met en zonder rand T. GAASTRA Bz. Alles of niets door PASSEPARTOUT. De Curator en zijn Pupil. Deel II. SCHETSJES FEUILLETON INGEZONDEN. heelemaal pamflet (per- zijn erg nerveus 8 >ggen. 'Dacht je i heb Dacht je 1 I I 5 verkrijgbaar in den boekwinkel van en verklaarde tevens de daad te hebben gepleegd om zich in het bezit te stel len van de brandwaarborggelden. 1 op tlijf jaagt. Luister goed: Vandaag of morgen komt-ie terug. héAr zoon, d je rekenschap moeten hebt geprobeerd 'm in del hij leeft, hy, haar zoon, van C erfgenaam van wat jij en die ploert van ’n notaris jullie meent te mogen toeëigenen. Slangvloekte de Markies en striemde met z’n zweep het gezicht van de oude vrouw, zooaat de strepen op de wang en boven het oog rood opkraalden. Maar zij scheen het niet lang tot je gebracht heb, zal lettend op de enkele arbeiders, die er werkzaam waren en die zich op 't gezicht van den meester, zoo veel mogelijk achteraf hielden, want, hoe wel dé markies meestal zorgde niet persoonlijk te straffen, wist ieder, dat hij, via zijn opzichters onbarmhartig kón optreden. De ouwe Thérèse, die vast besloten was, geen woord te verraden van wat er tusschen haar en den zoon van haar vroegere meesteres besproken was, zag onverschillig op, toen de deur van haar schemerig loodshok open ging. Ze meende, dat voor de tweede maal Michel haar kwam uit schelden en kwam pressen, oih toch eerlijk de waarheid te spreken, want dat het anders slecht met haar afloo- pen kon. Och, had ze bij zichzelf geredeneerd, slechter leven dan ik nu heb, kan ik toch niet krijgen. Oude menschen zooals ik, moeten zich in de bar slechte tijden alles laten welgevallen, als ze tenminste niet van honger sterven wil len. Slechte ligging, slechte voeding en sterven in een of ander hospitaal. Als de oude graaf niet krankzinnig geworden was, zou ’t zoovor nooit met me gekomen zijn. En als freule Leonie er nog was, zou ik nooit voor de toe komst bezorgd hoeven te zijn, maar gen, dat lijkt me ’t zelfde. In deze gemoedsstemming trof de markies de oude vrouw aan. Hij stond zweep trillenden z’n vuisU de hersens beneveld door den ouden bourgogne en de woede gedwarsboomd te worden door zoo’n oud vod van ’n arbeidster. Toch werkten nog de woorden van den notaris in z’n binnenste. Je vangt meer vliegen met ’n druppel honing. Och, wat, honing? 'n Hanseling kon H. Buiten verantwoordelijkheid der Redactie die plaats bood voor meer dan vijftig arbeiders. Met de hondenzweep in de hand liep de Markies het park door, niet Een drijvende universiteit, In Amerika wordt een schip uitgerust, dat eigenlijk een soort van drijvende universiteit vormt. Dit schip, dat voor zien is van uitstekende les- en gymna stieklokalen, zal met een groot aantal Amerikaansche studenten een reis om de wereld maken. De reis zal in October a.s. aanvangen en omgtreeks acht maanden duren. Men zal ook Indië aandoen en verwacht te Priok op den 30en December aan te komen. Het Japansche, Duitsche, Engelsche, Spaansche, Fransche, Oostenrijksche en Italiaansche gouvernement zullen worden uitgenoodigd een onderwijs- specialiteit van naam de reis te doen meemaken, terwijl men in de verschil lende plaatsen, die men bezoekt, contact zal zoeken met de plaatselijke onder- wijsautoriteiten. Een beduidend aantal leeraren en professoren zal begrijpelij kerwijze de reis meemaken, zoodat vol- Aan de Postduivenliefhebbers in Workum Dra is de tijd weer