MiJNH
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Fietstochten
Overspannen^
1
I
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1928
No. 33.
54ste Jaargang.
UURWERK-REPARATIE’S
Plaatselijk Nieuws.
J. YAM DOUWEN KUIPERS
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45. - -
Kroniek der Week.
NEDERLAND.
V
WORKUM’s HAVEN
S. F. VROLIJK f
75 c-L
goedkooper plan in te zenden,
rschijnlflk een pleister op de
TEN
Op iedere door ons in orde
gemaakte Klok, Pendule,
Horloge of Wekker heeft U
■^Eéa jaar garantie
Horlogerie - Markt - Workum
groote
Staten
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
is slechts een onderdeel, zij het een
voornaam onderdeel, dezer groote
quaestie. Immers vraagt de haven
niet alleen, maar ook de kanalisatie
derwaarts hare volle aandacht. Want
Groningen, Leeuwarden, Sneek roepen
om een korten verbindingsweg naar
Holland.
En hier liggen perspectieven voor
Workum, die, ook met de snelle ont
wikkeling der tonnenmaat van groote
schepen, eischen dat mannen met
durf hun tijd begrijpen tot heil van
Workum niet alleen, maar ook van
de schipperij, ja ook van Friesland.
TH. TJEERDE.
Amsterdam, 9 Augustus. In den
Haag vond een indrukwekkende bij
eenkomst plaats, nameljjk de over
brenging van den officieelen dank
namens Hongarije aan de pleegouders,
die in de laatste jaren Hongaarsche
kinderen bij zich namen en verzorg
den. De aartshertog Albrecht, spre- - -
kende namens het Hongaarsche volk, verzekerd zijn van een flink batig
gaf in zijn dankrede o.a. te kennen,
dat Nederland een voorbeeld heeft
gegeven van groot medegevoel en
oprechte naastenliefde, en daardoor
de Hongaarsche ouders tot altijd
blijvende dankbaarheid verplicht.
En in de Nederlandsche taal sprak
de aartshertog nog deze woorden tot
de pleegouders: dank, duizendmaal
dank voor uw onvermoeide zorgen.
Er zouden duizenden kindergraven
meer zijn op onze kerkhoven, als gij
zich niet over ons ontfermd had.
H. M. de Koningin, heeft vergezeld
van Prinses Juliana een bezoek ge
bracht aan het Olympisch stadion,
waar de vorstelijke personen een
gymnastiek-demonstratie bijwoonden.
Met zeer veel belangstelling volgden
zij de verschillende oefeningen van
het internationale gezelschap gym
nasten.
bleef onbetwistbaar: Workum heeft
een natuurhaven die uiteraart bevaar
baar wil blijven, dank zij den loop
der getijen, want in weerwil van eene
halve eeuw verwaarloozing komen
hier bekende schippers toch geregeld
in en uitDit op zichzelf ware reeds
een voorsprong op andere havens
geweest, indien deze factor slechts
behoorlijk ware geëxploiteerd. Want
wat zou er van alle andere havens
aan de Friesche- of Hollandsche kusten
overig zijn, indien ook deze niet in
40 of 50 jaren waren gebaggerd en
behoorlijk onderhouden Ontoegan
kelijke gaten waren 't geworden.
Menheett, zoowel bij de gemeente,
de provincie noch bij het rijk ooit de
groote waarde van Workum’s haven
beseft.
En tochwie de situatie aanschouwt,
die staat versteld dat het zóóver met
Workum is kunnen komen. Wat een
levensader van rijken bloei had kun
nen zijn, heeft men laten verschrom
pelen, en het funeste gevolg is ge
worden: een kwijnende, doode stad,
waaruit behalve dan de zuivel, zoo
ongeveer alle nijverheid verdween.
En zulks, terwijl alles zich uitstekend
leende om nieuwe industrieën aan te
trekken
Maar gelukkig't begint te dagen
Zooals wij hierboven reeds aanstipten
heeft PI. Belang de zaak weer op 't
tapijt gebracht. Zij deed zulks bij
herhaling en bij het 1000-jarig bestaan
van Workum met uitzicht op succes.
Maar vanzelve kunnen hare bemoei
ingen slechts een beperkt karakter
dragen. Pionierswerk kan en wil zij
doen, doch verder kan ze niet gaan.
Het begint te dagen voor Workum.
