gezongen een
in druk uitgereikt feestlied, waarna
de heer Schotanus nog mededeelt, aangewezen de heeren S^ J. IJbema,
dat een groote hoeveelheid telegram
men en felicitaties zijn ontvangen,
zoowel uit binnen- als buitenland,
waarvan natuurlijk geen lecture kan
worden gedaan, doch hij maakt uit
zondering met een telegram van den
oud-minister Posthuma, namens de
F. N. Z. en een brief van Plaatselijk
Belang alhier.
Vervolgens geeft de Voorzitter, de
heer S. J. IJbema, een historisch over
zicht, waaraan wij het volgende ont-
leenen
Het thans gevierde herdenkingsfeest
voert terug tot de heerschende malaise
tusschen de jaren 1880 en 1900, toen
onze boter van de wereldmarkt werd
verdreven en Denemarkenmetjfabriek-
grootste sorteering
laagste prijzen bij
1 TROMP, Sneek.
matige bereiding ons den weg wees,
zoodat ook hier de bakens moesten
worden verzet. In 1887 werd hier op
uitnoodiging van de heeren Harmens
en C. Tjebbes Sr. in een vergadering
door die heeren de noodzakelijkheid
bepleit van fabriekmatige zuivelbe
reiding, de oprichting van een fabriek,
waarvoor een stichtingskapitaal van
f30.000.noodig zou zijn, in aandee-
len van f1000.te plaatsen en waar
toe verschillende boeren zich bereid
verklaarden, doch toen het gevaar
nabij was, om het zeggingsschap te
verliezen, verklaarden de heeren 15
en 5 aandeelen te zullen nemen, waar
door het duidelijk werd, dat het èn om
de grondstof èn om het zeggingsschap
te doen was.
De bijeenkomst liep op niets uit,
waarna door de heeren een eigen
fabriek werd gesticht, waarbij de aan
voer van melk eerst zeer gering was,
doch die toenam, toen de slechte
prijzen voor de eigen bereide boter,
grootere afmetingen aannamen, dat
zelfs zoo ver ging, dat een boer met
40 koeien beleefd moest vragen om
als leverancier te mogen worden toe
gelaten. Gevolg was een poging van
een paar boeren onder Ferwoude, om
totl oprichting van een fabriek op
coöperatieven grondslag te geraken,
waarvoor een vergadering met een
spreker, tot inleiding van het onder
werp, werd gehouden, met het gevolg,
dat staande de vergadering, die te
Makkum plaats had, een commissie
van voorbereiding werd benoemd. Na
nogmaals vergaderd te hebben te
'orkum, werd als plaats
aangewezen/Nogmaals wérd verga
derd met denzelfden spreker, ook met
de boeren uit het Heidenschap, en de
vergadering gaf voldoende blijken van
medewerking. Een lijst van inschrij
ving circuleerde, voor het laten op
maken eener acte, waarbij de melk
van minstens 800 koeien werd toe
gezegd. Een vergadering werd uitge
schreven op Vrijdag 5 Januari 1900
in Hotel „Ketelaar”, teneinde alsdan
de acte van oprichting der Vereeni
ging te passeeren, waar bijna de helft
der voorloopig ingeschrevenen schit
terde door afwezigheid, waarom de
vergadering geen resultaat had en
zelfs 3 boeren met 100 koeien zich
nog terug trokken, zoodat slechts het
getal 766 kon worden bereikt, Echter,
de vergadering te i2 uur uitgeschre
ven, werd uitgesteld tot ’s midd. 4 uur,
toen de genoemde 3 boeren van de
dwalingen huns weegs terug keerden
en tot onderteekening bereid werden
oevonden, zoodat de volgende heeren
hunne handteekening onder de acte
van oprichting der Vereeniging
plaatsten
S. J. IJbema, T. S. Westendorp, S. J.
Vallinga, S. A. Elgersma, A. A. Demmer,
A. J. Lootsma, D. D. van der Werf, A. P.
Veltman, S. Y. Sterkenburgh, M. A. gerichte uitnoodiging te voldoen, te-
Brandsma, G. Ketelaar, T. Wiersma, meer wijl ook de hem gestelde voor-
A. S. Elgersma, S. M. Schotanus, U.
F. Venema, R. R. Hendriksma, P.
Kuipers, H. Gerritsen, O. Hospes, H.
S. van der Meulen, D. L. Schakel, J.
Postma, Y. Haitsma.
Degenen, die deze heeren hebben
gekend, zullen weten, dat van de 25
oprichters, ons reeds 11 door den
dood zijn ontrukt, waarbij mannen,
die wij zoo noode konden missen en
een groote steun voor onze Vereeni
ging zijn geweest, èn bij de oprichting
èn bij den groei onzer Coöperatie,
groet, die leden thans nog eens hulde
te brengen, door een oogenblik van
de zitplaatsen op te staan.
Als eerste bestuursleden werden
angewezen de heeren S. J. IJbema,
T. S. Westendorp, S. A. Elgersma, M.
Brandsma, M. Hijlkema en F. A. de
Boer en als plaatsvervangende leden
de heeren C. Tjebbes en G. Ketelaar.
Van de drie aangeboden bouwter
reinen werd het tegenwoordige geko
zen, bouwplannen in gereedheid ge
bracht, een obligatieleening werd uit
geschreven, de acte van oprichting
in de Staatscourant geplaatst en over
gegaan tot aanbesteding, waarbij ech
ter de laagste ingeschrevene som bo
ven de begrooting was en later de
gunning onderhands werd toegewezen
De vrees van hen, die zich oorspron
kelijk terugtrokken, dat zij bij teeke-
ning, zouden worden bedankt als le-
verander der speculatieve fabriek, noodig, dan alleen met het oog op de
Advertentiën en Reclames voor Handel, Nijverheid en Geldwezen buiten de Gemeente Workum is uitsluitend gemachtigd WOUTERS’ Algemeen Advertentie-, Reclame- en
Uitgevers-Bureau >Neerlandia”, Zuiderplein 101, Leeuwarden. Telefoon Intercomm. 145.
ZZf
L
i.
3
I
fr
I
RISO
’Lfó1 -i
J U11ÜC1 ÜUUÜ HCÜ1 CH kJ. MJLU UÜLHU; V WX