aangebroken, dat de Workumer Postduivenvereen. „De Luchtbode” weer een aanvang maakt met de proef- en wedvluchten in dit jaar te houden. Indien er nog liefhebbers zjjn, die lid van bovengenoemde vereeniging wenschen te worden, en deze vluchten mee willen maken, kunnen zich alsnog vóór 15 Maart 1926 aangeven bij één der bestuursleden. Nadere inlichtingen verstrekt Het Bestuur: O. DE GROOT, Voorz. H. PRUIKSMA Szn. Secr. P. HUISMAN, Penningm. J. BOKMA, Com. v. Materiaal Bestellen op Zondag. De bezuiuigingswoede der Posterijen die de postbestelling op Zondag totaal heeft doen vervallen, maar de gelegen heid openstelde voor het publiek tot het afhalen van brieven, zal, zegt het »Hbld.<, te Hilversum wellicht aanlei ding geven tot het invoeren van een particulieren besteldienst. Iemand die weten kan met hoeveel tegenzin het publiek op Zondag zijn post komt af halen, de rijwielbewaarder voor het postkantoor is tot de gedachte geko men, dat er misschien een broodje in zou zitten, om als gemachtigde van particulieren de post af te halen en aan huis te bezorgen. Zijn zoon is de ondernemer, die al een tarief heeft samengesteld, n.l. f 1 per maand en f2.50 per 3 maanden, bij wijze van abonnement. Afgewacht dient nog te worden, of het hoofdbestuur der Posterijen deze misschien winstgevende onderneming aan het particulier initiatief zal over laten, of wel, wakker geschud, het bestellingsbedrijf op Zondag bij abon nement niet zelf gaat ter hand nemen. Een schipbrug stuk gevaren. Dinsdagavond in schemerdonker is de schipbrug over den IJsel te Deven ter kapot gevaren. De brug was open gedraaid tot doorlating van een stoom schip en een motorboot, toen uit de richting van Zutphen twee schepen naast elkaar gemeerd snel naderden de »Linguinda« schipper B. Bos uit Zwartsluis, geladen met steenen naar Leeuwarden, en de »Eben Haëzer» van F. Uiterwijk te Oosterbeek. Het motorschip »Linguinda« dat het andere vaartuig naast zich sleepte, kon door den feilen stroom van het hooge water val te laten loopen. Je hebt ’m hier heen laten komen, maar hij is je tusschen je vingers uitgeglipt, hy heeft je op den terugweg niet malsch toe getakeld Doet 't nog pijn Die klap moet raak geweest zijn, raker dan jij mij ooit zult kunnen treffen. En dat is alles mijn werk geweest. Ik heb hem gewaarschuwd. Ik heb gevoeld, wat jy en die duivel van een notaris met hem van plan waren, en toen heb ik er een stokje voor gestoken. Sla nu nog maar esO, ik, ben niet van plan me te slachtofferenIk ga van daag of morgen toch dood, maar voor ik sterf, wil ik me de weelde gunnen jou gestraft te zien. En dat gaat ge beuren, je hoeft er geen minuut aan te twijfelen! Weer volgden 'n paar onbarmhar tige zweepslagen, die de ongelukkige weerlooze vrouw even deden ineen krimpen. Maar ze gaf zich niet ge wonnen. Integendeel. De pijn scheen haar op te hitsen, scheen naar kracht te verdubbelen. Ze sprong op en schreeuwde den markies, die wit van drift zag, toe En als je het dan weten wilt, ja, ik hèb onder je venster geluisterd. Ik heb alles gehoord. Ik weet precies, wat er in je auto is gebeurd, ik heb woord voor woord verstaan wat jullie samen besproken hebt, en je kunt de groeten doen aan je diefjes-m^at, dien schurk van ’n notaris, je kunt zeggen dat ik, als hij achter slot en grendel komt, aan die straf heb meegeholpen! De markies vergat zich geheel. Hij wierp z’n zweep in ’n hoek, sprong op de vrouw