De uitvoering der Zuiderzeewerken
brengt mede, dat binnen afzienbaren
tijd althans, in de afstrooming naar
het geprojecteerde IJsselmeer zal
moeten worden voorzien en dat daar
mede het mes in de kwaal zal worden
gezet. Want allereerst moet
de zandbank uit de haven
verdwijnen.
Maar nog in ander opzicht begint
het voor Workum te dagen. Wij be
zitten thans een energiek gemeente
bestuur dat paraat wil zijn, want ook
in andere havenplaatsen zit men niet
Nu het door de vereeniging Plaat
selijk Belang gelukt is voor boven
staand onderwerp in wijderen kring
belangstelling te wekken, willen wij
eens iets naders over deze zaak in
't midden brengen.
Want inderdaad is Workum’s haven
eene ruime bespreking ten volle
waard. De belangen toch van de
schipperij en een goed deel van
Friesland hangen daarmee ten nauw
ste samen.
De haven van Workum is feitelijk
een zeer gelukkig gelegen natuur
haven, met 'n vóórhaven als waarop
geen enkele andere zeeplaats in
Friesland kan bogen. Maar, ongeluk
kig, deze is sinds onheuglijke jaren
verwaarloosd. De klacht over verzan
ding duurt stellig 'n menschenleeftyd
lang.
Op zichzelve valt deze verzanding
niette verwonderen. Iedere haven is
daaraan blootgesteld, want ook in
Harlingen, Stavoren en Lemmer ge
schiedt zulks. Doch in al deze havens
wordt geregeld door rijk, provincie
of gemeente de hand aan een bepaal
den diepgang gehouden.
In Workum echter niet.
Waarom niet Allermeest door de
kortzichtige houding der opvolgende
gemeentelijke generatie's. Deze
stonden klaarblijkelijk steeds op het
standpunt, dat ’t onderhouden van
wegen en vaarten, dus ook van de
haven, niets dan een last was waar
van men zich zoo schriel mogelijk
moest afmaken. Het standpunt echter,
dat verkeerswegen er zijn om te
worden gebruikt, begreep (en begrijpt
men heden ten dage nog dikwijls)
niet. Dat een goede verkeersweg,
volgens de nieuwere opvatting, een
kip is die gouden eieren legt, daar
van had men geen vaag begrip.
En toch had eene eenvoudige op
stelling onomstootelijk kunnen bewij
zen dat bijv, havenverbetering ten
koste van ’n halve of heele ton gouds
niets dan rijke vruchten moest af
werpen in den vorm van haven-,
sluis- en bruggelden. Ongeacht de
indirecte welvaart die hiervan 't ge
volg zou zijn.
Wat steeds met grooten ijver werd
behartigd, waren de partfi-belangetjes.
Daarvoor vocht men zich dood als 't
moest. Doch ferm op de bres staan
voor handel en nijverheid, steeds maar
weer hameren op hetaambeeld„Wor
kum wil en moet eene goed geou
tilleerde havenbekomen” dó,arvoorzelf
offers brengen, gedachtig aan het:
„zonder kosten geen baten”, zulks
was den edelachtbaren van vroeger
te kras.
Resultaat van deze houding was dan
ook, dat Workum’s raad slechts ge
ringe bedragen voor haar kostelijke
haven voteerde. Immers zal het nu
plm. 40 jaren geleden zfln, sinds een
eenigszins noemenswaard bedrag voor
uitbaggering der zoogenaamde „bank”
werd besteed. Nadien jaarlijks weinig
of niets meer. Thans zelfs niet meer
het sigarengeld van een behoorlijken
rooker! Jammerlijk beeld: het voor-
IN MEMORIAM
Workum heeft een zijner beste
burgers verloren. De Heer S. F.
Vrolijk is niet meer. Met hem
ging heen een man van veelzij
dige bekwaamheid, waarmee hij
onze stad en hare omgeving ten
zegen is geweest. Een arbeid
zaam leven werd afgesneden,
een leven dat getuigde hoe alleen
in een met toewijding en zorg
volbrachten taak de ware le
vensvreugde is te vinden. Zóó
heeft hij zijn taak volbracht met
stoeren ijver, met helder inzicht,
met vaste hand, niet enkel eigen
belang, maar evenzeer dat van
het algemeen daarmee dienende.