toe, greep haar bij de keel en slingerde haar met 't hoofd tegen den harden houten wand van de loods. De oude Thérèse zakte zon der eenig geluid te geven, in ’n hoek ineen. Markies d’Auvergne rukte de deur open en met ’n gezicht, verwron gen van krankzinnige drift, vloekte hij op den drempel: Sterf dan, Baskisch gebroed Toen sloeg hij de deur met ’n ge weldigen slag achter zich dicht. het park, midden in ’n dennenbosch, dat wijf krygen, dat de stukken er af vlogen. Jij hebt bij m’n oom, den graaf de Lannoy gediend, hè Ja. georienteerd was, zou er erg in gehad Ik wil je daarom niet over één hebben, dat in dit bosch ’n loods lag, kam scheren met de andere werksters. Zóó Als je me dat eèrder verteld had, zou ik je in alle opzichten begunstigd hohhan on Han win in höHHon Hoofdstuk III. DE STRAF-OEFENING. Notaris Deleroix was vertrokken, nadat hij, in gezelschap van den mar kies, onder het meer dan weelderige diner, 'n heele flesch ouden Bourgogne naar binnen had gewerkt. Ook de markies had veel meer gedronken dan hij meestal uit voorzichtigheid deed. Hij kende zichzelfals-ie te veel wijn gedronken had, was-ie zichzelf absoluut niet meester. Ditmaal hadden de teleurstelling over den mislukten aanslag en de verbittering over de koppigheid van dat oude wijf hem het glas als het ware in de hand geduwd. En nu de notaris vertrokken was, zat hij met de handen tot vuisten gebald in z’n zakken, de lippen opeen ge perst met ’n onheilspellenden glans in de oogen, voor zich uit te staren. Nu leek opeens ’t mislukken van 't zoo listig opgezette plan tegenover den jongen erfgenaam van graaf de Lannoy ’n kleinigheid. Die ouwe, kop pige vrouw dreigde hem in veel ern stiger gevaar te brengen. Die had misschien al over de oproeping in de kranten gekletst. En als dat zoo was, kon de markies d’Auvergne wel op breken, want Constant Nopens zou dan z’n eerste stappen wel al gedaan hebben. Was het nu niet, om krank zinnig te worden. Hij, markies Conan d’Auvergne zat hier in z’n stoel mach teloos om ’n ouwe vrouw aan 't praten te krijgen. Dat moest maar uit zijn. Hij sprong op en schelde. De ouwe gebogen Sanne kwam op z’n deur Kloppen. Laat Michel me oogenblikkelyk den sleutel van de loods brengen Schiet op, krom mirakel De ouwe Sanne keek haar heer angstig aan. Was-ie dronken O, maar dan zou ze uit z’n nabyheid blijven, want dan kon-ie als ’n beest te keer gaan. Ze had dat nog eens ’n keer meegemaakt. Zoo snel ze maar eenigszins kon, liep ze naar ’t bord met de electrische drukknoppen beneden in de gang, drukte op een daarvan driemaal en toen zeer lang, hetgeen beduidde „Opzichter Michel bij meneer de mar kies spoed.” Ondertusschen beschuldigde ze zich zelf, dat ze de derde flesch Bourgogne boven gebracht had, ze had beter gedaan te vragen of de heeren niet trek in ’n kop sterke koffie hadden. Wat zou er nu gaan gebeuren Haar meester was in de laatste maanden tóch al zoo vreeselijk slecht gehu meurd. Op ’n draf kwam Michel aangeloopen. De sleutel van de loodsriep zij hem reeds van verre toe, en in de volgende minuut stond Michel met den sleutel in de hand, onderdanig voor z’n meester. Heb je dat stuk venijn stevig achter slot gezet? Natuurlijk, meneer de Markies. Ik wil me er persoonlijk van overtuigen, of ze d’r straf wel behoor lijk ondergaat. Geef me den sleutel. Je kunt gaan. Michel verdween. Toen ging Mar kies d’Auvergne naar 'n muurkast, alia, of ik nou vandaag sterf of mor- nam er ’n hondenzweep van een van de kapstok-pennen en, zeer onvast op de beenen, verliet-ie de torenka mer, ging de trap op, het park in. daar met de lippen opeengeklemd, de Hij wilde naar de loods, waar ’t werk volk eiken dag de maaltijden gebruikte en waar de oude Thérèse Lianotte zich in arrest bevond. Met woorden had hij haar niet aan’t spreken kun nen krijgen, hij zou het nu probeeren met daden. De loods lag aan de Oostzijde van het park, midde omdat de markies hoegenaamd geen hinder wenschte te ondervinden van het werkvolk en de etenslucht. Geen sterveling, die niet op het landgoed (Wordt vervolgd,) 1 geen stuur houden en voer tegen de brug aan den kant van den linker oever, welk bruggedeelte zeer ontzet is. Daarna botsten beide schepen tegen het bruggedeelte aan den stadskant en brachten daar groote schade teweeg. De »Linguinda« liep groote schade op aan den boeg en verloor een roei boot, die zonk. De schade aan de brug kon nog niet worden geraamd, doch het schijnt vast te staan dat het brugverkeer eenigen tijd gestremd zal zijn. Een gevaarlijke rijksweg. Op den Rijksstraatweg tusschen het drukke industriecentrum Enschede en Hengelo, schrijft ’t Hbl„ heeft het snel verkeer den laatsten tijd een buiten gewoon grooten om vang aangenomen, waarop deze weg niet berekend is. Herhaaldelijk hebben daar dan ook ongevallen plaats. Vooral voor wiel rijders is het berijden van dien weg levensgevaarlijk, omdat slechts aan één zijde een fietspad is aangelegd. Wan neer fietsrijders van Hengelo komen, zijn ze genoodzaakt links van den weg te rijden, hetgeen bijzonder gevaarlijk is. Wanneer op een gegeven moment wielrijders uit de richting Enschede komen en auto’s passeeren, kunnen ongelukken niet uitblijven en herhaal delijk maken de bladen daarvan den laatsten tijd dan ook melding. De gemeentebesturen van Enschede en Lonneker, alsmede de A. N. W. B. hebben er daarom reeds meermalen op aangedrongen, om ook aan de andere zijde van den weg een rijwielpad aan te leggen. De Rijkswaterstaat schijnt hiertoe echter niet genegen, en wel om feit, dat daar een pad voor het vee moet blijven. Zondag hebben weer eenige onge lukken, veroorzaakt door autobussen, plaats gehad en Maandagmorgen reed een zware vrachtauto in een sloot en sloeg over den kop. Dit is in enkele dagen reeds de derde vrachtauto, welke in een sloot belandt. Het gevaar van vreemde termen in den Volksmond. Werkelijk gehoorde dingen Hij stond in duplo (dubio) wat te dat je aan mij ’n even goeie meester gevonden had als aan hem. Dat bestaat niet. Verbeeld je dat maar niet. Ik ben hier gekomen omdat ik anders in ’t Zuiden verhon gerd zou zijn. Michel heeft me aange nomen onder mooie beloften. Nou zit ik hier vast. Ik heb geen geld om terug te gaan. En als ik terug wou, zou jullie me toch niet laten gaan. Jullie kent je macht, de politie komt hier nooit. Er is hier maar één suffe veldwachter in de buurt. Jullie doet met ons wat je wilt. We zijn nog veel minder dan beesten. En probeer nou maar niet ’n woord uit me te krijgen, ’t Is waar, ik heb gepraat met den zoon van freule Leonie, hij is hier geweest en ik heb hem gewaarschuwd voor jou Voor mij Wie geeft jou ’t recht. vroeg de markies heesch. Dat recht neem ik, en sla me maar gerust dood,hoe eerder hoe liever. Maar eerst wil ik toch jou eens de waarheid zeggen. 