Mannen als deze kan de maat
schappij noode missen.
Zijn nagedachtenis blijve in
eere en strekke ten voorbeeld
WORKUM, 6 Aug. De ten bate van
de Chr. Muziekver. „Studio” in het
Heidenschap op 1 en 2 Augustus j.l.
gehouden bazar is uitstekend ge
slaagd. De meeste kijklustigen bleken
kooplustigen te zjjn en daar veel be
langstelling was getoond, kan „Studio”
saldo.
6 Aug. De heer L. Albada, hoofd
der Byz. School in het Heidenschap
slaagde dezer dagen voor de akte
Engelsch L.O.
6 Aug. De Weleerw. Heer Ds.
Chr. J. Schweitzer, predikant bij de
Ned. Herv. Kerk alhier, heeft bedankt
voor een beroep naar Doorn.
Voor de vacature bi] de Ned. Herv.
Kerk alhier ontstaan door vertrek van
den Weleerw. Heer Ds. Romün, is
beroepen Ds. P. Hofstede te Noord-
wijkerhout.
6 Aug. Hedenmorgen te om
streeks 10 uur geraakte een paard
bespannen voor een kunstmeststrooier
van den heer S. J. Dijkstra en bestuurd
door diens zoon, ter hoogte van de
R. K. Kerk alhier op hol. Het paard
geraakte bekneld tusschen een tele
foonpaal en werd ernstig gewond. De
kunstmeststrooier kwam in aanraking
Het Doorzitten bij Wielrflden, een
door de zon verbrande Huid,
Schrijnen en Smetten verzacht
en geneest men met
Doos 80, 60, Tube 80 ct. Purol
Dadelijk
verlichting door
'PUROL
Naar verluidde, heeft het Republi-
keinsche klachtenbureau te Berlijn
naar aanleiding van telegrammen van
den gewezen keizer uit Doorn, zich
tot den Nederlandschen minister
president gewend en er hem opmerk
zaam op gemaakt, dat door deze
voortdurende politieke activiteit van
Wilhelm IF niet alleen het gastrecht
van Nederland wordt misbruikt, maar
tevens een bedreiging voor den Eu-
ropeeschen vrede wordt geschapen.
Verder zag het bureau in deze actie
een poging om het tegenwoordige
politieke stelsel in Duitschland te
ondermijnen.
Naar verder wordt gemeld, ontving
het klachtenbureau in antwoord daar
op een brief van minister de Geer,
waarin medegedeeld wordt, dat de
aandacht van de Nederlandsche Re-
geering op deze aangelegenheid ge
richt blijft.
Zooals men zich zal herinneren,
werd onlangs in den Legmeerpolder
bij Amstelveen een spoorwegaanslag
gepleegd, in dien zin, dat rails enz.
zoodanig beschadigd werden, dat een
ongeval volgde. Ernstige gevolgen
bleven uit. Naar thans verluidt, heeft
de maréchaussee de daders opge
spoord. Het waren vier jeugdige per
sonen, die een volledige bekentenis
aflegden.
De Indische Tentoonstelling te
Arnhem, die dezer dagen gesloten
werd, is blijkens mededeeling van
den geestelijken vader der tentoon
stelling, mr. Huges door .ruim
300.000 bezoekers bezocht, waaronder
70.000 tegen verlaagd tarief en 62.000
schoolkinderen. Het garantiefonds be
hoeft niet te worden aangesproken.
Het feest van H. M. de Koningin-
Moeder, ter gelegenheid van haar
zeventigsten verjaardag, is alom in
den lande met min of meer officieele
feestelijke uitingen gevierd. In Am
sterdam geleek het een Koninginne
dag, d. w. z. 31 Augustus. De stad, die
toch al door de Olympiade in. een
feeststemming verkeert, was een en
al plezier. Een vuurwerk aan den
Amstel besloot den dag. Op het paleis
in Soestdijk werd aan de Koningin-
stil. En het verdwijnen der „bank” Moeder het gedenkboek aangeboden
door de commissie van redactie. Dr.
Th. de Visser zeide o.a. dat in het
boek voor tijdgenoot en nageslacht is
vastgelegd, dat de Koningin-Moeder
een ware moeder des vaderlands werd
en bleef.