'Dacht je niet, dat ik je doorzien heb Dacht je soms, dat ik niet wist, dat jij dat hu welijk van m’n ongelukkige meesteres met kapitein Noijens uit Holland in de hand gewerkt hebt? Jij wist dat dat haar vader den genadeslag zou geven. Je wist, dat dat z’n dood zou zijn en daar was het jou juist om te doen. Je hebt het nou zoo ver gebracht, dat je beheerder bent van al z’n goe deren. Maar Onze Lieve Heer heeft er je de rust niet bij gegeven, want i, de kleinzoon Graaf de Lannoy, de wettige van ’n notaris jullie'meent te mogen vloekte de Markies en -ap het gezicht iaat de strepen op de wang en bóven het oog rood té voelen. Sla maar op, net zoo me voor goed tot zwijgen hebt, maar zoolang ik adem ik jou zeggen, wat jou den doodsangst op ’t lijf jaagt. Luister goed Vandaag of morgen komt-ie terug. xen dan zal je rekenscha; hebben’en dan zou je gemerkt hebben* ge ven. Je 1 dook zoo maar uit m’n herinnering op, geheimzinnig proces toch, de in tieme Nutsavond, waarvan, gelijk van de andere, de literator Ds. A. Her- mansz ten Cate de leider was. Wij genoten van de voordracht „Altijd zon”. Zoo was ’t in ’t leven van „Oom Jacob”, ondanks of dank zij, maak het maar uit „Friso”-lezer(es) z’n bescheiden sociaal milieu. Er was „zon” in hem in dagen van voorspoed en vreugde, maar ook van tegenspoed en lijden. In tijden van intens zielsgenot, zoowel 'als toen stormen de wateren zijn levens diep beroerden. Ik meen, dat we van Balsem Brandenburgh ook houden, hoe en vanwaar Oom Jacob het groote levens- geschenk gekregen had, zóó maar niet, neen, niet zóó maar. Hy had er voor gestreden en geleden, menig bitt’re beker gedronken. Hy had ge zocht met volle werk-overgave en gevonden omdat hij wilde vinden. Dit was het geheim; als de zon in ’t hart was, de zon er niet weer laten uitgaan. Daartoe was noodig: altijd den goeden kant, den zonnekant van menschen en dingen, van toestanden en verhoudingen te zoeken. Altijd dit te doenniet eenmaal of tienmaal of honderdmaal maar voortdurend, stééds Zonder te klagen, zonder te versagen of te verdagen. Het recept van Oom Jacob zou ik willen aanbevelèn, vooral in dezen tijd, waarin het schijnt, dat er ’n rol- vloer onder de menschheid geschoven het perceel, gearresteerd, jSj zoo’n soort cake walk road van dé d_ --Amerikaansche kermissen. Zon is veel waard, vooral winter zon. We weten het van de voorbij-e dat 14 Februaridagen slechts Ï4 halve kwartieren zon hadden geschonken. hem getuigende moeten doenwij hadden moeten denken aan „Oom Jacob” van dominé Balsem zooals Brandenburgh hem presenteerde op onzen Nutsavond „Altijd zon M’n „Swan” zal den volgenden keer iets zeggen in dit verband over „Waardeering”. Mijn »Swan« en ik. XV. WINTERZON. Het is al bijna 40 jaren geleden, dat ik den vader van deze courant, den heer Hessel Brandenburgh toen nog te Workum, hoorde voordragen op ’n (plaatsel.) Nutsavond in m’n woonplicht het stuk van ds. Balsem getiteld„Altijd zon”. Het kwam niet alleen van den mooien inhoud, maar ook van déclamatie, Brandenburgh kon het zéér goed, dat de voordracht met grooten bijval werd aangehoord en, in verband met den inhoud, eerbiedig geapplaudiseerd. Den totaal indruk schijnt m’n geest in de speciale afdeeling van ’t onder bewustzijn, nimmer verlaten te heb ben, gelijk trouwens meer uit den Smedingschen tijd van „Friso”. Nimmer verlaten, want toen m’n „Swan”, dat altijd gedienstige en im mer welmeenende vulpennetje, vol inspiratie steeds, me zei„schrijf na dat