H. M. de Koningin-Moeder ant
woordde o.m. dat toen zij haar nieuwe
vaderland betrad, zij niet verwacht
had, noch durven hopen, zoo spoedig
het vertrouwen van het Nederlandsche
volk te kunnen verwerven. En toch
schonk het haar dit en daarenboven
veel liefde en trouwe aanhankelijk
heid, die haar gedragen hebben in
vreugde en leed en in moeilyke
tijden.
-- - zen uwacntig
met een lantaarnpaal welke in drie
stukken viel. De bestuurder wist zich
tijdig te rijden, zoodat geen persoon
lijke ongelukken plaats vonden.
6 Aug. Bij het te Leeuwarden
gehouden examen voor de hoofdakte
slaagde j.l. Maandag onze stadgenoot
de heer P. Fekkes, onderwijzer aan
de Chr. school alhier.
6 Aug. Woensdag j.l. hebben de
leden van de Geref. Knapenvereeni-
ging een uitstapje gemaakt naar Rot
terdam.
Met den sneltrein van 9 uur vertrok
het gezelschap van hier en na een
heerlijk zeereisje verder per spoor
naar de plaats van bestemming, waar
het om half twee aankwam. Het eerste
bezoek gold den dierentuin, waarna
het hotel werd opgezocht. Na wat
verkwikt te zijn werd de „Nenijto”
bezocht en voldaan van al het moois
wat daar tentoon was gesteld, werd
het nachtlogies opgezocht.
Den volgenden morgen werd het
vliegveld „Waalhaven” met een be
zoek vereerd en de vele vliegmachines
in oogenschouw genomen, In de stad
teruggekeerd werd nog even in een
speeltuin vertoefd, waarna het sein
van vertrek werd aangegeven.
Hoogst voldaan en dankbaar voor
het vele dat genoten was, kwam de
club met den laatsten trein weder te
Workum aan.
9 Aug. Gisteren maakten de leden
van de R. K. Werkliedenvereeniging
St. Joseph, bestaande uit pl.m. 70 man
met hunne dames een tocht met de
motorboot „Workum”, kapitein H.
Westendorp, naar Joure. Na een be
zoek aan een hotel te hebben gebracht,
waar iets werd gebruikt, werd de tuin
van den Edelachtb. Heer Burgemees
ter bezichtigd. In deze fraaie tuin,
met zijn vele heuvels kon men naar
hartelust dolen en de dames konden
de verleiding niet weerstaan, zoo nu
en dan een tuimeling te maken. Na
het moois van Joure gezien te heb
ben werd gestevend naar Lemmer.
Aangezien daar juist kermis was,
werd van zweefmolen enz. een druk
gebruik gemaakt, waarna de hard
zeilpolle werd bezocht en aldaar even
gepauseerd. Nadat nog de polonaise
wasgedansd, werd de terugreis aan
vaard, en kwam men na een mooien
tocht te pl.m. 10 uur Workum binnen
en was ieder overtuigd, dat zij een
mooien dag hadden meegemaakt.
Op de boot, die in de puntjes ver
zorgd was, werd gratis koffie en thee
verstrekt, terwijl ook het muzikale
element niet ontbrak.
Gedurende de afwezigheid van
den rijksontvanger alhier is aange
wezen als waarnemend ontvanger
alhier de surnumerair der belastingen
de heer G, Prevoo uit Rotterdam.
De heer L. Stoelwinder, kommies
le klasse te Sneek vroeger alhier is
te Groningen geslaagd voor het
examen A voor assistent der directe
belastingen.
De bootclub „Ons Genoegen”
hield Woensdag 8 Aug. j.l. haarjaar-
lijksche tocht per stoomboot „Stad
Workum“, kapt. K. Groenhof. De
reis ging langs de meren naar het
stoomgemaal te Tacozyl hetwelk werd
bezichtigd, vervolgens naar Lemmer
waar een uurtje werd vertoefd. Onge
veer 2 uur werd het middagmaal ge
bruikt op een weiland in de buurt
van het Tjeukemeer, toen ging het
verder naar Sneek waar weer een
uur werd vertoefd. Te halfzeven werd
de terugtocht begonnen, waarnamen
ongeveer halftien, na onderweg op een
weiland nog wat gedanst en gespron
gen te hebben, welvoldaan huiswaarts
keerde.
- Bij het Woensdag j.l. te Bols-
ward gehouden muziek concours, uit
gaande van de bond van Chr. Harm,
en Fanf.-corpsen in Friesland, be
haalden de corpsen „Excelsior” van
Parrega (afd. Uitmuntendheid Har
monie) en „Harmonie” van Warns
(afd. Uitmuntendheid Fanfare), direc
teur de heer J. B. Dykstra alhier,
ieder een eerste prijs.
De rechtbank te Leeuwarden
heeft als makelaar in roerende goe
deren beëedigd onze stadgenoot de.
heer L. de Haan.
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
geslacht kon groote werken fun
dee r e n, wij kunnen ze zelfs niet
onderhouden!!
Toch ontstond nu en dan nog wel
aandrang van verder ziende elemen
ten om maar niet in dien onmogelijken
toestand te berusten. Gevolg was:
niet dat men diep in eigen kas
tastte en deed zooveel men kon. Neen,
de hulp van provincie en rijk werd
ingeroepen om de steeds veel te
breed opgezette verbeteringen uit te
voeren.
Doch dezen zagen Workumkomen!
Wel werd niet dadelijk botweg „neen”
gezegd, wanneer Workum’s raad weer
eens, na diepen slaap, wat luid begon
te geeuwen, doch er werden in de
hoogere regionen zooveel bezwaren in
voorstellen, plannen en becijferingen
bevonden, dat eene hopelooze en ein-
delooze correspondentie het gevolg
werd engewoonlijk nihil 't resul
taat was.
Zoo werd bijv, reeds in 1874 een
plan tot havenverbetering op
schaal ontworpen en aan de
verzocht dat het werk voor rekening
der provincie mocht worden uit
gevoerd, zoo noodig met medewerking
van het Ryk. Dit verzoek werd onder
steund door de Zeilvereeniging te
Workum, eene destijds zeer invloed
rijke vereeniging. „Schuttevaer” be
stond toen nog niet.
Ongelukkig had de heer hoofd
ingenieur het destyds wat volhandig
en kon hij geen tyd vinden om in de
wintervergadering van dat jaar daar
over te rapporteeren. Echter gaf hij
op 24 October 1874 te kennen, dat,
naar zijn oordeel, het verzoek om
verschillende redenen niet voor inwil
liging vatbaar was. De Staten vereenig-
den zich met dit advies, en zij stelden
daarom voor Workum’s verzoek te
wijzen van de hand, o.a. omdat de
gemeenteraad zelf ongenegen scheen
voor te gaan in het, althans ge
deeltelijk, dragen der kosten
voor de havenverbetering
enz. enz.
Toch stelde men aan Workum voor
een goedkooper plan in te zenden.
Waarschijnlijk een pleister op de
wonde
Evenwel voldeed de raad daaraan
en zoo werd in de wintervergadering
der Staten, in 1875, dit nieuwere
goedkoopere plan, thans slechts
f87.700 kostende, behandeld. Maar dit
was nog veel meer dan de Staten
hadden bedoeld. En ook dit nieuwe
plan werd gewezen van de hand.
Ach, had Workum toen maar dóór-
gezet en gedaan wat wij in den aan
vang schetstenHoeveel misère was
voorkomen en hoe had men het nage
slacht aan zich verplicht
Maar, helaas, men deed het niet
In de lijdensgeschiedenis van Wor
kum’s haven trad nu eens weder een
rustpoos in, en toch was er periculum
in mora. Want de woedende elemen
ten laten zich niet bedwingen met
een beroep op royaliteit noch zuinig
heid. Immers in Januari 1877 brak
een geweldige storm los, die het
havenhoofd, van wormen doorknaagd,
wegmaaide en het bedienen der groote
vuren, onmisbare wegwijzers voor
de schipperij, onmogelijk maakte.
De haven verzand, de vuren ge
doofd, kon het triester?
Den langen lijdensweg in kort bestek
afloopen is ons ondoenlijk en is trou
wens voor ons doel ook onnoodig.
Eén lichtpunt in de sombere historie
I
Doos 30-60. Tube 80 ct. Bij Apoth. en Drogisten
De correspondent te Curasao van
de Residentiebode meldde, dat de
gouverneur dr. N. J. D. Brantjes tegen
1 Sept. a.s. aan de Koningin zijn ont
slag aanvroeg en dezer dagen naar
Europa zal vertrekken.