leelijke ding (de politiek) eens over wat vriendelijkers, over wat meer opens, zuiv’re reinheid”, toen doen. Het is hier gewoon een oase (chaos.) Dat vuurwerk geeft boven het water een mooi defect (effect.) Ik stel voor, dat lid te rioleeren (royeeren). Jij introduceert (interesseert) je nogal voor die dingen. Ik stond er plex) van. Zooiets geeft wel jacquet (cachet) aan de zaak. Hij stond maar voor vigelant (figu rant) op de lijst. Die fietsbanden (poreus). De bieten-sjampagne (campagne) is ook weer begonnen. Dat is een mooi nummertje voor uw abattoir (repertoire). Ik ben zoo gepasseerd (gepresseerd). Wij vermoeden dat er wel meer van dat fraais zal zijn (Hbl.) Een groot hotel als strafmaatregel zes maanden gesloten. Het vermaarde New-Yorksche hotel Brevoort, dat de geliefkoosde plaats van samenkomst is van buitenlandsche staatslieden, literatoren, operasterren, tooneelspelers, staat op het punt geslo ten te worden. Het bestuur van het hotel heeft de drankwetten geschonden en deswege heeft de bondsdistrictrechter te ^New-York aan de eigenaars mede gedeeld, dat hij een actie tegen het hotel heeft ingesteld tot het verzegelen van de deuren van het hotel voor den duur van zes maanden. De rechter geeft den eigenaars intusschen twintig dagen den tijd om te besluiten of zij tegen deze actie in verzet zullen komen. Gaan zij daartoe over, dan zou een uitspraak ten gunste van de regeering de perma nente sluiting van het hotel tot gevolg kunnen hebben. Inderdaad, een moeilijke keuze voor de eigenaars. Typhus, roodvonk, diphtherie. Wanneer in uw gezin typhus, diphtherie, dan wel roodvonk voorkomt, of, indien gij vreest, dat een der uwen aan besmettingsgevaar door een dezer ziekten is blootgesteld, vraag dan aan het gemeentebestuur uwer woonplaats de door het Staatstoezicht op de Volks gezondheid kosteloos uitgegeven Maat regelenter bestrijding dezer ziekte. GEZONDHEIDSRAAD. ledige lesroosters kunnen worden af gewerkt. Aan deze reis kunnen ook niet-stu- denten deelnemen. Brandstichting. Toen Vrijdagavond een bewoner, tevens huurder van een perceel aan den Veenhuizerweg te Apeldoorn, C. genaamd, zich in zijn aan zijn woning gebouwd schuurtje bevond om zijn geit te verzorgen en zich, nadat dit was geschied, weder naar zijn woonkamer wilde begeven, bemerkte hij op de vliering van het schuurtje licht. Boven op de vliering gekomen, be merkte hij tot zijn ontsteltenis een begin van brand. Hij riep terstond om hulp, welke hem door zijn huisgenoo- ten werd verstrekt, en gezamenlijk ge lukte het hun door middel van eenige emmers water het vuur te blusschen. C. en de zijnen vonden nu een op- gerolden zak, gedeeltelijk met haver- doppen gevuld, welke met teer en pe troleum besproeid was geweest en ge brand had. De gewaarschuwde gemeentepolitie vond in dit feit een aanleiding om aan .moedwil te denken. Tijdens het onder zoek vond zij bij het schuurtje in den grond indrukken van een verstelde schoenzool. Hiervan werden gipsaf drukken gemaakt. Den volgenden dag werd de vermoedelijke dader E., de eigenaar van I en terstond bleek de volkomen over eenstemming van de schoenzool van E. met de gipsafdrukken. Na aanvankelijk te hebben ontkend, r,^en 4® krantenberichtten legde E. ten slotte een volledige be- kentenis af, toen hij nog andere tegen pijn scheen ha sprong op KASTPAPIER 1 1 1

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Friso nl | 1926 | | pagina 4